ایندیپندنت فارسی ـ با اوج گرفتن واکنش‌ها به ماجرای ناپدید شدن تابلوهای موزه امام علی، مقام‌های شهرداری تهران به تناقض‌گویی‌های پیاپی درباره این موضوع متوسل شدند. به این ترتیب پس از اینکه یکی از اعضای شورای شهر تهران افشا کرد شماری از تابلوهای موزه خارج شده و بازنگشته‌اند، معاون برنامه‌ریزی و امور شورای شهرداری تهران مدعی شد که تابلوها به موزه امام علی بازگشته‌اند، اما هم‌زمان، مدیر روابط عمومی موزه امام علی بازگشت تابلوها را تکذیب کرد. از طرفی در حالی که سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران در بیانیه‌ای مدعی شد فروش تابلوها «دروغ شاخدار» است، سعید صدراییان، عضو هیئت‌مدیره این سازمان، گفت که تابلوها فروخته شدند، چون «ارزش هنری» نداشتند.
بررسی‌های ایندیپندنت فارسی نشان می‌دهد که ۱۱ اثر از هنرمندانی که روزنامه سازندگی نام برده بود، در حراج دبی با قیمت ۱۳۶ هزار درهم به فروش گذاشته شده‌اند. البته ایندیپندنت فارسی نمی‌تواند به‌طور مستقل تایید کند که این تابلوها همان آثاری‌اند که از موزه امام علی خارج شده‌اند.
سعید صدراییان روز چهارشنبه بیست‌وهشتم شهریور، فروش تابلوهای موزه امام علی در حراجی دبی را «گرای غلط» خواند و در واکنش به سخنان ناصر امانی که گفته بود تنها یکی از تابلوها ۳۰ میلیارد تومان ارزش داشت، ادعا کرد که ارزش جمع این آثار به سه میلیارد تومان هم نمی‌رسید.
این مقام سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران با زیر سوال بردن جایگاه هنرمندانی که آثارشان از موزه امام علی خارج شده است، گفت: «برخی از این آثار متعلق به هنرمندانی است که در طول ۲۵ سال گذشته در کارگاه‌های سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران شرکت می‌کردند و اکنون تراز آن‌ها تغییر کرده است.»
عضو هیئت‌مدیره سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران با اذعان بر اینکه در جریان «صفر تا صد» خروج تابلوها از موزه امام علی قرار دارد، انتشار خبر فروش آن‌ها را در حراجی دبی به «منافع درون‌سازمانی» برخی اعضای شورای شهر نسبت داد.
👈 مطالب بیشتر در سایت ایندیپندنت فارسی
او در ادامه ادعاهایش، هنرمندانی را که آثارشان از موزه خارج شده است، به «بازاری شدن» متهم کرد و افزود که برخی از این آثار با هدف استفاده برای پوستر و دعوتنامه از هنرمندان خریداری شدند و درباره قیمت آن‌ها «اغراق» می‌شود.
صدراییان فروش تابلوها را تایید کرد و گفت که این آثار در جلسه‌ای با حضور نمایندگانی از سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، موزه امام علی و حوزه هنری قیمت‌گذاری شدند تا با فروش آن‌ها «آثاری جدید خریداری شود».
تنها چند ساعت پس از انتشار سخنان سعید صدراییان در خبرگزاری ایسنا، سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران با انتشار اطلاعیه‌ای طولانی و سرشار از اتهام‌زنی، مدعی شد که «ماجرای گم شدن ۳۰ تابلو از گنجینه شهرداری تهران از آن دروغ‌های شاخداری است که برای رقابت‌های سخیف سیاسی تولید می‌شود».
این سازمان فروش تابلوها را نیز انکار کرد و مدعی شد که این آثار برای شرکت در نمایشگاه‌های مختلف بین‌المللی نامزد شده‌اند.
در ادامه اطلاعیه سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، آمده است که این آثار «یک اکران داخلی و یک اکران بین‌المللی با همکاری حوزه هنری در امارات متحده عربی» داشتند و قرار است اکران بین‌المللی دیگری نیز در انتهای سال با حضور آثار بیشتری از هنرمندان برنامه‌ریزی شود.
آثار نقاشان بنام ایران؛ از تهران تا دبی
آنچه سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران «اکران آثار هنری» می‌نامد، در واقع فروش تابلوهای ارزشمند موزه امام علی در حراجی هنر جهانی دبی است که روزنامه سازندگی گزارش آن را منتشر کرد.
پس از اینکه ناصر امانی، عضو شورای شهر تهران، در صحن علنی شورای شهر خبر داد که ۳۰ تابلو ارزشمند موزه امام علی مفقود شده‌اند، روزنامه سازندگی در گزارشی تحقیقی افشا کرد که تابلوها از یک حراجی در دبی سر درآورده‌اند.
