این شعر و شعار نیست! بیانِ واقعیت صُلبِ اجتماعی است. انقلاب ایران دهه‌هاست که در حال قوام‌ است!

علی‌صاحب‌الحواشی

"جانیفتادن" تجددِ ما بود که انقلاب مشروطیت را در میدان سیاست ابتر گذاشت؛ خامیِ نامتعین‌بودنِ اسلام‌خواهی ایرانیان از دهه‌چهل تا پنجاه شمسی بود که به فاجعه ۲۲‌بهمن ۵۷ و فجایع عظیم‌تر بعدیش انجامید.

گمان می‌کنید انقلاب ۱۷۸۹ فرانسه همان زدوخوردهای شهری پاریس بود؟ هرگز! آن انقلاب، در میدان "فهم‌سیاسی"، حداقل نیم‌قرن‌ پیشترش شروع شده بود، نه در ذهن مونتسکیو و ولتر و روسوها، که در ذهن نانوا و آهنگر و پزشک و درشکه‌ساز و سبزی‌فروش و ماهیگیر فرانسوی. در میدان هستی‌‌شناسی فرهنگ" بیخ‌‌اش به بیش از یک‌قرن پیش‌ترش می‌رسید.

"تولد"، خروج نوزاد از تن مادر نیست، "تولد"، فراگردی نه‌ماهه است!

"اسلام‌گرایی سیاسی" ایرانیان در این قریب به نیم‌قرن خاکستر شد، و آنان بعد از یک‌ونیم‌قرن به لزوم "سکولار"‌شدن حکومت، و ناگزیریِ "حاکمیت قانون" و "برابریِ حقوقی‌ شهروندان"که آباءِ مشروطه می‌گفتند، باور آوردند.

"انقلاب‌مشروطیت" ما در این نیم‌قرن اخیر قوامِ اجتماعی یافت. اصلِ انقلاب، این فراگرد تاریخی است.