دبير شوراي عالي امنيت ملي ايران هشدار داد كه ادامه مذاكرات هستهاي با سه كشور اروپايي به حصول «پيشرفتي ملموس» در گفتوگوهاي جاري بستگي دارد.
حسن روحاني كه سرپرستي مذاكرات هستهاي ايران را برعهده دارد، در گفتوگويي با روزنامه انگليسي فايننشال تايمز گفت: كه اگر آلمان، بريتانيا و فرانسه نشان دهند كه نظرات ايران كه اخيراً ابراز شده ميتواند مبناي مذاكرات قرار گيرد، آنگاه جمهوري اسلامي مايل خواهد بود اين مذاكرات را براي چند ماه ديگر ادامه دهد.
روحاني گفت: براي دوري از شكست مذاكرات هستهاي، تهران نيازمند پيشرفت قابل ملاحظهاي در نشست مهم با دولتهاي اروپايي كه اواخر ماه جاري برگزار خواهد شد، است.
دبير شوراي عالي امنيت ملي ايران گفت: ايران تمايل دارد تا چند ماه ديگر به مذاكرات هستهاي با اروپا ادامه دهد اما اين در صورتي است كه انگليس، فرانسه و آلمان در اين باره كه نظرات اخير ايران اساس مذاكرات محسوب شود، چراغ سبز نشان دهند.
وي در ادامه اين گفتوگو با خوشبيني نسبت به اينكه در مذاكرات هستهاي آتي پيشرفت حاصل خواهد شد، پيشنهادات ايران را تا اندازهاي قابل انعطاف خواند.
روحاني درباره تداوم مذاكرات هستهاي گفت: اروپاييها بايد به ما بگويند كه آيا نظرات ما ميتواند اساس ادامه مذاكرات باشد يا نه؟ اگر پاسخ آنها «آري» بود خوب است اما اگر «نه» بود، بنابراين مذاكرات نميتواند ادامه يابد.
و تا زمانيكه مذاكرات درحال پيشرفت باشد وقت كشي نشود، ما به آن ادامه ميدهيم. از روز اول، ما گفتيم كه تا زمانيكه محدوده زماني اين مذاكرات بايد يك ماه يا چند ماه و نه چند سال باشد.
وي درباره پيشنهادات ايران گفت: اين نظرات، آخرين نظرات ممكن بودند كه ميتوانستند به عنوان گزينههاي مصالحه و آشتي مطرح شوند.
اين درحالياست كه ديپلماتها در وين ميگويند مذاكرهكنندگان اروپايي ده روز آينده تلاش خواهند كرد فرمولي براي ادامه جريان مذاكرات بدون مصالحه روي غنيسازي اورانيوم پيدا كنند.
دبير شوراي عالي امنيت ملي ايران با بيان اين مطلب كه دولتهاي اروپايي مشوقهاي زيادي براي دورنگه داشتن ارجاع پرونده ما به شوراي امنيت مطرح كردند، خاطرنشان كرد: ارجاع پرونده ما به شوراي امنيت شكست بزرگي براي بخشي از اروپا، آژانس بينالمللي انرژي اتمي و به طور كل چند جانبه گرايي خواهد بود.
روحاني درباره اقدامات اخيرآمريكا براي كاهش اعتراضات خود نسبت به پيوستن ايران به سازمان تجارت جهاني و فروش قطعات هواپيما به ايران گفت: اقدامات اخير آمريكا «نمادين» است.
وي ضمن ابراز ترديد نسبت به برقراري روابط تهران با واشنگتن گفت: كليد اين مسأله بهدست خود واشنگتن است. كشوري كه منافع خود را به برگزاري مذاكرات بيان ميكند، نميتواند در همان زمان براي تغيير حكومت ايران تلاش كند. بنابراين آمريكا بايد به طور مشخص استراتژي خود را نسبت به ايران اعلام كند.
