ایندیپندنت فارسی - گزارش منتشرشده در شماره یکشنبه ۲۴ فروردین روزنامه هم‌میهن از مدرسه‌ای پسرانه در شهرری، از یکی از نگران‌کننده‌ترین اتفاقات در فضای آموزشی ایران پرده برداشت: معلمی که با ادعای «تنبیه سربازی» دست به آزار جنسی و جسمی دانش‌آموزان زده و ماه‌ها بدون نظارت و مداخله به رفتارش ادامه داده است.
والدین تعدادی از دانش‌آموزان پایه ششم این مدرسه می‌گویند که کودکانشان در طول ماه‌های گذشته دچار تغییرات رفتاری شدید، کابوس‌های شبانه، اضطراب و ترس از مدرسه شده‌اند. یکی از مادران در گفت‌وگو با هم‌میهن می‌گوید: «پسرم تا ساعت‌ها بعد از خواب، با وحشت از خواب می‌پرید و می‌گفت نذاری تنها باشم.»
بررسی‌های خانواده و روان‌درمانگرها درنهایت مشخص کرد که آن‌ها مورد آزار معلمی قرار گرفته‌اند که دانش‌آموزان را با بهانه «نظام‌مندی»، «نظم کلاس» و «تجربه سخت مردانگی» به نمازخانه مدرسه می‌برده و در آنجا تحت عنوان «تنبیه سربازی» آن‌ها را مورد تعرض جنسی قرار می‌داده است.
تجاوز و تعرض جنسی در مدارس پسرانه ایران بحرانی پنهان و عمیق است که به دلیل فشارهای اجتماعی، سنت‌های واپس‌گرایانه و فرهنگ مردسالارانه کمتر از آن سخن به میان می‌آید. مددکاران اجتماعی و روان‌درمانگران در حوزه آموز‌ش‌وپروش می‌گویند بسیاری از پسران آسیب‌دیده اغلب ترجیح می‌دهند بار روانی سنگین تعرض و تجاوز را در درون خود نگه دارند و آن را فریاد نزنند.
خانواده‌ها نیز از ترس «برچسب خوردن» یا نگرانی از لطمه به آبرو و حیثیت اجتماعی معمولا سکوت پیشه می‌کنند و حتی کودک را به فراموشی و انکار وامی‌دارند. نتیجه این چرخه، تداوم خشونت و سکوتی است که در سایه بی‌توجهی گسترده بسیاری از مدیران مدارس و ادارات آموزش‌وپرورش، به آزارگران جرئت تکرار این تجاوزها و تعرض‌ها را می‌دهد.
در یک نمونه، دی‌ماه ۱۴۰۱ شماری از اهالی و خبرنگاران محلی در شهرستان کوهدشت واقع در استان لرستان، با ارسال مدارک و مستنداتی برای ایندیپندنت فارسی خبر دادند که راننده سرویس یک دبستان پسرانه در این شهر به نام رسول آ.ت. پس از بازداشت در اداره پلیس آگاهی کوهدشت به تجاوز به ۱۵ کودک اعتراف کرده است.
نمازخانه مدرسه شهرری نیز خارج از پوشش دوربین‌های نظارتی است، به همین دلیل در آنجا با تهدید، تنبیه بدنی با شلنگ، اجبار به درآوردن لباس و تحقیرهای کلامی به دانش‌آموزان تعرض می‌کردند. یکی از کودکان آزاردیده می‌گوید: «معلم می‌گفت اگه چیزی بگین، شما رو به مدرسه دیگه می‌فرستم و همه‌جا میگم شما دچار مشکل رفتاری هستین.»
مدیر مدرسه در پاسخ به اعتراض خانواده‌ها گفت که این معلم اخراج شده و موضوع به اداره آموزش و پرورش اطلاع داده شده است. با این حال، سعید فراهانی، مدیر روابط عمومی آموزش‌وپرورش شهرستان‌های استان تهران در اطلاعیه‌ای صرفا اعلام کرد: «موضوع در حال بررسی است و با خاطیان برخورد خواهد شد».
