میهنمان سرزمین عجایب و چندگانگی و نوبرانه هاست

مسعود نقره کار

حتی در جنوب پاتخت اش، شهرتهران، با ساخت و بافت مذهبی و شیعی، نوعی مدارا و پلورالیسم دینی وجود داشت. پیروان ادیان گوناگون در محله ها و بازارها در کمال آرامش زندگی می‌کردند، آرامشی که فقط تمامیت خواهیِ سیاسی، مذهبی و فرقه ای آن را بهم می زد. بیش از هرکس و جریانی آخوندها وروحانیت علیه پیروان ادیان دیگر ستمگری روا می داشتند و مردم را آشکار و پنهان به آزار و اذیت و طرد آنان ترغیب و تشویق و تحریک می کردند. حتی تخریب بنای حظیرة القدسِ بهائیان که دربار شاه و آخوندها (سپهبد نادر باتمانقلیچ و فلسفی واعظ) مرتکب شدند به تحریک آخوندها بود.(2)

از قدیمی ترین میدان های تهران" میدان کهنه چین ها"بود:
" این میدان نزدیک دروازه قدیم شهرری بود که اکثرا" کلیمی بودند. در میدان کهنه‌چین‌ها، لحاف پاره، تشک پاره و قبای پاره روی هم انباشته بود و برخی این کهنه‌ها را با چاقو ریشه‌ریشه و بعدا وزن می‌کردند و برای کف گیوه می‌فروختند یا برای مشعل گرز، کهنه درست می‌کردند. از دیگر اجناس رایج این میدان بقچه چهل ‌تکه و رویه لحاف صد تکه بود به این ترتیب که زن‌ها صد تکه پارچه رنگارنگ را با رعایت ذوق و سلیقه به هم می‌دوختند و از آن رویه لحاف یا یک بقچه درست می‌کردند.".
تهران محله جهودها (سه راه سیروس و خیابان سیروس)(1)، محله ارامنه، بازار زرتشتی ها، بازارقماش فروش ها ( بازار جهودها) و...داشت که بیشترین مشتریان آن ها مسلمانان بودند. "جواد جهود" پارچه فروش (قماش فروش) میدان خراسان را که نبش خیابان بی سیم نجف آباد(طیب) پارچه فروشی داشت، اهل محل، بویژه دخترکان جوان، بیش از سایر کسبه دوست می داشتند، هم خوش مشرب و مهربان بود، هم ارزان فروش و هم خیلی خوش پوش وخوش تیپ. بیشترین مشتریان" بنگاه های شادمانی" خیابان سیروس نیز مسلمانان بودند. مُسیوهای مسیحی هم کُلی کُشته مرده داشتند، به ویژه از جامعه روشنفکری و اهل هنر و قلم که با نوشابه های الکلی و گوشت خوک مساله ای نداشتند.

در کنار محله ها وبازارهائی که پیروان ادیان مختلف با آرامش زندگی و کسب و کار می کردند، نادرۀ پدیده ی دیگری در میهنمان وجود داشته است، یعنی چهارراه ادیان در قلبِ تهران.

محل تلاقی خیابان سی تیر (قوام السلطنۀ سابق) با خیابان های جمهوری و میرزا کوچک خان، چهارراه ادیان است. خیابان و چهارراهی که نیایش گاه های ادیان گوناگون، مسجد، کنیسه، آتشکده و کلیسایی با قدمتی بیش از خود خیابان را در یک‌ جا جمع کرده است، مسجد ابراهیم خلیل الله، کنیسه حیم، کلیسای مریم مقدس، کلیسا پطروس، موزه اسقف آرداک مانوکیان، دبیرستان فیروز بهرام و آتشکده آدریان، آذین های یکی از"پلورال" ترین چهارراه های جهانند.

******

1- "جهود" خواندنِ یهودیان را بسیارانی نادرست و تحقیر و توهین آمیز می دانند، من به یاد ندارم در ایران جهود خواندن یهودیان باعث رنجش آن ها شده باشد با اینکه نسبت های ناروائی با این عنوان به یهودیان داده می شد. بهرگونه در این یادداشت محل ها به همان نامی که خوانده می شود و یا ثبت شده آمده اند.

2- فیلمِ تخریبِ حظیرالقدس

از فیس بوک مسعود نقره کار