امروز صبح در تهران سفراي سه كشور اروپايي فرانسه، آلمان و انگليس با حمايت اتحاديهي اروپا طرح پيشنهادي خود را براي آنچه كه ”يك توافق بلند مدت با ايران“ خواندند، تسليم تهران كردند.
به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) خلاصهي متن پيشنهادي سه كشور اروپايي كه سفارت انگليس نسخهاي از آن را براي ايسنا فرستاده، به شرح ذيل است:
1- مذاكرات كنوني ميان اتحاديهي اروپا / سه كشور اروپايي با ايران در دسامبر 2004 به دنبال نتايج توافق پاريس در 15 نوامبر 2004 آغاز شد.
2- توافق پاريس ميگويد “بر اساس اين تعليق (تعليق همه فعاليتهاي مربوط به غني سازي به ويژه شامل همه آزمايشها يا توليدات در هر يك از تجهيزات تبديل اورانيوم)، اتحاديهي اروپا / سه كشور اروپايي و ايران توافق كردهاند كه مذاكراتشان را با رويكردي براي دستيابي به يك توافق قابل پذيرش دو طرفه براي همكاري بلندمدت آغاز كنند.
بر اساس توافق پاريس، اين توافقات تضمينهاي عملي براي اثبات اينكه هدف برنامهي هستهيي ايران صرفا صلحآميز است، به وجود ميآورد؛ هم چنين اين توافقات تضمينهاي محكمي براي همكاري اقتصادي، تكنولوژيك و هستهيي و توافقات محكمي براي مباحث امنيتي ايجاد ميكند.
3- اتحاديهي اروپا / سه كشور اروپايي در اكتبر سال 2004، پيش از توافق پاريس پيشنهادات خود را در مورد شكلهاي ممكن چنين توافق بلندمدتي به ايران ارايه دادند.
ايران در مارس 2005 پيشنهاداتش را ارايه داد، اما اين پيشنهادات مبتني بر ازسرگيري توليدات پيشين مواد قابل انشقاق بود؛ بدون اينكه توضيح جامعي دربارهي استفادهي غيرنظامي از مواد هستهيي كه ميخواست توليد كند، ارايه دهد.
4- وزراي خارجهي سه كشور اروپايي و خاوير سولانا در 25 مه 2005، با هيات نمايندگان ايران به سرپرستي حسن روحاني در ژنو ديدار كردند.
آنها موافقت كردند كه سه كشور اروپايي / اتحاديهي اروپا تا پايان ماه ژوييه يا اوايل آگوست طرح پيشنهادي جامعي براي يك توافق بلندمدت عرضه كنند؛ بر اين اساس اتحاديهي اروپا / سه كشور اروپايي در 5 آگوست چارچوب يك توافق بلندمدت را به ايران ارايه كردند.
5- اتحاديهي اروپا / سه كشور اروپايي در يك نامه ضميمه شده تصديق كردند كه ايران ميتواند در صورت تمايل نظرات ديگري هم ارايه دهد.
اين نامه ميگويد كه سه كشور اروپايي / اتحاديهي اروپا از بحث بر سر همه پيشنهاداتي كه بتواند به رسيدن به يك توافق بلندمدت و رضايت بخش بر اساس توافق پاريس منجر شود، استقبال ميكند.
6- اين چارچوب داراي متني 34 صفحهيي با جزييات است و عناصر ممكن براي توافق آينده را عرضه ميكند.
اين چارچوب فعاليت گستردهي اتحاديهي اروپا / سه كشور اروپايي را منعكس ميكند و بسياري از نكات مورد نظر مذاكره كنندگان ايراني را در بر ميگيرد.
نكات اصلي به صورت خلاصه در زير آمده است:
1- مقدمه
اتحاديهي اروپا / سه كشور اروپايي پيشنهاد ميكنند كه مقدمه توافق نهايي بايد اصولي را كه روابط بلند مدت ميان اتحاديهي اروپا / سه كشور با ايران مبتني بر آن است، در بر بگيرد.
آن توافق بر اهميت توسعه روابط در راستاي اطمينان و همكاري ميان ايران و اتحاديهي اروپا / سه كشور اروپايي به منظور حفظ صلح و ثبات بينالمللي تاكيد ميكند.
ايران و اتحاديهي اروپا / سه كشور اروپايي مادهي پنجم معاهدهي منع گسترش و حق استفاده صلح آميز از انرژي هستهيي كه در آن ذكر شده را به رسميت ميشناسند.
آنها تصديق ميكنند كه توافق نهايي بر سر هماهنگي بلندمدت، اين تضمين عملي را ايجاد ميكند كه در صورتي برنامه هستهيي ايران منحصرا در راستاي اهداف صلح آميز باشد، فورا به وضعيت بهتري در روابط مبتني بر يك فرايند همكاري در حوزههاي مختلف منجر خواهد شد.
