خبرگزاري فارس: : رييس مجمع تشخيص مصلحت نظام در گفتوگو با يك روزنامه آمريكايي با "ياوهگويي" خواندن اظهارات مقامهاي آمريكايي عليه جمهوري اسلامي ايران، اعلام كرد، آمريكا جرأت حمله به ايران را ندارد.
"اكبر هاشمي رفسنجاني" روز گذشته در مصاحبه با روزنامه «يواساي تودي» چاپ آمريكا گفت، ايران نگراني از اظهارات تند بوش، رييس جمهوري آمريكا و "كاندوليزا رايس"، وزير امور خارجه اين كشور ندارد. وي اين اظهارات را "ياوهگويي" خواند. اين اولين گفتوگوي هاشمي با يك رسانه آمريكايي از سال 1997 تاكنون است.
مشروح اين مصاحبه را ميخوانيد:
س: نظر شما در مورد انتخابات در عراق چيست؟
ج: اگرچه امنيت زيادي در عراق وجود ندارد، فكر ميكنم انتخابات خوب برگزار شد. تاكنون در جريان شمارش آرا شكايت مهمي مطرح نشد. ما بايد صبر كنيم تا ببينيم نتيجه شمارش آرا چه خواهد بود. ما فكر ميكنيم بهترين نتيجه آن چيزي است كه مردم انتخاب ميكنند و طبيعتا به دليل آنكه اكثريت عراقيها شيعه هستند اين به نفع مردم خواهد بود(كه شيعيان پيروز شوند). بقيه مردم عراق مسلمان(سني) و آشوري هستند. ما به ديگر مسلمانان عراق علاقهمنديم. مساله مهم آزادي است. هنگامي كه مردم آنچه را كه ميخواهند انتخاب ميكنند، براي آنها و براي ما خوب است.
س: آيا آمريكا با خلاص كردن شما از شر طالبان در افغانستان و صدام حسين در عراق به شما لطف كرده است؟
ج: اين يك كنايه تاريخي است. هر دوي آنها فرزندان آمريكا بودند. آنها فرزندان خود را به نفع ديگران قرباني كردند. اما آنها فرزندان وفاداري براي آمريكا نبودند. هنگامي كه من رييس جمهوري بودم، بارها اين مساله را به آمريكا گفتم كه اگر آنها حسن نيت نشان دهند ما با آنها وارد گفتوگو ميشويم. و من اين رهنمود را به آنها دادم كه اگر آنها داراييهاي ما را در آمريكا آزاد كنند، اين نشانه حسن نيت خواهد بود. من اكنون همين عقيده را دارم.
س: ارزيابي شما از داراييهاي مسدود شده ايران در آمريكا چيست؟
ج: ما رقم روشني در دست نداريم اما فكر ميكنيم حدود هشت ميليارد دلار و با سود 25 ساله بايد بيشتر از اين باشد. او (جرج بوش) در عوض از لحن تند استفاده كرد. آنها (آمريكا) در آن زمان به تعهد خود عمل نكردند و از طريق تركيه، ژاپن و دبير كل سازمان ملل اعلام كردند اگر ما به حل بحران گروگانگيري (در دوران ريگان و توافق سلاح در برابر گروگان) اقدام كنيم، برخي تغييرات حاصل ميشود. و آنها گفتند اگر ما به اين بحران كمك كنيم، اقدامات مثبت زيادي انجام ميدهند. پس از آنكه ما به اين بحرانها كمك كرديم، آنها اقدامات منفي انجام دادند و ژاپنيها و تركها شرمگين شدند.
س: آيا شما آماده احياي گفتوگو با آمريكا هستيد؟
ج: اولين گام بايد از سوي آمريكا باشد. آنها بايد نشانههاي مثبتي را براي ما نشان دهند تا ما به اين نتيجه برسيم كه صادق هستند. مساله اصلي داراييهاي ما خواهد بود. اين بهترين نشانه مثبت است. اين يك اقدام بسيار نادرست است كه آنها به اعتماد ما خيانت كردهاند. هنگامي كه من از داراييها صحبت ميكنم، اين در آغاز مذاكرات بود. من در آن زمان رييس جمهوري بودم. اكنون رييس جمهوري نيستم. هنگامي كه من اين مساله را اعلام كردم، اين نشانهاي از حسن نيت براي آغاز مذاكرات بود.
