خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران
سرويس سياسي
دكتر مصطفي معين در يازدهم فروردين ماه 1330 در خانوادهاي مذهبي در نجف آباد به دنيا آمد. فضاي مساعد خانواده و مدرسه و ارتباط با رهبران ديني و انقلابي شهر باعث آشنايي وي با مسايل فرهنگي، اجتماعي و مبارزاتي و شركت در اعتراضات مردمي نسبت به دستگيري امام خميني (ره) گرديد.
او آموزش ابتدايي و متوسطه را در زادگاه خود گذراند و ديپلم متوسطه را در دبيرستان سعدي اصفهان دريافت كرد. و در زمرهي دانشجويان ممتاز در سال 1348 به دانشگاه شيراز راه يافت.
دكتر مصطفي معين تحصيلات عالي را با برخورداري از بورس دانشگاه در دورهي پزشكي عمومي و سپس با كارورزي مستقيم و به عنوان دستيار ارشد و در دورهي تخصصي بيماريهاي كودكان ادامه داد.
او در دوران دانشجويي و در مراحل مختلف شكلگيري و گسترش مبارزات ضد استبدادي و پيروزي انقلاب اسلامي حضوري فعال داشت كه در مواردي به بازداشت و تعقيب او منجر شد. او در عرصههاي اجتماعي مانند آموزش و كمك به دانش آموزان يتيم و خانوادههاي محروم و انجام خدمات بهداشتي و فرهنگي در حلبيآباد حاشيه شيراز فعاليت ميكرد.
با پيروزي انقلاب و اتمام دورهي تخصصي كودكان (1358)، سمينار طب ملي و مردمي در خرداد ماه 1358 با هدف تحقق عدالت در بهداشت و درمان كشور از سوي وي طراحي و برگزار گرديد، و پس از آن سرپرستي طرح طب روستايي را با همكاري دانشگاه اصفهان، جهاد سازندگي و وزارت بهداري آن زمان در جهت محروميتزدايي فرهنگي، آموزشي، پژوهشي و بهداشتي درماني در مناطق محروم استان اصفهان به عهده گرفت.
او در سال 1360 با تشكيل شوراي برنامهريزي بهداشت و درمان استان فارس، مسووليت آن را عهدهدار گرديد و سپس با مشاركتي فعال و مستمر، مسووليتهاي مختلفي را در بخشهاي علمي و دانشگاهي، فرهنگي و اجتماعي، سياستگذاري و مديريت اجرايي طي سالهاي بعد پذيرا شد كه از آن ميان به موارد زير اشاره ميشود:
* رييس دانشگاه شيراز (1360 - 1361)
* نمايندهي مردم شيراز در نخستين دورهي مجلس شوراي اسلامي (1361 - 1363)
* دبير شوراي مركزي جهاد دانشگاهي (1361 - 1364)
* سرپرست گروه برنامهريزي پزشكي ستاد انقلاب فرهنگي (1361 - 1363)
* عضويت در ستاد و شوراي عالي انقلاب فرهنگي به نمايندگي از امام امت (ره) و مقام معظم رهبري (1362 - 1382)
* نمايندهي مردم تهران در سومين دورهي مجلس شوراي اسلامي (1367 - 1368)
* وزير فرهنگ و آموزش عالي در دولت اكبر هاشمي رفسنجاني (1368 - 1372)
* بازگشت به فعاليتهاي علمي و دانشگاهي، مطالعه و تحقيق در دورهي فوق تخصصي ايمونولوژي و آلرژي (1372 - 1375)
* نمايندهي مردم اصفهان دورهي مجلس شوراي اسلامي (1376)
* وزير فرهنگ و آموزش عالي در دولت محمد خاتمي (1376 - 1379)
* وزير علوم، تحقيقات و فناوري در دولت محمد خاتمي (1379 - 1382)
* مشاور رييس جمهور (1382 تا كنون)
دكتر معين در چند سال اخير دوبار از مقام وزارت استعفا داد، يكي در اعتراض به فاجعهي كوي دانشگاه و ديگري در اعتراض به رد لايحهي تغيير ساختار آموزش عالي در شوراي نگهبان كه پس از پذيرش استعفاي دوم در سال 1382 از سوي رييس جمهور، به فعاليتهاي علمي بازگشت و هماكنون به عنوان استاد دانشگاه علوم پزشكي تهران و رييس انجمن آسم و آلرژي ايران مشغول به كار است.
