رييسجمهور، چهارشنبهشب در ضيافت شامي كه در حافظيه سعدآباد براي قدرداني از خبرنگاران و فعالان عرصه خبر در دوران هشتساله دولتش ترتيب داده بود، طي سخناني به بيان برخي از دردلهايش پرداخت و بر بسياري از ديدگاههاي پيشين خود كه بارها آنها را به شيواترين بيان، گفته بود، تاكيد كرد.
سيدمحمد خاتمي، بعد از ظهر روز چهارشنبه در اين ديدار صميمانه با خبرنگاران، با اشاره به كتاب مرحوم جلال آل احمد به نام “ جزيره خارك؛ در يتيم خليج فارس“ از وي به عنوان نويسندهاي منتقد دولت ياد كرد كه سعي كرد مردمي باشد و از دل مردم بنويسد.
به گزارش ايسنا خاتمي در اين مراسم ، طي سخناني اظهار داشت: من تلاش كردم در اين مدت هر كجا رفتم، بهخصوص در ميان اصحاب مطبوعات، هيچ احساسي بهجز احساس خودمانيبودن ايجاد نكنم تا بدانند اين خدمتگزار نيز فرد كوچكي است از خود جامعه و اهل فرهنگ و انديشه .
رييسجمهور تأكيد كرد: يكي از دستاوردهايم از بين بردن فاصله بين خود و مردم بوده است كه در اين زمينه، اگر موفق بوده باشم، خدا را شكر ميكنم.
وي ادامه داد: هدف ديگرم اعتلاي نام ايران و دفاع از حيثيت مردم شريف ايران بوده است كه مورد تهاجم همه جانبه قرار داشتهاند؛ از جمله جنگ رواني شديدي كه براي بدنامي جمهوري اسلامي ايران و فروكاستن جايگاه والاي اين ملت دنبال ميشد.
خاتمي خاطرنشان كرد: همواره تلاش كردهام باوقار و شأن متناسب با حيثيت ايران از كشورم دفاع كنم.
وي از سفر اول خود به كشور ايتاليا به عنوان خاطرهاي غرورآميز ياد كرد و يادآور شد: از رييسجمهور ايتاليا پرسيدند كه فلاني را چگونه ديدي؟. وي نيز پاسخ داده بود “وي را انساني مغرور كه به جايگاه ملت خود علاقه دارد و با تمام وجود از كشور و مردمش دفاع ميكند و همچنين اهل تفاهم و تعامل است، ديدم“.
به گزارش ايسنا، رييسجمهور در ادامه سخنانش در ديدار با خبرنگاران كه در ساختمان حافظيه سعدآباد برگزار شد، گفت كه در هر سفر خود به سازمان ملل، مورد بيشترين تجليل و احترام به عنوان رييس يك دولت و نماينده ملت ايران قرار گرفته و در هيچ يك از عبور و مرورهاي وي در اين سازمان نبوده كه همه كارها نخوابد و خبرنگاران و افراد مختلف براي ديدار طراح گفتوگوي تمدنها كه صداي ملت ايران را به جهان رسانده، نايستند و دور وي جمع نشوند.
وي افزود: اينها كه ميگويم معنايش اين نيست كه من كسي هستم؛ بلكه معنايش تلاشي است كه براي نشان دادن شأن ملت ايران انجام دادهام و يخهاي بسياري به دليل اين برخوردها كه همراه با تعامل بود، آب شد.
رييسجمهور گفت: مرحوم آقاي نوربخش يكبار در اوايل دولتم گفتند كه براي دويست ميليون تومان به هر دري زديم بسته بود، ولي امروز هيچ محدوديتي از سوي مراكز، بانكها و مجامع براي ايران وجود ندارد و منعي در سرمايهگذاريهاي بزرگ نيست؛ مگر به دليل رفتارهاي سياسي خودمان.
خاتمي گفت: آنچه آرزو داشتيم، برهم زدن روال فضاي خشك ديپلماتيك دنيا و برخوردهاي كليشهاي بود، ميخواستم اين تأثير را داشته باشم كه به سياست هم، از زاويه فرهنگ نگريسته شود.
وي خطاب به خبرنگاران گفت: اين بر عهده شماست كه نحوه موضعگيري و بيانات و مطالب سياستمداران دنيا را قبل از اين، با امروز مقايسه كنيد.
خاتمي خاطرنشان كرد كه در ايران نيز فضاي گفتمان عوض شده است؛ هر چند كه در عمل مشكل داريم.
