بیست نماینده خبرساز مجلس ایران
«دولت مذاکرات را لغو کند.» این اولین واکنش چهرههای پر سروصدای پارلمان ایران (مجلس شورای اسلامی) به شروع مذاکرات ایران و آمریکا در مسقط بود. مذاکراتی که با دستور رهبر جمهوری اسلامی آغاز شده، چگونه در پارلمان ایران زیر سوال میرود؟ چهرههای اثرگذار مجلس دوازدهم که باید بشناسیم چه کسانی هستند و چه تاثیری بر روند تحولات ایران دارند؟
پژمان تهوری - ایران وایر
دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی در ایران، در حالی یکسال پیش تشکیل شد که اکثریت ایرانیان انتخابات را تحریم و برای اولینبار، سطح مشارکت در این انتخابات، براساس گزارش رسمی دولت جمهوری اسلامی، به زیر ۴۰درصد رسید.
این مجلس نهتنها در غیاب اکثریت ایرانیان واجد شرایط رای دادن تشکیل شد بلکه جناح اصلاحطلب (رفورمیستها) بهصورت تشکیلاتی در این انتخابات حضور نداشتند و «محمد خاتمی»، رهبر این جریان سیاسی، برای اولینبار به صف تحریمکنندگان انتخابات پیوست.
طبیعی بود که در انتخابات بدون رقیب، جناح اصولگرای حکومت (محافظهکاران) اکثریت مجلس را در دست بگیرند. آنها با تشکیل فراکسیون انقلاب اسلامی با ۲۱۷ عضو از ۲۹۰ نماینده مجلس، عملا کنترل مجلس را در دست گرفتند و طیف افراطی این جناح، جبهه پایداری، رویای تسویه حساب با چهرههای سنتی اصولگرا که از نظر آنها فاسد و قدرتطلب بودند را در سر پرورش میداد، اما یک حادثه سبب شد تا مجلس یکدست اصولگرای دوازدهم، هم تسلیم طیف تندرو و افراطی (جبهه پایداری) حاضر در مجلس نشود و هم فراکسیون مستقلهای مجلس، قدرت نفوذ بیشتری بر روند تحولات سیاسی ایران پیدا کند.
آن حادثه سقوط هلیکوپتر «ابراهیم رئیسی»، رییسجمهور فقید ایران، برگزاری انتخابات زودهنگام، شکست طیف افراطی جبهه پایداری در انتخابات و روی کار آمدن «مسعود پزشکیان»، رییسجمهور جدید ایران با رویکردی اصلاحطلبانه بود.
این اتفاق سبب شد، رویکرد کلی مجلس و نقش چهرههای اثرگذار آن تغییر و شاهد مجلسی متعادلتر از آنچه در دوره انتخابات پیشبینی میشد، باشیم. لذا در یک سالگی مجلس دوازدهم، این گزارش میکوشد در دو بخش، ۲۰ چهره اثرگذار مجلس را معرفی کند. چهرههایی که هر کدام طیفهایی از قدرت را در پارلمان ایران نمایندگی میکنند.
۱- محمدباقر قالیباف، رییسمجلس شورای اسلامی
«محمدباقر قالیباف» که برای دومین دوره و ششمین سال متوالی ریاست پارلمان ایران را عهدهدار شده (در ایران انتخابات هیات رییسه مجلس شورای اسلامی سالانه برگزار میشود)، از سرداران سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است که پس از سالها ماموریت در سپاه و نیروی انتظامی، سکان شهرداری تهران را در دست گرفت و پس از شکست در انتخابات ریاستجمهوری، از حوزه انتخابیه تهران وارد پارلمان شد و به مقام ریاست مجلس رسید.
او بارها شانس خود را برای ریاستجمهوری آزمود ولی تاکنون اکثریت رایدهندگان به او اعتماد نکرده و او هر بار، شکست را تجربه کرده است.
