در شرایطی که انفجار دو پل در مناطق مرزی روسیه مرگبار شده، روز یکشنبه فیلم‌هایی از آتش گرفتن بمب‌افکن‌های این کشور در حمله پهپادی اوکراین منتشر شده است. طبق گزارش روزنامه «کی‌یف ایندیپندنت»، عملیات پهپادی سرویس امنیتی اوکراین «بیش از ۴۰» بمب‌افکن روسی را در پایگاه‌های هوایی هدف قرار داده است.یک منبع اوکراینی به این رسانه گفت: «بمب‌افکن‌های استراتژیک دشمن به طور دسته جمعی در روسیه در حال سوختن است. در حال حاضر، سرویس امنیتی اوکراین در حال انجام یک عملیات ویژه گسترده برای انهدام هواپیماهای بمب‌افکن دشمن است.»
رسانه‌های اوکراینی فیلم‌هایی از این حمله پهپادی هم منتشر کردند که در آن تصاویری از آتش گرفتن برخی هواپیماهای دیده می‌شود.به گزارش کی‌یف ایندیپندنت، بمب‌افکن‌های استراتژیک از قبیل توپولوف 95 آسیب دیده و احتمالا بیش از دو میلیارد دلار خسارت به روسیه وارد شده است.در اولین واکنش رسمی مسکو به این خبر، فرماندار مورمانسک در منطقه قطبی روسیه اعلام کرد که این منطقه هدف حمله پهپادی قرار گرفته است.
یورونیوز - سرویس امنیتی اوکراین (SBU) روز شنبه اعلام کرد که این کشور عملیاتی بزرگ و پیچیده را برای هدف قرار دادن بمب‌افکن‌های استراتژیک روسیه در داخل خاک این کشور آغاز کرده است؛ عملیاتی که به گفته مقام‌های اوکراینی، طی آن دست‌کم ۴۰ فروند هواپیمای نظامی آسیب دیده‌اند.
big Ukrainian attack on russia
-- 33CC🇮🇱❤️ (@33SHAWN1) June 1, 2025
at least 4 tu-95 heavy bombers are lost pic.twitter.com/ijxe2FrIkx
در بیانیه‌ای که بعدازظهر یکشنبه از سوی این نهاد امنیتی اوکراین منتشر شده با اشاره به اینکه «بمب‌افکن‌های استراتژیک دشمن به‌صورت گسترده در خاک روسیه در حال سوختن هستند» آمده است: «این حمله بخشی از یک عملیات ویژه وسیع برای نابودی هواپیماهای بمب‌افکن روسیه است.»
در ویدیوهایی که در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده، ردیفی از بمب‌افکن‌های سنگین روسیه در حال آتش‌سوزی در مکانی نامشخص دیده می‌شوند. رسانه‌های اوکراینی گزارش داده‌اند که این عملیات با نام رمز «تار عنکبوت» شناخته می‌شود و برنامه‌ریزی آن حدود یک سال و نیم به طول انجامیده است.
این عملیات چهار پایگاه مهم هوایی در مناطق مختلف روسیه را هدف قرار داده است.
تصاویر ماهواره‌ای منتشرشده از این چهار پایگاه، حضور مدل‌های مختلفی از هواپیماهای استراتژیک روسیه را تأیید می‌کند؛ از جمله:
-
Tu-95 (قدیمی‌ترین بمب‌افکن روسیه متعلق به دوران شوروی که اکنون برای پرتاب موشک‌های کروز استفاده می‌شود)،
-
Tu-22M3 (قادر به حمل موشک‌های Kh-22 و Kh-32 با سرعتی بیش از ۴ هزار کیلومتر در ساعت)،
-
Tu-160 (بمب‌افکن مافوق صوت سنگین)،
-
و A-50 (هواپیمای شناسایی راداری که وظیفه کشف پدافندهای هوایی و هدایت حملات هوایی روسیه را دارد).
