خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران
سرويس: سياسي
انتخابات نهمين دورهي رياست جمهوري فرصتي فراهم كرد تا در آن فعالان و تشكلهاي دانشجويي در بحبوحهي رقابت با يكديگر ظرفيتها و تواناييهاي خود را بسنجد و زمينهاي ايجاد كرد تا پس از فروكش كردن رقابت و تكاپو به بررسي عملكرد اين تشكلها در اين انتخابات پرداخته شود.
«مجيد حاجيبابايي»، دانشجوي دكتراي رشتهي تاريخ و عضو شوراي مركزي دفتر تحكيم وحدت(طيف علامه) است، كه دعوت ما را در عصر شنبهي گذشته، يعني حدود يك هفته پس از انتخابات نهم رياست جمهوري پذيرفت.
او كه در اين انتخابات فعالانه شركت كرد، عليرغم عدم پيروزي كانديداي مورد نظرش خود و ديدگاهي كه از آن حمايت ميكند را پيروز عرصه ميداند و در اين گفتوگو با ارائهي دلايل خود و به كار بردن اصطلاحات جامعهشناسانه و گاهي با رد برخي مسائل مطرح شده به بررسي و تحليل مختصري از برخي از مسائل سياسي از جمله انتخابات اخير، مواضع انجمنهاي اسلامي دانشجويان و چند مسالهي حاشيهيي پرداخت.
(توضيح اين كه با توجه به نقطه نظرات احتمالا متفاوت دربارهي مسائل مطرح شده در اين مصاحبه، خبرگزاري دانشجويان ايران نظرات ديگر فعالان دانشجويي را نيز مطابق معمول منعكس خواهد كرد)
ايسنا: روحيهي خود شما و اعضاي انجمنهاي اسلامي دانشجويان پس از انتخابات چطور است؟
حاجي بابايي: پس از برگزاري انتخابات، طبيعتا تا رسيدن به تحليلي جامع و درك دقيق مسأله مدتي به طول انجاميد، اما عليرغم غيرمنتظره بودن نتيجهي انتخابات در دور دوم اين نتيجه خيلي شكل ضربهاي نداشت و احساس ناخوشايندي نداشتيم چراكه ما بر اساس وظيفهي روشنفكري و روشنگرانه وارد صحنه شديم، به اين رسالت عمل كرديم، بناي ما بر رأي آوردن و قدرت گرفتن نبود و به نظر من ما پيروزيم.
ايسنا: اگر معتقديد اصلاحطلبان در اين انتخابات مرتكب اشتباه شدهاند، آيا تصور ميكنيد اين اشتباه قابل اصلاح است؟
حاجي بابايي: من معتقدم اشتباه اصلاحطلبان در استراتژي نبود بلكه با در نظر گرفتن سياستورزي قانوني به عنوان رويهي هميشگي اصلاحطلبان، ميتوان اين اشتباهات را در تاكتيكهاي آنان قلمداد كرد، يعني آنها ميتوانستند با هم ائتلاف كنند و شيوههاي تبليغاتي خود را تغيير دهند. با توجه به اصلاحپذير بودن تاكتيك و اينكه استراتژي يا تاكتيك امري مقدس نيستند، قطعا ميتوان گفت كه تاكتيك اصلاحطلبان قابل اصلاح و تغيير است.
ايسنا: تصور نميكنيد خود شما در زمان انتخابات به سياهنمايي از احتمال انتخاب احمدينژاد پرداختيد و يا دوستان شما در ديگر تشكلهاي همفكر؟
حاجيبابايي: از نظر من اين سياهنمايي نيست، توصيف واقعي است، چنانچه الان برخي بزرگان سياسي به آقاي احمدينژاد نسبت به جريان افراطي اطرافشان تذكر دادهاند كه از آنها دوري كنند و طبيعي است كه از ورود برخي جريانها احساس خطر شود و تجربه ثابت كرده كه سياستهاي تندي را در پيش ميگيرند.
