پرتاب از بالکن، مرگ در خیابان، و خودکشی مشکوک در زندان؛ گزارش تازه‌ای در سوئیس از نقش احتمالی دستگاه‌های امنیتی ایران در قتل سه تبعه این کشور، از جمله دو دیپلمات ارشد، پرده برداشته است
پایگاه خبری وای‌نت به‌دنبال انتشار گزارش تازه‌ای از سوی رسانه عمومی سوئیس نوشت، مقام‌های اطلاعاتی و دیپلماتیک در سوئیس بار دیگر درباره دخالت احتمالی نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی، از جمله اطلاعات سپاه پاسداران، در مرگ مشکوک سه شهروند سوئیسی در ایران ابراز نگرانی کرده‌اند.
بر اساس این گزارش، که مجموعه‌ای از اسناد و شهادت‌های محرمانه را تحلیل کرده، این افراد طی سه سال گذشته در شرایطی غیرعادی در ایران جان باخته‌اند؛ از سقوط مرگبار از بالکن یک دیپلمات تا مرگ مشکوک یک مامور اطلاعاتی در پی بیماری ناگهانی و جان‌باختن یک گردشگر به‌اتهام جاسوسی.
سوئیس که از زمان انقلاب ۱۳۵۷ به‌عنوان حافظ منافع آمریکا در ایران فعالیت می‌کند، سال‌ها نقشی حساس در ارتباطات محرمانه میان تهران و واشینگتن ایفا کرده است.
اما بنابر گزارش وای‌نت، سوءظن فزاینده جمهوری اسلامی به همکاری دیپلمات‌های سوئیسی با ایالات متحده ممکن است به هدف‌گیری مستقیم آن‌ها منجر شده باشد.
سقوط مرموز معاون سفیر
نخستین مورد، ماه مه ۲۰۲۱ رخ داد؛ زمانی‌که «سیلویا برونر»، معاون سفیر سوئیس در تهران، از طبقه هفدهم یک برج مسکونی در تهران به پایین سقوط کرد و جان باخت. مقام‌های جمهوری اسلامی این حادثه را خودکشی اعلام و دلیل آن را «مشکلات روانی» عنوان کردند.
اما به‌نوشته وای‌نت، اظهارات اولیه نیروهای امدادی ایران که از نبود شواهد کافی برای خودکشی سخن گفته بودند، پس گرفته شد و مقام مسئول آن نیز برکنار شد.
در عین حال، مقام‌های سوئیسی با انجام تحقیقاتی که در پایان سال ۲۰۲۴ به‌دلیل «فقدان مدرک قطعی» مختومه شد، تردیدهایی جدی در خصوص نحوه مرگ این دیپلمات ابراز کرده‌اند.
برادر برونر به بازرسان گفته که ماموران امنیتی جمهوری اسلامی پیش از مرگ خواهرش به خانه او رفته بودند و رد چکمه‌های آن‌ها عمدا در آپارتمان باقی مانده بود؛ نشانه‌ای روشن از این‌که او تحت مراقبت قرار دارد.
همچنین یک یادداشت خودکشی در خانه یافت شد، اما بدون امضا؛ و کالبد بی‌جان او در حالی به سوئیس بازگردانده شد که مغز، قلب و دیگر اندام‌های کلیدی‌اش از بدن خارج شده بود.
یک کارشناس پزشکی قانونی سوئیس به اس‌آر‌اف گفته است احتمال خودکشی وجود دارد، اما «نمی‌توان رد کرد» که برونر به پایین پرت شده باشد.
مرگ مامور اطلاعاتی در پوشش وابسته نظامی
حادثه دوم، در سال ۲۰۲۳ رخ داد؛ زمانی‌که یک وابسته نظامی سفارت سوئیس در ایران به‌طور ناگهانی دچار بیماری شد، به‌شدت مجروح و در بی‌هوشی کامل به کشورش منتقل شد. او اندکی بعد در بیمارستانی در سوئیس جان باخت.
وای‌نت به‌نقل از گزارش اس‌آر‌اف فاش کرده این فرد در واقع مامور اطلاعاتی مخفی سوئیس بوده و برخی کارشناسان احتمال داده‌اند که در جریان عملیات شناسایی در ایران شناسایی و مسموم شده باشد. مقامات اطلاعاتی سوئیس از اظهار نظر رسمی در این‌باره خودداری کرده‌اند.
یک منبع امنیتی سوئیسی به وای‌نت گفته است که نمی‌داند دلیل مشخص قتل چه بوده، اما بر «پارانویا» یا بدگمانی شدید اطلاعات سپاه تاکید کرد و افزود: «جمهوری اسلامی، سفارت سوئیس را یکی از روزنه‌های نفوذ سازمان سیا می‌داند و معتقد است برخی از کارکنان آن برای آمریکا کار می‌کنند.»
شهادت مامور سابق اطلاعات ایران
در ادامه این گزارش، وای‌نت از قول یک افسر پیشین اطلاعات حکومت ایران که به آلمان گریخته، می‌نویسد: «من در سال ۲۰۲۱ در ایران بودم و همکارانم در واحد اطلاعات سپاه آشکارا درباره مرگ دیپلمات زن سوئیسی صحبت می‌کردند. آن‌ها گفتند این یک عملیات توسط اطلاعات سپاه بود که به قتل انجامید؛ ماموریتی جاسوسی که به‌اشتباه انجام شد.»
به‌گفته این منبع، «سپاه پاسداران به‌شدت بدبین است و سفارت سوئیس را پایگاهی برای نفوذ آمریکا تلقی می‌کند.»
گردشگری که متهم به جاسوسی شد و در زندان جان باخت
سومین حادثه، اوایل سال جاری میلادی روی داده و قربانی آن یک گردشگر سوئیسی حدودا ۶۰ ساله است. او پس از آنکه از یک سایت نظامی در ایران عکس گرفت و گفته شد از خاک آن منطقه نمونه‌برداری کرده، به‌اتهام جاسوسی بازداشت شد. دو ماه بعد، مقام‌های ایرانی اعلام کردند که او در زندان دست به خودکشی زده است.
در طول بازداشت، دسترسی مقامات سوئیسی به این شهروند ممنوع بود. مقام‌های ایران مدعی بودند او «جاسوس» است. پس از بازگرداندن پیکر او به سوئیس، کالبدشکافی انجام گرفت اما نتایج آن هنوز به‌طور رسمی منتشر نشده است.
به‌نوشته وای‌نت، مقام‌های سوئیسی اکنون سه حادثه نخست را به‌یکدیگر مرتبط می‌دانند و بررسی‌ها درباره ماهیت واقعی مرگ این افراد ادامه دارد.
از سوی دیگر، سوءظن فزاینده نسبت به همکاری دیپلمات‌های سوئیسی با آمریکا، آن‌هم در چارچوب ماموریت رسمی حفظ منافع ایالات متحده در تهران، موجب شده تا دستگاه‌های امنیتی جمهوری اسلامی حتی شهروندان بی‌ارتباط را نیز هدف قرار دهند.