به گزارش ايسنا، رييسجمهور در ادامه سخنانش در جمع خبرنگاراني كه به دعوت وي در مراسمي در حافظيه سعدآباد حضور داشتند، افزود: امروز فضاي گفتمان قيممابانه، گفتمان مردم را ناديده انگاشتن و مردم را در مسير خواستهاي خود خواستن، گفتمان امنيتمحور و توجيه خشونت، به گفتمان اعتقاد به حقوق اساسي ملت و مسابقه براي جلب نظر مردم تغيير كرده است؛ گرچه معتقدم وضعيت اجتماعي و اقتصادي جامعه، كاملاُ مناسب نيست، اما زمينههاي رشد همهجانبه در حوزههاي اقتصادي و اجتماعي فراهم است؛ به شرط اينكه از اين موقعيتها استفاده شود.
رييسجمهور با اشاره به سياهنماييها اظهار داشت: معتقدم زبان الكن من و دوستانم، همچنين بعضي بي انصافيهايي كه شد، احساس محروميت در مردم را بيش از واقعيتها، تقويت كرد؛ اين در حالي است كه در حال حاضر در راستاي زدودن محروميت از صحنه روستاهاي كشور، خوشحالم كه به عنوان مثال پنج استان را به عنوان استان محروم انتخاب و طرح توازن منطقهاي را در ايران اجرا كرديم؛ نمونه آن، اختصاص صدها ميليارد تومان اعتبار ايجاد خط اتيلن از جنوب تا شمال غرب كشور است كه در هر استان به تناسب نياز، يك واحد بزرگ پتروشيمي تاسيس شده و يا خواهد شد.
به گزارش ايسنا، خاتمي با بيان اينكه، موقعيتهاي جامعه آن چيزهايي نيست كه بهخصوص در اين انتخابات نشان داده شد، اظهار داشت: هرچند حقوق معلمان كم است، اما طي هشت سال گذشته پنج برابر اضافه شده، در حالي كه 2 / 1 درصد گراني در جامعه افزايش يافته است. امروز بودجه ايثارگران و خانوادههاي شهدا كه در آغاز كار دولت، سيزده ميليارد تومان بود، به 900 ميليارد تومان رسيده است و در عرصه اقتصاد نيز، كارهاي بزرگي انجام دادهايم.
وي گفت: بخشي از نگرانيهاي جامعه به دليل نوع اطلاعرساني ما و بخشي ديگر به دليل بعضي بي انصافيهايي بود كه انجام شد.
رييسجمهور با اشاره به پيشينه سلطه استبداد بر كشور خاطرنشان كرد: ما در عين حال پيشتاز مردمسالاري هستيم، ولي پيشينه استبداد، زمينه را براي استقرار مردمسالاري دشوار كرده است.
خاتمي با اشاره به فلسفه والاي ايران اسلامي خاطرنشان كرد كه برخي تحريكها بر خلاف اين جهت، تنها به تخريب پرداخته است.
وي با اشاره به آنچه با عنوان “حاكم سايهي خداست” مطرح ميشد، اظهار داشت: در متن حكمت ايراني و اسلامي، نكته مهم انساني هست كه اگر درست رعايت ميشد، قرنها به نام اسلام، محكوم حكومتهاي استبدادي نبوديم. فره ايزدي يعني حاكميت شايسته؛ و متناسب كسي است كه فره ايزدي داشته است، اما تحريف در نظام استبدادزده ايران باعث شد كه گفته شود هر انسان ناكس و زورگو داراي فره ايزدي است و مقابله با او مقابله با خداست.
وي ادامه داد: “ظلالله“ كسي است كه كرامت، اخلاق و حكمت خدايي دارد و ميتواند بر مردم حكومت كند؛ ولي فضاي استبداد، هر زورگو و آدمكش قلدري را كه روي كار ميآمد، ظلالله و مخالف با او را مخالف خدا ميدانست
به گزارش ايسنا خاتمي اظهار داشت: خدا را شكر ميكنم از اينكه تلقي جامعه از يك رييسجمهور، خدمتگزاري باشد و لكنت در زبان براي اعتراض ايجاد نشود؛ هر چند كه اين وضع رايج نيست.
خاتمي از خبرنگاران به عنوان افرادي كه هشت سال پر فراز و نشيب را در كنار كاميابيها و ناكاميهاي رييسجمهور تحمل كردند و به عنوان چشمي بيدار از دولت به انتقاد پرداختند، تشكر كرد و گفت: نه تنها مطبوعات منتقد وجودشان غنيمت بود، بلكه از روزنامههاي نزديكتر نيز كه از محتواي نقد مصون نبودند و البته از اين نقد استقبال شد، تشكر ميكنم.
