فرزانه روستایی

شرائطی که مردم ایران در ۴۵ سال جمهوری اسلامی تجربه کردند دقیقا همان هالوینی است که مردم شوروی و عراق یا آلمان شرقی به آن مبتلا و با هزینه بسیار زیاد از شر آن خلاص شدند. هر چند عوامل اجتماعی و روان شناختی و نیز علل اقتصادی و سیاسی-امنیتی مانع غلبه اراده مردم بر دیکتاتوری های چهار کشور فوق الذکر بود، اما هیچیک از این کشورها به جز جمهوری اسلامی هیچگاه دچار غارت سیستماتیک نبودند.

وقتی قصی و عدی صدام حسین در ۹ آوریل ۲۰۰۳ در روز اشغال بغداد از سوی نیروهای آمریکا با دو اتومبیل فرار کردند در صندوق عقب خود چند صد میلیون دلار پول داشتند که بین روئسای قبايل پخش می کردند تا به آنها امان بدهند، ولی در هیچ جا شنیده نشد که فساد مسئولان عراقی شبیه جمهوری اسلامی باشد. بی شک قساوت ماموران جمهوری اسلامی هنوز به پای عراقی ها نرسیده است اما مردم ایران نیز مانند مردم عراق پس از پنج دور قیام دچار نوعی احساس بی آیندگی و درماندگی سیاسی شده اند که منجر به این شده که مردم حتی به غارت های علنی شده و ۵۰۷ هزار همتی بانک آینده عکس العمل نشان ندهند. با این حال، مشاهده محتوی رسانه ها بر این امر دلالت دارد که مردم با فشار خونی نزدیک به نقطه انفجار، در حال نظاره سانتیمتر به سانتیمتر عملکردهای آدم های نظام و نهادها هستند و هرگز نمی شود پیش بینی کرد که یک انقلاب اجتماعی طومار سیستم ولایت فقیه را در هم نمی پیچد.

اتحاد شوروی توطئه های امپریالیسم را علت العلل همه ناکارآمدی ها معرفی می کرد و جمهوری اسلامی نیزمنشاء‌ همه ناکارایی ها را اسراییل معرفی می کند که نمی گذارند حاکمیت بیش از این پول به پای تاسیسات هسته ای بریزد.
در هر حال، وقتی سبد روسها و بحران های اقتصادی سیاسی و هزینه های مسابقه تسلیحاتی و جنگ افغانستان را مطالعه می کنیم گویی یک مدل از جمهوری اسلامی قبلا در اتحاد شوروی تجربه شده است.