2- همكاريهاي سياسي و امنيتي
اصول كلي:
اتحاديهي اروپا / سه كشور اروپايي پيشنهاد ميكند كه در هر نوع توافق نهايي ايران و اتحاديهي اروپا / سه كشور اروپايي توافقات دو طرفه در انطباق با منشور سازمان ملل، شامل اصل تفكيك مقاصد ستيزه جويانه از مقاصد صلح آميز و در انطباق با اصول دادرسي و قوانين بينالمللي باشد.
بر اساس اين قوانين كشورها در روابط بينالملليشان از تهديد يا استفاده از نيروها عليه تماميت ارضي يا استقلال سياسي هر كشور يا هر روش ديگر كه متناقض با اهداف سازمان ملل باشد، منع ميشوند.
اين قوانين هم چنين خواستار رعايت احترام و حمايت از حقوق بشر و آزاديهاي اساسي براي همه بدون تبعيض از هر نوعي شده است.
تعهدات امنيتي:
بر اساس يك توافق كلي و اجراي تعهدات ايران در قبال NPT، انگليس و فرانسه آماده تاييد مجدد تضمينهاي امنيتي يك جانبهيي هستند كه در 6 آوريل 1995 و با ارجاع به قطعنامه 984 شوراي امنيت سازمان ملل داده شد.
حوزههاي منافع ويژه:
اتحاديهي اروپا / سه كشور اروپايي به عنوان بخشي از يك توافق كلي پيشنهاد ميكنند كه هر دو طرف بايد تعهداتي در حوزههاي زير عرضه كنند:
- عدم گسترش:
اتحاديهي اروپا / سه كشور اروپايي و ايران بايد مجددا تاييد كنند كه به تعهدشان به معاهدههاي منع گسترش و معاهدات امنيتي كه عضو آن هستند پايبند ميمانند و لازم است كه مكانيزمهاي پذيرش آن را تقويت كنند. اهميت تبعيت جامع از معاهدات منع گسترش و خلع سلاح و اجراي كامل توافقات پادمانهاي آژانس انرژي اتمي و پروتكل الحاقي را مورد تاكيد قرار دهند. همچنين بايد تعهداتشان را نسبت به هدف عاري سازي خاورميانه از سلاحهاي كشتار جمعي و ابزار اين عاريسازي مجددا تاييد كنند.
- امنيت منطقهيي:
اتحاديهي اروپا / سه كشور اروپايي به عنوان بخشي از يك توافق كلي، از گفتوگوي گسترده با ايران بر سر مباحث امنيت منطقهيي استقبال ميكند.
اتحاديهي اروپا / سه كشور اروپايي در راستاي اين هدف به عنوان بخشي از توافق كلي، به فعاليت با ايران به منظور تشويق استانداردهاي اطمينانسازي و توافقات امنيت منطقهيي اقدام ميكند.
چنين بحثهايي ميتواند با مشاوره نزديك با ساير كشورهاي منطقه رخ بدهد.
- تروريسم:
اتحاديهي اروپا / سه كشور اروپايي و ايران نسبت به مبارزه با تروريسم، توقف و جلوگيري از فراهم ساختن زمينهي مالي براي تروريستها متعهد ميشوند.
- مبارزه با قاچاق مواد مخدر:
اتحاديهي اروپا / سه كشور اروپايي به طور فعال با برنامههاي بينالمللي كه براي مبارزه با مشكل مواد مخدر در ايران طراحي شده، شامل افزايش همكاريهاي پليس مرزي ايران / افغانستان، آموزش افسران مرزي و توسعهي پروژههاي مربوطه، به محض درخواست ايران همكاري ميكنند.
مكانيزمهاي اجرايي:
اتحاديهي اروپا / سه كشور اروپايي ايجاد توافقات سطح بالا در مباحث امنيتي و سياسي كه پيشرفت اين بخش از توافقات را مورد تجديد نظر قرار داده و اجتماعي را براي بحث دربارهي مسايل منطقهيي، بينالمللي و منافع مشترك فراهم ميكند، پيشنهاد ميكند.
3- حمايت بلندمدت از برنامهي هستهيي غيرنظامي ايران
اصول:
اتحاديهي اروپا / سه كشور اروپايي حق ايران را بر اساس ماده پنج NPT براي توسعهي تحقيقات، توليد و استفاده از انرژي هستهيي بدون تبعيض با تعهدات آن تحت NPT؛ شامل حق ايران براي توسعهي برنامه توليد برق هستهيي غيرنظامي به رسميت شناخته و اعلام ميكنند كه بر اساس توافق كلي، آنها تمايل دارند از ايران براي توسعهي برنامه تحقيق و توسعه برق هستهيي غيرنظامي كه از نظر اقتصادي، علمي و هماهنگ با معيارهاي منع گسترش است و با نيازهاي انرژي ايران تطابق دارد، حمايت كنند و به طور كامل از همكاري بلندمدت در حوزهي هستهيي غيرنظامي بين ايران و روسيه حمايت كامل به عمل آورند.
