راهکارهای دهگانۀ رئیسی و بیانیۀ نهایی سران کشورهای اسلامی

احمد زیدآبادی - پیشنهادهای دهگانۀ سیدابراهیم رئیسی برای مقابله با اسرائیل و حل بحران در نوار غزه، چه مقدار در بیانیۀ نهایی اجلاس سران سازمان همکاری اسلامی در ریاض بازتاب پیدا کرده است؟ به نظرم یک - بیستم آن هم مورد توجه قرار نگرفته است!
این موضوع به روشنی نشان می‌دهد که بین نگاه جمهوری اسلامی به مسئلۀ فلسطین با نگاه دیگر کشورهای اسلامی، فاصلۀ زیادی وجود دارد. علت اصلی این فاصله این است که کشورهای اسلامی خود را به عنوان "دولت" تعریف می‌کنند و از قواعد تعریف‌شده در نظام بین‌الملل فراتر نمی‌روند، حال آنکه گرایش غالب در جمهوری اسلامی التفاتی به محدوده‌های مشخص کارکرد یک دولت در نظام کنونی جهان ندارد و خود را همچنان یک"سازمان انقلابی" در حوزۀ خارجی می‌بیند. از همین رو، موضع جمهوری اسلامی به هر میزان که با مواضع"سازمان‌های انقلابی" همسویش در خاورمیانه نزدیک است با مواضع دولت‌های منطقه فاصله دارد.
روزگاری زنده‌یاد دکتر علی شریعتی از تضاد نهضت و نهاد سخن گفته بود. او به دلیل آنکه خود انقلابی بود، از نهضت و انقلاب دائمی در برابر نهاد و نظام دفاع می‌کرد؛ امری که در دنیای واقعی نه ممکن است و نه مطلوب. جمهوری اسلامی البته بر "نظام" بودن خود اصرار می‌ورزد، اما عملکردش در دو حوزۀ داخلی و خارجی نشان می‌دهد که بین نظام یا نهضت بودن، همچنان در کشمکش و تعارض است و قادر به انتخاب نهایی بین یکی از آن دو نیست. نتیجه این می‌شود که رئیس جمهور نظام به عنوان یکی از سران یک نهاد به شدت محافظه‌کار اسلامی در اجلاس آن حضور پیدا می‌کند اما راهکارها و پیشنهادهایش برای حل یک بحران منطقه‌ای همچون رهبر یک سازمان انقلابی آزاد از محدودیت‌های یک دولت و یا به عبارتی آزاد از هفت دولت است! برای همین نیز پیشنهادهایش مورد توجه دیگر دولت‌ها قرار نمی‌گیرد.