رييسجمهور با اشاره به مشكلات موجود در كشور بهويژه براي اصحاب خبر و روزنامهها يادآور شد: افرادي از ما و شما گرفتار و صدها نفر از كاركنان مطبوعات به دليل توقيفها از كار بيكار شدند؛ به نحوي كه يك نوع عدم امنيت شغلي ايجاد شد، اما همه اينها براي استقرار مردمسالاري لازم است و اين كه در حال حاضر، جابهجايي قدرت با راي مردم انجام ميشود، قابل توجه است.
وي گفت: همانگونه كه رييسجمهور قبلي پس از هشت سال با آرامش اين مسووليت را به ديگري سپرد، من نيز با آرامش خاطر، مسووليت را به ديگري ميسپارم و بايد از اين جابهجايي قدرت استقبال كنيم؛ آنچه پيش آمده در مسير تكامل جامعه است و البته بايد گذشته را نيز نقد كنيم.
رييسجمهور تأكيد كرد: هم مسوولان، هم دنيا، هم مردم و هم شما بدانيد و ميدانيد اگر تغييراتي در روحيه حكومت ايران ايجاد شود، برگشت به قبل از دوم خرداد، محال است. اين ملت رشد خود را كرده است و هر چند اولين مطالبهاش معيشت است، ولي مهمترين مطالبهاش نيست.
به گزارش ايسنا، خاتمي در ادامه سخنانش در مراسمي كه با حضور خبرنگاران در حافظيه سعدآباد برگزار شد، گفت: شايد ما در اين زمينه موفق نبوديم و شايد كارهايمان به واقع به مردم منتقل نشد و {مردم} در جستوجوي زندگي بهتر، انتخاب ديگري انجام دادند، ولي آنها به هيچ نظامي بهجز نظام مردمسالار تن نخواهند داد و مدافعان مردمسالاري بدون افراط و تفريط، بايد مسير خود را بپيمايند.
وي با اشاره به رشد تحصيلات دانشگاهي جوانان و عوض شدن تركيب جامعه به اين لحاظ، همچنين پيشرفت ارتباطات جهاني اظهار داشت: هر حكومتي كه سر كار ميآيد، بايد در كنار اهتمام به معيشت مردم، نيازهاي اين بخش و ايجاد عدالت در جامعه، زيرساختهاي آن را نيز محكم كند؛ زيرا اگر توان رشد توسعه اقتصادي را نداشته باشيم و سرمايهگذاري و تكنولوژي ديگران را جذب نكنيم، توزيع عادلانه درآمد هم نخواهيم داشت.
خاتمي هشدار داد: اگر درآمدهاي ذخيرهشده به صورت يك بار مصرف، به جامعه تزريق شود، مشكلات بيشتري خواهيم داشت.
وي گفت: مطمئنم دولت آينده در كنار مجلس و همسويي و همراهي قواي مختلف، راه توسعه ايران، حرمت به مردم و تأمين نياز آنها را طي خواهد كرد. همچنين اميدوارم نگاه منصفانه مطبوعات تقويت شود و در عين حال آنها از نگاه نقادانه پرهيز نكنند.
رييسجمهور گفت: از دولت آينده با تمام وجود ميخواهم همانگونه كه اين دولت، منتقد و مخالف را تحمل كرد و آنها را نعمت دانست، در دولت آينده نيز، مخالفان و منتقدان، نعمت شناخته شوند؛ در اين صورت مسير پيشرفت و سعادت طي خواهد شد، زيرا در غير اين صورت، انتقادات انباشته و غيرقابل مهار ميشود و اثر منفي خواهد داشت.
خاتمي در پايان از حضور در جمع خبرنگاران ابراز خرسندي و از همه آنها تشكر كرد. همچنين از سوي خبرنگاران لوح يادبودي به وي اهدا شد.
به گزارش خبرنگار ايسنا در اين مراسم، رييسجمهور در ضيافت شام با خبرنگاراني كه بيشتر آنها در طول دوره رياستجمهوري با وي در جلسات خبري و سفرها همراه بودند، شركت كرد و با آنان به احوالپرسي و گفتوگو پرداخت.
*** بر اساس اين گزارش، رييسجمهور در بخشي از اين مراسم در جمع خبرنگاراني كه از وي درباره اكبر گنجي پرسيدند، اظهار داشت كه اكبر گنجي طبق قانون كه هر زنداني پس از گذراندن مدتي ميتواند درخواست آزادي مشروط كند، درخواست خود را به رييس قوه قضاييه ارائه كند.