بر اساس این گزارش، پنج تابلو نقاشی از آثار عنایت‌الله نظری‌نوری، پنج تابلو نقاشی از آثار علی‌اکبر صادقی، دو تابلو از آثار هانیبال الخاص، دو اثر از رضا هدایت و دو اثر از رضوان صادق‌زاده به علاوه آثاری از آیدین آغداشلو، محمود جوادی‌پور، حسین محجوبی، صادق تبریزی، احمد خلیلی‌فرد، خسرو خسروی، آنه محمد‌تاتاری، حبیب توحیدی، مهدی حسینی، احمد وکیلی، علی ذاکری، طاهر شیخ‌الحکما، علی شیرازی، نعمت لاله‌ای و بابک خدابنده از موزه امام علی خارج شدند و دیگر بازگردانده نشدند.
روزنامه سازندگی همچنین نوشت که ۱۴ اثر از تابلوهای مفقودی موزه امام علی در حراجی هنر جهانی دبی (World art Dubai) فروخته شده‌اند و درباره سرنوشت دیگر آثار نیز خبری در دست نیست.
هنرمندانی که تابلوهایشان ناپدید شد
نگاهی به پیشینه این هنرمندان و مرور سوابق و آثارشان اثبات می‌کند که برخلاف ادعای عضو هیئت‌مدیره سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، «تراز هنری» دارند و آثارشان در حراجی‌های هنری با قیمت‌های چشمگیر به فروش می‌رود.
عنایت‌الله نظری‌نوری بیشتر با آثار خط نستعلیق شکسته و پالت رنگی متنوع شناخته می‌شود و کالیگرافی و منظره‌نگاری‌های آبرنگش از طبیعت نواحی مختلف ایران معروف است. آثار او بارها در حراجی‌های داخلی و بین‌المللی به فروش گذاشته شده‌اند. تنها در یک مورد، یکی از آثار نظری‌نوری در هشتمین حراج تهران بالغ بر ۹ هزار دلار فروخته شد.
علی‌اکبر صادقی، از نقاشان مطرح سبک سورئالیسم در ایران و از پیشگامان هنرهای نو از جمله ویترای، طراحی گرافیک و انیمیشن است.
هانیبال الخاص هم یکی از برجسته‌ترین نقاشان مدرن ایران بود که سبک خاص نقاشی‌های فیگوراتیو و همچنین تاثیر اجتماعی در آثارش شهرت داشت. الخاص در رشد هنر معاصر ایران و پرورش نسل جدیدی از هنرمندان نقش مهمی ایفا کرد. برخی آثار الخاص در حراجی‌ها تا دو میلیارد تومان هم به فروش رفته‌اند.
حسین محجوبی یکی از نقاشان برجسته طبیعت‌گرای ایران شناخته می‌شود. آثار او شامل مناظر خیال‌انگیز و ترکیب طبیعت با عناصر ماورایی است. آثار محجوبی در حراج تهران با قیمت‌هایی بین ۵۰۰ میلیون تا حدود دو میلیارد تومان فروخته شده‌اند.
آیدین آغداشلو، از مهم‌ترین نقاشان ایران در سبک ترکیب سنت‌های ایرانی و عناصر مدرن است. قیمت آثار آغداشلو در حراجی‌ها دست‌کم یک میلیارد تومان بوده و گاه تا ۱۲ میلیارد تومان هم بالا رفته است.
صادق تبریزی، از هنرمندان برجسته مکتب سقاخانه و یکی از پیشگامان نقاشی‌خط در ایران، بود. آثار او ترکیبی از خوشنویسی و نقاشی مدرن با الهام از هنر ایرانی‌ــ‌اسلامی است. آثار تبریزی در حراجی‌های داخلی و خارجی گاه تا سه میلیارد تومان هم به فروش رفته‌اند.
رضا هدایت هنرمندی است که بیشتر با نقاشی‌های مبتنی بر ادبیات داستانی ایران شناخته می‌شود. او از نمادها و سمبل‌های فرهنگی ایران برای بیان مفاهیم اجتماعی استفاده می‌کند و آثارش ترکیبی از واقعیت و خیال است که اغلب فضای شاعرانه‌ای دارند.
مهدی حسینی از هنرمندان تاثیرگذار مکتب نقاشی معاصر ایران است که در آثارش از سبک آبستره با تاثیر از سنت‌های اسلامی‌ــ‌ایرانی استفاده می‌کند.
محمود جوادی‌پور یکی از پیشگامان هنر نوگرای ایران به شمار می‌رود. او به‌عنوان استاد دانشگاه در تربیت بسیاری از هنرمندان معاصر ایران نقش داشت.
