ديپلماسى تازه انگليس در برابر مناقشه ايران و آمريكا، ايران

گروه سياسى: در حالى كه سياستمداران اروپا پس از شنيدن پيام تهديدآميز وزير خارجه جديد آمريكا، تهران را نسبت به تعديل خط مشى سختگيرانه كاخ سفيد اميدوار كرده بودند، اظهارات دوپهلوى تونى بلر ديروز بار ديگر ترديد جمهورى اسلامى را برانگيخت.
تونى بلر در مصاحبه جنجالى خود با فايننشيال تايمز هرچند فرضيه برخورد نظامى آمريكا با ايران را منتفى خواند اما در لحنى غيردوستانه، تهران را به داشتن رفتار مغاير با موازين بين المللى متهم كرد. طبق گزارش اين نشريه انگليسى، نخست وزير انگليس هرچند تز برخورد نظامى با ايران را نفى كرده است اما به اين سؤال فايننشيال تايمز كه آيا ممكن است براى متوقف كردن برنامه هسته اى ايران نياز به توسل به زور باشد پاسخ مثبت داده است.
تونى بلر ديروز هرچند سخنى به صراحت در نفى سياست مشترك اروپايى به زبان نياورد اما قضاوت و موضعگيرى او درباره پروژه هسته اى ايران، مغايرت آشكار با روح توافق هسته اى تهران و اروپا داشت در وضعيتى كه ديگر طرف هاى اروپايى از عملكرد هسته اى ايران اظهار رضايت كرده اند اين سخن نخست وزير انگليس كه ايران بايد نگرانى هاى ما را درباره برنامه هسته اى اش برطرف كند، ترديد تهران را نسبت به سياست جناح انگلوساكسونها قويتر كرد.
طبق گفته منابع ديپلماتيك اروپا، اظهارات متناقض مقام هاى لندن پس از ارسال پيام تهديد رايس، دو نشانه روشن از چالش پشت پرده اى است كه در اوج مذاكرات ايران و اروپا برسر چگونگى تداوم اين مذاكرات و نتيجه بخش بودن آن درگرفته است.
در يك سوى اين چالش، جناح آمريكايى ها با اين ادعا كه مذاكرات ديپلماتيك اروپا به توقف فعاليت هسته اى ايران و روند غنى سازى اورانيوم منجر نشده خواستار تجديدنظر در اين مذاكرات و استفاده از شيوه ها و اهرم هاى ديگر عليه ايران هستند و در سوى ديگر دولتمردان اروپا قرار دارند كه نه تنها از سودمندى و نتيجه بخشى گفت وگوهاى هسته اى دفاع مى كنند بلكه خواستار پيوستن خود آمريكا نيز به اين چرخه مذاكرات مى باشند. گزارش اين هفته آسوشيتدپرس كه از بن بست احتمالى در مذاكرات خبر داده بود شاهد مثالى براى اين چالشها است.
اكنون تهران منتظر است تا ببيند آيا لندن به عنوان يكى از ۳ ضلع مذاكرات هسته اى در چالش جديد جانب كاخ سفيد را خواهد گرفت يا بر سياست اروپايى وفادار خواهد ماند.
> محورهاى سخن جنجالى بلر
تونى بلر گفت: اگر ايران رفتارش در رابطه با نگرانى هاى ما را تغيير دهد، مى توان طور ديگرى به مسائل نگاه كرد. روزنامه فايننشيال تايمز از تونى بلر، نخست وزير انگليس پرسيده، آيا ممكن است تنها راه متوقف كردن ايران از دستيابى به سلاح هسته اى توسل به زور باشد كه وى به اين سؤال پاسخ مثبت داده است. براساس اين گزارش، وى تأكيد كرد، اين عقيده كه آمريكا قصد دارد به كشورهاى سراسر جهان حمله كند، يك خيال پردازى نسنجيده است. بلر گفت: اگر ايران رفتارش را در رابطه با مسائلى كه باعث نگرانى ما مى شود، تغيير دهد، قطعاً مردم آماده مى شوند تا به شكل ديگرى مسائل را نگاه كنند.
