ایران اینترنشنال - در حالی که گزارش تازه اتاق بازرگانی ایران از احتمال افزایش نرخ ارز به ۱۶۵ هزار تومان و تورم ۹۰ درصدی در صورت فعال شدن مکانیسم «اسنپ‌بک» خبر داده، روزنامه همشهری با لحنی شدید به این گزارش واکنش نشان داده و آن را «التهاب‌آفرینی» خوانده است.
اتاق بازرگانی در این گزارش که با هدف بررسی سناریوهای پیش‌روی اقتصاد ایران تا پایان سال ۲۰۲۵ تنظیم شده، سه سناریوی خوش‌بینانه، محتمل و بدبینانه را ارائه داده است. در سناریوی بدبینانه، نرخ ارز با جهشی چشمگیر از حدود ۹۳ هزار تومان فعلی به ۱۶۵ هزار تومان می‌رسد و تورم نیز به ۹۰ درصد افزایش می‌یابد. رشد اقتصادی در همه سناریوها منفی پیش‌بینی شده است.
اما روزنامه همشهری در گزارشی تحلیلی، به این سناریوها انتقاد کرده و هشدار داده است که صرف انتشار چنین ارقامی می‌تواند به شکل‌گیری انتظارات تورمی و تشدید بی‌ثباتی در بازار دامن بزند. به‌ویژه در شرایطی که هنوز هیچ تصمیم قطعی درباره فعال شدن اسنپ‌بک در شورای امنیت اتخاذ نشده است، این روزنامه هشدار داده که انتشار پیش‌بینی‌هایی از جنس «دلار ۱۶۵ هزار تومانی» می‌تواند علامتی اشتباه به بازار مخابره کند.
نویسنده همشهری همچنین با اشاره به تجربه تحریم‌های دهه ۱۳۹۰ تاکید میکند که اقتصاد ایران طی این سال‌ها مسیرهای تازه‌ای برای مقابله با تحریم‌ها، به‌ویژه در حوزه فروش نفت و تجارت خارجی، ایجاد کرده و دیگر آن آسیب‌پذیری پیشین را ندارد. این گزارش همچنین یادآور می‌شود که بخش مهمی از تحریم‌های شورای امنیت تاکنون لغو نشده‌اند و عملاً بسیاری از محدودیت‌ها همچنان پابرجاست، بنابراین طرح «بازگشت» آن‌ها به عنوان شوک جدید به اقتصاد قابل تردید است.
همشهری در پایان یادآوری میکند که منشأ اصلی فشار اقتصادی بر ایران، نه تحریم‌های سازمان ملل، بلکه تحریم‌های یک‌جانبه ایالات متحده بوده است؛ تحریم‌هایی که به‌مراتب اثرگذارتر و گسترده‌تر از تحریم‌های شورای امنیت عمل کرده‌اند.
با این حال، گزارش اتاق بازرگانی نیز از زاویه‌ای دیگر قابل توجه است. هشدار این نهاد به فعالان اقتصادی، اگرچه از نظر رسانه‌ای بار روانی بالایی دارد، می‌تواند نوعی فشار برای افزایش شفافیت و پیش‌بینی‌پذیری در سیاست‌گذاری‌های آینده تلقی شود. به نظر می‌رسد تقابل میان «هشدار اقتصادی» و «فضاسازی روانی» در فضای رسانه‌ای ایران بار دیگر در حال نمود یافتن است.
این در حالی است که گزارش‌ها حکایت از آن دارد که طرف‌های اروپایی برجام به‌زودی - به گزارش رویترز احتمالا همین پنجشنبه - درخواست فعال‌سازی مکانیسم ماشه را ارسال خواهند کرد. جمهوری اسلامی ایران نیز هشدار داده که در صورت اقدام سه کشور اروپایی برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه و بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل، همکاری‌های جاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به‌طور کامل تحت تاثیر قرار خواهد گرفت و احتمالاً متوقف می‌شود.
