ملت شریف ایران
با توجه به اهمیت راهبردی تحولات منطقه قفقاز و تاثیرات آن بر منافع کلان و امنیت ملی ایران، اخبار مرتبط با مناقشات احداث دالان زنگزور به شدت نگران‌کننده به نظر می‌رسد. این دالان که قرار است ارتباط مستقیم بین جمهوری آذربایجان و نخجوان را فراهم کند و منجر به قطع ارتباط مرزی ایران و ارمنستان می‌شود، می‌تواند پیامد جدی برای ایران به همراه داشته باشد.
این مرز که به عنوان یک مسیر حیاتی برای تبادلات تجاری و ارتباطات بین دو کشور عمل می‌کند، از اهمیت راهبردی بالایی برخوردار است. قطع این ارتباط می‌تواند نقش ایران را در انتقال(ترانزیت) کالا و انرژی در منطقه تضعیف کند. همچنین، این اقدام می‌تواند به تقویت نقش روسیه، ترکیه و جمهوری آذربایجان در منطقه منجر شود که توازن قدرت منطقه‌ای را به زیان ایران تغییر می‌دهد.
متاسفانه در دهه‌های اخیر، دولت‌های ایران به‌طور مداوم از اهمیت راهبردی حوزه‌های پیرامونی ایران، به‌ویژه منطقه قفقاز غافل بوده‌اند. این غفلت نه تنها باعث تضعیف روابط فرهنگی و تاریخی با کشورهای همسایه شده، بلکه پیامدهای اقتصادی و امنیتی نیز به همراه داشته است.
سردرگمی و عدم توجه به منافع ملی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در مورد درگیری‌های جمهوری آذربایجان و ارمنستان نیز نشانه‌ای از این غفلت به حساب می‌آید که البته متاثر از سیاست راهبردی گرایش به شرق است.
فقدان سیاست‌های منسجم و تکیه بر نگرش یکجانبه در عرصه روابط بین‌المللی، نه‌تنها به تقویت موقعیت ایران در منطقه کمک نکرده، بلکه باعث افزایش تنش‌ها و کاهش نفوذ ایران در قفقاز شده است. در این میان، آنچه که به نگرانی‌ها می‌افزاید، فقدان پویایی و عدم توازن در سیاست خارجی برای ارتباط با کشورها و قدرت‌ها‌ست.
روسیه با سوءاستفاده از وضعیت سرد روابط ایران با غرب، به‌طور بی‌مهابا در منطقه قفقاز عمل کرده و از روابط غیرعادی ایران و غرب بهره‌برداری می‌کند. بحران اوکراین و تحریم‌های غرب علیه روسیه، نیاز این کشور به مسیرهای حمل و نقل جایگزین را افزایش داده است.
روسیه با کنترل امنیتی دالان زنگزور، یکی از مهم‌ترین دالان های منطقه‌ای و بین‌المللی را در اختیار خود خواهد داشت و از محدودیت‌های انتقال کالا خارج می‌شود. این دالان می‌تواند ایران را از بخشی از مسیرهای تجاری محروم کرده و نقش راهبردی ایران را کمرنگ کند.
نهضت آزادی ایران مخالف هرگونه تغییر در مرزهای بین‌المللی است و بر این باور است که چنین تغییراتی باعث بروز تنش‌های بیشتر و تهدیدات فزاینده امنیتی در کل خاورمیانه خواهد شد. از این رو، امیدوار است که با توجه به اهمیت راهبردی منطقه قفقاز و تاثیرات آن بر امنیت ملی، دولت جمهوری اسلامی ایران سیاست‌های خود را در این زمینه بازنگری کرده و با اتخاذ رویکردی متوازن و پویا، از منافع ملت دفاع کند.
نهضت آزادی ایران ضمن تاکید بر حفظ منافع ملی ایران امید دارد کشورهای درگیر در این مناقشه، بتوانند با احترام متقابل و رعایت قواعد بین‌المللی ، مذاکراتی را در جهت یافتن راه‌حل‌های عادلانه و کاهش تنش‌ها داشته باشند.
نهضت آزادی ایران
٢۴ شهریور ١۴٠٣
