در چند مطلب گذشته، به آزادی در ایران، آزادی بیان و پوپولیسم پرداختیم.
اما هدف تئوری پردازی و "فلسفه بافی" نبود و نیست. چرا که مهم آنچه بصورت عینی و ملموس در جامعه و جهان میگذرد میباشد.
پس حال بپردازیم به تحلیل روز:
بار پیش که ترامپ رای آورد، یعنی ۸ سال پیش، این شخصیت در جهان غرب خیلی تنها و منزوی بود. پیامهای منفی سران اروپا در تاریخ بی سابقه بود. در جلسات سران جهان هم بسیار منزوی بود چرا که همه مقابل او و عقایدش میایستادند.
امروزه، گفتمان، عقاید و برنامههای ترامپ افراطی تر از ۸ سال پیش هستند.
اما، در سطح جهان، پوپولیستها در بسیاری کشورها، بطرز خطرناکی رشد کردهاند.
و حتی در بسیاری کشورهای غربی در انتخابات برنده شدهاند و مطرح هستند.
از طرفی دیگر، ترامپ در خود آمریکا هم مجلس نمایندگان و سنا و دیوان عالی آمریکا را با خود همسو دارد.
بنابراین اینبار دستانش کاملا باز هستند و از موضع قدرت حرف میزند...
در بُعد سوم، با تجربه دوره پیش، ترامپ اینبار متخصصان را کنار گذاشته تا سربازان مطیع خود را در پستهای کلیدی به خدمت گیرد. به تک تک این موضوعات هر روز در کانال پوپولیسم پرداخته میشود.
و هرکدام از این مباحث به تنهایی بسیار خطرناک است.
"آزادی بیان" پوپولیستی چیست؟
در مطالب قبلی نوشتیم که ایلان ماسک با شعار "آزادی بیان" به کمک ترامپ آمد و بیکباره توییتر را خرید تا حسابهای مسدود شده افراطیون را "آزاد" کند: حساب هایی که طبق قواعد قانونی "مردم سالار" مسدود شده بودند. و همزمان، ۸۰٪ کارکنان توییتر را بیکباره اخراج، یا از شغلشان "آزاد"، کرد...
(به مقاله همین نویسنده درباره فاشیسم ـ هفته پیش ـ مراجعه نمایید)
و حال جهان را با "سو استفاده" از همان شعار "آزادی بیان"، بسمت پوپولیسم و حتی فاشیسم راست بسیار افراطی و "مهاجمی" میبرد...
و آخرین موضوع، که کم اهمیت ترین آنها برای دستکاری و پوپولیسم و فریب جهانی نیست:
اینبار مالکان شبکههای اجتماعی جهانی بطرز خطرناکی در حال همسو شدن و اطاعت از دونالد ترامپ هستند.
حال آنکه همین شبکههای اجتماعی در دوره پیش ترامپ، در پایان ریاست جمهوریاش، حسابهای او را بخاطر جعل و دروغ و سو استفادههای متعدد از "آزادی بیان" و خصوصا خطر جدی جنگ داخلی در خود آمریکا بخاطر نپذیرفتن نتایج انتخابات، مسدود کردند اما حال همه برای خدمت به او و دریافت پاداش هایی (مالیاتی، اقتصادی، قانونی و حمایتهای گوناگون...)، پشت خم میکنند...
آخرین کسی که به صف پیروان آقای ترامپ و متحد اصلیاش، ایلان ماسک پیوست، مارک زاکربرگ است که دیروز گفت راستیآزماییهای متا، شرکت مادر ایستاگرام، فیسبوک و واتس اپ را کنار میگذارد چون "جانبدارانه" هستند:
او به پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات مستقیما اشاره کرد و گفت "اکنون زمان "آزادی بیان" است"! (به عبارت دیگر، قبل از ترامپ دوم، در آمریکا و در دیگر کشورهای دمکراتیک، "آزادی بیان" وجود نداشته!).
و "باید این "راستیآزماییها" را خود کاربران، به شیوهای مشابه شبکه اجتماعی "ایکس"، انجام دهند"!