ايسنا: حالا خواستههاي شما از رييس جمهور منتخب چيست؟
حاجيبابايي(ميخندد و ميگويد): ما انتظار خاصي از ايشان نداريم، فقط خواستار بسته نشدن شرايط و زمينهي نقه هستيم. رييس جمهوري كه با زير سؤال بردن همهي رويههاي گذشته به مقام رياست جمهوري رسيده و به عنوان يك نيروي پاكدامن پا به عرصه نهاده بايد به وعدههايش عمل كند و توجه داشته باشد كه اصلاحي كه براي آن آمده، [به لحاظ سختي مانند] بازي مرگ و زندگي است.
ما ميخواهيم رييس جمهور به شخصي فرا انساني بدل نشود كه نتوان او را نقد كرد و چنانكه در دولت خاتمي، بسيار وي را مورد نقد قرار ميدادند دولت آقاي احمدينژاد نيز مردمي و بشري بماند.
ايسنا: فضاي فعاليت سياسي در دانشگاهها در دورهي خاتمي واقعا به اين بستهاي است كه گاهي به آن انتقاد ميكنيد؟
حاجيبابايي: من هرگز نگفتم فضاي دانشگاه در دورهي خاتمي بسته است، بلكه نقد من به محدوديتهاي ناخواستهاي بود كه از بيرون توسط برخي نهادها بر دانشگاه وارد شد و انتظار ميرفت كه دولت آقاي خاتمي محكمتر در برابر آنها بايستد.
(حاجيبابايي با لبخندي تلخ ادامه ميدهد) هنوز يك ماه تا دميدن صبح دولت آقاي احمدينژاد فرصت باقي است اما از حالا نشانههايي از فضاي دانشگاهها در آن دوره و تأكيد بر اولويتهاي معيشتي و اقتصادي به نظر ميرسد كه ميتوان از اينها به عنوان پيشگوييهاي پيغمبرانه ياد كرد.
ايسنا: آيا انجمنهاي اسلامي دانشجويان فعاليتهاي سياسي خود را به نفع ديگر عرصهها كاهش خواهند داد يا خير؟
حاجيبابايي: مسلما انجمنهاي اسلامي صرفا فضاساز نيستند بلكه از فضا دانشگاه نيز تأثير ميپذيرند و چنانچه فضاي دانشگاه محدود شود طبيعي است كه بر فعاليت انجمنها تأثيرگذار خواهد بود مگر آنكه يكي از دو راه پيشنهادي را در پيش بگيرند كه عدهاي پيشنهاد بر غيررسمي شدن فعاليتها دارند و يا آنكه از بسته شدن فضا تأثير بپذيرند.
ايسنا: برخي معتقدند پس از انتخابات فضا براي نزديك شدن طيفهاي مختلف موجود در انجمنهاي اسلامي دانشجويان بيش از پيش شده، نظر شما در اين باره چيست؟
مجيد حاجيبابايي: الان دو طيف موجود در تحكيم دو تفكر متفاوت دارند كه صرفا در تاكتيك نيست بلكه در برخي مسائل استراتژيك هم هست و در نتيجه نيازمند گفتوگوي جديتر و رسيدن به يك جمعبندي كليتر است، اما نميتوان گفت كه صرفا نتيجهي انتخابات باعث اين عمل شده، بلكه تدوين استراتژي در درون و تعامل با محيط علت عمدهي اين نزديكي فضا خواهد بود.
ايسنا: چرا به دنبال ايجاد فراكسيون جديدي [به نام فراكسيون دموكراسي خواهي] هستيد؟ برخي اين كار شما را با هدف ايجاد اختلاف ارزيابي كردهاند.