در ادامه اين مطلب با اشاره به سخنان جورج بوش، رئيس جمهور آمريكا در روز آغاز به كار رسمى دولت دومش كه گفته بود آمريكا قصد دارد، استبداد در سراسر جهان را پايان دهد، به نقل از بلر اين هدف را كاملاً مترقيانه خواند و آن را در راستاى ارزش هاى دولت هاى غربى چپگرا و براى تأمين امنيت غرب در بلندمدت حياتى توصيف كرد.
بلر گفت: نمى توان به هر كشورى كه فكر مى كنيد بايد دموكراسى در آن برقرار شود، حمله كرد؛ كارى كه مى توانيد انجام دهيد اين است كه بگوييد قصد داريد مردم را به دموكراتيك تر بودن، ترغيب كنيد.
> سوداى لندن، نقش آفرينى جديد
اما اعتقاد برخى ديپلمات ها بر اين است كه لحن دوستانه جك استراو و ادبيات غيردوستانه بلر دو روى سكه يك سياست جديد است. سياست جديدى كه براساس آن لندن تمناى ايفاى نقش پل ارتباط ميان جناح تندرو كاخ سفيد با جناح ميانه رو اروپا و ايران را دارد. طبق گفته اين ديپلمات ها، انگليسى ها در موضعگيرى هاى جديد همان آرزوى ديرين برترى جويى خود را دارند. در عين حال برخى ديگر از محافل نيز معتقدند كه لندن با اين تحركات درصدد حل برخى اختلاف هاى فيمابين خود با ايران در صحنه عراق و حل معضل ناامنى سفارتخانه و اتباع خود در ايران است. و در همين رابطه آلان وست، فرمانده نيروى دريايى انگليس در گفت وگو با روزنامه الشرق الاوسط اظهار داشته است كه همچنان مذاكرات براى بازگرداندن قايق هاى توقيف شده انگليسى نزد ايران ادامه دارد، اما رفيعى نژاد در اين باره ابراز بى اطلاعى كرد.
> فيشر: گزينه نتيجه بخش، روش هاى ديپلماتيك است
در جناح ميانه روهاى غرب اين وزير امور خارجه آلمان است كه بر نتيجه بخش بودن پيگيرى راه حلى ديپلماتيك در خصوص پرونده هسته اى ايران تأكيد كرده و انجام مذاكرات فشرده ترى را در اين باره خواستار مى شود.
يوشكا فيشر، وزير امور خارجه آلمان پس از انجام گفت وگويى ۹۰ دقيقه اى با رايس همتاى جديد آمريكايى اش اظهار داشت: اروپا و آمريكا بايد به همراه يكديگر براى انتخاب بهترين گزينه تلاش كنند تا به پيروزى ديپلماسى كمك نمايند.
وى گفت: مواضع آمريكا و هم پيمانان اروپايى اش در اين مسأله چندان دور از هم نيست.

> اميدوارى ديپلمات هاى تهران به تداوم خط مذاكره
مقام هاى تهران اگر چه تهديدات اخير آمريكا و سيگنال هاى جديد سياسى را ناديده نگرفته اند اما هنوز بر ادامه خط گفت وگو بر سر پرونده حساس هسته اى خود با اروپا اميدوارند. سخنان ديروز مقام هاى شوراى عالى امنيت ملى حاكى از علاقه شديد تهران به پرهيز از تنش با آمريكا است. دكتر موسويان با تأكيد بر اينكه هيچ بن بستى در مذاكرات ميان تهران، لندن، پاريس و برلين وجود ندارد، افزود: مطالعات انجام شده در زمينه فعاليت هاى هسته اى ايران كاملاً علمى و حساب شده است و جمهورى اسلامى ايران برنامه چرخه سوخت هسته اى خود را كاملاً اقتصادى مى داند. در همين حال على آقا محمدى رئيس كميته تبليغات شوراى عالى امنيت ملى برخى خبرهاى منابع آمريكا مبنى بر توقف مذاكرات ايران و اروپا را در امتداد پيگيرى جنگ روانى دانست. وى درباره مذاكرات ميان ايران و اروپا افزود: براى انجام دور بعدى مذاكرات از ۲۰ تا ۲۳ بهمن ماه تعيين وقت شده و هر دو طرف جديت كامل را در پيشبرد مذاكرات داشته اند و آنچه كه در راستاى تبليغات آمريكايى با گزارش نيويوركر شروع شد، بيشتر نگرانى آنها از پيشبرد مذاكرات بود.