در حالی که نامه «دونالد ترامپ»، رئیسجمهور آمریکا، به «علی خامنهای»، رهبر جمهوری اسلامی، در تهران در حال بررسی و آمادهسازی برای پاسخ است، مقامهای ارشد دولت آمریکا درباره خواسته ترامپ از حکومت ایران توضیح میدهند
فرامرز داور - ایران وایر
«استیو ویتکاف»، نماینده ویژه ترامپ در امور خاورمیانه که مأموریت او شامل ایران هم میشود، اعلام کرد که تلاش دونالد ترامپ برای برقراری ارتباط با خامنهای، در مورد یک توافق هستهای جدید، «تلاشی برای اجتناب از اقدام نظامی است.»
ویتکاف در گفتوگو با شبکه فاکس نیوز گفته است که «ما نیازی نداریم که همهچیز را از طریق نظامی حل کنیم... پیام ما به ایران این است که بیایید بنشینیم و ببینیم آیا میتوانیم از طریق گفتوگو و دیپلماسی به نقطه درستی برسیم. اگر بتوانیم، آماده انجام این کار هستیم. اما اگر نتوانیم، گزینه جایگزین، گزینه خوبی نخواهد بود.»
کمتر از یک ماه پیش، ترامپ اعلام کرد که نامهای به خامنهای ارسال کرده و در آن هشدار داده است که «دو راه برای برخورد با ایران وجود دارد: از طریق اقدام نظامی یا از طریق توافق.» گفته میشود در این نامه فرصت دوماههای به ایران داده شده که در صورت صحت، حداکثر تا پایان اردیبهشت به سر خواهد رسید.
خامنهای پیشنهاد آمریکا برای مذاکره را «یک فریب» خواند و گفت که مذاکره با دولت ترامپ «گره تحریمها را محکمتر کرده و فشارها بر ایران را افزایش خواهد داد»، اما «عباس عراقچی»، وزیر امور خارجه ایران، در یک برنامه نوروزی که در زمان تحویل سال ۱۴۰۴ از تلویزیون رسمی ایران پخش میشد، اعلام کرد که تهران بهزودی به «تهدیدها و فرصتهای» مطرحشده در این نامه پاسخ خواهد داد.
او گفته بار دیگر از ایده مذاکره غیرمستقیم با آمریکا دفاع کرده و همزمان هشدار داد که مذاکرات با آمریکا غیرممکن خواهد بود مگر اینکه واشنگتن سیاست فشار خود را تغییر دهد.
عراقچی در شروع سال ۱۴۰۰، یعنی ۴ سال پیش، زمانی که معاون وزارت خارجه ایران و مذاکرهکننده ارشد اتمی بود، با «رابرت مالی»، نماینده ویژه دولت «جو بایدن» در امور ایران، مذاکرات غیرمستقیمی در وین انجام داد که به ادعای دولت وقت ایران، در پیشنویس آن موفق به توافقی با دولت آمریکا برای بازگشت به توافق اتمی برجام و حتی خارج کردن سپاه پاسداران از فهرست سازمانهای تروریستی خارجی آمریکا شده بود. خامنهای آن توافق را با شدیدترین لحن رد و اعلام کرد که «غیرقابل اجراست.»
همزمان با ویتکاف، نماینده ترامپ در امور خاورمیانه، که لحنی آشکارا مسالمتجویانه داشته، «مایک والتز»، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، گفته است آمریکا به دنبال «برچیدن کامل» برنامه هستهای ایران است. او گفته است: «ایران باید برنامه خود را بهگونهای کنار بگذارد که تمام جهان مشاهده آن باشد.»
👈مطالب بیشتر در سایت ایران وایر
مشاور امنیت ملی کاخ سفید گفته: «همانطور که رئیسجمهور ترامپ گفته است، این مسئله به نقطه حساسی رسیده است. همه گزینهها روی میز هستند و زمان آن رسیده که ایران بهطور کامل از تمایل خود برای دستیابی به سلاح هستهای دست بردارد.»
ایران مدتهاست که تأکید دارد برنامه هستهایاش صرفاً برای مقاصد صلحآمیز است، هرچند در یک سال اخیر بارها گفته که ممکن است در سیاست خود در این زمینه تجدیدنظر کند. این تهدیدها زمانی شدت گرفت که رویارویی جمهوری اسلامی و اسرائیل به هدف قرار دادن مستقیم خاک دو کشور منجر شد.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، ماه گذشته اعلام کرد که زمان برای دستیابی به یک توافق جهت مهار برنامه هستهای ایران در حال از دست رفتن است، چرا که به غنیسازی اورانیوم تا سطحی که نزدیک به درجه مورد نیاز برای ساخت تسلیحات اتمی است، ادامه میدهد و ذخایر اورانیوم خود را مرتباً افزایش میدهد.
قدرتهای اروپایی و آمریکا باید در مهرماه امسال تصمیم بگیرند که آیا تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل متحد علیه برنامه اتمی جمهوری اسلامی، مطابق قطعنامه ۲۲۳۱، بهطور دائم لغو شود یا دوباره به اجرا گذاشته شود.
قرار است مدیرکل آژانس در چند هفته آینده «گزارش جامعی» به شورای حکام آژانس درباره وضعیت برنامه اتمی ایران و نحوه همکاری جمهوری اسلامی با آژانس ارائه کند که اثر سرنوشتسازی برای اعاده تحریمهای شورای امنیت خواهد داشت.
در داخل ایران، مقامهای جمهوری اسلامی بهطور مبهمی از برنامه خود برای پاسخ به آمریکا و سیاستشان در برابر دولت ترامپ میگویند و آشکارا در انتظار تصمیم نهایی خامنهای ۸۶ ساله هستند که قدرت کامل در این کشور را در اختیار دارد و بهطور پیوسته جلوی حلوفصل پایدار اختلافات با ایالاتمتحده را میگیرد. او در دو سخنرانی اخیر خود که به مناسبت فرارسیدن سال نوی ایرانی بوده، از واکنش مستقیم به این نامه خودداری کرده است.
اما باوجود وقتکشی و بازی با زمان که مقامهای جمهوری اسلامی در ۲۱ سال بحران اتمی در آن مهارت فوقالعاده پیدا کردهاند، این بار حتی اگر مهلت ادعا شده دوماه در نامه ترامپ قابل تمدید باشد، مهرماه که موعد تصمیمگیری نهایی درباره قطعنامه ۲۲۳۱ است، قابل تمدید نیست.