بنابراین جملگی به متدی پوپولیستی زیرا غیر حرفهای روی میآورند تا ترامپ و جعل و دروغ و فیک و حتی فاشیسم، کاملا "آزاد" و "لیبرال" به پیش تازند و هیچ احدی جلودار هیچ "سو استفاده ای" نباشد. و "مردم" به حال خود گذاشته شوند. (آنارشیسم)
جالب توجه است که نمونه این نوع "مدیریت" را هم در "گروه"های تلگرامی و واتساپ ایرانیان میبینیم که عملا به "هزار پای ناهماهنگ و آنارشیک ایرانی" تبدیل شدهاند، تا حکومت فاشیستی ج ا آزادانه و بدون اپوزیسیون تاخت و تاز کند.
بنابراین سیستمهای جهانی رسانهای به حد بسیار خطرناکی بسمت پوپولیسم و فاشیسمی جهانی (گلوبال) میروند که در اینباره هم مقاله تحلیلی پژوهشی کاملی ارائه داده بودیم... که امیدواریم بدان توجه کرده باشید. و بکنید.
از یاد نبریم که که جنگها و تنشهای منطقهای بسیار وسیع امروزه، نتایج مستقیم سیاستهای تنش و خصومت آمیز ترامپ در دوره پیشین ریاست جمهوریاش هستند که هر کدام توضیحات کاملی را میطلبند.
در چنین روندی، جهان در آستانه دوره دوم ریاست جمهوری ترامپ، به سمت چند خطر بزرگ میرود:
ـ جنگ و قلدریهای فراگیر و احتمال بالای جنگی بزرگ و جهانی، حتی بدون بمب اتم، چنانچه از دو سه سال قبل، آینده نگری تحلیلی کرده بودیم.
ـ به خطر افتادن دمکراسیهای پیشرفته توسط پوپولیستها و نئو فاشیستهای کشورشان. امری که به خطر فوق با شدت و حدت دامن خواهد زد، حتی اینبار در قلب اروپا.
حال آنکه سیاست مداران دمکرات در اقلیتاند و واقعا نمیدانند چگونه و با چه ابزاری با خطرات فوق مبارزه کنند.
ـ خطر بسیار جدی رشدهای شدید اقتصادی با سیاستهای "حباب پرور" که به رکود و بحرانهای اقتصادی و اجتماعی و سیاسی بسیار عظیم منجر خواهند شد:
ـ اجرای سیاستهای پوپولیستی با "بریدن بودجه ها"ی اجتماعی همانند آنچه در آرژانتین میبینیم و ایلان ماسک و ترامپ میخواهند اجرا کند (نمونه توییتر)...
ـ رشد شدید رمز ارزها و اقتصاد اسپکولاتیف. بدون پشتوانه واقعی، این رشدهای "حباب وار" به بحرانهای اقتصادی عظیمی منجر خواهند شد.
نمونههای وسیع چنین مدیریت اقتصاد را در ج ا میبینیم.
این رکود و بحرانهای منتج، عموما در دراز مدت رخ میدهند اما شدت نوسانات و خلا شدید پشتوانه، میتوانند به بحرانهای میان مدت و حتی کوتاه مدت هم ختم شوند.
مهرزاد نکوروح جم، کارشناس ارشد اروپا
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
منابع:
- https://t.me/populismir
- Samuel P. Huntington, Political order in changing societies, Harvard University. Center for International Affairs
- L'empêchement de la littérature : sur la liberté d'expression et de pensée, George Orwell
- La liberté d'expression, Géraldine Muhlmann, Emmanuel Decaux, Etlisabeth Zöller
- Le grand livre de la censure, Emmanuel Pierrat
- Nouvelles morales, nouvelles censures, Emmanuel Pierrat (Editions Gallimard)
- Populisme : le grand ressentiment, Éric Fassin
- Le siècle du populisme, Pierre Rosanvallon
- Ce côté obscur du peuple, Pascal Ory
- Peuple souverain, Pascal Ory
- Apocalypse cognitive, Gérald Bronne
*