در حالی که در ایران اعلام می‌شود که حدود چهل درصد ساختمان نفتی و گازی موجود میدان آرش، در آب‌های ایران قرار دارد، کویت و عربستان چنین موضوعی را رد می‌کنند. در ۱۲ سال گذشته کویت با تکیه بر نتایج لرزه‌نگاری انجام شده توسط شرکت شل، خط مرزی جدیدی تعریف کرده که بر اساس این مرز کل ساختمان میدان آرش در بخش عربی میدان قرار می‌گیرد.

این در حالیست که چند سال پیش شرکت ملی نفت ایران به منظور تعیین میزان ذخایر درجا اقدام به حفر یک حلقه چاه اکتشافی (چاه شماره یک آرش) نمود که موقعیت این چاه نزدیک به خط مرزی آبی مورد پذیرش ایران است.

در روزهای گذشته بار دیگر اظهارات مقامات سه کشور نشان از تشدید اختلاف آنها بر سر این میدان گازی دارد.

«واس» خبرگزاری عربستان روز سه‌شنبه اعلام کرد که مالکیت این میدان تنها بین پادشاهی عربستان سعودی و دولت کویت مشترک است و آنها به تنهایی دارای حقوق کامل حاکمیتی برای بهره برداری از این منطقه هستند.

وزارت خارجه کویت نیز روز دوشنبه ۱۲ تیرماه در بیانیه‌ای اعلام کرد که طرف ایرانی را به آغاز مذاکرات درباره تعیین مرزهای دریایی دعوت می‌کند اما همچنان تأکید کرد که «کویت و پادشاهی عربستان» به تنهایی دارای «حقوق انحصاری بر ثروت طبیعی» در این میدان هستند.

پایگاه خبری «المانتیور» به نقل از مؤسسه خاورمیانه نوشت این میدان برای کویت «بسیار مهم» است زیرا این کشور اگر چه از نظر نفت غنی است اما گاز طبیعی اندکی دارد.

پیش از این نیز سعد البراک وزیر نفت کویت بر مخالفت کامل کشور خود با ادعاهای جمهوری اسلامی درباره میدان گازی آرش تأکید کرده و گفته بود که این میدان گازی ثروت طبیعی کویت و عربستان است و هیچ طرف دیگری تا زمانی که ترسیم مرزهای دریایی تعیین تکلیف نشده، در آن حقوقی ندارد.

در اینسو اما محسن خجسته مهر مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران گفت که هم‌اکنون میدان نفتی مشترک تعیین تکلیف نشده‌ای بین ایران و عربستان وجود ندارد، از سوی دیگر با توجه به احیای روابط بین دو کشور کار‌های مقدماتی برای انجام همکاری دوجانبه آغاز شده است.

مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران افزوده که آمادگی کامل برای آغاز حفاری در میدان مشترک نفتی آرش وجود دارد و منابع قابل‌توجهی را برای اجرای طرح توسعه این میدان در هیئت مدیره شرکت ملی نفت ایران مصوب کرده‌ایم و با آماده شدن شرایط، حفاری را در میدان آرش آغاز می‌کنیم.

هدایت‌الله خادمی رئیس هیأت مدیره انجمن شرکت‌های حفاری نفت و گاز ایران اوایل تیرماه با هشدار درباره آغاز فعالیت عربستان در میدان گازی آرش گفته بود که «عربستان به میدان آرش ورود کرده، ما هم ساکت نشسته‌ایم. بطوری که به نظر می‌رسد میادین مشترک را به همسایگان واگذار کرده‌ایم.»

هدایت‌الله خادمی با انتقاد از بی‌عملی وزارت نفت گفته بود که «ما میادین مختلفی از جمله فرزاد B و A، آرش و فروزان را با عربستان مشترک هستیم. این کشور بطور جدی توسعه داده و برداشت داشته است، اما باوجودی که اولین چاه‌های اکتشافی را هم ما حفر کردیم امروز عربستان برداشت بیشتری دارد و ما کاری نکرده‌ایم، مثلا در فرزاد A عربستان برداشت با برنامه‌ای را پیش می‌برد و ایران کاری نکرده، در فرزاد B ما یک دکل حفاری مستقر کرده بودیم، اما اکنون این دکل بیکار شده و به پهنه سرزمینی برگشته است. عربستان تعداد بسیار زیادی دکل دریایی در این منطقه مستقر کرده است، در گذشته چند دستگاه دکل شرکت آبان در ایران کار می‌کرد، اما متوقف شد، اکنون عربستان اکثر دستگاه‌های دریایی شرکت آبان را خریداری کرده و در میادین مشترک با ما مستقر کرده و تقریبا در حال تخلیه میادین است.»

