بی بی سی - منابع خارجی و همچنین رسانهها در داخل ایران از سفر قریبالوقوع هیثم بنطارق، پادشاه عمان، به تهران خبر دادهاند و آن را مرتبط با گفتوگوهای غیرمستقیم تهران و واشنگتن توصیف کردهاند.
همشهری آنلاین روز سهشنبه، دوم اسفند، به نقل از علی علیزاده، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، نوشت که حسین امیرعبدالهیان، وزیرخارجه ایران، درباره سفر پادشاه عمان به تهران «در آیندهای نزدیک و با خبری خوش» به او اطلاع داده است.
این نماینده «خبر خوش» و اظهارات آقای امیرعبدالهیان را به گفتوگوهای غیرمستقیم ایران و آمریکا بر سر توافق هستهای موسوم به برجام مرتبط دانسته است.
در یک هفته گذشته گزارشهایی از نزدیک شدن تهران و واشنگتن بر سر مبادله زندانیان و آزادسازی میلیاردها دلار از پولهای مسدودشده ایران در کره جنوبی منتشر شده بود.
از جمله شبکه خبری انبیسی آمریکا به نقل از منابع آگاه از تلاشهای قطر و بریتانیا برای پیشبرد مذاکرات واشنگتن و تهران بر سر تبادل زندانیان گزارش داد.
در همان زمان - ۲۶ بهمن - رابرت مالی، نماینده ویژه امور ایران در وزارت خارجه آمریکا، از دیدار خود در خاورمیانه با مقامهای عمان و قطر برای گفتوگو درباره ایران خبر داد.
با این حال آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، روز سهشنبه، پس از دیدار با وزیر خارجه یونان، در کنفرانسی خبری در آتن درباره برنامه هستهای ایران تاکید کرد که برجام جزو گزینهها نیست.
آقای بلینکن گفت: «ما به امنیت اسرائیل متعهد هستیم. همراه با هم به این موضع متعهدیم که ایران نباید به سلاح هستهای برسد. این خبری تازه نیست. رئیسجمهور بایدن کاملا روشن کرده که تمام گزینهها روی میز هستند. ما برای تعمیق همکاری با اسرائیل و کشورهای دیگر فعالیت میکنیم تا با چالش چندوجهی که ایران ایجاد کرده مقابله کنیم. ما این را هم روشن کردهایم که توافق هستهای موسوم به برجام در بین گزینهها نیست.»
آنتونی بلینکن همچنین گفت بهترین راه برای حل مسئله هستهای ایران دیپلماسی است اما ایران وارد گفتوگوی معنیدار نمیشود: «خیلی چیزها به این بستگی دارد که ایران چه میگوید؛ چه میکند و اینکه از در تعامل وارد میشود یا نه.»
او همچنین گفت: «ما پهپادهای ایران را، که به تهاجم روسیه به اوکراین کمک میکند، دیدهایم، ما سرکوب مجدد در خیابانهای سراسر ایران را دیدهایم تا شهروندان نتوانند حرفشان را بزنند و دیدهایم که ایران مثلا برای ترور مخالفانش در کشورهای ثالث از جمله آمریکا توطئه میکند.»
مذاکرات احیای برجام، که فروردین ۱۴۰۰ آغاز شده بود، از تابستان امسال متوقف شده است. آمریکا و دولتهای اروپایی میگویند ایران توافقی را که در آستانه نهایی شدن بود با طرح درخواستهای فراتر از برجام به توقف کشانده است.
علی باقری کنی، معاون وزیر خارجه و مذاکره کننده اتمی ایران، روز ۱۵ بهمن - ۴ فوریه - گفت که تهران در مذاکرات «کوتاهی» نکرده و آماده ادامه آن برای احیای توافق اتمی، برجام، است.
