محمدعلی سپانلو: ساخت‌های نيمايی منسوخ نشده‌اند، ايسنا

* شاعران امروز بدانند متفاوت بودن کار مشکلی نيست

خبرگزاری دانشجويان ايران - تهران
سرويس: فرهنگ و ادب - ادبيات

به گفته محمدعلی سپانلو، اين آفرينش شاعر است که تعيين می‌کند در قالب نيمايی يا هر قالب ديگری شعر بسرايد.

اين شاعر در گفت‌وگويی با خبرنگار بخش ادب خبرگزاری دانشجويان ايران (ايسنا)، تصريح کرد: هيچ سبک و قالبی، قالب ديگر را منسوخ نمی‌کند و ادبيات هرگز مرهون قالب‌هايش نبوده‌ است؛ ادبيات سرگذشت روح انسان است و می‌تواند قالب يا سبک را به خود بگيرد.

او همچنين گفت: امروز ساخت‌های نيمايی منسوخ نشده‌اند و شاعران تجربه‌هايی در اين زمينه داشته و دارند که تجربه‌های موفق يا ناموفق ديگران اين قالب را از بين نمی‌برد. کار نيما يوشيج بر حفظ پايه‌های وزن‌ عروضی مبتنی بود. خودش هم می‌گفت وزن‌ها را می‌توان ترکيب کرد؛ بنابراين قالب‌ نيمايی به نوعی به شاعر کمک می‌کند تا شعرش دارای موسيقی و وزن باشد. در گذشته وزن شعر باعث می‌شد، شعر از موسيقی و ريتم برخوردار باشد؛ بنابراين نمی‌توان وزن را از شعر دور کرد و به اين دليل بود که نيما بر حفظ پايه‌های عروضی در شعر پايبند بود.

وی با بيان اين مطلب که طرز بيان نيما، طرز خود اوست، ادامه داد: شاعرانی چون اسماعيل شاهرودی با شيوه بيان نيما شعر گفتند، در حالی که خود نيما برای اين موضوع کافی‌ است. او نشان داد که از سد ادبيات عبور کرده و شيوه‌ای نو در شعر فارسی پديد آورد؛ اما امروز ديگر لازم نيست که شاعران با همان طرز بيان نيما شعر بگويند.

سپانلو معتقد است: صرف اين‌که شاعری از وزن نيمايی عبور کند و شعرش ديگر نيمايی نباشد، شاعر نخواهد بود. نيما نيز صرف اين‌که يک کار نوظهور انجام داد، نيما نشد؛ بلکه کار او در شعر فارسی عبور از وزن‌های گذشته و نوآوری در آن‌ها بود. شاعران امروز بايد بدانند که متفاوت بودن کار مشکلی نيست و اين عبور به معنای متفاوت بودن نخواهد بود. متفاوت بودن به اين معنا نيست که مثلا شاعری شعری بسرايد و يک سوسک هم کنار آن منگنه کند؛ شايد اين کار متفاوت باشد و کسی آن‌را قبلا تجربه نکرده باشد، ولی هر چيز متفاوت که خوب نخواهد بود و هر چيز متفاوتی خلاق نيست.

او در ادامه متذکر شد: قالب نيمايی يکی از وسايلی است که شاعر می‌تواند در آن کار کند؛ يا گرفتار آن می‌شود و می‌تواند شعرهای نيمايی خوبی خلق کند يا در آن حرکتی نمی‌کند و ساکن می‌شود، اما در نهايت آفرينش شاعر است که تعيين می‌کند در چه قالبی بسرايد و نمی‌توان تعيين کرد که شاعری مثلا در قالب سپيد يا نيمايی شعر بگويد.