گزارشي‌‏از وضعيت زبان و ادبيات فارسي‌‏دردانشگاه؛ نقطه نظرات 50 شاعر, نويسنده و استاد ادبيات درگفت‌‏وگو با ايلنا

50 شاعر, نويسنده و استاد ادبيات درگفت‌‏وگو با" ايلنا" باتاسف بارخواندن وضعيت زبان و ادبيات فارسي خواستاربرنامه‌‏ريزي مناسب براي اين رشته شدند

تهران-خبرگزاري كار ايران
بيش از50 شاعر، نويسنده، استاد ادبيات و دانشجو با انتقاد از وضعيت زبان و ادبيات فارسي در دانشگاه و تاسف بار توصيف كردن آن، خواستار برنامه‌‏ريزي مناسب وايجاد تغيير و تحول در نظام آموزشي دانشكده‏هاي ادبيات شدند.
به گزارش خبر نگار ادبي"ايلنا"اين استادان، شاعران و نويسندگان كه در طي گفتگوهاي جداگانه اقدام به اظهار نظر در مورد وضعيت ادبيات فارسي در دانشكده هاي ادبيات كرده‏اند، شيوه تدريس در دانشكده هاي ادبيات را سنتي توصيف كردند.
نظردهندگان مهم‌‏ترين ضعف در دانشكده‌‏هاي ادبيات را برنامه‌‏ريزي غلط، شيوهاي سنتي تدريس و كتاب‌‏هاي درسي دانستندو هشدار دادند،اگر به مشكلات مذكور دردانشكده‌‏هاي ادبيات توجه نشود درآينده‌‏اي نه چندان دور با انبوهي از دانشجوي فارغ التحصيل رشته ادبياتي مواجه خواهيم شدكه توانايي فعاليت ادبي و پاسداري از زبان فارسي را نخواهندداشت.
اين كارشناسان و منتقدان كه بسياري از آنها هم اكنون جزء مدرسان دانشگاه هستند،وضعيت نامناسب معيشتي استادان ، فقدان فرصت مطالعاتي در كشور هاي خارجي ونبود امكانات و تجهيزات مدرن آموزشي راازديگردلايل افت ادبيات دردانشكده هاي ادبي اعلام كردند.
همچنين اين افراد خواستار توجه برنامه ريزان دانشگاهي به ادبيات معاصر، ادبيات ايران باستان وايجاد گرايش هاي تخصصي ادبيات دررشته زبان و ادبيات فارسي شدند.
اين فعالان عرصه ادبيات خلاء دورسي مانند ادبيات جهان ، طنز، فرهنگ عامه،فلسفه، روانشناسي و بي توجهي به آموزش مناسب زبان را محسوس دانستند و خواستار قرار دادن آنها در متون درسي رشته ادبيات فارسي شدند.
آنچه در ادامه مي خوانيد نظر تعدادي از استادان ، شاعران ،نويسندگان و دانشجويان در مورد" وضعيت زبان و ادبيات فارسي" در دانشگاه هاي ايران است كه در گفتگو با خبرنگار ادبي خبرگزاري "ايلنا" مطرح شده است .
دكتر محمد غلام:مدرن‌‏ها بيشتر از سنتي‌‏ها به ادبيات ضربه زده‌‏اند
رئيس گروه زبان وادبيات فارسي دانشگاه تربيت معلم معتقد است: در برخورد با ادبيات فارسي عده‏اي از بام ادبيات سنتي افتاده‏اند و عده‏اي از بام ادبيات مدرن. سنتي‏ها فكر مي‏كنند هر كس به طرف ادبيات مدرن برود, بي‏سواد است و از طرفي طرفداران ادبيات مدرن فكر مي‏كنند ادبيات سنتي شأن آنها را پايين مي‏آورد.
وي با اشاره به اين مطلب كه عده‏اي خيلي سنتي و عده‏اي خيلي مدرن هستند, تصريح كرد: متاسفانه ظرفيت‏هاي ادبيات خود را نمي‏شناسيم و بررسي هم نمي‏كنيم, به همين دليل بعضي فكر مي‏كنند هر چيز جديدي درست است و هر چيزي كه قديمي است غلط است.
وي در پايان تاكيد كرد: ادبيات در دانشگاه شكل كاربردي ندارد و اين يك ضعف است, كه بايد بر طرف شود از طرفي برنامه‏ريزي درسي در دانشگاه متعلق به سال‏هاي دور است كه بايد در آن تجديد نظر و درس‏هاي جديد كه مي‏تواند نياز دانشجو را برطرف كند به آن اضافه كنيم.
جمال مير صادقي: دانشكده‌‏هاي ادبيات، گورستان ادبيات است
يك داستان‏نويس و منتقد ادبي معتقد است؛ دانشكده هاي ادبيات، گورستان زبان و ادبيات فارسي است و آن چه در آن ها تدريس مي شود، ربطي به ادبيات حقيقي ندارد.
" جمال ميرصادقي", داستان‏نويس و منتقد ادبي در گفت و گو با خبرنگار ادبي "ايلنا"تصريح كرد: در بيشتر دانشكده هاي ادبيات فارسي، بيشتر حواشي ادبيات مورد توجه است تا ادبياتي كه در دنيا مرسوم است.
وي گفت: ادبيات بايد در ذات خود خلاقيت داشته باشد؛ اما در دانشكده‏ هاي ادبيات ايران بيشتر شرح حال و زندگي نويسندگان گذشته مطرح و بررسي مي شود.