این عملیات در حالی انجام شده که ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، از دیدار با وزیران دفاع و امور خارجه، رئیس ستاد کل ارتش و مقام‌های ارشد امنیتی خبر داده و تأکید کرده که «برای دفاع از استقلال، کشور و مردم‌مان، همه اقدامات لازم در حال انجام است.»
او همچنین اعلام کرد که این جلسات با هدف تعیین وظایف فوری و مشخص کردن مواضع اوکراین پیش از دور دوم مذاکرات با روسیه در استانبول برگزار شده‌اند. این مذاکرات قرار است روز دوشنبه، دوم ژوئن، با محوریت آتش‌بس، آزادی اسرا و بازگرداندن کودکان اوکراینی که به‌زور به روسیه منتقل شده‌اند، برگزار شود. زلنسکی تأکید کرده که اولویت اصلی کی‌یف، برقراری آتش‌بس فوری و بدون قید و شرط است.
عملیات تار عنکبوت اکراین
یدالله کریمی پور
امروز ۱۱ خرداد ۱۴۰۴(۱ ژوئن ۲۰۲۵) اوکراین در عملیات تار عنکبوت با پهپاد به چندین پایگاه در عمق خاک روسیه حمله کرد و بنا بر گزارش کیف، دهها فروند هواپیمای استراتژیک روسیه منهدم شد. عملیات تار عنکبوت تا همین جای کار سنگین ترین و جسورانه ترین عملیات تهاجمی اوکراین به عمق خاک روسیه بوده است.
۱- گستره جغرافیایی
بر پایه گزارش کیف، جغرافیای این عملیات گسترده بوده است:
الف- پایگاه هوایی اولنیا واقع در منطقه مورمانسک در شمالگان و نزدیک مرز فنلاند. اولنیا محل استقرار بمب افکن های توپولف Tu-95 و Tu-22M3 با توانمندی حمل کلاهک های هسته ای است؛
ب- پایگاه دیاگیلوو در منطقه ریزان حدود ۲۰۰ کیلومتری جنوب خاوری مسکو. دیاگیلوو نیز آشیانه های بمب افکن های دور برد را در خود جای داده است؛
پ- پایگاه هوایی بلایا در منطقه ایرکوتسک در سیبری با فاصله بیش از ۴۰۰۰ کیلومتر دور از مرز اکراین؛
ت- پایگاه هوایی ایوانوو در منطقه ایوانوو واقع در شمال خاوری مسکو.
بر پایه گزارش منابع اکراینی طراحی این عملیات فوق سری ۱۸ ماه به درازا کشیده و زیر نظر مستقیم زلنسکی بوده است. در این عملیات از پهپادهای FPV, استفاده شده و به صورت مخفیانه به درون خاک روسیه منتقل شده است.
بر پایه ادعای اکراینی ها، ۴۰ تا ۴۱زفروند هواپیمای توپولف Tu-95، توپولف Tu-22M3، و هواپیمای هشدار زود هنگام و کنترل هوابرد برییف A-59(مین استریم) منهدم شده اند.
۲- پیامدهای احتمالی
این حمله چند پیامد شگفت در پی خواهد داشت:
الف- کاهش توان تهاجمی روسیه، به ویژه کاهش توانایی روسیه در انجام حملات موشکی دوربرد به زیر ساخت های اکراین؛
ب- آسیب پذیری دفاع هوایی روسیه؛ بر پایه منطق دفاعی، دهها پرسش در باره کارآمدی سیستم های پدافند هوایی روسیه، به ویژه در. مناطق دور افتاده مطرح خواهد شد؛
پ- افزایش روحیه اوکراین؛
ت- تشدید تنش ها و واکنش روسیه؛ خطر استفاده روسیه از تسلیحات هسته ای تاکتیکی و یا استفاده از بمب های کثیف؛
ث- تاثیر بر مذاکرات احتمالی.
به هر روی به اغلب احتمال. برخلاف اوکراین، فدراتیو روسیه در پی کم اهمیت جلوه دادن عملیات تار عنکبوت خواهد بود. به زودی پیامدهای این عملیات روشن تر خواهد شد.