س: آيا ايران بايد با استفاده از نفوذ خود بر گروههاي فلسطيني براي خاتمه خشونت عليه اسراييليها، حسن نيت نشان دهد؟
ج: گروههاي فلسطيني به حرف ما گوش نميكنند. ما تنها مانند ديگر كشورها از جنبه انساندوستي به آنها كمك ميكنيم اما آنها هيچ تعهدي نسبت به ما ندارند.
س: آيا شما از مذاكرات هستهاي با اروپاييها راضي هستيد و آيا تمايل داريد آمريكا در اين روند به شما بپيوندد؟
ج: من از پيشرفت كار راضي نيستم اما خوشحالم از اينكه مذاكرات در جريان است. اگر آمريكا به مذاكرات بپيوندد ممكن است تاثير منفي داشته باشد.
س: آيا شما از اظهارات تند "كاندوليزا رايس"، وزير امور خارجه ديگر مقامات آمريكايي در روزهاي اخير نگران شدهايد؟
ج: خانم رايس بسيار خشن صحبت ميكند. ما به اين ياوهگوييها عادت كردهايم. خانم رايس يك مقداري در اين مورد احساساتي است و ما پيشبيني ميكنيم كه وي رويكرد احساساتيتري نسبت به اين قضيه داشته باشد.
س: آيا شما هيچ تفاوتي بين وي و "كالين پاول"، وزير امور خارجه سابق آمريكا ميبينيد؟
ج: آنها ممكن است در روش صحبت كردن متفاوت باشند اما سياستهاي آمريكا در جاي ديگري تصميمگيري ميشود.
س: آيا شما تا به حال از آمريكا ديدن كردهايد؟
ج: من (در سال 1974) با خودرو از 20 ايالت آمريكا ديدن كردم. من آمريكا را كشوري بزرگ، توسعهيافته و ثروتمند يافتم. من شگفتزده شدم كه آنها هنوز براي كسب سود به كشورهاي كوچكتر جهان چشم دوختهاند. در آن زمان من با ايرانيها، دانشجويان و برادرم كه در آنجا بود ارتباط داشتم. اكنون هنگامي كه در مورد آمريكا مطالعه ميكنم، افراد جالب و توانمندي را ميبينم. فناوري و علم در آنجا بسيار تحسينبرانگيز است. ما هيچ خاطره بدي از مردم آمريكا نداريم. اگر ما مشكلي داشتهايم هميشه با دولت آمريكا بوده است.
س: بزرگترين مشكلي كه ايران در حال دارد، چيست؟
ج: ما در حال حاضر در كشورمان مشكل عمدهاي نداريم و زندگي طبيعي است. مسائلي مانند بيكاري كه جوانان اكنون از آن رنج ميبرند و نرخ تورم كه وضعيتهاي جدي هستند و بايد آنها را حل كرد.
س: بسياري از ايرانيها ميگويند كه تنها 200 دلار در ماه درآمد دارند و آنها ميگويند اين براي زندگي كردن كافي نيست.
ج: 200 دلار در ايران معادل هزار دلار در ديگر كشورها است. در ايران، مسائلي مانند آب، برق و نان كه مايحتاج زندگي هستند، در مقايسه با ديگر مكانها ارزانتر هستند و ميزان زيادي يارانه وجود دارد. به دليل اين يارانهها قدرت خريد مردم سه برابر بيش از سرانه توليد ناخالص ملي است.
س: آيا تصميم به نامزدي رياست جمهوري گرفتهايد؟
ج: من هنوز تصميم به شركت در انتخابات يا نامزدي در آن را نگرفتهام. ما دوست داريم فرد ديگري روي كار بيايد و با آن فرد آنها (مردم ايران) راضي باشند.
س: اگر فرد ديگري ظهور نكند؟
ج: در آن صورت ممكن است من نامزدي خود را اعلام كنم اما ما دو تا سه ماه ديگر وقت داريم.
س: مردم ميگويند شما تنها فردي هستيد كه ميتواند مشكل با آمريكا را حل كند.
ج: من تنها فرد نيستم اما يكي از آنها هستم.
س: آمريكا و ايران ديدارهاي محرمانه بسياري در سطح پايين داشتهاند. چه زماني شما براي گفتوگوي سطح بالا آماده هستيد؟ هنگامي كه شما رييس جمهور بوديد به اين مساله اشاره كرديد كه آماده ارتباط با آمريكا هستيد.