ميرصادقي اظهار داشت: در دانشكده هاي ادبيات بيشتر توجه به ظواهر است و توجه اساسي به تفكر و ماهيت اثر نمي شود؛ استادان دانشگاه بيشتر به وزن و قافيه كار دارند، درحالي كه درون مايه اثر مهم‏تر است.
نويسنده رمان "شبچراغ " توجه به خلاقيت را در رشته ادبيات مهم توصيف كرد و گفت: مشكل ادبيات در دانشكده ها در سال‏هاي قبل هم بوده است؛ آن چه در اين دانشكده ها اهميت بيشتري دارد، محفوظات است و هركسي كه خوب حفظ كند، دانشجوي بهتري است.
وي بيشتر متون ادبي در دانشكده ها را سنتي دانست و افزود: تدريس ادبيات معاصر در 2 واحد درسي مناسب نيست؛ چگونه مي شود در دو ساعت ادبيات نظم و نثر معاصر را به دانشجويان آموخت؟
ميرصادقي كه سال هاست درعرصه داستان نويسي فعاليت دارد، بي توجهي دانشكده هاي ادبيات به داستان را به ضرر جامعه و ادبيات فارسي توصيف كرد.
اين منتقد ادبي تدريس داستان و شعر در دانشگاه را به صورت خاص، يك ضرورت دانست و گفت: ما از نظر داستاني غني هستيم و آثار زيادي از گذشته داريم.؛ اما آثار كهن ادبي ما هنوز به شيوه اي سنتي تدريس مي شود.
وي با اشاره به اين مطلب كه ديدگاه انسان به مفاهيم و موضوعات عوض مي شود، گفت: انسان به چيزهاي تازه نياز دارد و مي خواهد تصوير خود را در آينه ببيند؛ آثار جديد تصوير انسان امروز را نشان مي دهد؛ به مغناي ديگر آثار تازه نشانه حركت، تحول و تغيير در زندگي است.

دكتر بهروز ثروتيان: فصل درس‏هاي ادبي در دانشگاه بايد تغييركند و براساس نياز روز تعيين شود
دكتر "بهروز ثروتيان" استاد زبان و ادبيات فارسي در دانشگاه با بيان اين مطلب به خبر نگار ادبي ايلنا, افزود: ادبيات نوين در دانشكده‏هاي ادبيات جايگاهي ندارد و اين به خاطر ضعف برنامه‏ريزي در دانشگاه است.
وي تصريح كرد: بايد سرفصل‏هاي درس‏هاي ادبي تغيير كند و براساس نياز دانشجويان و جامعه ادبي تعيين شود؛اما تعيين سرفصل‏ درس‏هاي دانشگاه نبايد بر عهده كارمندان اداري باشد؛ تعين كننده سرفصل‏هاي درس‏هاي مورد نياز در دانشگاه, استادي است كه تدريس مي‏كند و نياز جامعه ادبي‏ و دانشجو را مي‏شناسد.
وي توجه به زبان شناسي و ادبيات ايران باستان را كه ريشه ادبيات فارسي به شمار مي روند, بسيار مهم و ضروري دانست.
ثروتيان تاكيدكرد: سرفصل‏هاي كنوني در رشته زبان و ادبيات فارسي سنتي بوده و به هيچ عنوان پاسخگوي نياز جامعه ادبي امروز نيستند؛ اگرتدريس ادبي همينطورادامه پيدا كند، از ادبيات قدرتمند ايراني چيزي باقي نخاهد ماند.
منوچهر آتشي:دانشگاه هاي ما ذوق هنرمند واقعي را كور مي‌‏كند
دانشكده‏هاي ادبي در ايران به دليل برنامه ريزي‏ها و سياست‏هاي غلط ذوق هنرمندان واقعي را كور مي‏كنند.
منوچهر آتشي با بيان اين مطلب در گفت وگو با خبرنگار ادبي" ايلنا" افزود: سياستگذاري و برنامه‏ريزي‏هاي درسي در دانشكده‏هاي ادبيات غلط است, متون درسي در دانشكده‏هاي ادبي براساس مصلحت انتخاب و تدريس مي شود.فضاي دانشگاه پرشده از انديشه‏ها و ديدگاه‏هاي سنتي؛ به طوري كه نشريات دانشگاه كهنه‏ترين مجلات ادبي است و به هيچ عنوان نياز دانشجو و مخاطب را بر آورده نمي‏كند.
آتشي با اشاره به لزوم تغيير شيوه‏هاي تدريس در دانشكده‏هاي ادبيات, تصريح كرد: ما بايد براي تدريس از شيوه‏هاي رايج و موفق دنيا سود ببريم و در تدريس به دانشجويان جديدترين شيوه را اعمال كنيم. بايد از نويسندگان و شاعران مطرح در عرصه ادبيات براي تدريس در دانشگاه استفاده كرد. نويسندگان و شاعران تجربيات با ارزشي دارند كه انتقال آن به دانشجويان بسيار مفيدو لازم است.
دكترابوالقاسم اسماعيل پور: بايد 3 هزار سال ادبيات ايراني را در دانشگاه ها تدريس كنيم

بايد آثار نويسندگان در قيد حيات، جزو متون درسي دانشكده‏هاي ادبيات قرار گيرد.