دكتر مصطفي معين كانديداي مورد حمايت جبههي مشاركت، سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي و انجمن اسلامي جامعه پزشكي براي نهمين انتخابات رياست جمهوري با حضور در خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا) به سؤالات خبرنگاران گروه سياسي اين خبرگزاري پاسخ داد.
وي در ابتدا يادآور شد: شرط ورودم را حضور جدي و پررنگ مردم در انتخابات بعنوان صاحبان انتخابات دانستم و همچنين تاكيد كردم كه چنانچه مردم به من اقبال داشته باشند، به عرصه ميآيم. در صورتيكه چنين شروطي مهيا نباشد، حضور من در انتخابات خود به خود منتفي خواهد شد.
مصطفي معين در پاسخ به اينكه "چرا پس از 8 سال كه محور توسعهي كشور توسعهي سياسي بنا نهاد شده بود، محوريت توسعه علمي را مطرح ميكند؟" گفت: به اعتقاد من زيربناي توسعه، توسعهي انساني است. توسعهي علمي نيز توسعهي انساني را دربرميگيرد. به خاطر پتانسيل بسيار عظيمي كه در وجود انسان به صورت فطري قرار دارد و در زمينه آموزشي و تربيتي صحيح ميتواند فعليت يافته، شكوفا شود و به ثمر بنشيند، بر محوريت آن تاكيد دارم.
وي با اشاره به اينكه دنياي امروز به اين نتيجه رسيده است كه توسعهي انساني را زيربنا، اساس، پايه و محور توسعهي همهجانبهي فرهنگي، سياسي، اجتماعي و اقتصادي قرار دهد، يادآور شد كه در برنامهي كارياش در سال 1376 نيز، توسعهي علمي و تحول در ساختار علوم و فناوري كشور را محور فعاليت خود قرار داده و بر اساس آن از مجلس راي اعتماد گرفته و بر آن پافشاري كرده است. از اينرو محوريت توسعه علمي، نكتهي جديدي در فعاليت و تفكرش نيست.
معين در پاسخ به اينكه در قبال اينكه حاميانش خواهان ادامهي روند اصلاحاتي از وي هستند كه تاكنون بر محور توسعهي سياسي بوده است، چه خواهد كرد؟ گفت: اصلاحات، اصلاحات است. من توجه بيشتري به توسعه انساني، علمي و فرهنگي كشور دارم.
وي تعبير "اصلاحات مبتني بر دانايي" را براي مرحله جديد اصلاحات مطرح كرد و افزود: اين نشأتگرفته از اعتقاد من به شأن و منزلت انسان است. توسعه علمي، در برگيرندهي توسعهي فرهنگي و فناوري و در رأس آن توسعهي منابع انساني است.
وزير سابق علوم در پاسخ به اينكه توسعه علمي چه نسبتي با توسعهي سياسي خواهد داشت؟ اظهار كرد: اين دو، نسبت بسيار مشخص و دقيقي دارند. چراكه سياست را هم يك علم و يك تخصص ميدانم. محور قرار دادن توسعهي علمي در جامعه به منزلهي آن است كه مقوله سياست و سياستمداران چنين جامعهاي از سطح بالايي از فهم سياسي و كارآمدي برخوردار خواهند بود و توسعه انساني را بالاترين اولويت توسعه ملي ميدانند و در چنين فضايي كمتر به خاطر مسائل كماهميت، درگيري و مناقشه ايجاد ميشود.
وي در پاسخ به اينكه "به نتيجهي نظرسنجي محبوبيتسنجي ميان وي و كروبي كه از سوي حاميانش مطرح شده است، تمكين خواهد كرد يا نه؟" گفت: من حتي پيش از طرح چنين نكتهاي، شرط ورودم را حضور جدي و پررنگ مردم در انتخابات بعنوان صاحبان انتخابات دانستم و همچنين تأكيد كردم كه چنانچه مردم به من اقبال داشته باشند، به عرصه ميآيم. در صورتيكه چنين شروطي مهيا نباشد، حضور من در انتخابات خود به خود منتفي خواهد شد.