خاتمي افزود: همينجا از جناب آقاي هاشمي شاهرودي درخواست ميكنم كه همانگونه كه سخنگوي قوه قضاييه گفت آقاي گنجي بتواند از اين آزادي مشروط استفاده كند تا ايشان هم آزاد و اين مشكل حل شود.
وي با اشاره به تلاشهاي خود در خصوص آزادي گنجي گفت: اگر اين مساله انجام شود، گنجي آزاد خواهد شد.
*** در حاشيه:
** به گزارش ايسنا، حدود 300 خبرنگار داخلي و خارجي و فعالان عرصه مطبوعات، بعدازظهر چهارشنبه به دعوت دفتر رياستجمهوري در محوطه ساختمان حافظيه مجموعه سعدآباد حاضر شدند تا در ميهماني خداحافظي سيد محمد خاتمي، شركت كنند.
رييسجمهور كه در اين مراسم بر سر ميزهاي خبرنگاران حاضر ميشد، در خلال احوالپرسي با آنان فرصت پاسخگويي به برخي از سوالاتشان را مييافت.
از خاتمي در خصوص پيشنهادي كه سازمان ملل به وي درباره اختصاص دفتري در زوريخ به منظور پيگيري بحث گفتوگوي تمدنها داده است، پرسيده شد كه او پاسخ داد: هم بحث زوريخ مطرح است و هم بحث وين، كه بايد بررسي كنيم كدام بهتر است.
خبرنگاري پرسيد: آيا شما قصد داريد در ژنو مقيم شويد؟ خاتمي با رد اين مطلب گفت: شايد براي پيگيري بحث گفتوگوي تمدنها دفتري هم در ژنو تشكيل شود.
از رييسجمهور درباره فعاليتش پس از پايان دولت پرسيده شد، كه وي گفت: بنا دارم هم كار داخلي كنم و هم بينالمللي. در عرصه داخلي شايد نهادي فرهنگي ـ مدني ايجاد كنم.
خبرنگاري گفت: حجاريان پيشبيني كرده كه شما مانند مهندس موسوي كنج عزلت ميگزينيد كه خاتمي به شوخي گفت: من فكر كردم پيشبيني كرده شهيد ميشوم.
پرسيده شد: آيا شما مانند ميرحسين موسوي از صحنه كنارهگيري خواهيد كرد يا مانند هاشمي رفسنجاني در عرصه سياست باقي ميمانيد؟
رييسجمهور گفت: من هيچكدام از اين دو بزرگوار نيستم. البته حتماً كارهايي خواهم كرد كه اگر صبر كنيد ميبينيد.
يكي از خبرنگاران از خاتمي خواست كه پس از اتمام كار دولتش مسووليتي نگيرد تا اسمش در تاريخ ماندگار شود، مثلاً عضو مجمع تشخيص مصلحت نظام نشود، كه خاتمي پاسخ داد: نه! از اين حرفها نزنيد.
از خاتمي درباره نوع برخورد با تجمعكنندگان روز سهشنبه پرسيده شد كه وي گفت: اميدوارم اين طليعه برخوردهاي جديد در آينده نباشد. البته اگر هم باشد كاري جز اظهار تأسف نميتوانم بكنم.
بر اساس اين گزارش، رييسجمهور، همانند روزهاي گذشته با صورتي خندان و صبر و تحملي دوستداشتني بر سر ميزهاي خبرنگاران حاضر ميشد و به احوالپرسي و گفتوگو و پاسخ به سؤالات آنها ميپرداخت.
خاتمي سپس با قرارگرفتن در پشت تريبوني كه براي وي تعبيه شده بود، طي سخناني بار ديگر تأكيد كرد كه نقد و اطلاعرساني منصفانه، وظيفه اصلي مطبوعات است.
*در پايان سخنراني رييسجمهور لوح يادبودي از سوي خبرنگاران حوزه دولت به رييسجمهور اهدا شد كه متن آن به اين شرح است:
« بسمالله الرحمن الرحيم
آموزگار بزرگ ادب و شكيبايي
حضرت حجتالاسلام والمسلمين جناب آقاي سيد محمد خاتمي
رياست محترم جمهوري اسلامي ايران
بيترديد شكوفايي و اعتلاي نظام مقدس جمهوري اسلامي، مرهون تلاش و خدمت خالصانه بزرگمردان دلسوز و فرهيختهاي است كه با بهرهگيري مناسب از امكانات و منابع در همه بخشها، زمينه رشد هرچه بيشتر كشور سرافراز ايران اسلامي را فراهم كردهاند.