يك استاد دانشگاه و اسطوره شناس معتقد است؛ ما در دانشگاه تنها بخشي از ادبيات خود را تدريس مي كنيم كه مربوط به زبان فارسي است و از ياد برده ايم كه ايران داراي ادبياتي به قدمت3 هزار سال است.
دكتر" ابوالقاسم اسماعيل‏پور"، درگفت و گو با خبرنگار ادبي ايلنا تصريح كرد: بايد نام دانشكده هاي ادبيات فارسي به دانشكده هاي ادبيات ايراني تغييريابد؛ چراكه ادبيات ايراني شامل چندين بخش است و ادبيات فارسي تنها بخشي ازآن را تشكيل مي دهد.
وي با اشاره به اين كه، ادبيات فارسي تنها 60درصد ادبيات ايراني را شامل مي شود، اظهار داشت: مگر ادبيات اوستايي جزو ادبيات ايراني نيست؛ ما در ادبيات اوستايي هم شعر داريم هم نثر، اما هيچ كدام اين‏ها در دانشگاه ادبيات تدريس نمي شود.
اين اسطوره شناس گفت: ادبيات ايراني داراي 3 دوره است كه عبارتند از باستان، ميانه و جديد و درسه دوره، هم شعر ديده مي شود و هم نثر ادبي؛ آثار باقي مانده به زبان‏هاي اوستايي، پهلوي و مانوي همگي جزء ادبيات ايراني هستند.
وي با تاكيد بر اين‏كه ادبيات فارسي جزو ادبيات ايراني است، گفت: درخت آسوريك، يادگار زريران و بسياري متون ديگر، جزو ادبيات ايراني محسوب مي شوند و بايد دانشجوي ايراني آن ها را بخواند و بشناسد؛ ضمن آن كه آشنايي با شعر ايران باستان و ميانه كه در متون اوستايي و مانوي وجود دارد، بسيار از مشكلات ادبي معاصر را حل خواهد كرد.
اين استاد دانشگاه و اسطوره شناس با اشاره به وضعيت بهتر دانشكده هاي ادبيات در سال هاي تحصيل خود، گفت: در زماني كه دانشجو بوديم، درس هاي ادبي گستردگي بيشتري داشت ومتون ادبي كهن هم تدريس مي شد.
ابوالقاسم پور افزود: بايد ادبيات گذشته ايران همراه با ادبيات جديد در دانشگاه تدريس شود و با يك برنامه ريزي صحيح مي‏توان درس هاي مورد نياز را به واحدهاي درسي دانشگاه اضافه كرد و درس هايي كه چندان اساسي نيست را با درس هاي ديگر تركيب نمود.
اين استاد دانشگاه در ادامه با اشاره به سنتي بودن نظام آموزشي دانشگاه‏ها گفت: بايد شيوه تدريس را تغيير دهيم و استادان ما به صورت مدرن تدريس كنند؛ چراكه اگر قرار باشد با همين شيوه سنتي تدريس كنيم دانشجويان خوبي وارد جامعه ادبي نخواهند شد.
اسماعيل پور معتقد است: شيوه تدريس در دانشگاه هاي سراسري و آزاد، درتمام مقاطع سنتي است.
وي در پاسخ به اين پرسش كه چرا استادان به شيوه مدرن تدريس نمي كنند، گفت: بسياري مدرسين در دانشكده‏هاي ادبيات فارسي به شيوه سنتي آموزش ديده‏اند؛ در حالي كه اگر استادان با شيوه مدرن آشنا نباشند، نمي توان توقع داشت، در آموزش به دانشجويان از شيوه مدرن استفاده كنند.
وي با اشاره به كوتاهي بعضي از استادان در يادگيري شيوه‏هاي مدرن تدريس و زبان هاي خارجي اظهاركرد: ما در دانشگاه استاداني داريم كه با زبان هاي خارجي آشنايي چنداني ندارند كه اين يك نقطه ضعف است؛ استاد دانشگاه امروز بايد با زبان‏هاي خارجي و رسانه هاي ارتباطي جديد آشنايي كامل داشته باشد.
مترجم كتاب " اسطوره" گفت: براي آشنايي با شيوه‏هاي مدرن تدريس و علوم جديد بايد زبان خارجي دانست.
وي تصريح كرد: يكي ديگر از دلايل تدريس به شيوه سنتي، وجود كتاب‏هاي سنتي در دانشگاه‏ها است و بيشتر كتاب‏هايي كه در دانشكده هاي ادبيات تدريس مي شود، مربوط به متون كهن است.
وي در پاسخ به اين پرسش كه شما تا چه حد استادان دانشگاه را در ايجاد مشكلات تدريس ادبيات و پايين آمدن كيفيت آن در دانشگاه مقصرمي دانيد، گفت: نبايد از مشكلاتي كه استادان دانشگاه با آن درگير هستند، غافل شد؛ جامعه ما امكانات مناسبي براي استادان دانشگاه فراهم نمي‏كندغ در حالي كه استادان ما توانا هستند، اما براي مثال، به دليل مشكلات مالي مجبورند، در چند دانشگاه تدريس كنند.
اسماعيل پور مطالعه آثار جديد و مرور آثار كهن را براي استادان ضروري دانست و گفت: وقتي استاد دانشگاه صبح تا شب در حال تدريس براي خرج زندگي است، چگونه مي تواند مطالعه داشته باشد؛ نبايد همه كوتاهي‏ها را به گردن استادان دانشگاه انداخت.
