«الهام عزیزی»، فارغالتحصیل مدرسه فرزانگان، دانشجوی سابق دانشگاه صنعتی شریف و دانشمند زیستشناس محاسباتی و مهندس بیوپزشکی ایرانی-آمریکایی است که در دانشگاه کلمبیای نیویورک، یکی از شناختهشدهترین دانشگاههای جهان تدریس میکند. او که در تحقیقات سرطان تخصص دارد، بهخاطر کارش در زمینه بهکارگیری یادگیری ماشینی و فناوریهای کامپیوتری در مطالعه تومورهای سرطانی شناخته شده است. او دانشیار موسسه «هربرت و فلورانس ایروینگ» در رشته تحقیقات دادههای سرطان و مهندسی بیوپزشکی است.
این دانشمند ۳۹ساله ایرانیتبار سرپرستی یک تیم تحقیقاتی را در آزمایشگاهی با نام خودش در دانشگاه کلمبیا برعهده دارد که بهدنبال ترکیب تکنیکهای دقیق علوم کامپیوتر برای کشف دلایل عملنکردن بعضی روشهای درمانی روی انواع سرطان حاد است؛ روشی که رسانههای آمریکایی از آن تحتعنوان «نجات جان انسانها» یاد کردهاند.
رقیه رضایی - ایران وایر
از شریف به بوستون؛ در تلاش برای یافتن پاسخ نادانستهها
الهام عزیزی، ورودی سال ۱۳۸۳ دانشگاه شریف است، در رشته مهندسی برق صنعتی. او سال ۱۳۸۷ از همین دانشگاه فارغالتحصیل شده و یک سال بعد در دانشگاه خوشنام بوستون در ایالت ماساچوست کارشناسی ارشد رشته مهندسی برق را آغاز میکند. با اتمام این دوره، عزیزی دکترای خود را در رشته بیوانفورماتیک، یا انفورماتیک زیستی آغاز میکند.
در سال ۲۰۱۳، یک سال پیش از اینکه دکترایش در دانشگاه بوستون تمام شود، بهعنوان محقق مهمان در دانشگاه «هاروارد»، یکی از برترین دانشگاههای جهان آغاز بهکار می کند. سال ۲۰۱۴، وارد دانشگاه کلمبیا میشود تا دوره فوق دکترایش را آغاز کند. او کار خود را با گروه علوم زیستشناسی، علوم کامپیوتر و بیولوژی سیستم ها آغاز میکند و دو سال روی پروژههایی که بعدها منشا کار او و تیمش در آزمایشگاهش شد، وقت گذاشته است.
او خود در یک پست اینستاگرامی به مناسب حضور و سخنرانیاش در جمع خیران «جامعه سرطان آمریکا» نوشته که در سال ۲۰۱۷، فلوشیپی را از این جامعه دریافت کرده که راه او را به تحقیقاتی که امروز در حال انجام است، باز کرده است.
خانم عزیزی نهایتا در سال ۲۰۲۰، کار خود را بهعنوان استادیار در مسیر تصدی آغاز کرد. «تنیور تِرَک» یا «در مسیر تصدی»، عنوانی است که معمولا به مدرسانی که بهطور دایم در دانشگاه استخدام میشوند و میتوانند با طی مراحل نهایتا به مقام استادی دست یابند، اطلاق میشود. او اوایل سال ۲۰۲۵ نیز به سمت دانشیاری رشته تحقیقات دادههای سرطان موسسه «هربرت و فلورانس ایروینگ» در مرکز جامع سرطان به همین نام در دانشگاه کلمبیا، پذیرفته شده است.
عزیزی همزمان همچنین با دپارتمان علوم کامپیوتر و موسسه علوم داده دانشگاه کلمبیا هم همکاری دارد.
الهام عزیزی با وجود اینکه زیر ۴۰ سال دارد، اکنون بنیانگذار و مدیر یک آزمایشگاه بهنام خودش در همین مرکز نیز هست. آزمایشگاه زیستشناسی محاسباتی سرطان (azizilab.com) که تحتنظر گروه مهندسی پزشکی و موسسه «دینامیک سرطان ایروینگ (IICD)» در دانشگاه کلمبیا است. این آزمایشگاه همچنین با بخش علوم کامپیوتر، موسسه علوم داده و «مرکز جامع سرطان هربرت ایروینگ» نیز فعالیت مستقیم دارد.
به گفته خانم عزیزی، تیم او تحقیقات میانرشتهای را انجام میدهد که شامل «توسعه مدلهای جدید احتمالاتی» و «استفاده از فناوریهای پیشرفته ژنومی و تصویربرداری تک سلولی»، برای توصیف رفتار «سلولهای در حال تعامل در محیط تومور» است. آنها از اینطریق درباره اثربخشی روشهای معمول درمان سرطانهای مختلف مطالعه میکنند.
بهزبان سادهتر، آنها از راه دادههای بیماران واقعی مبتلا به سرطان سعی دارند روندهای پیچیده و مبتنی بر احتمالات پیچیدهتر را که باعث میشود سیستم ایمنی بدن انسان نتواند سلولهای پیشاسرطانی یا سرطانهای مراحل اولیه را از میان ببرد، مورد مطالعه قرار میدهند، مدلسازی و قابل پیشبینی میکنند. این مطالعات میتواند در پیگیری از پیشرفت سرطان و تشخیص زودهنگام یا حتی پیش از بروز سرطان در آینده، نتیجهبخش باشد و جان میلیونها نفر را نجات دهد.
از طرف دیگر، برخی مطالعات این گروه، روی سرطانهای حاد مثل لوسمی میلوئید نشان داده که عوامل محیطی بر میزان اثربخشی روشهای درمان معمول تاثیرگذارند. بنابراین، این مطالعات نه فقط در محدودکردن رشد سرطان، بلکه در درمان بهینهتر نیز میتواند موثر باشد.