معين با بيان اينكه از حضور كانديداهايي كه بالاترين اقبال مردمي را دارند، استقبال ميكند، خاطرنشان كرد كه اين اقبال، تنها به حمايت گروههاي سياسي محدود نميشود و اين گروهها، تنها جزيي از نهادهاي مدني كشوراند و اقبال مردم و مجموعه نخبگان كشور، مهمتر از آنها هستند.
به اعتقاد وي نخبگان مهمترين عامل انگيزشي مردم براي مشاركت حداكثري و شكلدهي افكار عمومي هستند، همچنانكه در نظرسنجيهاي چند سال گذشته، فرهيختگان كشور (اعم از اساتيد دانشگاهها، دانشجويان، فرهنگيان، مديران متخصص و . . . ) در رأس همهي گروههاي مرجع هستند و چنانچه فعال شوند، توانايي فعال كردن و به عرصه كشيدن مردم را دارند.
معين با قطعيت گفت كه فرهيختگان نيت جدي براي اين كار دارند چراكه هيچ فرهيختهاي نميتواند نسبت به جامعه، كشور، دين، آيين و مردم خود بيتفاوت باشد. در شرايط حساس امروز دنيا و منطقه، مطمئنا فرهيختگان، دير يا زود فعال خواهند شد.
وي در واكنش به اظهارنظرهاي مختلفي كه در خصوص معاون اول وي شده است، گفت: آنچه در اينگونه تصميمگيريها و از جمله معرفي معاون اول خود مدنظر دارم آن است كه امور در فرآيندي مبتني بر خرد جمعي و روندي دموكراتيك و در چارچوب مسؤوليتها و شايستگيها انجام شود و ظرف چند روز آينده او را معرفي خواهم كرد.
وي با بيان اينكه اصل ورودش در انتخابات احساس مسؤوليت بر اساس همانديشي و خرد جمعي و به منظور ايفاي نقش و مسؤوليت اجتماعي بود، افزود: بايد بهترين تدابير را براي اين منظور اتخاذ كرد و نوآوري داشت. همچنانكه با معرفي همكاران اصلي خود در نظر دارم كه مردم با شناخت و آگاهي بيشتر نسبت به ديدگاهها و روش مديريتي من در انتخابات شركت كنند.
معين در پاسخ به اينكه آيا اعضاي كابينهي خود را پيش از انتخابات معرفي خواهد كرد يا نه؟ اظهار داشت: اگرچه چنين كاري منع قانوني ندارد ولي معرفي همه وزراء چندان متعارف نيست. در هر حال من اسامي مشاوران و افرادي را كه براي بخشهاي مختلف فرهنگي، اقتصادي، اجتماعي و سياسي در نظر دارم اعلام خواهم كرد.
وي با بيان اينكه تاكنون پيشنهادهاي متعددي به او براي انتخاب معاون اولش ارائه شده است، در خصوص تيم مشورتياش توضيح داد: عليالاصول بايد همه شايستگان كشور را مشاوران بالقوه خود تلقي كنيم ولي مشاور من دست كم بايد از تخصص علمي در يك زمينه خاص برخوردار باشد.
اين نامزد انتخابات رياست جمهوري آتي در واكنش به اينكه برخي ديگر از نامزدها حضور يا عدم حضور ديگران در عرصهي انتخابات را در حضور خود مؤثر دانستهاند، گت: معيارهاي من براي حضور در عرصه انتخابات اقبال مردم، سلامت انتخابات و انگيزه و توان نسبي در مقايسه با ديگر كانديداها بوده است.
معين دربارهي تأكيد مقام معظم رهبري در خصوص عدم تخريب كانديداها، گفت: با مقايسهي مطالب مندرج در روزنامههاي چند روز اخير ميتوان ميزان التزام برخي رسانهها نسبت به مسائل اخلاقي و مديريت كلان كشور را بررسي كرد.
