خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران
سرويس فرهنگ و ادب - ايرانشناسي
اجراي آيينهاي نمايشي از جمله رسمهاي عيد نوروز است كه در مناطق مختلف ايران بنابر موقعيت جغرافيايي، فرهنگ و اعتقادات مردم به شكلي برگزار ميشود.
محمد احمد پناهي سمناني دربارهي اين گونه آيينها به خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) گفت: آيينهاي اساطيري مانند “كوسه برنشين“ يا “مير نوروزي” هر كدام سمبلهايي بودند كه در هر منطقهاي به نامي اجرا ميشدند. مثلا “كوسا گلين” در آذربايجان، نشانهي شادي نوروزي است. كوسا شخصيتي مانند حاجي فيروز است كه لباسهاي غير متعارف ميپوشد، چوب به دست ميگيرد، كلاه منگوله دار بر سر ميگذارد و شاگردي دارد كه با هم ترانههاي شاد ميخوانند. اين آيين در بين مردم كشاورز و دامدار اجرا ميشود و بنابر اعتقادات مردم براي آنها خير و بركت ميآورد. نمونهي ديگر آيين “غول و كاس آغا” است كه نمايندهي بازيهاي شادي آور است و در گيلان اجرا ميشود. در اين رسم، نبردي ميان سرما و گرما يا سياهي و سفيدي يا نيكي و بدي كه همگي بنمايههاي اسطورهاي دارند در ميگيرد و در حالت نمايشي يكي بر ديگري پيروز ميشود.
اين پژوهشگر فرهنگ مردم سمنان اضافه كرد: آييني به نام “عمه گرگا” در سمنان اجرا ميشود كه در آن مردم خود را به شكل حيوان درميآورند و با تعريف سمبلهاي حيواني به ايفاي نقش ميپردازند.
در كنار اين آيينها، ورزشهاي سنتي هم در شهرهاي مختلف برپا ميشود؛ مانند خراسان كه كشتي گرفتن جز سنتهاي نوروزي مردم است.
وي اضافه كرد: در گذشته نوروز به دو بخش نوروز عامه و نوروز خاصه تقسيم ميشود و در پنج روز اول عيد كه نوروز خاصه بود مقامهاي رسمي و درباريان به ديد و بازديد ميرفتند و در بقيهي ايام عيد تا روز 13 و 14 فروردين عامهي مردم ديد و بازديد ميكردند. البته بنا بر رسم هميشگي، ابتدا كوچكترها به ديدن بزرگترها ميروند و سپس بزرگترها بازديد آنها را پس ميدهند.