محمدباقر قالیباف، تنها رییس پارلمان ایران نیست که کارش اداره مجلس باشد، او به سبب ریاست مجلس، بههمراه رییسجمهور و رییس قوه قضاییه ایران، شورای عالی سران قوا را تشکیل میدهند که عملا بازوان رهبری در تصمیمگیری و اجرا هستند و بهنوعی میتوان گفت قالیباف به سبب موقعیت حقوقی خود، قدرتی فرای مجلس شورای اسلامی دارد.
👈مطالب بیشتر در سایت ایران وایر
او عضو شورای عالی امنیت ملی، مجمع تشخیص مصلحت نظام، شورای عالی انقلاب فرهنگی، شورای عالی فضای مجازی و ... است. از این حیث، قالیباف را باید تاثیرگذارترین چهره پارلمان ایران معرفی کرد.
قالیباف موضع ثابتی در خصوص برجام و حل مساله هستهای ایران نداشته و مطابق شرایط روز و هماهنگ با موضع رهبر جمهوری اسلامی، اظهارنظر کرده است.
«قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریمها و صیانت از حقوق ملت ایران» که «حسن روحانی»، رییسجمهور اسبق ایران آن را خیانت به مردم و مسبب ورود ۳۰۰میلیارد دلار ضرر به ایران خواند، در مجلس یازدهم به ریاست محمدباقر قالیباف تصویب شد.
با این حال او در حال حاضر منتقد مذاکرات مسقط نیست و در پاسخ به منتقدان مذاکرات که معتقدند مجلس در جریان مذاکرات نیست، میگوید: «مجلس در جریان مذاکرات مسقط هست. هیچکاری و هیچ اقدامی خارج از مسیر قانونی انجام نمیشود.»
۲- محمود نبویان، نایبرییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی
حجتالسلام «محمود نبویان» که در انتخابات غیررقابتی مجلس دوازدهم در صدر لیست منتخبان تهران قرار گرفت و بهعنوان نماینده اول تهران وارد پارلمان شد، به مواضع افراطی مشهور است. او که از ۷خرداد۱۳۹۱ وارد پارلمان ایران شده (در دوره دهم بین سالهای ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۹ در مجلس حضور نداشت)، مشهورترین مخالف برجام، مخالف مذاکره با آمریکا و مخالف «گروه ویژه اقدام مالی» یا «افایتیاف» و تنها راه شکست تحریمها را مقاومت و موشک میداند.
محمود نبویان، بهعنوان نفر اول تهران، میتوانست گزینه جدی ریاست مجلس باشد، ولی بهدلیل مواضع افراطی، حامیان چندانی در و بیرون پارلمان ندارد. او برخلاف قالیباف که چهرهای پراگماتیست است، چهرهای بنیادگرا از خود ترسیم کرده، با این وجود، او در میان افراطیون چهره محبوبی است.
محمود نبویان در حال حاضر نایبرییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی پارلمان ایران و عضو کمیته ۳نفره هستهای مجلس به همراه «حسن قشقاوی» و «علی خضریان» است که بر مذاکرات هستهای نظارت دارد.
۳- سرتیپ ولایتمدار آبنوش، رییس کمیته دفاع کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی
سرتیپ پاسدار «سالار ولایتمدار آبنوش»، یکی از چهرههایی است که اخیر لباس نظامی را به کناری نهاده و وارد پارلمان ایران شده است.
او پیشتر فرمانده سپاه «صاحبالامر» قزوین بود که با ارتقای مقام، به جانشینی فرماندهی قرارگاه «خاتمالانبیا» رسید و معاونت عملیات سازمان بسیج را عهدهدار بود. اگرچه از صدر تا ذیل پارلمان را نظامیان در اختیار گرفتهاند، اما سالار ولایتمدار آبنوش را باید رابط و نماینده مستقیم سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در نهاد پارلمان دانست. کسی که مستقیم از سپاه وارد پارلمان شده و اولین حضور پارلمانی خود را تجربه میکند.
سرتیپ آبنوش به نمایندگی از مردم قزوین وارد پارلمان شده و ریاست کمیته دفاعی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس را عهدهدار است و در سفر اخیر محمدباقر قالیباف به آمریکای جنوبی او را همراهی کرد.