جوایزی برای نجات جان انسانها
الهام عزیزی اکنون در حالی رهبری تحقیقات پیشرفته و میانرشتهای را برای درک بهتر از سرطان در دست دارد که زمانی نهچندان دور بهعنوان «محقق جوان»، جوایز ارزشمندی چون «اناساف کریر (NSF CAREER)»، از موسسه دولتی فدرال به نام «بنیاد ملی علوم» و در سال ۲۰۱۹ جایزه ۲۵هزار دلاری «تری اینستیتوشنال بریک اوت (Tri-Institutional Breakout)» را دریافت کرده است. این جایزه، از سوی سه موسسه علمی و تحقیقاتی مانند «یادبود اسلون کترینگ»، موسسه پزشکی «ویل کورنل» و دانشگاه «راکفلر» به محققان جوان داده میشود.
او همچنین در سال ۲۰۲۳، دو جایزه مطرح تحقیقات سرطان، شامل جایزه «مسیر استقلال انستیتوی ملی سلامت» و جایزه «محقق برجسته آلن» را دریافت کرده است.
در کارنامه او بورسیههای بسیاری از مراکز تحقیقاتی برجسته جهان وجود دارد و او جایزه بهترین مقاله «آی بی ام» در سمپوزیوم آمار نیوانگلند را نیز از آن خود کرده است.
مطالب بیشتر در سایت ایران وایر
الهام عزیزی اخیرا، جایزه مهم و شناختهشده «ویلچک» را که از سوی بنیاد «ماریکا ویلچک»، مورخ هنر و همسرش «جان ولیچک»، دانشمند زیستشناس دریافت کرده است. این بنیاد هرساله به دانشمندانی در رشتههای علوم و محققان برجسته حوزه هنر جوایزی را اهدا میکند. خانم و آقای ویلچک هر دو از مهاجران اهل کشور چکسلواکی بودند که توانستند از اتحاد جماهیر شوروی جان سالم بهدر برده و در آمریکا و در شهر نیویورک به فعالیتهای علمی و تحقیقاتیشان ادامه دهند.
عزیزی بهدلیل اقدامات خلاقانهاش در زیستپزشکی، به این جایزه دست یافته است. جایزه ویلچک برای پاسداشت فعالیتها و دستاوردهای مهاجران در جامعه آمریکا به محققان و دانشمندان مهاجر داده میشود.
همزمان، وبسایت دانشگاه کلمبیا تحقیقات عزیزی و تیمش را بهعنوان تحقیقاتی که میتواند مدلهای منتج به درمانهای بهبودیافته و شخصیسازی شده سرطان را ایجاد کند، معرفی کرده است. در مقالهای که در وبسایت دانشگاه کلمبیا در زمستان ۱۴۰۳ منتشر شده، آمده که تحقیقات عزیزی و تیمش به کشف سلولهای دستگاه ایمنی منجر شده که میتواند روشهای درمانی سرطان را در سرطانهای لوسمی حاد میلوئیدی تقویت کند.
لوسمی حاد میلوئیدی نوعی از سرطان خون است که در آن سلولهای مغز استخوان هدف قرار میگیرند. ۴ نفر از هر ۱۰۰هزار نفر در جهان با لوسمی حاد میلوئیدی دستوپنجه نرم میکنند و اغلب جان خود را به آن میبازند. اما تحقیقات الهام عزیزی و تیمش این مهم را بررسی میکند که چگونه شبکههای ایمنی هماهنگ در مغز استخوان مبتلا به لوسمی بر پاسخ به درمان تاثیر میگذارند و این سوال را مطرح میکند: چرا برخی از بیماران با ایمونوتراپی بهبود مییابند در حالیکه برخی دیگر نه؟
درمان لوسمی میلوئیدی در حال حاضر از سوی شرکت برجسته داروسازی، «فایزر»، ارایه میشود. در این روش، با تزریق لنفوسیت اهداکننده (DLI)، تنها در ۲۴ درصد موارد، دستکم ۵سال به عمر بیمار اضافه میشود.
اما روش عزیزی و تیمش، بر نقش سلولهای ایمنی نوع «تی» متمرکز است. این مطالعه جدید نشان داده که در افرادی که به تزریق لنفوسیت اهداکننده جواب میدهند، جمعیت بالایی از سلولهای نوع تی یافت میشود که ممکن است کلید اصلی در بالا بردن میزان اثربخشی این درمان باشد.
در واقع، این سلولها با تقویت پاسخ ایمنی با لوسمی مبارزه میکنند و مطالعات آزمایشگاه عزیزی نشان میدهد که بیمارانی که محیط ایمنی سالمتر، فعالتر و متنوعتری در مغز استخوان خود دارند، بهتر میتوانند از این سلولها و تواناییهای مبارزه با سرطان آنها پشتیبانی کنند.
صدای نسل جوان محققان سرطان
در صفحه اینستاگرام خانم عزیزی، تصاویر دانشجویان جوانی که در دانشگاه کلمبیا بههمراه او برای یافتن راه درمانی اثربخشتر برای سرطان، منتشر شده است. او که هر سال رهبری عدهای از این جوانان را برعهده دارد، خود نیز از دانشمندان نسل جوان در آمریکا شناخته میشود.
او بارها در مقالهها و مطالبی که از او منتشر شده، از تلاش دانشجویان و همتیمیهایش تقدیر کرده است و موفقیتهای دانشجوهای جوانی را که تحت راهنمایی او تحصیل و تحقیق میکنند، تبریک گفته است.

نطق توجهبرانگیز لاریجانی درباره آغاز دوباره جنگ