تهران- خبرگزاري كار ايران
فرهنگخواه گفت: مهندس بازرگان با توجه به خصوصيات فردي و فرصت تحصيل در كشورهاي اروپايي، نياز روز جمعه ايران را درك كرد و به همين دليل به پايهگذاري و گسترش نهادهاي مدني در ايران همت گماشت، زيرا به نيكي مي دانست كه راه دموكراسي از ميان مردم عبور ميكند.
به گزارش خبرنگار "ايلنا"، فاطمه فرهنگخواه در همايش علمي-فرهنگي بزرگداشت مهندس بازرگان در خصوص نهادهاي مدني و ديدگاه بازرگان، گفت: بازرگان فراتر از زمان و مكان ميانديشند و عمل ميكرد و حمايتها و ممانعتهاي دوران، او را از عزم استوار خود باز نداشت.
وي خاطرنشان كرد: نهادهاي مدني در فرآيند رشد خود از انگيزههاي گوناگون نشأت ميگيرند و در مقايسه با سازمانهاي دولتي و خصوصي رفتار قابل انعطافتري دارند.
فرهنگ خواه افزود: تنوع اين موسسات از لحاظ ساختار اجتماعي، فرهنگي، اقتصادي، تركيب اعضاء، رابطه با دولت و منابع مالي موجب مشكل داوري در مورد اين نهادها شدهاند.
فرهنگ خواه خاطرنشان كرد: نهادهاي مدني در ايران از جايگاه مناسبي برخوردار نيستند و گاهي نيمه دولتي بودن آنها موجب حذف آنها از گردونه بازي مي شود و آنها به عنوان ابزاري براي دموكراتيك جلوهدادن حكومت به حساب ميآيند.
وي اظهار داشت: نهادهاي مدني در فرآيند جديد توسعه در پاسخگويي به مطالبات شهروندان، فقرزدايي، افزايش دانش شهروندان نسبت به حقوق خود از ماهيت مناسبي در جهان برخوردار شده و در مفهوم دولت-ملت تحول ايجاد كردهاند.
فرهنگخواه افزود: سازمانها با نقش تعديلكننده منتقد و فشار آورنده در جامعه حضور دارند و با فشارهاي منطقي و اصولي و فقرهاي كارشناسانه، دولت را وادار به تأمين منافع جمعي ميكنند.
وي با بيان اين مطلب كه در خصوص پيدايش دولت دو ديدگاه وجود دارد، عنوان كرد: عدهاي دولت را ذاتاً داراي ارزش وجودي دانسته و آن را مقدس ميدانند، اما عدهاي ديگر دولت را به خودي خود داراي ارزش ندانسته، بلكه معتقد هستند دولت را انسانها بوجود مي آورند تا پاسخگوي نيازهاي جمعي آنها و تنظيم كننده رابطه ميان آنها باشد.
فرهنگخواه با بيان اين مطلب كه در حذف نوع رابطه دولت با نهادهاي جامعهمدني چه رابطه كلي قابل تصور است، گفت: در چارچوب جوامع استبدادي نهادهاي مدني به دليل متمركز بودن قدرت در دست دولت تهديد تلقي شده، لذا يا اجازه تشكيل شدن ندارند يا اگر تشكيل شوند، بايد بيشترين كنترل بر آنها اعمال شود.
وي افزود: در جوامع اقتدارگرا دولتها مشروعيت خود را ناشي از مردم ميدانند، اما در واقع مردم را تنها براي اعلام سلطه بر جامعه ميخواهند و ارزش براي مشاركت مردم قائل نيستند، اما در جوامع مردمسالار دولتها كه بزرگترين تجلي اراده مردم هستند، نهادهاي مدني را ناشي از اراده مردم دانسته و آن را فرصت تلقي ميكنند.
فرهنگخواه خاطر نشان كرد: نگاهي تاريخي به گذشته كشورمان نشان ميدهد كه سازمانهاي مردمي در قالب گروهها و انجمنهاي خيريه همواره حضور داشتند، اما به علت وابستگي به فرد و نوع حكومت قابليت رشد و توسعه را ندانشته و با مرگ فرد و يا تغيير سياستهاي دولت دچار مرگ زودرس مي شوند.