چگونه جمهوری اسلامی برای حملات اسرائیل یا آمریکا آماده می‌شوددر حالی که مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و ایالات متحده برای احیای نوعی توافق هسته‌ای ادامه دارد، جمهوری اسلامی بطور بی‌سابقه‌ای پدافند هوایی خود را در اطراف تأسیسات هسته‌ای حساس مستقر و تقویت کرده است
*منبع: فایننشال تایمز
*ترجمه و تنظیم: دیوید اعتباری - کیهان لندن
بر اساس یک گزارش نظامی با عکس‌ها و طرح‌هایی که در «فایننشال تایمز» روز یکشنبه ۱ ژوئن ۲۰۲۵ منتشر شده، تحلیل تصاویر ماهواره‌ای به دست آمده و اطلاعات منابع امنیتی غربی نشان می‌دهد که رژیم ایران در هفته‌های اخیر، سامانه‌های موشکی زمین به هوا و تجهیزات راداری خود را به نطنز، فردو و اطراف اصفهان منتقل کرده و ساختار دفاعی خود را چندلایه و قابل تحرک کرده است.
تحلیلگران نظامی غربی می‌گویند این تحرکات به ویژه برای مقابله با حملات احتمالی توسط جنگنده‌های پیشرفته اسرائیلی مانند F-35 و F-15 طراحی شده‌اند. جمهوری اسلامی ایران سامانه‌هایی نظیر «باور-۳۷۳» (الهام‌گرفته از S-300 روسی)، سامانه «سوم خرداد» و «۱۵ خرداد» را در موقعیت‌هایی نزدیک به مراکز هسته‌ای مستقر کرده است. این سامانه‌ها توان رهگیری اهداف در ارتفاع بالا و بلندبرد را دارند و از نظر طراحی برای پاسخ به سناریوهای حمله چندمرحله‌ای هوایی توسعه یافته‌اند.
به گفته منابع غربی، بسیاری از این سامانه‌ها به صورت متحرک طراحی شده‌اند تا در برابر حملات دقیق یا موشک‌های کروز از قابلیت محافظت از خود برخوردار باشند. علاوه بر این، موقعیت برخی از این سامانه‌ها به گونه‌ای انتخاب شده که از زوایای مختلف، تأسیسات کلیدی از جمله تأسیسات غنی‌سازی در عمق زمین را پوشش دهند.
این آرایش دفاعی، تنها یک اقدام پیشگیرانه نیست. بر اساس گزارش «فایننشال تایمز» در سال ۲۰۲۴، چندین حمله سایبری و موشکی اسرائیل موجب آسیب به زیرساخت‌های نظامی و پدافندی ایران شده است. در پاسخ، جمهوری اسلامی نه‌تنها این سامانه‌ها را بازسازی کرده، بلکه شکل استقرار آنها را تغییر داده تا احتمال انهدام در موج نخست حمله را کاهش دهد. همزمان، نمایش‌های نظامی عمومی و رزمایش‌های پدافندی برای ارسال پیام بازدارنده به مخاطبان داخلی و خارجی برگزار کرده است.
در بخش دیگری از این گزارش، تحلیلگران نظامی تأکید می‌کنند که اگر اسرائیل یا آمریکا قصد داشته باشند بطور مؤثر برنامه هسته‌ای رژیم ایران را متوقف کنند، ناچار به اجرای یک کارزار هوایی پیچیده، هماهنگ و پرخطر خواهند بود. این حمله باید با موج اول برای کوبیدن سامانه‌های پدافندی آغاز شود و سپس با استفاده از بمب‌افکن‌های دوربرد یا جنگنده‌های رادارگریز به تأسیسات زیرزمینی ایران حمله شود. اما چنین عملیاتی با خطرات جدی همراه است: از جمله امکان سرنگونی یا اسارت خلبانان، پاسخ تلافی‌جویانه جمهوری اسلامی در منطقه (مانند حملات موشکی یا فعال ساختن گروه‌های نیابتی)، و بی‌ثباتی احتمالی در خلیج فارس.
گزارش همچنین اشاره می‌کند که آمریکا اخیراً بمب‌افکن‌های رادار گریز B-2 را به پایگاه دیگو گارسیا در اقیانوس هند منتقل کرده است؛ اقدامی که از دید تحلیلگران نظامی نشانه‌ی آماده‌باش برای اجرای عملیات در صورت شکست دیپلماسی است.
همزمان با این تحرکات نظامی، دور جدیدی از مذاکرات غیرمستقیم میان جمهوری اسلامی و آمریکا با هدف محدود ساختن سطح غنی‌سازی و بازگرداندن نظارت آژانس بر تأسیسات هسته‌ای ایران در حال انجام است. اما به باور منابع مطلع، پیشرفت در این گفتگوها کند و شکننده است.
از نگاه ناظران غربی، تحرکات پدافندی جمهوری اسلامی نشانه‌ای از آمادگی برای بدترین سناریوی احتمالی است: شکست مذاکرات و آغاز درگیری. این در حالیست که اسرائیل نیز با صراحت از احتمال اقدام یکجانبه بدون هماهنگی با آمریکا سخن گفته است.
به نوشته‌ی «فایننشال تایمز»، برآیند این تحولات، چشم‌انداز تابستانی پرمخاطره در منطقه است. در حالی که مذاکرات همچنان ادامه دارد، هرگونه اشتباه محاسباتی یا حمله محدود می‌تواند به درگیری گسترده بیانجامد. رژیم ایران با استقرار دوباره سامانه‌های پدافند هوایی، این پیام را ارسال می‌کند: اگر حمله‌ای در کار باشد، بدون هزینه نخواهد بود!
