تهران- خبرگزاري كار ايران
استاد دانشگاه تربيت مدرس ، گفت : روشنفكري ديني بايد به روشنفكري معنايي تبديل شود ، روشنفكري ديني ايراني مشكلات عديدهاي دارد و گزارههايش را كاملاً انتخابي بر ميگزيند و تمام مشكلاتش را با روايت و حديث رفع ميكند ، ما به روشنفكري ديني هم نياز داريم ، اما نياز نهايي ما روشنفكري معنايي است .
به گزارش خبرنگار" ايلنا" حاتم قادري در سمينار "ايران و تجربه مدرنيته" كه ازسوي جامعه فرهنگي دانشكده علوم اجتماعي دانشگاه تهران برگزار شد ، گفت : ما در شرايط مدرن به يك مدرنيته ناقص دچار شدهايم , ضمن اينكه الگوي شيعهگري خود را هم داريم و اينها با هم تعارض زيادي دارند ، چرا كه ما هر چه به الگوي شيعهگري نزديك شويم , از مدرنيته دور ميشويم . البته منظور من اين نيست كه مدرنيته را به صورت كامل بپذيريم , بلكه معتقدم بايد تعامل مثبتي با مدرنيته برقرار كنيم و نميتوانيم از خاستگاه شيعهگري خود , با مدرنيته مواجه شويم .
وي افزود : ما بيشتر شبيه جماعتي سنتي هستيم كه در دوران پيشامدرن گرفتار شده است و هر چه ما به عناصر شيعه گري خود تاكيد تصلبآميز داشته باشيم ،مشكل ما بيشتر خواهد شد . يكي از ويژگيهاي مدرنيته ، افسون زدايي از جهان است و ما بايد در اين جهت تلاش كنيم . در عالم مدرنيته فرض بر اين است كه ما بر ذهنيتي استوار هستيم كه ميخواهيم به بلوغ معرفتي و كنشگري دست يابيم ، در حالي كه در شيعهگري تلاش ما اين است كه انسانها را منحل در وضعيتي ايماني بكنيم .
قادري تصريح كرد : همين مسايل باعث شده كه فقدان كنشگري و فقدان شوره مدرن منبع مشكل براي انسان در دوران مدرن شده است ، البته اين بحثها ، بحثهاي بسيار خطر ناكي است . به ويژه براي جامعه ما كه همواره دچار نوعي تعصبات مختلف بوده است .
استاد دانشگاه تربيت مدرس در پاسخ به سوالي اظهار داشت : در دنياي مدرنيته هم انسان ميتواند رمز و راز داشته باشد . اقتدار راز و رمز وجود ندارد و آن حالت افسونگري حاكم نيست ، نميتوان به ائمه شيعه به چشم ليدرها و الگوها نگاه كرد و در عين حال عرصه خصوصي هم داشته باشد ، چون در آن حالت عرصه خصوصي عرصه نظارت شده است .
وي تصريح كرد : در مدرنيته نوعي انديشه او مانيستي وجود دارد ، اما چنين تفكري در شيعهگري بسيار دشوار است ، اديان كلاسيك در بلند مدت مانعي براي درك خلقت هستند .
قادري يادآور شد : پيش فرضهايي در درون روشنفكري ديني برقرار است كه اجازه پرداختن عميق به بحثهايي نظير دين ، آزادي ، حقوق بشر و دموكراسي را نميدهد . براي پرداختن جدي به اين بخشها به قول يك نويسنده خارجي بايد روح انسان عرق بريزد ، اما ايرانيها آماده نيستند كه روحشان عرق بريزد . نمونه آن طرح "رفراندوم" است كه دوستان ميگويند من چرا به طرح رفراندوم اعتراض ميكنم ؟ انگار كه قرار است برويم پيكنيك و من با رفتن به پيكنيك مخالف هستم .
وي با بيان اين كه در حالت كنوني ما دچار پارادوكس گستردهاي هستيم ، افزود : از سويي ميخواهيم عناصر ديني خود را حفظ كنيم و از سوي ديگر بخواهيم مدرن شويم ، نميشود كه ما به دنبال مدرنيته باشيم و در عين حال از روشهاي اقتداري سخن بگويم ، يا اين كه سه ميليون نفر از مردم كشورمان به امامزادهها و جمكران بروند .
استاد دانشگاه تربيت مدرس ابراز تاسف كرد : ما ايرانيها هم بسيار راحتطلب هستيم و هم شديداً دچار ترس هستيم . ما دچار ضعفهاي روحي رواني هستيم و نميتوانيم مشكل را حل كنيم . حكومت ما از نظر من دچار مشكلات و پارادوكسهاي معرفتي بسيار جدي است ، پارادوكسهاي ما فراقدرتي و مافوق قدرتهاي موجود است.