ج: هنگامي كه من گفتم آمادهام، رييس جمهور بودم. اگر بار ديگر مسؤول(اين امور) شوم، بار ديگر مجبورم اين مساله را بررسي ميكنم.
س: اما (روزنامههاي ايراني) به نقل از شما گفتهاند كه مذاكره با اروپاييها اتلاف وقت است
ج: من چنين چيزي نگفتهام.
س: آيا مشكل اصلي شما با آمريكا نيست؟ شما ميدانيد كه اروپاييها هرگز به ايران حمله نميكنند.
ج: ما ميگوييم آنها (آمريكا) جرأت حمله به ايران را ندارد و آنها اين مساله را يكبار امتحان كردهاند (در جريان شكست آزادسازي گروگانها در سال 1980). پيش از اين آمريكا در ايران حضور داشت و همه ابزار را در اختيار داشت و ما آنها را با دستان خالي بيرون كرديم.
س: براي اينكه ايران پيشرفت كند، براي اينكه شغل ايجاد كند و كاملا به انزوا پايان دهد، آيا به آمريكا نياز نداريد؟
ج: ما به حسن نيت آمريكا اطمينان نداريم. آنها روابط را قطع كردهاند.
س: آيا آنها به دليل بحران گروگانگيري دليل خوبي ندارند؟
ج: آنها شاه را پذيرفتند (پس از فرار از ايران براي معالجه). آنها اين مساله را آغاز كردند. ما با آمريكاييها با بدي رفتار نكرديم. آنها ايران را به راحتي ترك كردند. سفارت پس از انقلاب در اينجا فعال بود. ما با آنها مشكلي نداشتيم. آنها شروع كردند.
س: آيا شما تمايل داريد از اعضاي بلندپايه كنگره آمريكا مانند "ريچارد لوگار" و "ژوزف بايدن" به ايران دعوت كنيد؟
ج: آنها ميتوانند بيايند. ما هيچ مخالفتي نداريم. اگر قرار است يك ديدار جدي باشد، ما از آمريكا انتظار داريم اقدامي را براي اثبات حسن نيتش انجام دهد و اين نقطه آغاز خواهد بود.
س: آيا چيز ديگري هست كه آمريكا براي حسن نيت بايد انجام دهد يا تنها داراييها را آزاد كند؟
ج: حسن نيت را ميتوان به روشهاي مختلف نشان داد. من اين مساله خاص را زماني كه در مسند كار بودم مطرح كردم. من در موقعيتي نيستم كه ديگر احتمالات را مطرح كنم.
س: ارتباط ايران با القاعده چه ميشود؟ گزارشهاي مكرري وجود داشته كه ايران افراد بلندپايه بسياري از القاعده را تحت بازداشت خانگي در تهران در اختيار دارد و آنها را تحويل نميدهد.
ج: چه كسي القاعده را ايجاد كرد؟ در واقع آنها (آمريكا) بود كه القاعده را تحريك و براي ما مشكل ايجاد كرد. اينها (حضور افراد بلندپايه القاعده) شايعه است. هنگامي كه القاعده در حال فرار از افغانستان از طريق ايران بود، برخي افراد دستگير و زنداني شدند. برخي از آنها نيز به انجام اقداماتي در ايران متهم هستند.
س: برخي افراد مهم؟
ج: شما اين مسائل را ميدانيد، من نميدانم. بسياري افراد به كشورهاي مربوطه تحويل داده شدهاند. آنهايي كه باقي ماندهاند كساني هستند كه در اينجا مرتكب جنايت شدهاند و در انتظار محاكمه بسر ميبرند. من انتظار دارم كه شما اين سوال را از رييس جمهوري بوش بپرسيد: چرا تروريستهايي (منافقين) كه جناياتي را در ايران انجام دادهاند به اينجا تحويل داده نشدهاند؟ تازه بدتر از اين، در كشور شما آنها اجازه ورود به كنگره و سازمان ملل را دارند و فعاليتهاي سياسي و رايزني انجام ميدهند در حالي كه هيچ كس تاكنون نگفته است كه القاعده در ايران فعاليت ميكند. آنها دشمنان ما نيز هستند. شما آگاه هستيد زرقاوي و گروهش با دوستان ما در عراق چه كردهاند.