سردار آبنوش در خصوص مذاکرات هستهای ایران و آمریکا میگوید: «نیاز آمریکاییها به مذاکره با ایران، ۱۰برابر نیاز ما است، لذا اگر مذاکرات به نتیجه نرسد، دود این اتفاق به چشم خود آمریکاییها میرود. واقعیت این است که آنها بسیار بیشتر از ایران نیازمند رسیدن به یک توافق هستند، چون در بسیاری از عرصههای بینالمللی گیر افتادهاند و میخواهند به این شکل، خود را از منجلاب بیرون بکشند.» او معتقد است سقف سیاست فشار حداکثری آمریکا علیه ایران، همین تحریمهایی است که تاکنون اعمال شده و نمیتواند بدتر از این شود.
سردار آبنوش پس از مشارکت در سرکوب فعالان جنبش «زن، زندگی، آزادی» در فهرست تحریمهای آمریکا قرار گرفت.
۴- امیرحسین ثابتی، عضو کمیسیون فرهنگی
«امیرحسین ثابتی» با کمتر از ۵۰۰ هزار رای در تهران، شهری با حدود ۱۰ میلیون شهروند واجد شرایط رای دادن، در انتخابات مجلس دوازدهم بهعنوان منتخب دوم، راهی پارلمان شد. ثابتی از جوانترین نمایندگان مجلس و البته از پر سروصداترینهاست.
ثابتی که از بسیج دانشجویی دانشگاه تهران، به صداوسیمای جمهوری اسلامی راه یافت و بهعنوان مجری، خود را به جامعه معرفی کرد. مشاور و یار نزدیک «سعید جلیلی» است که پیشتر مسوول مذاکرات هستهای در دولت «محمود احمدینژاد» بود و در انتخابات اخیر از مسعود پزشکیان شکست خورد.
ثابتی نماد جوان انقلابی است که در میدانهای بیرقیب یکهتازی میکنند، پایگاه مردمی کوچکی دارند ولی میکوشند با صدای بلند اجازه ندهند صدای دیگری شنیده شود. خود را عدالتخواه معرفی میکنند و حذف غیردموکراتیک رقبا را نیز عین عدالت میدانند.
امیرحسین ثابتی همچون پدر معنوی خود «سعید جلیلی»، از جدیترین مخالفان مذاکره با آمریکا و برجام در ایران است. او مخالف آزادی پوشش است و از معدود نمایندگانی است که در تجمع زنان موافق حجاب اجباری شرکت کرد و علیه موافقان آزادی پوشش سخن گفت. ثابتی میکوشد خود را نمایندهای مخالف فساد معرفی کند و با معرفی «بانکهای خصوصی» و مشخصا «بانک آینده» به عنوان سرچشمههای فساد، از جدیترین موافقان استیضاح وزیر اقتصاد بود. او معتقد است هرکس میخواهد وزیر اقتصاد شود اولین وعدهاش باید تعطیلی بانکهای خصوصی باشد.
۵- حسن قشقاوی، رییس کمیته هستهای مجلس
«حسن قشقاوی» نماینده رباطکریم از شهرهای تابعه استان تهران در مجلس شورای اسلامی، اولینبار خرداد سال ۱۳۷۱ یعنی حدود ۳۳ سال پیش پا به پارلمان ایران گذاشت و از آن زمان همیشه یک پای ثابت در دستگاه دیپلماسی ایران داشت. از این رو، قشقاوی را نه نزدیکترین، بلکه باید جزیی از دستگاه دیپلماسی و یار مستقیم تیم هستهای در پارلمان دانست. او در هر سه دورهای که در پارلمان ایران عضویت داشته، (چهارم، ششم و دوازدهم) عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی بوده است.
قشقاوی در حال حاضر عضو کمیته سهنفره هستهای کمیسیون امنیت ملی است، لذا بیش از هر نمایندهای، در جریان مذاکرات هستهای مسقط قرار دارد.