اينك كه آخرين روزهاي كار دولت محبوب و پرافتخار حضرتعالي سپري ميشود، ما به عنوان خبرنگاران حوزه دولت كه به صورت مستقيم و مستمر، شاهد درايت، هوشمندي و تلاش مداوم شما براي آباداني و سرافرازي كشور، بودهايم، وظيفه خود ميدانيم كه مراتب قدرداني و سپاس صميمانه خود را به محضر حضرتعالي ابلاغ نماييم.
تجليل از شما، تجليل از مردمسالاري ديني، آزادي، قانونمداري و صيانت از حقوق مردم و تجليل از همه انديشههاي اصلاحطلبي است كه جامعه فرهيخته ايران اسلامي را به سوي آيندهاي روشن پيوند ميزند.
توفيق روزافزون شما را از خداوند متعال خواستاريم و اميد آن داريم كه جامعه اسلامي همچون گذشته از همت، انديشه والا و حضور آن انديشمند فرزانه بهرهمند باشد.
خبرنگاران حوزه دولت
22/4/84 »
* حبيبالله عباسي، خبرنگار هيات دولت ايسنا نيز لوح تقديري را كه از سوي حدود 40 نفر از خبرنگاران هيات دولت مطبوعات، خبرگزاريها و ديگر رسانهها تهيه شده بود، به رييسجمهور تقديم كرد و متن آن را خواند.
متن لوح خبرگزاري دانشجويان ايران، ايسنا، نيز به اين شرح است:
« بسم الله الرحمن الرحيم
راه او (امام خميني ره) راه ما، هدف او هدف ما و رهنمود او، مشعل فروزنده ماست.
(مقام معظم رهبري)
فرزند فاضل و باتقوا و متعهد امام خميني (ره)
رياست محترم جمهوري اسلامي ايران
حضرت حجتالاسلام و المسلمين سيد محمد خاتمي
نام شما يادآور آگاهي و آزادي، سلوك شما نقطه جمع روشنفكري ديني و شخصيت شما سرمايهي معنوي و افتخارآميز ايران اسلامي است.
به پاس دوران فرهنگساز، انديشه بلند، فروتني كمنظير و حمايتهاي بيدريغتان به شما آموزگاربزرگ ادب و شكيبايي تقديم ميشود.
* زيباترين صحنه در اين مراسم اهداي 40 شاخه رز سفيد ، صورتي و سرخ از سوي خبرنگاران حاضر به رييسجمهور بود كه خبرنگاران و تصويربرداران به شدت از آن استقبال كردند.
* خبرنگاران بر روي پلههاي حافظيه به صورت دستهجمعي ايستادند و با خواندن سرود ”يار دبستاني” و ”اي ايران“ و شعار “خاتمي دوستت داريم” از رييسجمهور كه به جمع آنها وارد ميشد، استقبال كردند و با شور و هيجان خواستار گرفتن عكسهاي يادگاري با وي شدند.
سپس رييسجمهور كه بارها و بارها مورد تشويق خبرنگاران قرار گرفت همراه آنان به سمت سالن غذاخوري رفت.
هنگامي كه خبرنگار ايسنا لوح سپاس خبرنگاران اين خبرگزاري را به آقاي خاتمي تقديم ميكرد، رييسجمهور گفت: من به صورت خاص ارادتمند شما و به صورت عام اراتمند همه بچههاي ايسنا هستم.
*مهمترين سخنان مطرحشده از سوي خبرنگاران در مراسم چهارشنبهشب، سلوك، رفتار و منش خاتمي در اجتماعات به خصوص در برخورد با خبرنگاران بود.
*در اين مراسم مهندس علي خاتمي، رييس دفتر رييس جمهور، محمد علي ابطحي، مشاور رييسجمهور و تني چند از مديران نهاد رياستجمهوري وي را همراهي ميكردند.
*هنگامي كه خبرنگاران ميگفتند ”درود بر خاتمي“ رييسجمهور به آنها اشاره كرد كه اين شعار را تكرار نكنند كه خبرنگاران به جاي آن شعار سر دادند “خاتمي دوستت داريم ، حاج آقا دوستت داريم“.
* شام خبرنگاران با رييسجمهور در محيطي صميمانه تدارك ديده شده بود و خبرنگاران در كنار وي شام را صرف كردند.
* در پايان مراسم و هنگام خداحافظي، خبرنگاران همچنان خاتمي را احاطه كرده بودند، به نحوي كه ماشين رييس جمهور به سختي ميتوانست حركت كند.
* تني چند از خبرنگاران نيز نامههايي را به رييسجمهور تقديم كردند.
* خبرنگاران اظهار ميكردند كه اين مراسم به مراسمي به يادماندني براي آنان تبديل شده است.