س: چه مدت طول ميكشد تا عراق كشوري باثبات شود؟
ج: من فكر ميكنم بوش و رامسفلد اين مساله را بهتر ميدانند. من هيچ نظري نسبت به آنچه آمريكا در آينده در عراق انجام ميدهد و عكسالعمل مردم عراق ندارم. من تنها ميدانم كه تنها راه حل براي مردم عراق، واگذاري عراق به مردم اين كشور است.
س: اگر آمريكا عراق را ترك كند، آيا عراق بيثباتتر نميشود؟
ج: مشكل اين است كه مردم عراق با جنايات دو طرف- زرقاوي و همچنين نيروهاي آمريكايي به طور همزمان روبرو هستند. گروههاي زرقاوي از خودروهاي بمبگذاري شده استفاده ميكنند و آمريكاييها از ديگر بمبها استفاده ميكنند. شما در مورد آنچه در زندانها رخ ميدهد نيز اطلاع داريد.
س: زندانهاي ايران چه؟ من شنيدهام كه با زندانيان نيز بخوبي برخورد نميشود. شما بسياري دانشجويان و وبلاگنويسان را به دليل ابراز عقايدشان دستگير كردهايد.
ج: من اساسا مخالف هرگونه رويكرد خشونتبار با اين مسائل در ايران هستم. هيچ نيازي به اين اقدامات نيست. هر اداره و نهادي، اختيارات و مسؤوليتهاي خاص خود را دارد و آنها بر آن اساس عمل ميكنند. درست نيست كه حتي اين اقدامات را به آنچه در گوانتانامو يا جاهاي ديگر توسط آمريكاييها انجام ميشود، مقايسه كنيم. آنها در جايگاه اخلاقي بالايي نيستند كه ديگران را موعظه كنند.
س: شما گفتيد كاندوليزا رايس، وزير امور خارجه بسيار خشن است. نظر شما در مورد بوش چيست؟
ج: كاندوليزا رايس با خشونت صحبت ميكند اما خودش نميتواند خشن باشد.
س: و بوش؟
ج: بوش نيز اغلب اشتباهاتي در اظهاراتش ميكند. واقعا ميتوان با اين اشتباهات يك سرمقاله كامل نوشت. من فكر نميكنم براي فردي در چنين جايگاه بالايي چون رياست جمهوري آمريكا درست باشد كه به اين صورت صحبت كند. آمريكا كشوري بزرگ است اما متاسفانه به نظر ميرسد مغزي به كوچكي يك پرنده دارد كه با بزرگي آن نامتناسب است.
س: با توجه به اينكه اسراييل، هند و پاكستان سلاح هستهاي در اختيار دارند آيا ايران خواهان چنين سلاحهايي است و به آنها نياز دارد؟
ج: ما قطعا از اين سلاحها استفاده نميكنيم و بنابراين آنها هيچ ضرورتي براي ما ندارند. حتي در جنگ ما با عراق ما ميتوانستيم از سلاحهاي شيميايي استفاده كنيم اما خودداري كرديم. من اطمينان دارم شما بايد از تلفاتي كه با آن روبرو شديم، آگاه باشيد (حدود 750 هزار نفر در طول هشت سال جنگ تحميلي كشته يا زخمي شدند). اين باعث تاسف است كه من بايد تاكيد كنم كشور شما در ميان كشورهايي است كه بايد بخشي از اين گناه را بر عهده بگيرد. (زيرا آمريكا در جنگ عراق- ايران در سالهاي 1980 تا 1988 به صدام حسين سلاحهاي شيميايي داد.)
س: آيا چيز ديگري وجود دارد كه شما بخواهيد به مردم آمريكا در مورد نظراتتان در خصوص اين كشور بگوييد؟
ج: تنها حقيقت اين است كه من اكنون با شما اينجا نشسته و در حال صحبت هستم نشانه آن است كه هيچ اختلافي با مردم آمريكا نداريم. اين مساله در مورد يك خبرنگار اسراييلي اتفاق نميافتد. ما خواستار روابط خوب با مردم آمريكا هستيم. بايد بين دولتها گفتوگو وجود داشته باشد. اما چه ميتوانيم بكنيم وقتي دولت شما هميشه به ما بد كرده است؟ ما نياز به شواهد داريم تا ببينيم اين روند برعكس شده است.