آنه محمد تاتاری هنرمند برجسته ترکمن است که با آثار نگارگری شهرت دارد. او از نمادها و سنت‌های فرهنگی ترکمن الهام می‌گیرد و آن‌ها را به‌صورت مدرن در آثارش بازنمایی می‌کند.
طاهر شیخ‌الحکما نیز از هنرمندان برجسته نقاشی‌خط در ایران است که از خوشنویسی سنتی و عناصر مدرن برای خلق آثار هنری بدیع استفاده می‌کند.
به همین ترتیب، رضوان صادق‌زاده با نقاشی‌های ناتورالیستی، احمد خلیلی‌فرد با آثار نقاشی‌خط، خسرو خسروی با آثار ترکیبی آبستره و فیگوراتیو و حبیب توحیدی با فرم‌های مینیمالیستی در هنر نقاشی شهرت دارند.
احمد وکیلی نیز با آثار روانشناختی، علی ذاکری با آثاری درباره روابط اجتماعی، علی شیرازی، با نقاشی‌خط، نعمت لاله‌ای با آثاری در موضوع تعامل سنت و مدرنیته و بابک خدابنده با نقاشی‌های آبستره شناخته می‌شوند.
قیمت تابلوهای هنرمندان در حراجی دبی
اطلاعات موجود در سایت حراجی دبی نشان می‌دهد که چهار اثر از علی‌اکبر صادقی در مجموع با قیمت پایه ۶۰ هزار درهم در این رویداد برای فروش گذاشته شده‌اند.
همچنین دو اثر هانیبال الخاص در مجموع با قیمت پایه ۱۰ هزار درهم، یک تابلو حسین محجوبی با قیمت پایه ۲۰ هزار درهم و یک اثر آیدین آغداشلو با قیمت پایه ۲۰ هزار درهم در این رویداد عرضه شدند.
قیمت پایه تابلو نقاشی صادق تبریزی نیز ۲۰ هزار درهم، تابلو رضا هدایت پنج هزار درهم و اثر مهدی حسینی نیز در رویداد دبی هزار درهم است.
در مجموع ۱۱ اثر از این هفت هنرمند که روزنامه سازندگی از آن‌ها نام برده، در حراجی دبی با قیمت پایه ۱۳۶ هزار درهم عرضه شده‌اند. همانطور که گفته شد، ایندیپندنت فارسی نمی‌تواند به‌طور مستقل تایید کند که این تابلوها همان آثاری‌اند که از موزه امام علی خارج شده‌اند.
در پی انتشار خبر فروش آثار موزه امام علی در دبی، وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اعلام کرد که تابلوهای این موزه بدون اطلاع اداره‌کل موزه‌ها از ایران خارج شده‌اند.
هادی میرزایی، مدیرکل امور موزه‌ها، با بیان اینکه وزارت میراث فرهنگی هیچ مجوزی برای خروج تابلوها صادر نکرده است، به سایت صدای میراث گفت: «اداره کل موزه‌ها در حال پیگیری این موضوع است که چرا بدون توجه به قوانین موزه‌داری کشور، هیچ درخواستی برای صدور مجوز جابه‌جایی و انتقال و ارسال تابلوهای موزه امام علی که حالا در خارج از کشور فروخته شده‌اند، به این اداره کل ارجاع نشده است؟»
محمدرضا کارگر، رئیس سابق اداره کل موزه‌ها، نیز اقدام موزه امام علی در فروش آثار را «بی‌سابقه در جهان» توصیف کرد و ضمن اشاره به ساختار موزه امام علی، گفت که این مجموعه با حراجی هنری و گالری فرق دارد و موزه‌های نمی‌توانند از آثار هنری برای اهداف تجاری استفاده کنند؛ زیرا شرط ایجاد موزه این است که آثار و اموال در اختیار آن حق و امکان فروش نداشته باشند تا آثار موزه‌ای به کالای فروشی تبدیل نشوند.
مسئله اصلی در خروج آثار موزه امام علی این است که شهرداری تهران، برخلاف ضوابط موزه‌داری، تاکنون از ثبت دارایی موزه‌های زیرمجموعه‌اش در سامانه جام وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خودداری کرده است تا برای جابه‌جایی و فروش آن‌ها اختیار تام داشته باشد. حال آنکه همه دستگاه‌های دولتی مکلف شده‌اند اطلاعات مربوط به اموال فرهنگی‌تاریخی‌شان را در آرشیو ملی اطلاعات بارگذاری کنند.
سعید حجاریان: صدا، دوربین، بی حرکت!
الشرق الاوسط: پشت‌پرده دلیل سفر قاآنی به بغداد
