 |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
||
|
||||||
 |
 |
 |
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
||||||
|
|
|
|
|||
خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران
سرويس: سياسي
عليرضا رجايي استمرار سياسي و تصرف نهادهاي سياسي را دو ويژگي روشي مصدق و تأسيس دولت ملي را ويژگي محتواي سياست او دانست.
به گزارش خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) منطقه كرمانشاه، وي كه با موضوع "مصدق و انتخابات آزاد" و به دعوت انجمن اسلامي دانشگاه رازي در اين دانشگاه سخن مي گفت، با بيان اينكه انتخابات آزاد و ملي شدن صنعت نفت به عنوان دو شعار استراتژيك مصدق در متن فعاليت نهضت ملي ايران شعارهاي انتزاعي و ذهني نيستند، بيان داشت:« سعي ما اين است كه مشخص كنيم كه بين اين دو مفهوم يك پيوند ارگانيك وجود دارد.»
وي با تأكيد بر اين مطلب كه ملي شدن صنعت نفت و انتخابات آزاد دو مفهوم بودند كه در آن مقطع هيچ يك بدون ديگري قابليت تحقق نداشتند، اظهار داشت:« بحث انتخابات آزاد به معناي روح دموكراسي است كه همچنان به عنوان موضوع اصلي مبارزات و فعاليتهاي سياسي در ايران به شمار مي آيد.»
رجايي با بيان اينكه قصد وي ساختن يك چهره قديس از مصدق نيست، افزود:« ممكن است افرادي انتقاداتي به رويه سياسي وي در مقاطع مختلف داشته باشند، ولي آنچه كه مشخص است اينكه مصدق به جهت آگاهي، اشراف و قدرت بسيج كنندگي به عنوان يكي از چهره‌هاي بي نظير در تاريخ سياسي ايران مطرح است.»
اين فعال سياسي بيان داشت:« اگر مصدق يك شخصيت تاريخي مثل همه شخصيتهاي تاريخي بي تأثير بود، پس چرا هنوز نام او محل مناقشه قرار مي گيرد و حساسيت سياسي تا اين حد بر روي وي وجود دارد، به طوريكه فعاليت براي هتك حركت مصدق از سوي گروههاي مخالف به نحوي انجام مي گيرد، كه گويي مصدق يك سياستمدار زنده و رقيب سياستمداران موجود است و بايد او را به نحوي محكوم كرد كه امكان رقابت با چهره هاي سياسي روز را نداشته باشد.»
وي پروژه مصدق را يك روند زنده و همچنان در دسترس معرفي و تصريح كرد:« چه انگيزه و ضرورتي مي تواند براي بي حيثيت كردن يك سياستمدار كه در چندين دهه قبل فوت كرده وجود داشته باشد.»
اين كارشناس علوم سياسي در ادامه سخنان خود به بررسي ابعاد تاريخي اين مسئله پرداخت و اظهار داشت:« هسته اصلي تكوين دولتي كه بعد از انقلاب مشروطه و يك دوره آشفتگي سياسي در ايران به وجود آمد، بر پايه ارتش بود و در حقيقت رضاشاه بعد از خلع سلطنت قاجار با اتكا به حمايت نظاميان قدرت خود را از سويي تثبيت و از سوي ديگر استمرار و تحكيم بخشيد و نوعي ديكتاتوري نوساز را در ايران پايه گذاري كرد و دربار يعني همان هسته ضربه خورده سياسي كه در نتيجه انقلاب مشروطه ضعيف شده بود، مجددا در اين رژيم شكل مي گيرد.»
وي گفت:« روشنفكران در ابتدا حامي رضاشاه بودند كه رفته رفته با روند شكل گيري ديكتاتوري و همان هسته اصلي ارتجاعي قدرت سياسي و دربار، مجددا با حمايت يك ارتش جديد و نوين شكل گرفته و رفته رفته از او فاصله مي گيرند، تا اينكه در شهريور 20 هسته اساسي قدرت متزلزل و ضربه پذير مي شود.»
