زنان تاثیرگذار ایران؛ مسیح علینژاد
«ایرانوایر»، اولین جلد از کتاب «زنان تاثیرگذار ایران» را منتشر کرد. این کتاب، روایت صد زنی است که بر پیرامون خود، جامعه، علم، هنر، سیاست، فرهنگ، ورزش، اقتصاد و تکنولوژی تاثیر گذاشتهاند، از موانع نظام نابرابر جنسیتی نهراسیدهاند و مسیری را برای رشد و دستیابی زنان ایران به حق برابر انسانی خویش هموار کردهاند. انتخابکنندگان این فهرست، مخاطبانی هستند که باور دارند از این زنان تاثیر گرفتهاند.
بهعلاوه، جلد دوم کتاب با نامهایی بیشتر در دست تهیه است. اگر نام زنی که بهنظر شما تاثیرگذار بوده است را در این فهرست نمیبینید، نام و دلیل آنکه او را تاثیرگذار میدانید را برای ما به ایمیل [email protected] بفرستید.
«کتاب زنان تاثیرگذار ایران را میتوانید از این لینک دانلود کنید»
***
در سالهای اخیر کمتر روزی به یاد کسی میآید که نام «مسیح علینژاد» را در شبکههای اجتماعی و رسانههای خارج و داخل ایران نخوانده و یا نشنیده باشد؛ روزنامهنگاری که حامیان و منتقدان، موافقان و مخالفانش همانقدر جدیاند که او در فعالیتهای بیوقفهاش هم در خبرنگاری و روزنامهنگاری و هم کنشگری سیاسی.
«معصومه (مسیح) علینژاد قمیکلایی»، در تاریخ ۲۰شهریور۱۳۵۵ در روستای قمیکلا از توابع شهرستان بابل مازندران به دنیا آمد. او فعالیت حرفهای خود را از سال ۱۳۸۰ و از روزنامه «همبستگی» آغاز کرد و پس از آن توانست در خبرگزاری کار ایران، «ایلنا»، به کار خود بهعنوان خبرنگار پارلمانی و سپس دبیر سرویس پارلمانی این خبرگزاری ادامه دهد. مسیح علینژاد پیشاز خروج از ایران در روزنامههای نزدیک به اصلاحطلبان مانند «شرق»، «بهار»، «وقایع اتفاقیه»، «هممیهن» و «اعتماد ملی»، یادداشتها و گزارشهای بسیاری منتشر کرد.
او سال ۱۳۷۵ بهخاطر فعالیت در یک گروه دانشآموزی بههمراه برادر و همسر سابقش بازداشت شد و درحالیکه باردار بود، به بازداشتگاه وزارت اطلاعات منتقل شد.
شیوه کار و جسارت او در تهیه گزارشها و نوشتههایی که در جراید منتشر میکرد، همواره و در تمام دوران فعالیتش او را درگیر حواشی، دردسرها و فشارهای بسیاری کرد. او در دورههای ششم و هفتم مجلس شورای اسلامی ایران بهعنوان خبرنگار پارلمانی، خبرهای مرتبط با مجلس شورای اسلامی را پوشش میداد. در همین دوران بود که پرداخت عیدی ده میلیون ریالی به نمایندگان مجلس را بههمراه دو فیش حقوقی جداگانه نمایندگان در خبرگزاری ایلنا افشا کرد. این اتفاق جنجالآفرین شد. بسیاری از نمایندگان از این افشاگری برآشفته شده و مسیح را با القاب و الفاظ نامناسب نواختند. در پی این اتفاق، او از پوشش اخبار حوزه پارلمانی منع و اخراج شد.
مسیح علینژاد بعد از راهپیماییهای اعتراضی مربوط به انتخابات دهمین دوره ریاستجمهوری ایران، با خانواده کشتهشدگان حوادث بعد از انتخابات سال ۱۳۸۸ مصاحبههای متعددی انجام داد. این درحالی بود که حکومت ایران کشته شدن معترضان را در رسانههای داخلی تکذیب و انکار میکرد، مسیح علینژاد با انجام مصاحبههای صوتی توانست مستند رادیویی، نام ۵۷ تن از کشته شدگان سال ۱۳۸۸ را ثبت کند.
او پیشاز خروج از ایران دو کتاب منتشر کرد: کتاب «تحصن»، درباره تحصن نمایندگان دور ششم مجلس در اعتراض به رد صلاحیت گسترده آنان برای انتخابات دوره بعدی، و سپس کتاب دیگری به نام «تاج خار» که مربوط به داستان زندگی خودش و ماجرای اخراج خود از مجلس هفتم است.
مسیح علینژاد سه کتاب دیگر خارج از ایران منتشر کرد. کتاب «من آزاد هستم» که در آن داستان زندگی زنانی در قالب یک داستان بلند روایت شده است که از همسران خود در ایران جدا شدهاند. کتاب دیگر او «قرار سبز» است که در آن به حوادث پس از انتخابات سال ۱۳۸۸ با روایت داستانی میپردازد. او کتاب سوم خود را در سال ۲۰۱۸ با عنوان «باد در موهایم» به زبان انگلیسی منتشر کرد.