وي اظهار داشت: اگرچه تعداد استادان دلسوز در دانشگاه كم شده است، اما دانشگاه خالي ازاستادان دل‏سوزي كه بيشتر وقت خود را عاشقانه و با علاقه در كنار دانشجويان مي‏گذرانند، نيست.
دكتر اسماعيل پور در ادامه وضعيت تدريس ادبيات در دانشگاه را نيازمند بازنگري دانست و گفت: درست نيست ادبيات گذشته خود را فراموش كنيم. بايد ريشه هاي فرهنگي و ادبي خود را به آيندگان انتقال بدهيم. نمي شود ادبيات ايران باستان و ادبيات معاصر را در دانشگاه ناديده گرفت. ادبيات ايران باستان پشتوانه ادبيات جديد است.
وي گفت: باز هم تاكيد مي كنم ما 3هزار سال ادبيات ايراني داريم و اين درست نيست كه در دانشگاه 1400سال ادبيات فارسي تدريس كنيم.
وي در توضيح اين نكته كه شايد نام ادبيات ايران باعث دل‏خوري كشورهايي چون افغانستان و تاجيكستان شود كه زبان آن‏ها نيز فارسي است، گفت: اين يك اشتباه است و نبايد اين‏گونه فكر كرد؛ چراكه بخشي از ادبيات ايران در همين كشورها شكل گرفته و نام ايران به خاطراين است كه از گذشته، اين زبان‏ها در كشوري به نام ايران آغاز و ادامه يافته است؛ ضمن آن‏كه افغانستان و تاجيكستان جداي از ايران و فرهنگ و ادب ايران نيستند.
وي افزود: نويسندگان و استادان ادبيات در اين كشورها هم بايد در گسترش و شناساندن ادبيات ايران باستان به دانشجويان فارسي زبان و دنيا فعاليت كنند؛ ادبيات ايران باستان ميراث مشترك ماست.
مولف آثاري چون " اساطير مصر"، " اساطيريونان "، " اسطوره آفرينش در آيين ماني" و "بهشت و دوزخ در اساطير بين النهرين" در خاتمه گفت: تدريس آثار نويسندگان در قيد حيات نيز يكي از نيازهاي دانشكده‏هاي ادبيات است كه بايد مورد توجه قرار بگيرد و اين درست نيست كه منتظر بمانيم تا نويسنده بميرد، بعد كتاب او را تدريس كنيم.
دكتر محمد دهقاني: دانشكده‏هاي ادبيات هيچ نظم و برنامه قابل قبولي براي تدريس زبان و ادبيات فارسي در دانشگاه ندارند.
دكتر محمد دهقاني استاد دانشگاه و مترجم با بيان اين مطلب در گفت‏و گو با خبرنگار ادبي" ايلنا" افزود: با توجه به اين كه مركز زبان و ادبيات فارسي در ايران است مشكلات موجود در ساختار سنتي جامعه در ادبيات بيشتر نمود دارد، اما رشته‏هاي ديگر از غرب آغاز شده‏اند به همين دليل شيوه تدريس آنها نسبت به ادبيات فارسي مدرن‏تر است.
وي با اشاره به توانايي استادان دانشگاه گفت: استادان دانشگاه هر دوره نسبت به استادان قبل از خود ضعيف‏تر هستند ,گويا استادان توانا آنچه را مي‏دانند به استادان بعد از خود انتقال نمي‏دهند, متاسفانه در جامعه افرادي كه مدير مي‏شوند سعي مي‏كنند از افرادي در كنار خود استفاده كنند كه تابع محض آنها باشد.
دهقاني تصريح كرد: در دانشگاه‏هاي ما بيشتر كادرهاي اجرايي افرادي ضعيف هستند و اين در حالي است كه هميشه مسئولان اجرايي مخصوصا در زمينه پژوهشي افرادي هستند كه در زمينه علمي خودشان را به اثبات رسانده‏اند, اما وقتي يك مدير ضعيف براي دانشكده گذاشته مي شود, از دست استادان كار چنداني بر نمي‏آيد.
وي در پايان اظهار داشت: بيشتر دانشجويان از وضعيت زبان و ادبيات فارسي در دانشگاه ناراضي هستند, دانشجويان تنها از وضعيت موجود ناراضي‏اند اما خودشان نمي‏دانند چه مي‏خواهند, چون ملاك‏هاي مقايسه از بين رفته است و دانشجو نمي‏تواند تشخيص بدهد كه خوب چه چيزي است.

مهري شاه حسيني: كمبودامكانات دردانشگاه به دانشجوو استادصدمه زده است
يكي ازدلايل مهم ضعف دانشجويان در يادگيري زبان و ادبيات فارسي كمبود امكانات موجود در دانشكده‏هاست.
"مهري شاه حسيني" شاعر ومحقق ادبي با بيان اين مطلب در گفت‏وگو با خبر نگار ادبي"ايلنا"افزود: البته نبايد فراموش كرد كه دانشجويان هم دريادگيري كوتاهي مي‏كنند. دانشجو بايد بيشتر از آنچه دانشگاه به او مي‏آموزد خودش مطالعه كند.
