تغییر رژیم، جدایی دین از حکومت، «نه» به جمهوری اسلامی

«پروژه ققنوس ایران» اوایل ماه اسفند (اواخر فوریه ۲۰۲۵) یک نظرسنجی برای درک اولویت‌های اجتماعی ایرانیان برگزار کرد. این اندیشکده مستقر در واشنگتن اعلام کرده که هدف از انجام این نظرسنجی یک پژوهش میدانی در ارتباط با درک اولویت‌های اجتماعی ایرانیان برای آینده ایران است و نتایج و همچنین تجزیه و تحلیل این نتایج به اطلاع همگان خواهد رسید.

اکنون نتایج اولیه این نظرسنجی که شامل ۳۳ پرسش بوده و به مدت یک هفته به صورت آنلاین انجام شده، منتشر شده است.

این نظرسنجی توسط ۱۲هزار و ۷۰۷ شرکت‌کننده بطور کامل پاسخ داده شده که ۹هزار و ۲۵۳ نفر از ایران بوده‌اند. ضریب اعتبار این نظرسنجی ۹۵درصد و ضریب خطای آن ۱/۲-/+ درصد برآورد شده است.

مشارکت زنان در این نظرسنجی در مقایسه با نظرسنجی‌های پیشینِ این اندیشکده رشد چشمگیری داشته و به بیش از ۳۲ درصد رسیده است. بیشترین شرکت‌کنندگان را جوانان از ۱۸ سال تا اوایل چهل سالگی تشکیل می‌دهند و رتبه دوم به سنین ۵۰ تا ۶۰ ساله تعلق دارد. به این ترتیب اکثریت پاسخ‌دهندگان یا پس از انقلاب۵۷ به دنیا آمده‌اند و یا در زمان وقوع آن بسیار خردسال و کودک (زیر ۱۸ سال) بوده‌اند.

شهروندان از استان‌های تهران، اصفهان، البرز، خراسان «رضوی»، فارس، مازندران، گیلان و خوزستان به ترتیب بیشترین پاسخ‌دهندگان را تشکیل می‌دهند و نزدیک به ۹۵ درصد آنها در مناطق شهری زندگی می‌کنند.

۸۷ درصد نسبت به سیاست فشار حداکثری ایالات متحده نظر مثبت و ۸ درصد نظر منفی دارند و ۵ درصد نیز نسبت به این سیاست موضع بی‌تفاوت دارند. همچنین ۶۸ درصد فکر می‌کنند که این سیاست به تغییرات داخلی در ایران منجر می‌شود؛ ۲۱ درصد درباره این تأثیر نامطمئن هستند و ۱۱ درصد نیز فکر نمی‌کنند فشار حداکثری در ایران به تغییر منجر شود.

در پاسخ به پرسش مربوط به «مدل حکومتی مناسب‌تر» برای ایران آینده، نزدیک به ۸۰ درصد پادشاهی پارلمانی را ترجیح می‌دهند. حدود ۱۳ درصد جمهوری پارلمانی و ۳۴دهم درصد نیز جمهوری اسلامی را نسبت به بقیه «مناسب‌تر» می‌دانند. شمار کسانی که در این زمینه مطمئن نیستند و یا مدل‌های دیگری را ترجیح می‌‌دهند به ترتیب ۵/۳۶ درصد و ۲/۲۹ درصد است که هر دو به تنهایی و همچنین در مجموع از شمار کسانی که جمهوری اسلامی را ترجیح می‌دهند بسیار بیشتر است.

در ارتباط با دلیل اعتراضاتی که در ایران جریان دارد، بیش از ۶۷ درصد پاسخ‌دهندگان معتقدند که معترضان خواهان تغییر رژیم هستند. بیش از ۲۳ درصد دلیل اعتراضات را مشکلات اقتصادی، بیش از ۵ درصد درخواست برای آزادی و ۰/۱۵ درصد نیز پوشش اختیاری را دلیل اعتراضات می‌دانند که از «سایر» دلایل (۳/۷۷درصد) بسیار کمتر است.

در ارتباط با پرسشی که مدت‌هاست درباره وضعیت سیاسی ایران مطرح است، ۸۹/۴۲ درصد از شاهزاده رضا پهلوی برای رهبری دوران گذار حمایت می‌کنند. نزدیک به ۶ درصد از هیچکس حمایت نمی‌کنند. ۳/۹۹ درصد از یک شخصیت فعال سیاسی داخل ایران و ۰/۷۰درصد هم از یک فعال خارج از ایران (بجز رضا پهلوی) حمایت می‌کنند. در ارتباط با فعالان سیاسی داخل ایران از مجموع ۳/۹۹درصد که از آنها حمایت می‌کنند، ۳/۵۲ درصد از این تعداد از یکی از اصولگرایان، ۳۶/۰۴درصد از یکی از اصلاح‌طلبان و ۶۰/۴۳درصد از «سایر» فعالان حمایت می‌کنند. به این ترتیب یک «دوران گذار» برای طرفداران نظام نیز مطرح است!

همچنین ۹۶/۹۰درصد با جدایی دین از حکومت در ایران آینده کاملا موافق، ۱/۹۵درصد نسبتا موافق و ۰/۲۹درصد کاملا مخالف و ۰/۱۳درصد نسبتا مخالف هستند و بیش از تعداد مخالفان یعنی ۰/۷۳درصد نظری ندارند.

۹۷/۳۸درصد پاسخ‌دهندگان به تمامیت ارضی ایران اعتقاد دارند. ۰/۶۷درصد اعتقاد ندارند و بیش از تجزیه‌طلبان، یعنی ۱/۹۵درصد مطمئن نیستند.