ماجرای شهرری تنها نمونه‌ای از موارد مشابه در سال‌های اخیر است و بسیاری از پرونده‌های تجاوز و تعرض جنسی به پسران و دختران دانش‌آموز رسانه‌ای نمی‌شود.
علاوه بر مورد کوهدشت لرستان در سال ۱۴۰۱، در همان سال و در شهرستان فردوس در خراسان جنوبی نیز معلمی به دلیل تعرض به ۱۸ دختر دبستانی بازداشت شد. در سال ۱۳۹۷ و در منطقه ۲ تهران، معاون انضباطی یکی از مدارس به دلیل آزار جنسی بیش از هشت دانش‌آموز بازداشت شد. چندماه بعد هم در ناحیه ۵ اصفهان، یکی از اعضای انجمن اولیا و مربیان به دلیل آزار چند دانش‌آموز پسر بازداشت شده بود.
همچنین در پرونده کوهدشت لرستان، تجاوزهای سریالی راننده حدودا ۵۵ ساله زمانی افشا شد که آخرین قربانی او که پسری هفت ساله بود، پس از تجاوز جنسی رسول به او، دچار خونریزی و مشکلات مقعدی شد و ماجرا را برای پدرش تعریف کرد.
نکته مشترک در تمامی این پرونده‌ها، نبود ساختارهای پیشگیرانه، ضعف نظارت و نبود راه امن برای گزارش دانش‌آموزان یا والدین است. در هیچ‌کدام از این موارد، وزارت آموزش‌وپرورش پیش‌دستانه عمل نکرده و همواره بعد از علنی‌شدن بحران وارد میدان شده است.
متخصصان حوزه کودکان تاکید می‌کنند که باید سه محور آموزش خودمراقبتی به دانش‌آموزان در قالب‌های متناسب با سن، غربالگری و نظارت روان‌شناختی مداوم بر کادر آموزشی، و طراحی سازوکار رسمی، مستقل و محرمانه برای دریافت گزارش تخلف در این حوزه اجرا و جدی گرفته شود. اما در حال حاضر با اینکه برای پیشگیری از این بحران هیچ نوع برنامه‌ای وجود ندارد، به نهاد‌های غیردولتی یا مددکاران مستقل هم اجازه نظارت یا دریافت مستقیم شکایت از کودکان در مدارس ایران داده نمی‌شود.
مطالب بیشتر در سایت ایندیپندنت فارسی
در پرونده شهرری، به‌رغم اخراج معلم، هنوز روشن نیست آیا با این فرد برخورد قضایی شده است یا نه. همچنین مشخص نیست که این فرد در مدارس دیگر فعالیت داشته است یا نه؟ و اینکه چه تضمینی برای تکرار نشدن چنین مواردی وجود دارد؟ در شرایطی که برخی دانش‌آموزان مدرسه شهرری هنوز از ترس و اضطراب آن روزها رنج می‌برند، خانواده‌های آنان همچنان نگران‌اند. مادری که پیش از سایر خانواده‌ها این اتفاق را رسانه‌ای کرد می‌گوید: «تا آخر عمرم خودم را نمی‌بخشم که زودتر نفهمیدم.»
تجاوز یا تعرض جنسی به دانش‌آموزان در محیط مدرسه، زنگ خطری برای نظام آموزشی جمهوری اسلامی محسوب می‌شود. به دلیل تاکید بیش از حد بر آموزه‌های دینی و «اسلامی» کردن مدارس و جلوگیری از ایجاد ساختارهای ایمن و شفاف برای نظارت، پیگیری و حمایت از کودکان، نظام جمهوری اسلامی به مسبب اصلی گسترش این بحران تبدیل شده است.
گام بعدی خامنه ای چه باید باشد؟
سقوط شدید قیمت دلار پس از مذاکرات