وي تصريح كرد :متاسفانه دانشجويان ما كمتر به تحقيق مي‏پردازند؛ و يكي از دلايل اين كم كاري نبودن منابع و امكانات مورد نيازدردانشگاه است. براي مثال دانشكده‏هاي ادبيات چندكامپيوتر براي استفاده در اختيار دانشجويان خود قرار مي‏دهند ؟ چند كتابخانه مجهز در دانشگاه‏هاي ما وجود دارد؟
شاه حسيني با اشاره به خلا تدريس ادبيات ايران باستان و ادبيات معاصر در دانشكده‏هاي ادبيات اظهار داشت: هر پديده‏اي مكمل پديده قبل از خود است و نمي‏توان توقع داشت يك اتفاق بدون پشتوانه به‏وجود بيايد. هر درختي كه ريشه نداشته باشد ماندگار نيست. ادبيات ايران باستان ريشه ادبيات فارسي است و دانشجويان براي يادگيري درست ادبيات فارسي بايد از ريشه ادبي خود آگاه باشند.
وي تصريح كرد: اگر دانشجو ريشه ادبيات خود را نشناسد چگونه مي‏تواند آينده خود را بسازد. تدريس ادبيات ايران باستان، ادبيات فارسي و ادبيات معاصر در كنار يكديگر يك نياز است.
سرآينده مجموعه شعر "عشق بازي مي كنم با نام او" گفت: مابايد در زمينه شيوه تدريس و دروس مورد نياز دانشجويان خودمان را با زمان هماهنگ كنيم زيرا هر چيزي كه نتواند خودش را با زمان هماهنگ كند از بين مي‏رود . البته منظور از هماهنگ شدن با زمان، فراموشي يا نابود كردن ادبيات گذشته نيست ، بلكه ارايه آن به شيوه‏اي تازه و مورد نياز جامعه است.
اين محقق در پايان خاطر نشان كرد : ما بايد با برطرف كردن نيازهاي دانشجويان كاري كنيم كه آنها حسرت درس خواندن در كشور هاي خارجي را نداشته باشند. چرا دانشجويان خارجي در كارهاي عملي از دانشجويان ما تواناتر هستند؟ چرا دانشجويي پس از چهار سال درس خواندن فاقد اطلاعات ادبي كافي است ؟ چرا دانشجو خلاقيت ندارد ؟ اينها سئوالاتي است كه بايد پاسخ داده شود و براي حل آن از تجربيات ديگر كشورها سود برد.
مصطفي رحماندوست: دانشگاه ، ادبيات كودك را ازياد برده است
دانشكده هاي ادبيات فارسي در ايران ضعفهاي زيادي دارند ويكي از آن ها توجه نكردن به ادبيات كودك و نوجوان است.
مصطفي رحماندوست با بيان اين مطلب در گفت و گو با خبرنگار ادبي"ايلنا"،افزود: طبق آماري كه ارايه مي شود در كشور ما بيش از50 درصد جمعيت زير16سال سن دارند , يعني بيش از نصف مخاطبان ما كودكان و نوجوانان هستند.
اين نويسنده آثار كودك و نوجوان گفت: چندين سال است كه تلاش مي‏كنم گرايشي را در مقطع كارشناسي ارشد ادبيات با عنوان "ادبيات كودك و نوجوان" در دانشگاه به وجود آوريم ولي متاسفانه هنوز نتيجه اي نداده است.گويا مسوو لان ادبيات كودك ونوجوان را جدي نمي‏گيرند .
وي تصريح كرد: دانشكده‏هاي ادبيات فارسي برنامه ريزي‏هاي قابل قبولي ندارند .من سال1353 در مقطع كارشناسي ادبيات درس مي‏خواندم، در آن زمان دو واحد ادبيات معاصر تدريس مي‏كردند، امروز هم پس از30سال هنوز ادبيات معاصر را در دو واحد تدريس مي كنند.
رحماندوست با اشاره به شيوه غلط تدريس ادبيات توسط تعدادي از استادان دانشگاه ، گفت: بعضي از استادان دانشگاه براي تدريس سال‏هاست كه از يك جزوه استفاده مي كنند , به طوري كه دانشجويان بدون آن كه در كلاس درس حاضر شوند، مي دانند استاد چه مي گويد و در امتحان چه خواهد رسيد.از طرفي تعدادي از استادان هم در مقطع كارشناسي تدريس مي كنند ،هم در مقطع كارشناسي ارشد , اينها در هر دو مقطع تنها يك چيز تكراري را درس مي دهند.
وي خاطر نشان كرد: دانشگاه بايد به تمام جوانب ادبي توجه كند.تدريس ادبيات كلاسيك براي تقويت ريشه ادبي دانشجو بايد در كنار تدريس ادبيات معاصر و پرورش منتقد خوب صورت بگيرد.
دكتر احمد وكيليان: دانشكده‌‏هاي ادبيات فولكلور را از ياد برده‌‏اند
يك استاد دانشگاه معتقد است در دانشكده هاي ادبيات توجه چنداني به فرهنگ عامه (فولكلور ) نمي شود.
دكتر احمد وكيليان در گفتگو با خبرنگار ادبي ايلنا گفت: ادبيات كهن ايران سرشار از فرهنگ مردم است و اين نشان مي دهد يادگيري ادبيات فارسي و درك آن نياز به آشنايي با فولكلور دارد.
وي افزود: دانشجويان ادبيات چندان با فرهنگ مردم خود آشنا نيستند و اين مشكل بخاطر ضعف دانشجويان نيست, بلكه بدليل ضعف برنامه ريزي است.
اين فولكلور شناس اظهار داشت: متاسفانه فرهنگ هاي رايج بسياري از نقاط كشور در حال از بين رفتن است و بايد حفظ شود.