همچنين سرپرست تيم مذاكره كننده ايران با اروپاييها در پاسخ به سؤالي پيرامون ديدارهايي كه ايران با شبكه عبدالقدير خان در سال 1987 داشته، ساخت تونلهايي در اصفهان و انتقال اورانيوم گفت: در مورد مسأله اول ما نامهاي را در اكتبر 2003 به آقاي البرادعي (مديركل آژانس بينالمللي انرژي اتمي) ارسال و در آن اعلام كرديم كه در ارتباط با يك دلال هستيم تا تجهيزات مختلفي را خريداري كنيم، بعداً آژانس از ما خواست جزئيات بيشتري مانند تاريخ انتقال اين تجهيزات ارائه كنيم. در گزارشهاي بعدي ما همه اطلاعات را ارائه كرديم. بنابراين، هيچ مسأله مخفي وجود نداشته است.
هر تاريخ مربوط و هرآنچه از ما خواسته شده بود به آنان اطلاع داديم. هر تجهيزاتي كه خريداري كرديم، فاش كرديم.
مسأله دوم تونل، ما درمورد ساخت اين تونل به آژانس اطلاع داديم، بنابراين هر كشوري كه تونل ميسازد براساس ارزيابي نوعي تهديد مبادرت به اين كار ميكند. در سوئيس، در زيرزمين هر آپارتماني يك پناهگاه وجود دارد.
اين مسأله (همانطور كه برخي گزارشها ميگويند) از طريق تصاوير ماهوارهاي مشخص نشده بود و ما آن را به آژانس اطلاع داديم. گزارش آژانس بينالمللي انرژي اتمي در نشست ماه مارس به وضوح گفته است كه ايران در مورد اين تونلها به آژانس اطلاع داده است.
همه تأسيسات اصفهان تحت نظارت آژانس قرار دارد. همه مواد در اصفهان تحت نظارت آژانس است، آژانس از جزئيات كاملاً آگاه است.
مذاكرات در وين ادامه دارد
اظهارات روحاني درحالي ابراز ميشود كه از روز سهشنبه نمايندگان ايران و سه كشور اروپايي در وين مشغول مذاكره هستند تا ضمن بررسي پيشنهادات طرفين مقدمات نشست 29 آوريل براي حضور مقامات ارشد دو طرف را فراهم سازند.
يك منبع مطلع از اين مذاكرات به خبرگزاري فارس گفت: جلسه روز سهشنبه ايران و سه كشور اروپايي فرانسه، انگليس و آلمان در ژنو حدود هفت ساعت طول كشيد و محورمذاكرات پيشنهادهاي ايران درخصوص ارائه تضمينهاي عيني بوده است.
براساس اين گزارش، در جلسه روز سهشنبه كه حدود ساعت 30/10 صبح آغاز شد، طرفهاي اروپايي سؤالاتي را در مورد پيشنهاد ايران مطرح كردند. اما از اظهار نظر صريح درباره پيشنهادات ايران خودداري كردند.
به گفته اين منبع كه خواست نامش فاش نشود، گروه اروپايي 14 نفر و به سرپرستي مديركل وزارت امور خارجه فرانسه و گروه ايران 9 نفر به سرپرستي سيروس ناصري، يكي از مذاكرهكنندگان هستهاي خواهند بود.
جلسه روز سهشنبه در نمايندگي ايران در ژنو تشكيل و جلسه روز گذشته در نمايندگي فرانسه در ژنو تشكيل شد.
كميته مذاكرهكننده كنوني يك كميته كاري است و اختيار تصميمگيري ندارد و كميته راهبري در اين خصوص تصميم ميگيرد.
درعين حال سخنگوي گروه مذاكره كننده هستهاي جمهوري اسلامي ايران با تأكيد مجدد بر اين كه تهران به دنبال دستيابي به سلاح هستهاي نيست، برحق مسلم ايران در غنيسازي اورانيوم براي توليد برق تأكيد كرد.
«حسين موسويان» در پايان سفر دو روزه خود به مسكو در يك كنفرانس خبري اعلام كرد: «تحت هيچ شرايطي ما سلاح هستهاي توليد نخواهيم كرد و آمادهايم تا درباره اين امر با همه كشورها همكاري كنيم.»