مسیح پس از ترک ایران در سال ۱۳۸۸، فصول جدیدی از فعالیت رسانهای خود را در خارج کشور آغاز کرد. در سالهای نخست خروجش از ایران، علینژاد حجابش را هنوز بهطور کامل ترک نکرده بود و منتقد جریانات سیاسی راست و چپ خارج از کشوری بود که در راستای براندازی کلیت جمهوری اسلامی گام برمیداشتند و شرکت در انتخابات را تحریم میکردند. اما، بهعنوان یکی از منتقدان صریح از سوی جمهوری اسلامی و رسانههایش، مورد آزار و توهین قرار میگرفت. مسیح اما با گذشت زمان تغییراتی کرد و بهعنوان یکی از سرسختترین مخالفان فعال جمهوری اسلامی شناخته شد.
در اردیبهشت سال ۱۳۹۳ در فیسبوک، زمانی که مسیح حجاب از سر برداشته بود و با صراحت و بیپرده از آزادی حجاب برای زنان سخن میگفت، صفحهای با عنوان «آزادیهای یواشکی زنان در ایران» راهاندازی کرد و از مخاطبان این صفحه خواست تا عکسهای خود را به همراه شرحی کوتاه از تجربهشان در مورد حجاب اجباری و دقایقی که آنان با ساختارشکنی این حجاب را نادیده گرفته و به سخره میگیرند، برای او ارسال کنند. این صفحه ظرف اندک زمانی مورد استقبال چشمگیر کاربران فیسبوک قرار گرفت و گزارشهای متعددی از آن در رسانههای داخلی و خارجی منتشر شد.
این کمپین اما موافقان و منتقدان بسیاری در بین فعالان زنان و فمینیستها داشت. منتقدان میگفتند که مبارزه زنان ایران علیه قانون حجاب اجباری جمهوری اسلامی سابقهای به عمر کل نظام دارند و دیگر از سطح «یواشکی» فراتر رفته است. اما، مخالفان جدی این کمپین که هدفش همراه کردن آن گروه از زنان در ایران بود که بهدلایل مختلف توان ابراز مخالفت آشکار با حجاب با وجود خشونت گشتهای ارشاد نداشتند، در داخل نظام جمهوری اسلامی بودند. راهاندازی این صفحه خشم شدید تندروها در ایران را برانگیخت؛ تا جایی که برای او گزارشهایی تلویزیونی ساختند و به او اتهامات واهی زدند.
شاید بتوان گفت که موفقیت این صفحه با صدها هزار دنبالکننده، آغاز فصل جدیدی از فعالیتهای مسیح علینژاد بود. از آن پس، مسیح چندین کمپین در شبکههای اجتماعی راهاندازی کرد که پیوستن به آنها مستلزم انجام عملی در خارج از فضای سایبری و در خیابانهای ایران بود. از آن جمله میتوان به کمپین »چهارشنبههای سفید» اشاره کرد که با وجود استقبال گسترده مخاطبانش، از سوی گرایشهای مختلف درون جنبش زنان حامیان و منتقدان داشت.
مسیح علاوه بر کمپینهایی در مخالفت و مبارزه با حجاب اجباری، فعالیتهای رسانهای خود را نیز گسترش داد و در حوزههای حقوقبشر و سیاست نیز بهطور گسترده و فعال حضور یافت؛ فعالیتهایی که خشم همواره جمهوری اسلامی را به تهدیدهایی جدی نسبت به او و خانوادهاش بدل کرد تا جایی که علاوهبر پخش مصاحبهای با خانواده او که نشان از فشار امنیتی بر آنها برای برائت جستن از دخترشان داشت، برادرش نیز بازداشت شد.
جمهوری اسلامی پا از این سطح گسترده تهدید و فشار بر مسیح علینژاد و خانوادهاش فراتر گذاشت و برای ربودن مسیح طرحی ریخت که با ورود افبیآی و وزارت دادگستری آمریکا و بازداشت «نیلوفر بهادریفر»، یکی از اعضای تیم ربایش او در تابستان ۱۴۰۰، اجرای این توطئه عملی نشد. دولت و هر دو حزب جمهوریخواه و دموکرات آمریکا نسبت به این طرح توطئه واکنش نشان دادند و در دسامبر ۲۰۲۲ طرحی که با عنوان مخفف «هانت» و به نام مسیح علینژاد برای پیشگیری و مقابله و مجازات فعالیتهای جمهوری اسلامی در تهدید و آدمربایی مخالفان نظام در آمریکا تنظیم شده بود، در کمیته بودجه کنگره آمریکا تصویب کردند.
او هماکنون با برنامهای تفسیری در شبکه تلویزیونی «صدای آمریکا» با عنوان «تبلت» صدای رسا و بیپردهای در نقد و مبارزه با جمهوری اسلامی دارد. اما، فعالیتهای سیاسی مسیح علینژاد به روزنامهنگاری خلاصه نمیشود. او در سالهای اخیر در بسیاری از نشستهای سیاسی با سیاستمداران غربی حاضر شده است و بدون خودسانسوری و با صراحت بیان، علاوهبر آنکه تلاش کرده است صدای نارضایتی زنان ایران باشد، از سیاستهای دولتهای غربی در قبال جمهوری اسلامی انتقاد کرده است.
او سال ۲۰۱۴ با «کامبیز فروهر»، خبرنگار ارشد شرکت رسانهای «بلومبرگ» ازدواج کرد و اکنون ساکن نیویورک است. مسیح سال ۲۰۲۲ را با پیوستن به ائتلافی در مسیر براندازی جمهوری اسلامی با چهرههایی مانند «علی کریمی»، «شاهزاده رضا پهلوی»، «حامد اسماعیلیون»، «نازنین بنیادی» و «گلشیفته فراهانی» به پایان برد.