مهدی حسینی معاون پیشین امور بین‌الملل نفت ایران نیز در گفتگو با خبرگزاری «ایلنا» گفته که «اگر وزیر کویتی مدعی است که به دلیل نبود خط مرزی ایران حقی ندارد به همین دلیل آنها هم حقی در میدان ندارند.»

مهدی حسینی تأکید کرده که «در گذشته نیز کویت و عربستان فشار بسیار زیادی را در بخش دیپلماسی روی وزارت خارجه ما اعمال کردند که چرا ایران در منطقه دکل مستقر کرده است.»

به گفته حسینی روزنامه‌های کویت دکل ایران را با تانک‌های صدام حسین و اشغال کویت مقایسه کرده بودند که در نهایت ایران برای حسن همجواری دکل اکتشافی را از منطقه خارج کرد.

با گذشت چند روز از واضع سرسختانه عربستان و کویت درباره میدان گازی آرش، کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی نیز وارد عمل شده و در اینباره موضع‌گیری کرده است.

مصطفی نخعی سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی گفته که ایران از منافع خود در میدان گازی آرش به هیچ عنوان کوتاه نمی‌آید و هیچ مسئولی از جمهوری اسلامی ایران حق مسامحه و کوتاهی در خصوص منافع کشور در این میدان گازی و توسعه آن را ندارد و این میدان متعلق به همه ملت و کشور، این نسل و نسل‌های آینده است.

مصطفی نخعی با بیان اینکه «درباره سهیم بودن عربستان در این میدان گازی شک داریم» گفته که «اگر به هر دلیلی در چارچوب مذاکره و روابط دیپلماتیک مشکلات برطرف نشد از طریق نهادهای بین‌المللی باید طرح دعوا و مسائل را دنبال کنیم.»

سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی افزوده که عدم برنامه ریزی و تمرکز ما در تمامی سال‌های گذشته بر میدان گازی مشترک آرش باعث شده تا کشورهای رقیب میدان دار شوند و برای توسعه آن وارد عمل شوند اما متاسفانه ما کار خاصی بر روی آن انجام نداده‌ایم.

ابهام درباره سرنوشت حق ایران در میدان گازی آرش در حالیست که جمهوری اسلامی در چهار دهه گذشته با عدم توجه به سرمایه‌گذاری در بخش گاز، کشور را با بحران در تأمین گاز مورد نیاز داخل روبرو کرده است. این در حالیست که ایران پس از روسیه دارای بزرگترین منابع گازی جهان است اما تاترازی در تولید و مصرف گاز در حدی است که کارشناسان معتقدند ایران به زودی به واردکننده گاز تبدیل می‌شود.

در همین رابطه آرش نجفی رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی نیز ناترازی گازی در کشور را تا دو دهه آینده ۵۰۰ میلیون مترمکعب عنوان کرده و گفته است که بهینه‌سازی مصرف گاز در کشور ۲۵ تا ۳۰ میلیارد دلار هزینه و اعتبار نیاز دارد و بازگشت سرمایه آن نیز حداکثر ۳ تا ۳/۵ ساله خواهد بود.

آرش نجفی درباره ناترازی گاز به گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس استناد کرده و می‌گوید اگر با همین روش کنونی ادامه دهیم کشور به سمت بحران می‌رود و وضعیت نارضایتی جامعه را به حدی می‌رساند که «به لحاظ ساختاری و امنیتی به چالش بر می‌خوریم.»

به گفته او با روند کنونی مصرف گاز، ایران تا چند سال آینده به یک «وارد کننده بزرگ گاز» تبدیل خواهد شد. نجفی در ادامه این پرسش را مطرح می‌کند که «آیا پول واردات گاز داریم؟»