نامزد مورد حمايت جبههي مشاركت، سازمان مجاهدين و انجمن اسلامي جامعهي پزشكي در پاسخ به اينكه نتيجهي نهايي نظرسنجي مقبوليت كانديداهاي جبههي اصلاحات از نگاه مردم را خواهد پذيرفت يا نه؟ گفت: از ابتدا نيز گفته بودم كه اگر جبهه اصلاحات بر كانديدايي واحد اجماع كنند از نظر من پذيرفته است ولي نميتوان فرصتها را از دست داد ضمن آنكه گروههاي سياسي و احزاب تنها بخشي از مسأله هستند. اقبال و حضور عمومي مردم و نخبگان نيز از اهميت شاياني برخوردار است. با تمام اينها چنانچه نظرسنجي از افكار عمومي انجام شود مورد قبول من نيز خواهد بود.
وزير سابق علوم در ارزيابي خود از نحوهي ارتباطش با دانشگاه و دانشگاهيان، با توجه به اينكه آنان نقش تعيينكنندهاي در ايجاد حماسه دوم خرداد داشتند، تصريح كرد: رابطهي دانشگاه و من رابطهي آب و ماهي است. دانشگاه خانهي من است و ارتباطم با دانشگاهيان اعم از استادان، دانشجويان و كاركنان دانشگاهها رابطهاي صميمانه و نزديك بوده و هست.
وي در ارزيابي رويكرد دانشجويان نسبت به انتخابات آتي در فضاي حال نيز گفت: سطح آگاهيهاي عمومي و سياسي قابل مقايسه با فضاي پيش از دوم خرداد 1376 نيست و به نظر ميرسد دانشجويان و افكار عمومي ميخواهند بر اساس معيارها و شناخت از افراد و برنامههايشان وارد عرصه شوند كه اين مهم نيز زمان ميطلبد.
معين ادامه داد: اگرچه در حال حاضر تحرك اجتماعي انتخابات كند به نظر ميرسد ولي نسبت به مراحل بعدي كه به نظرم حائز نتايج خوبي در سراسر دانشگاهها و جامعه در زمينه انگيزه حضور در عرصه است، اميدوارم.
وي در پاسخ به سؤالي كه به استعفاي وي در برهه فاجعه كوي دانشگاه اشاره داشت، گفت: بهترين قضاوت در مورد آن استعفا را دانشجويان قرباني آن حادثه ميتوانند داشته باشند چون دانشجويان بيپناه و خانوادههاي مضطرب آنان ميتوانند انتظارات خود را از وزير علوم وقت مطرح كنند.
وزير سابق علوم در پاسخ به اينكه اگر در آن برهه رييس جمهور بوديد آيا ميتوانستيد كاري بيش از آنچه خاتمي كرد، انجام دهيد؟ اظهار داشت: من به دفاع جانانه از حقوق دانشجويان و جوانان كشور معتقدم و به پيگيري مسائل تا پايان آن تأكيد دارم.
معين در پاسخ به اينكه در صورت پيروزي در انتخابات جريان فاجعه كوي دانشگاه را مجددا پيگيري خواهد كرد يا نه؟ گفت: بايد مسائل را اولويتگذاري كرد و براي اين منظور مسألهسنجي شود و با هر موضوعي كه همچنان مورد سؤال باشد بايد برخوردي فعالانه داشت. مهمتر آن است كه سياستهايي اتخاذ كنيم كه چنين حوادث تلخي، شبيه آنچه در دانشگاه تهران و تبريز رخ داد اتفاق نيفتد.
از اين نامزد انتخابات رياست جمهوري آينده پرسيده شد شرايطي كه منجر به استعفاي وي شده هنوز ادامه دارد يا نه؟ وي در پاسخ گفت: هر موضوعي در زمان و شرايط خود و متناسب با ابعادي كه دارد تدبير خاص خود را ميطلبد. استعفا به منزلهي اعتراض جدي نسبت به يك هجوم ظالمانه به دانشجويان و نهاد دانشگاه و يا تدبيري در دفاع از جمعي بيدفاع بود. در آن زمان به آن نتيجه رسيدم ولي نه زمان متوقف ميشود و نه مسائل همان مسايل گذشته هستند، مضاف بر اينكه در هر سطح از مسؤوليت هم نميتوان همان روشهاي سابق را به كار برد.