حسن قشقاوی پس از مجلس ششم و در دولت محمود احمدینژاد مدتی سفیر ایران در سوئد بود و سپس به مقام سخنگویی و معاونت کنسولی وزارت امور خارجه ایران منصوب شد و پس از آن راهی اسپانیا شد تا در مقام سفیر ایران فعالیت کند. او بانک اطلاعات خارجی ایران است و احتمالا باید او را از معدود دیپلماتهایی دانست که اطلاعاتی وسیعی از آنچه جمهوری اسلامی در اروپا علیه مخالفان انجام داده دارد، دانست.
۶- مرتضی آقاتهرانی، رییس کمیسیون فرهنگی
حجتالسلام «مرتضی آقاتهرانی»، دانشآموخته مدرسه «حقانی» و از شاگردان «محمدتقی مصباح یزدی» و البته تحصیلکرده کانادا و آمریکاست و حتی مدتی گرینکارت آمریکا را داشته اما میگوید مجوز اقامت دایماش در آمریکا باطل شده است.
مرتضی آقاتهرانی که در قم بهعنوان معلم اخلاق مشهور بود و در مساجد قم درس اخلاق میگفت، به درجهای از شهرت رسید که محمود احمدینژاد، رییسجمهور اسبق ایران از او دعوت کرد که در جلسات هیات دولت حاضر شود و آنجا هم درس اخلاق ارایه کند. او اینگونه پایش به سیاست و قدرت باز شد.
مرتضی آقاتهرانی که برای دومین دوره متولی ریاست کمیسیون فرهنگی مجلس را عهدهدار است را باید جدیترین مخالف حقوق زنان در مجلس معرفی کرد. هر طرحی علیه زنان در ادوار اخیر مجلس به تصویب رسیده، یک پای اصلی آن مرتضی آقاتهرانی بوده است.
قانون «حمایت از خانواده از طریق ترویج فرهنگ عفاف و حجاب»، که در مجلس تصویب ولی رییسجمهور با حمایت شورای عالی امنیت ملی آن را ابلاغ نکرد، یکی از وحشتناکترین قوانینی است که در جمهوری اسلامی ایران علیه زنان تصویب شده و مسبب آن کسی نبوده جز مرتضی آقاتهرانی، کسی که هنوز هم پیگیر اجرایی شدن این قانون است. قانونی که در آن، انواع مجازاتها را برای زنانی که به حجاب اجباری تن نمیدهند، پیشبینی کرده است.
۷- موسی غضنفرآبادی، رییس فراکسیون اکثریت
«موسی غضنفرآبادی»، نماینده بم از استان کرمان در پارلمان با پنج دوره سابقه نمایندگی، یکی از چهرههایی است که از دستگاه قضایی وارد مجلس شده است. او در مجلس دوازدهم علاوه بر ریاست کمیسیون حقوقی و قضایی، ریاست فراکسیون اکثریت، فراکسیون انقلاب اسلامی را عهدهدار است.
غضنفرآبادی، رییس دادگاه انقلاب تهران، مخوفترین دادگاه جمهوری اسلامی بوده که در سرکوب مخالفان بیشترین نقش را داشته و به همین دلیل هم توسط اتحادیه اروپا در فهرست تحریمشدگان قرار گرفته است. غضنفرآبادی چون مرتضی آقاتهرانی یکی از حامیان تصویب قوانین ضد زن در مجلس شورای اسلامی بوده و نقش پررنگی در تصویب دو قانون حجاب و عفاف و جوانی جمعیت که هر دو علیه زنان است، داشت.
۸- رضا تقیپور، رییس فراکسیون هوش مصنوعی
«رضا تقیپور»، نماینده تهران در پارلمان ایران و عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی است. او که در دولت محمود احمدینژاد، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات را عهدهدار بود، در دو دهه اخیر، شاخصترین چهره طرفدار فیلترینگ اینترنت در ایران بوده است. او بهطور جدی مخالف آزادسازی اینترنت و افزایش سرعت اینترنت است.