معاون شوراي عالي امنيت ملي ايران پس از ديدار با «سرگي لاوروف» وزير امور خارجه و ديگر مقامات روسيه گفت: «آنهايي كه نگران گسترش سلاح هستهاي هستند ما در كنار آنهاييم و وضعيتي مشابه آنها داريم.
موسويان در اين كنفرانس خبري تأكيد كرد: «ايران قابليت غنيسازي اورانيوم را حفظ و اين حق را (براي خود) محفوظ ميداند.»
موسويان افزود: «بهطور حتم ايران از اين حق در اهداف صلحآميز بهره خواهد گرفت.»
انتشار متني تحت عنوان پيشنهاد محرمانه ايران به اروپا
خبرگزاري فرانسه در گزارشي مدعي شد كه به متن پيشنهاد محرمانه جمهوري اسلامي به اروپا در مذاكرات هستهاي دست يافته است و ايران در اين پيشنهاد خواستار مجوز استفاده از سه هزار سانتريفيوژ در نطنز شده است.
ايران در تاريخ 3 فروردين ماه گذشته طي يك پيشنهاد كتبي از اروپا درخواست كرده است تا در مقابل مجوز راهاندازي سه هزار سانتريفيوژ در نطنز، ساير فعاليتهاي غنيسازي خود را متوقف كند.
خبرگزاري فرانسه اين پيشنهاد كتبي ايران را يك ايده غيررسمي ارزيابي كرده است. سيروس ناصري به اين خبرگزاري گفته است كه ايران منتظر است اروپاييها به پيشنهاد ايران درباره برنامه توليد اورانيوم جواب بدهند.
كشورهاي آلمان، انگليس و فرانسه از ماه مارس در حال بررسي پيشنهاد ايران هستند كه اجازه انجام محدود غنيسازي را ميدهد و ممكن است در بين اين سه كشور در اين باره شكاف روي دهد. ناصري همچنين ميگويد: ايران فضايي را به وجود آورده تا اعتماد به وجود آيد. ناصري از اعلام جزئيات پيشنهاد ايران به اروپا خودداري كرد.
خبرگزاري فرانسه ميافزايد: مطابق كپي متني كه در تاريخ 23 مارس به اروپاييها ارسال شد و در اختيار اين خبرگزاري قرار گرفت، پيشنهاد ايران شامل مونتاژ، برپايي و تست سههزار سانتريفيوژ در نطنز است. اين در حالياست كه هماكنون در محل غنيسازي اورانيوم درنطنز يك مجموعه آزمايشگاهي شامل 164 سانتريفيوژ وجود دارد. دستگاههاي سانتريفيوژ به صورت سري با هم ارتباط دارند و با چرخش آنها اورانيوم غنيسازي ميشود.
يك ديپلمات ميگويد: اين پيشنهاد درباره راهاندازي سانتريفيوژهاي فوق صحبت ميكند و سپس از شروع فاز راهاندازي آن در نطنز سخن ميگويد.
اين ديپلمات كه متن پيشنهاد را خوانده است، ميگويد: اين يك پيشنهاد غنيسازي محدود نيست و ايران به دنبال مجموعه سانتريفيوژ بزرگتري ميباشد.
پيشنهاد مصالحه ايران به اروپا
جمهوري اسلامي ايران پيشنهادهايي را به عنوان مبناي ادامه مذاكرات با اروپاييان مطرح كرده كه گفته ميشود شامل خودداري از فرآوري پسمانده سوخت هستهاي در مقابل ادامه فعاليت در زمينه غنيسازي اورانيوم است هرچند اروپائيان تأكيد دارند كه غنيسازي اورانيوم بايد براي هميشه متوقف شود.
آمريكا به منظور هماهنگي با اروپاييان پذيرفته است كه اگر ايران پيشنهادهاي سه كشور اروپايي را بپذيرد مانع از طرح درخواست عضويت ايران در سازمان تجارت جهاني نشود و تحريم فروش قطعات يدكي هواپيما به ايران را لغو كند و اروپاييان نيز متعهد شدهاند در صورت شكست مذاكرات جاري از ارجاع پرونده ايران به شوراي امنيت حمايت كنند.