حاجيبابايي(با كمي تأمل ميگويد): مثلا چه كساني؟ نام ببريد؛ اولين بار كسان ديگري در تحكيم فراكسيون ايجاد كردند. من معتقدم اين فراكسيون جديد براي تقويت دفتر تحكيم است و با توجه به دموكراتيك بودن انتخابات دفتر تحكيم و اينكه سيستم اين تشكل كاملا از پايين به بالاست لازمهي حفظ و تداوم آن احساس هويت جريانهاي موجود در دفتر است، 15 دانشگاه در كنار هم با افكار مشابه با به رسميت شناختن حقوق يكديگر و آغاز يك نوع تحول مدارا در تحكيم، ميتوانند گام مهمي به سمت هرچه بيشتر دموكراتيك شدن تحكيم برداشته و بدون در نظر گرفتن صاحبان قدرت، به وظيفهي انتقادي خود پافشاري كند.
ايسنا: در حال حاضر بهترين نحوهي كار دفتر تحكيم براي حفظ موضع انتقادي را چه ميدانيد؟ آيا تحكيم در چهار سال آينده خواهد توانست موضع پايدار و متناسب با شرايطي داشته باشد؟
حاجي بابايي: دفتر تحكيم وحدت مشروعيتش را از حكومت نميگيرد و چنانچه فضا محدود شود طبيعي است كه مجبور به فعاليت غيررسمي خواهد شد. تأثير حكومت در مشروعيتبخشي دفتر نيست بلكه در نوع فعاليت آن در عرصهي اجتماع است كه من شخصا تمايلي به غيررسمي شدن فعاليت دفتر ندارم.
ايسنا: شما در مقطعي از عضويت شوراي مركزي استعفا داديد، اما دوباره برگشتيد! روزهاي قبل از انتخابات برخي از اعضاي انجمنهاي اسلامي اعلام كردند كه قصد استيضاح شما را دارند، آيا احتمال آن وجود دارد؟
حاجيبابايي: بايد اينجا عرض كنم كه در آن مقطع با توجه به برخي اختلاف نظرات من فقط قصد استعفا داشتم، اما استعفا ندادم. در اين يكي دو هفته هم كه برخي قصد استيضاحم را دارند چون در مقطع با توجه به بحث انتخابات رياست جمهوري، من معتقد بودم كه دفتر تحكيم نبايد نسبت به يكپارچه شدن حاكميت ساكت بنشيند؛ هم به لحاظ جريان دانشجويي، هم منافع ملي و تماميت ارضي. اما اين نظر به زعم برخي خوش نيامد و آن را همراهي با حكومت ميدانستند، و ما معتقد بوديم كه اين ديدگاه عبور از ملت است نه عبور از حكومت؛ و ابراز ناراحتي ميكرديم از اين كه برخي ژست ميگرفتند كه دفتر تحكيم اپوزسيون حكومت است اما تغيير و تحولات صورت گرفته نشان داد كه آن ديدگاه هم اپوزسيون روشنفكري و هم اپوزسيون مردم است. چون در آن فرآيند كه 90 درصد روشنفكران ما شركت كردند و اطلاعيه دادند، نميشود يك جريان دانشجويي كه پيوند وسيعي با آزاديخواهان دارد مقابل آنها صفآرايي كند. ما با اين تفكر از قبل هم مشكل داشتيم، زماني كه تز عبور از خاتمي را مطرح كرد و سال بعد از آن خاتمي 22 ميليون راي آورد، لذا آن تز را عبور از ملت ميدانستيم نه عبور از خاتمي.
ايسنا: به نظر شما اولويتهاي كاري اصلاحطلبان در چهار سال آينده چه بايد باشد؟
حاجي بابايي: اصلاحطلبان بايد از همه مهمتر به سازمانيابي بپردازند و حزبهاي واقعي و مردمي تشكيل دهند. همچنين اصلاحطلبان در دورهي جديد بايد به شدت رفتار اقتدارگرايان را زير نظر داشته باشند تا اگر كوچكترين خطايي كردند و خلاف منافع ملي حركت و يا روند دموكراسيخواهي را دچار خدشه كنند در برابرشان ايستاده و فرياد بزنند.
گفتوگو از خبرنگار ايسنا «سالومه سعيد»، دبير خبر «علياصغر شفيعيان»