وعده رفع فیلترینگ توسط مسعود پزشکیان، رییسجمهور ایران و تلاشها در دولت برای رفع فیلترینگ سبب فعالیت تقیپور و همفکرانش در مجلس در برابر این تصمیم دولت شده است. گفته میشود او یکی از بانیان صدور نامه ۱۳۹ نماینده مجلس در مخالفت با فیلترینگ اینترنت که در دیماه ۱۴۰۳ منتشر شد، بوده است.
رضا تقی پور نیز بهدلیل مشارکت در نقض گسترده حقوق بشر در ایران، در لیست تحریمشدگان اتحادیه اروپا و آمریکا قرار دارد.
۹- مجتبی ذوالنوری نامزد شکست خورده ریاست مجلس
حجتالسلام سردار «مجتبی ذوالنوری»، نماینده قم در پارلمان ایران، که برای سومین دوره متوالی در مجلس حضور دارد، پیش از خروج ترامپ از برجام، متن برجام را در صحن مجلس به آتش کشید و شعار مرگ بر آمریکا سر داد.
او از رادیکالترین چهرههای سیاسی-نظامی جمهوری اسلامی است که پیش از ورود به مجلس، فرمانده «تیپ ۸۳ امام جعفر» سپاه، حوزه علمیه قم و جانشین نمایندگی ولیفقیه در سپاه پاسداران بود. ذوالنوری علاوه بر حوزه علمیه، در دانشگاه ملی دفاع تحصیل کرده و بیش از آنکه یک روحانی باشد، یک چهره نظامی-امنیتی است.
ذوالنوری در مجلس یازدهم به ریاست کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی و نایب رییسی مجلس رسید و رابطهای نزدیک با نمایندگان جبهه پایداری، بنیادگرایان، دارد. او در ابتدای شروعبهکار دوره تازه مجلس شورای اسلامی وارد رقابت با محمدباقر قالیباف بر سر کرسی ریاست مجلس شد، ولی نتوانست بیش از پنجاه رای کسب کند.
۱۰- ابوالفضل ظهرهوند، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی
«ابوالفضل ظهرهوند» که دومین سال حضور در پارلمان ایران را تجربه میکند، از دستگاه دیپلماسی راهی مجلس شده است. او که سابقه دیپلماتیکاش به سرکنسولی ایران در افغانستان محدود میشد، در دولت محمود احمدینژاد در مقام سفیر عازم ایتالیا شد و ماموریتی ناتمام در این کشور داشت و زودتر از موعد به تهران فراخوانده شد.
برخلاف حسن قشقاوی که یار دوازدهم تیم هستهای و دیپلماسی ایران در پارلمان است، ظهرهوند از جمله دیپلماتهایی است که با گفتمان رسمی دستگاه دیپلماسی ایران، فاصله دارد و هیچ قرابتی با دستگاه دیپلماسی دولت فعلی ایران ندارد. او به سعید جلیلی، رقیب انتخاباتی رییسجمهور ایران نزدیک است. با برجام و مذاکره با آمریکا و پیوستن به افایتیاف مخالف است و تحریمها را برای ایران یک فرصت میداند.
ظهرهوند معتقد است: «ترامپ و کرونا برای ما فرصت بود. اگر ترامپ و کرونا نبود فکر میکنم برای کشور ما اتفاقات بدی رخ میداد. جامعه جهانی از بیعدالتی و عدم قطعیت و ناروشن بودن آینده رنج میبرد. ایران باید نشان دهد گفتمان انقلاب اسلامی بر پایه اقامه قسط و عدل و ارایه یک راهکار عملی میتواند خودش و منطقه و جهان را از این بنبست برون ببرد.» اگر مجلس فرصت و مجال کارشکنی در روند توافق هستهای پیدا کند، یکی از بازیگران ابوالفضل ظهرهوند خواهد بود، نمایندهای که با کمتر از ۲۴۰ هزار رای در شهر ده میلیونی تهران به عضویت پارلمان درآمده است.
برای آشنایی با ده نماینده دوم اثرگذار مجلس دوازدهم، بخش دوم این گزارش بهزودی منتشر میشود.

تقاضای پدر الهه حسین نژاد دختری که کشته شد

"زمان انجام عملیات وعده صادق ۳ خیلی نزدیک است"