وي گفت: بايد دانشگاه‏هاي فارسي زبان و دانشكده‏هاي ادبيات اهميت فولكلور را براي دانشجويان تشريح كنند. از طرفي بايد فرهنگ مردم در برنامه‏هاي درسي دانشكده‏هاي ادبيات وجود داشته باشد.
دكتر برات زنجاني: ضعف آموزش ادبيات از مقطع راهنمايي و دبيرستان آغاز مي‌‏شود
يك استاد با سابقه دانشگاه معتقد است، يكي از اركان اصلي تدريس ، اين است كه به دانشجو ياد بدهيم چشم بسته هر حرفي را قبول نكندو نيز بياموزيم كه چگونه در مورد سخنان گذشتگان و بزرگان شك كند .
دكتر "برات زنجاني" در گفت و گو با خبرنگار ادبي ايلنا، گفت: دانشجويي كه به يك نظريه شك نكند، به هيچ عنوان دنبال تحقيق و بررسي نمي‏رود بنا بر اين استادان دانشگاه بايد در دانشجو ايجاد شك كنند تا دانشجو خودش دنبال تحقيق و بررسي برود.
وي تصريح كرد: بسياري از اساتيد ادبيات تنها كارشان در تدريس, استناد كردن به نظر استادان خودشان است . دانشجوي خوب از نظر آنها كسي است كه تنها استنادهاي آنها را قبول مي كند و در آينده نيز آن را براي شاگردانش تدريس خواهد كرد.
وي اظهار داشت: يكي ديگر از مشكلات دانشكده‏هاي ادبيات اين است كه مدرسان اين رشته علاقه چنداني به ادبيات نداشته و تنها براي داشتن يك شغل تدريس مي‏كنند لذا اين اساتيد خيلي كه با دانشجو منصف باشند، متون ادبي را از روي لغت نامه و در غير اين صورت با توانايي هاي خودشان معني مي‏كنند كه اين مشكل در دبيرستان‏ها بيشتر ديده مي‏شود.
"زنجاني" گفت: نبودن متخصص تدريس ادبيات فارسي در دبيرستان ها باعث مي‏شود كه دانشجو با ذهني پر از غلط نسبت به ادبيات فارسي به دانشگاه آمده و استاد دانشگاه بايد يك يا دوسال از وقت خود راصرف كندتا اشتباهات ذهني دانشجو را از ذهنش خارج و سپس درس جديد و درست را وارد ذهن او كند .
اين نظامي شناس اظهار داشت: در دانشكده‏هاي ادبي دنيا، براي هر شاعر يا نويسنده جهاني يك اتاق وجود دارد كه تمام آثار و تحقيقاتي كه درباره وي به عمل آمده در آن محل گردآوري شده است. اما در دانشكده‏هاي ما چنين اتاق‏هايي وجود ندارد و كساني كه مي‏خواهند درباره شاعران و نويسندگان مطرح ايران تحقيق كنند، سردرگم مي شوند.
اين محقق و مولف در پايان به وضعيت معيشتي استادان دانشگاه اشاره كرد و گفت: بايد استادان دانشگاه در زندگي و چاپ آثارشان از طرف دولت حمايت شوند تا با اين كار روحيه تدريس و تحقيق را در آنها بالا ‏برد.
دكترپروين سلاجقه: بسياري از درس‏هاي دانشكده ادبيات، خارج از دانشگاه كارايي ندارد
يك نويسنده و استاد دانشگاه معتقد است:‏ دانشجويان زبان و ادبيات فارسي وارثان حقيقي اين رشته هستند، اما ضعف برنامه ريزي در دانشگاهها، آنها را در حاشيه ادبيات قرار داده است.
دكتر "پروين سلاجقه" در گفت و گو با خبرنگار ادبي ايلنا، گفت: شيوه تدريس زبان و ادبيات فارسي در دانشكده هاي ادبيات بسيار سنتي است. گويي دانش بشري در زمينه ادبيات فارسي در همان سال‏هاي 1320 متوقف شده است.

وي تصريح كرد: به دليل تدريس بيش از اندازه ادبيات كهن فارسي , تدريس سنتي و بي توجهي به ادبيات معاصر در دانشكده‏هاي ادبيات فارسي، وقتي دانشجوي فارغ التحصيل وارد جامعه مي‏شود، در مواجهه با ادبيات معاصر حيرت زده و مبهوت مي‏ماند.
سلاجقه با بيان اينكه بسياري‏از درس‏هايي كه در دانشگاه تدريس مي‏شوند درخارج از دانشگاه كارايي ندارند, افزود: هيچ كس با ادبيات كلاسيك مخالف نيست، بلكه متون كهن با توجه به اينكه پشتوانه ادبيات معاصر است، بايد به دقت خوانده و تدريس شود. دانشجو بايد ياد بگيرد با استفاده از ابزار جديد، آثار ادبي كهن خود را مورد نقد و بررسي قرار دهد. ادبيات در دانشگاه بايد تركيبي از ادبيات كهن و معاصر باشد كه به شيوه اي مدرن تدريس مي‏شود.
اين استاد دانشگاه با تاكيد بر اهميت شيوه تدريس اظهار داشت: اگر به شيوه تدريس مدرن توجه نكنيم, بزودي با انبوهي از دانشجويان فارغ التحصيل رشته زبان و ادبيات فارسي روبرو خواهيم شد كه جامعه ادبي بيرون از دانشگاه آنها را قبول نمي كند, و از طرفي آنها هم نمي‏توانند با ديدگاههاي نو و جريان هاي ادبيات معاصر ارتباط برقرار كنند, كه در نتيجه كنار گذاشته مي شوند.
