مقدمه
اما نکته قابل تأمل، واکنش سلطنت طلبان و شخص رضا پهلوی به این دادگاه است. در حالی که آنها خود را پرچم دار آزادی و عدالت معرفی میکنند، بسیاری از آنها تلاش دارند این محاکمه را کم اهمیت جلوه دهند یا به شکلی از آن عبور کنند. آیا این سکوت و واکنشهای تدافعی نشانه ای از تداوم همان تفکری نیست که در دوران ساواک بر کشور حاکم بود؟
پس از انقلاب ۱۳۵۷، ثابتی به آمریکا گریخت و برای سالها در سکوت به سر برد. اما حالا که سه تن از زندانیان سیاسی سابق علیه او در دادگاهی مستقل اقامه دعوی کردهاند، بار دیگر نام او بر سر زبانها افتاده است.
اما این دادگاه فقط درباره گذشته ثابتی نیست؛ بلکه درباره موضع امروز کسانی است که مدعی دموکراسی حقوق بشر برای آینده ایران هستند.
تناقض سلطنتطلبان در برابر عدالت
بسیاری از سلطنت طلبان که خود را مخالف دیکتاتوری جمهوری اسلامی میدانند، در برابر دادگاه پرویز ثابتی واکنشی تدافعی نشان دادهاند. این در حالی است که اگر ادعای آنها در دفاع از عدالت و حقوق بشر واقعی باشد، باید از چنین محاکمه ای استقبال کنند.
چرا این تناقض وجود دارد؟
۱- دفاع از گذشته پهلوی - بسیاری از سلطنت طلبان سعی دارند دوران پهلوی را بهعنوان یک دوره طلایی بدون سرکوب و استبداد معرفی کنند. اما محاکمه ثابتی این تصویر را مخدوش میکند و یاد آور میشود که در دوران شاه نیز شکنجه، سرکوب و زندان بخشی از ساختار حکومت بود.
۲- نگرانی از محاکمه دیگر مقامات پهلوی - اگر این دادگاه به نتیجه برسد ممکن است پای دیگر مقامات سابق پهلوی نیز به پروندههای مشابه باز شود. این مسئله برای سلطنت طلبان که به دنبال بازگرداندن سلطنت هستند، نگران کننده است.
۳- ذهنیت اقتدارگرایانه - برخی از سلطنتطلبان، بهجای پذیرش نقد گذشته، همچنان نگاه اقتدارگرایانهای به سیاست دارند. آنها ممکن است جمهوری اسلامی را نقد کنند، اما در عمل، مدل حکومتیشان همچنان بر پایه سرکوب مخالفان و حذف منتقدان است.
رضا پهلوی در آزمون حقیقت و عدالت
در این میان، رضا پهلوی که خود را مدافع دموکراسی و عدالت میداند، در برابر این دادگاه سکوت کرده است اما این سکوت برای بسیاری پرسش برانگیز شده است:
آیا او حاضر است صریحاً از پرویز ثابتی اعلام برائت کند و جنایات ساواک را محکوم نماید؟
حضرت حافظ میفرماید:
"خوش بود گر محک تجربه آید به میان
تا سیه روی شود هر که در او غش باشد. "
اکنون این دادگاه نه تنها محاکمهی ثابتی، بلکه آزمونی برای رضا پهلوی و تمام کسانی است که ادعای دموکراسی خواهی دارند. آیا رضا پهلوی در برابر این آزمون، حقیقت را انتخاب خواهد کرد یا بار دیگر تاریخ تکرار خواهد شد؟
نتیجه گیری
محاکمه پرویز ثابتی فقط درباره گذشته نیست؛ بلکه درباره آینده ایران نیز هست. این دادگاه میتواند نشان دهد که آیا نیروهای مدعی دموکراسی واقعاً به عدالت و حقوق بشر پایبندند یا تنها در پی جایگزینی یک اقتدارگرایی با اقتدارگرایی دیگر هستند.
برای ساختن آیندهای که در آن عدالت و آزادی واقعی برقرار باشد، لازم است با گذشته صادقانه روبه رو شویم و از آن درس بگیریم، در غیر این صورت چرخه استبداد با چهرهای جدید دوباره تکرار خواهد شد.
پارسا زندی (مشاور حقوقی)
*

درگیریها و اختلافات امروز بین اپوزیسیون، ایده رازی

توصیههای عظما به امت، مهران رفیعی