رجايي فاصله زماني بين سالهاي 32 تا 1320 را مهمترين فرصت تاريخي براي تثبيت دموكراسي پايدار عنوان كرد و گفت: «در كمتر مقطعي از تاريخ سياسي ايران چنين فرصتي براي تثبيت دموكراسي را مي توان متصور بود، به طوريكه در آن امكان فراهم آمدن يك بورژوازي ملي و برگزاري يك انتخابات آزاد به معناي تثبيت دموكراسي در كشور فراهم شد.»
اين فعال سياسي پروژه هاي حزب توده و مصدق را دو جريان عمده در اين مقطع زماني ايران عنوان و خاطر نشان كرد:« بعد از سقوط رضاشاه شاهد بروز نوعي جنگ سياسي بين نيروهاي چپ حزب توده و نيروهاي ملي هوادار مصدق هستيم، به اين معني كه در آن مقطع در حالي كه حزب توده در صدد بود كه حزب را جايگزين دربار و حمايت خارجي (شوروي) را جايگزين ارتش كند، مصدق تلاش داشت كه در نتيجه شكست دربار يك پديده ملي را تدوين كند و ملي شدن صنعت نفت را يك اجبار گريزناپذير براي پروژه دموكراسي در ايران مي دانست.»
وي با تأكيد بر گريزناپذير بودن پيوند ملي شدن صنعت نفت و تدوين جامعه مدني در ايران آن زمان گفت:« مصدق آگاه بود كه امكان شكل گيري يك دموكراسي نيرومند در سرزميني كه جامعه مدني ضعيفي در آن مستقر است وجود ندارد.»
وي گفت:« مصدق در زمان خود موفق شد با توجه به ظرفيتهاي داخلي ايران، دربار و ارتش را به عنوان دو عامل ارتجاعي آن زمان تضعيف كند كه متأسفانه به دليل عدم وجود ظرفيتهاي ملي و وجود تفرقه، نهضت ملي پس از چند ماه افول كرد و توفيق نيافت كه استعمار خارجي آن زمان را بطور كامل محو كند و مجددا عامل خارجي بود كه با كودتا موفق شد كه وضع گذشته را اعاده كند.»
رجايي در ادامه به سؤالات دانشجويان پاسخ گفت و در پاسخ به سؤالي در خصوص شركت يا عدم شركت در انتخابات، گفت:« انتخابات آزاد يك بحث مستمر و يك پروژه ملي در ايران است كه هر كدام از ما با دو رويكرد در اين خصوص مواجه ايم، يك راه عبور از نظام سياسي و راه ديگر حركت تدريجي.»
وي گفت:« با وجود اينكه معتقدم كه نبايد مصالح و منافع ملي را قرباني مصلحت هاي پوچ كرد، اما در عين حال معتقدم كه مسئله سياسي يك تحليل شخصي است و شرايط مشخص خاص خود را دارد و تحليل ما از شرايط نشان دهنده ادامه راه است.»
وي در پاسخ به سؤالي در مورد ادامه روند اصلاحات در كشور گفت:« درحال حاضر كشور وارد يك چرخش گفتماني تاريخي شده كه نظام سياسي دير يا زود ناچار است كه به اين چرخش تن دهد.»
وي با بيان اين مطلب كه ما به دليل قرار گرفتن در متن اين تغييرات، جزئيات آن را حس نمي كنيم،اظهار داشت: « بايد در نظر داشت كه در اثر اين تغييرات فشارهاي زيادي به كساني كه در متن آن قرار دارد وارد مي شود و موجب آسيب ديدن آنها مي گردد، ولي در عين حال اين تغييرات اجتناب ناپذير و جبري است و هيچ نيروي داخلي و خارجي توان ممانعت از انجام آن را نخواهد داشت.»
رجايي در پايان ابراز اميدواري كرد كه نقش عوامل تسريع كننده در اين تحول بيشتر از عوامل ممانعت كننده در آن باشد.