وي گفت: وقتي دانشجوي ادبيات خوب پرورش نيابد، افراد غير متخصص كه با روح ادبيات بيگانه هستند، با ياد گيري وحفظ چند نظريه ادبي و اصطلاح، جاي آنها را در عرصه ادبيات مي‏گيرند و مدعي ادبيات مي‏شوند.
اين منتقد ادبي اظهار كرد: اين مشكل هم اكنون تا حدود زيادي به وجود آمده و بيشترين تريبون هاي ادبي در دست افراد غير متخصص قرار گرفته است. دست اندر كاران آموزش ادبيات فارسي در دانشگاه، در دور ماندن دانشجويان از جريان هاي ادبي در جامعه مقصر هستند, چرا كه در دانشكده هاي ادبيات، متون ادبي معاصر تدريس نمي شود.
وي با اشاره به سابقه سه هزار ساله ادبيات در ايران گفت: تدريس ادبيات فارسي نبايد منحصر به 1400 سال گذشته باشد، بلكه بايد ادبيات ايران باستان، كلاسيك و معاصر در كنار هم تدريس شود.
اين منتقد كه هم اكنون در حال نگارش كتابي با عنوان "نقد اشعار احمد شاملو" است، ضمن نا مناسب دانستن وضعيت نقد در دانشكده هاي ادبيات خاطر نشان كرد: نقد ادبي در دانشگاهها بر پايه نقد و نظريه هاي سنتي است و گاهي با پژوهش اشتباه گرفته مي شود. نقد ادبي به جاي كلاس عملي تبديل به كلاس حفظ تعاريف شده و از نظريه هاي جديد و علوم مرتبط با نقد ادبي مانند نشانه شناسي، روانشناختي و نظريه هاي مدرن خبري نيست.
وي تصريح كرد:‏ در شرايط كنوني نقد ادبي در خارج از دانشگاه جلوتر از نقد ادبي در دانشگاه است.
دكتر سلاجقه با اشاره به تاثير وضعيت معيشتي استادان در تدريس اظهار كرد: بعضي از استادان دانشگاه به خاطر مشكلات مالي مجبورند به جاي مطالعه، مدام تدريس كنند كه همين امر باعث پايين آمدن كيفيت ادبيات در دانشگاه مي شود.
اين استاد زبان و ادبيات با اشاره به نبود فرصت مطالعاتي در خارج از كشور براي استادان دانشگاه ها گفت: استادان زبان و ادبيات فارسي براي هماهنگي با شيوه هاي مدرن تدريس و علم روز, بايد بتوانند از فرصت هاي مطالعاتي در كشورهاي خارجي استفاده كنند و اين كار در تمام دنيا مرسوم است.
محمود دولت ‏آبادي: ورود ادبيات معاصر به دانشگاه اجتناب ناپذير است
نويسنده برجسته و شناخته شده ادبيات معاصر ايران معتقد است: ورود و تدريس ادبيات معاصر به دانشگاه‏هاي زبان و ادبيات فارسي اجتناب ناپذيراست، اما نبايد براي وارد كردن ادبيات معاصر به دانشگاه عجله كرد.
محمود دولت آبادي در گفتگو با خبرنگار ادبي ايلنا، با تاكيد بر آنكه تدريس ادبيات كهن در دانشگاه جاي قدرداني دارد و نبايد نگران ورود ادبيات معاصر به دانشگاه بود، اظهار داشت:
منطقا بايد ادبيات معاصر در دانشگاههاي زبان و ادبيات فارسي تدريس شود؛ البته اين كار تا حدودي صورت گرفته است.
اين نويسنده اظهار اميدواري كرد كه ادبيات معاصر به شكلي مناسب و قابل قبول در دانشگاه تدريس شود، تا نيازجوانان در اين زمينه برآورده شود.
وي گفت: دانشگاه كارش را به خوبي انجام مي‏دهد و بچه‏ها را با ادبيات قديم به خوبي آشنا مي‏كند. من هم از آنها سپاسگذارم. خودم من هم به‏طور غيرمستقيم ازمعلومات استادان دانشگاه استفاده كرده‏ام. در50-60سال گذشته دانشگاهها ادبيات قديم را به جوانان آموخته‏اند واين جاي سپاسگذاري دارد.
دولت آبادي درباره اينكه به نظر مي‏آيد بيشتر نويسندگان و شاعران بزرگ در خارج دانشگاه پرورش يافته‏اند، تصريح كرد: اين درست است، اما نبايد انتظار داشت نويسنده يا شاعر از كلاس‏هاي درس بيرون بيايد.
وي تاكيد كرد: كلاس‏هاي دانشگاه بيشتر ادبيات قديم را معرفي كرده‏اند و كارشناسان خوبي هم براي ادبيات كلاسيك پرورش داده‏اند؛ ولي بايد به سمتي برويم كه ادبيات كعاصر هم در دانشگاهها تدريس شود.
نويسنده داستان«روز وشب يوسف»افزود: وجود تعدادي از پايان نامه‏هاي دانشجويي كه درباره نويسندگان و شاعران معاصري است كه در قيد حيات هستند، نشان از وجود استاداني دارد كه به ادبيات معاصر توجه دارند. من مطلع هستم كه پايان نامه بعضي از دانشجويان در مورد آثار من است. اينها نشانه‏هاي خوبي از توجه استادان و دانشجويان به ادبيات معاصر است.