او به پرس تیوی، شبکه انگلیسیزبان حکومت ایران، گفت: «موضوع مذاکرات رفع تحریمها که در دولت کنونی کشورمان از ابتدا ادامه پیدا کرد و تا به امروز ادامه دارد، در چارچوب خطوط قرمز کشورمان و با هدف استیفای منافع و حقوق ملت ایران ادامه دارد و ایران همواره در قالب آن جدیت داشته است».
در خبری دیگر وزیر خارجه اسرائیل گفته پیشبینی میکند اعضای اروپایی برجام و آمریکا تا نشست آتی مجمع عمومی سازمان ملل متحد در پایان تابستان آینده، مکانیسم ماشه را فعال خواهند کرد.
الی کوهن با اشاره به گزارشهای اخیر درباره پیدا شدن اورانیوم ۸۴ درصد غنیسازیشده در تاسیسات هستهای ایران، گفته که آمریکا و اروپا نمیتوانند بیش از این در مواجهه با برنامه هستهای ایران کوتاه بیایند.
مکانیسم ماشه سازوکاری در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل است که به هریک از طرفهای برجام اجازه میدهد در صورت تخطئی ایران از تعهداتش، خواهان بازگشت خودکار همه تحریمهای بینالمللی شوند که تعلیق آنها موضوع این قطعنامه بوده است.
پیشتر آمریکا و طرفهای اروپایی برجام در چند بیانیه مشترک گفتهاند غنیسازی ۶۰درصدی ایران، هیچ توجیه غیرنظامی ندارد.
اظهارات نتانیاهو درباره تهدید نظامی
از طرف دیگر بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، روز سهشنبه گفت که تهدید یا اقدام معتبر نظامی بهترین راه منصرف کردن ایران از بلندپروازیهای اتمی است، اما این موضوع هرچه بیشتر عقب بیفتد انجام آن سختتر میشود.
به گزارش روزنامه جروسالم پست او، که در کنفرانس «امنیت ملی هارتوگ» در تل آویو اظهارنظر میکرد، گفت: «تنها راه قابلاعتماد برای جلوگیری از توسعه سلاح اتمی در کشورهای یاغی، تهدید واقعی نظامی یا یک اقدام واقعی نظامی است.»
او افزود: «میتوان این را با تحریمهای فلجکننده اقتصادی ترکیب کرد، اما این شرط کافی نیست. شرط لازم و اغلب شرط کافی، اقدام معتبر نظامی است.»
او در این نشست به والتر راسل رید، ستوننویس روزنامه وال استریت ژورنال، گفت: «هرچه بیشتر صبر کنیم، سختتر میشود. ما خیلی صبر کردهایم.»
مایک پومپئو، وزیر خارجه پیشین آمریکا، و دیوید فریدمن، سفیر سابق آمریکا در اسرائیل، از شرکتکنندگان این نشست بودند.
آقای نتانیاهو گفت که ارتش اسرائیل در گذشته بلندپروازیهای هستهای عراق و سوریه را خنثی کرده است. او به حمله ۱۹۸۱ علیه راکتور اتمی اوسیراک در عراق و حمله ۲۰۰۷ به یک راکتور مظنون اتمی در سوریه اشاره داشت.
نخستوزیر اسرائیل ادعا کرد که حتی توانایی شش قدرت جهان برای امضای توافق سال ۲۰۱۵ با ایران، برجام، با اتکا به تهدید واقعی نظامی اسرائیل ممکن شد.
او چند روز بعد از آن اظهار نظر میکند که گزارشهایی از غنیسازی ۸۴ درصدی اورانیوم در ایران منتشر شد. ساخت سلاح اتمی به اورانیومی با خلوص ۹۰ درصد نیاز دارد.
بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایرانپف این گزارشها را تحریف واقعیت و سیاهنمایی توصیف کرده است.
آقای نتانیاهو در این کنفرانس گفت: «باید به شما بگویم که من هر چه در توان دارم برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاحهای اتمی به کار خواهم گرفت. این فقط به خاطر منافع اسرائیل نیست؛ بلکه منافع آمریکاست؛ به نفع جهان است.»