معين در تشريح اينكه چه تدابير را براي پرهيز از تداركاتچي ديگر دستگاهها بودن رييس دولت آينده برگزيده است، گفت: بايد تمامي تلاش خود را معطوف آن كنيم كه رييس جمهور آينده در جايگاهي كه قانون اساسي براي وي پيشبيني كرده است قرار گيرد، يعني به واقع شخص دوم نظام و اولين شخص اجرايي كشور باشد و نه يك تداركاتچي. اگر از تمامي ظرفيتها استفاده كنيم و مردم نيز حمايت كنند ميتوانيم در مسير توسعه كشور و خدمت به جامعه موفق باشيم.
وي با تأكيد بر اينكه در چارچوبهاي قانوني كه در رأس آن قانون اساسي قرار دارد بايد به اداره كشور پرداخت، ادامه داد: بخشها و اركان مختلف نظام در اين چارچوب بايد با يكديگر تعامل كنند. در قانون اساسي تقسيمبندي اركان مختلف نظام مشخص شده و اين اركان بايد با ملاك قرار دادن جمهوريت و اسلاميت نظام (يعني از يكسو خواست ملت و از سوي ديگر بر اساس حاكميت اصول و ارزشهاي اسلامي در جامعه) با يكديگر به تعامل و همكاري بپردازند.
اين فعال سياسي با بيان اينكه قانون اساسي يك مقوله آسماني و غيرقابل تغيير و خدشهناپذير نيست، خاطرنشان كرد: ميتوان با سازوكارهاي قانوني و در زمانبندي و در شرايط منطقي به اصلاح و تغيير قانون اساسي پرداخت.
وزير سابق علوم با بيان اينكه هنوز از نظر توسعه سياسي كشور دچار مشكلاتي هستيم، گفت: بايد با تمرين و ممارست در دموكراسي و رويكردي اخلاقي و علمي رشد يابيم و تحمل ديگري و عقلانيت خود را ارتقاء دهيم.
وزير سابق علوم و تحقيقات و فناوري در اين ديدار همچنين با تجليل از جايگاه خبرگزاري دانشجويان ايران در عرصه رسانهاي كشور، اين خبرگزاري را نمونهاي از خودباوري و توانمندي جوانان و دانشجويان دانست كه با پشتكار و تلاش و خلاقيت در كمتر از 5 سال توانسته است عرصه خبررساني را متحول كرده و به انحصار خبري كه پيش از آن تنها در اختيار تريبونها و خبرگزاريهاي دولتي بوده است پايان دهد و پيشگام تأسيس چندين خبرگزاري مستقل مشابه خود باشد.
دكتر معين ضمن اشاره به نقش و جايگاه رسانه در زيرساختها و بنيادهاي اداره امور جامعه و اهميت آن در حوزه امور سياسي و بينالمللي تأكيد كرد: وجود رسانههاي آزاد يكي از بنياديترين اصول استقرار دموكراسي است. ما اگر به دنبال عدالت اجتماعي و عدالت اقتصادي و مبارزه با فساد و تبعيض هستيم منطقا بايد پيش از آن به عدالت رسانهاي و حق شهروندان در برخورداري از رسانههاي آزادي كه بتوانند از سوي آنان بر تعاملات دولت و حكومت نظارت كنند و به اصطلاح چشمان تيزبين مردم باشند، رسيده باشيم.
وي افزود: من شنيدم كه يكي از عزيزان گفته بودند كه مشكل ما اين است كه دولت رسانه ندارد، من به گفته ايشان ميخواهم اين نكته را بيفزايم كه مشكل رسانهاي از آنجا ناشي ميشود كه هنوز نتوانستهايم عدالت رسانهاي را در كشور براي تمامي شهروندان برقرار كنيم. اگر به اين نقطه برسيم، تربيون نداشتن دولت چندان مشكل جدياي نخواهد بود.