دولت آبادي با تاكيد بر نياز جوانان به آشنايي با ادبيات معاصر افزود: تعدادي از دانشجويان به صورت خود جوش ادبيات معاصر را مي‏خوانند و به خوبي با آن آشنا هستند. البته من معتقدم آشنايي با ادبيات معاصر بايد از دوره دبيرستان آغاز شود.
خالق آثاري چون "كليدر" و "جاي‏خالي سلوچ" درباره نظر برخي ازنويسندگان و كارشناسان كه معتقدند «بهتر است درتدريس ادبيات معاصر در دانشگاه از نويسندگان وشاعران معاصر كه درقيد حيات هستند استفاده كنيم»گفت: البته اين جاي بررسي دارد. بنده نه حوصله دارم و نه وقت آن را كه در دانشگاه تدريس كنم. اما اگر تفاهمي بين نويسندگان و استادان دانشگاه به وجود آيد، مي‏توان راههاي مختلفي براي اين كار كه دانشجويان با نويسندگان معاصر آشنايي بيشتري پيدا كنند و آنها را از نزديك ببينند پيدا كرد.
وي برگزاري نشست و يا كلاس‏هاي آزاد با حضور چهره‏هاي شناخته شده ادبيات را، يكي از روش‏هاي همكاري بين دانشگاه و نويسندگان معاصر عنوان كرد و يادآورشد: اين كار در حال حاضر تا حدودي انجام مي‏شود.

دكتر فريدون جنيدي: تدريس دو واحد ادبيات ايران باستان در دانشگاه، ريشخند فرهنگ ايران است
يك ايران‌‏شناس و استاد زبان‌‏هاي ايران باستان معتقد است؛ اگر از مقطع كارشناسي تا مقطع دكتري، تنها دو واحد ادبيات و زبان‌‏هاي ايران باستان تدريس مي‌‏شود؛ بدون شك فرهنگ ايران را به ريشخند گرفته‌‏اند.
دكتر" فريدون جنيدي"، در گفت و گو با خبر نگار ادبي "ايلنا"، ضمن بيان اين مطلب گفت: مردمي كه مي‌‏خواهند ريشه‌‏هاي فرهنگ خود را بشناسند، بايد با زبان نياكان خود آشنا باشند، تا بتوانند با آن ها ارتباط برقرار كنند.
وي با اشاره به نگارش تاريخ ايران توسط اروپائيان، اظهار داشت: اگر ما زبان نياكان خود را ندانيم و نتوانيم انديشه هاي آنان را به آيندگان معرفي كنيم، نتيجه‌‏اش اين مي‌‏شود كه اروپائيان براي ما تاريخ مي‌‏نويسند و هرنظري كه بخواهند، در مورد ما مي‌‏دهند.
جنيدي سال‌‏هاست، به‌‏صورت رايگان، در بنياد نيشابور به تدريس زبان‌‏هاي ايران باستان و شاه‌‏نامه به دانشجويان و علاقه‌‏مندان مشغول است.
اين ايران‌‏شناس در مورد نياز جامعه به آشنا با زبان‌‏هاي ايران باستان مي‌‏گويد: براي اين‌‏كه بتوانيم در مورد فرهنگ و گذشته خود صاحب نشر باشيم، بايد زبان نياكان خود را بدانيم.
وي در مورد قابليت‌‏هاي ادبيات ايران باستان،گفت: در ايران باستان، آثار ادبي بسياري داشته‌‏ايم؛ بسياري از اين آثار توسط دشمنان ايران از بين برده شد، اما آن‌‏چه كه باقي مانده است مي‌‏تواند، بخش‌‏هاي بسياري از فرهنگ و انديشه‌‏هاي گذشتگان را به ما بياموزد.
وي افزود: بهتر است با يك برنامه‌‏ريزي منظم، زبان‌‏هاي ايران باستان را به‌‏جاي دانشگاه، از مقطع راهنمايي و دبيرستان به فرزندان خودآموزش بدهيم؛ همان‌‏طور كه زبان عربي را در مدارس آموزش مي‌‏دهيم، بايد زبان نياكان خود را هم آموزش دهيم.
اين ايران‌‏شناس اظهار داشت: تدريس شاه‌‏نامه، كه بخش زيادي از تاريخ و ادبيات ايران را به نمايش مي‌‏گذارد، به صورت چند واحد درسي در دانشگاه كافي نيست؛ يك ايراني حداقل بايد يك بار شاه‌‏نامه را خوانده باشد. گسستن از ريشه باعث خشك شدن شاخه مي‌‏شود.
دكتر جنيدي با اشاره به وجود شعر و نثر در ايران باستان عنوان كرد: بسياري از مردم ايران، هنوز نمي‌‏دانند در ايران باستان شعر هم بوده است. خيلي‌‏ها فكر مي‌‏كنند، ايرانيان شعر را از اعراب گرفته‌‏اند؛ اما چنين نيست شعر و وزن و قافيه را، اعراب از ايرانيان باستان ياد گرفته‌‏اند.
وي گفت: اين خوب نيست كه ما گذشته خود را نشناسيم و چيزهايي را كه ما به ديگران آموخته‌‏ايم، فكر كنيم آن‌‏ها به ما آموخته‌‏اند.