چارچوب:
بر اساس يك توافق كلي، همكاري ميان ايران و اتحاديهي اروپا / سه كشور اروپايي در حوزهي هستهيي افزايش مييابد:
ايران به بازار بينالمللي تكنولوژيهاي هستهيي جايي كه در آن پيمانكاران تكنولوژيها را بر پايه رقابت آزاد و رسمي ارايه ميدهند، دسترسي خواهد داشت.
اين همكاري مربوط به اجراي همه تعهدات و توافقات بينالمللي ايران، شامل تنظيمات بلندمدت مورد توافق ميان ايران اتحاديهي اروپا / سه كشور اروپايي روشن شدن سوالاتي كه آژانس بينالمللي انرژي اتمي بر اساس پذيرش توافقات پادماني و پروتكل الحاقي توسط ايران ايجاد كرده و همكاري مداوم با آژانس است.
بر اساس قطعنامهي 1540 شوراي امنيت و با احترام به هنجارهاي بينالمللي و محلي و هنجارهاي اتحاديهي اروپا، ايران و اتحاديهي اروپا / سه كشور اروپايي به اجراي كنترل صادرات ملزم ميشوند:
سه كشور اروپايي تعهد ميشوند كه خود اين كنترلها را در راهي غير تبعيضآميز اجرا كرده و بافت جديدي را كه از طريق استانداردهاي اعتمادسازي و توافقاتي كه بر اساس توافق كلي ايران متضمن آن ميشود به ياد داشته باشند.
دسترسي ايران به بازار سوخت هستهيي بينالمللي و همكاري در انرژي هستهيي:
بر اساس اين اصول و بر اساس يك توافق كلي و اعتماد دوجانبه در حال رشد، اتحاديهي اروپا / سه كشور اروپايي از توسعهي برنامهي هستهيي غيرنظامي ايران حمايت ميكنند. اين حمايت شامل كمك براي تخصيص تجهيزات مورد نياز براي راكتورهاي تحقيقي بيشتر در ايران و همكاري در ديگر حوزههاي استفادهي صلحآميز از انرژي هستهيي، غير از فعاليتهاي چرخهي سوخت هستهيي است.
اتحاديهي اروپا / سه كشور اروپايي همچنين از توسعهي همكاري در زمينههايي چون توليدات راديو – ايزوتوپها تحقيقات پايهيي و استفاده صلحآميز از انرژي هستهيي در حوزهي كشاورزي و پزشكي، همچنين ايجاد همكاري ميان مقامات هماهنگكننده ميان اتحاديهي اروپا / سه كشور اروپايي، ايران و آژانس به منظور همكاري براي طرح و اجراي رژيمهاي امنيتي استاندارد هستهيي بينالمللي حمايت ميكنند.
اتحاديهي اروپا / سه كشور اروپايي از آغاز مذاكره بر سر توافق ميان ايران از سويي و آژانس بينالمللي و اتحاديهي اروپا از سوي ديگر، حمايت ميكند.
اتحاديهي اروپا / سه كشور اروپايي تصديق ميكند كه ايران بايد دسترسي بيشتري به سوختهستهيي مورد نياز راكتورهاي تحقيقي آب سبك كه صنعت هستهيي غير نظامي ايران را تشكيل ميدهد، داشته باشد.
روسيه به طور رسمي تعهد كرده كه سوخت هستهيي را در مدت زمان عمر مفيد راكتورهاي ساخت روسيه ايران تهيه كند.
به منظور تضمينهاي بيشتر به ايران مبني بر اينكه ايران ميتواند در بلند مدت به تامين كنندگان خارجي تكيه كند، اتحاديهي اروپا / سه كشوراروپايي چارچوبي را با ايران توسعه ميدهند كه چنين تضمينهايي را بدون صدمه زدن به توافقات دوجانبه بيشتري كه تحت حمايت آژانس بينالمللي انرژي اتمي به وجود آمده، به وجود ميآورد.
اتحاديهي اروپا / سه كشوراروپايي راههاي دسترسي به چنين تضمينهايي را شامل ايجاد و مكانيسم ذخاير سوخت پيشنهاد ميكنند.
ايجاد اطمينان :
همكاري بلند مدت موثر ميان ايران و جامعهي بينالمللي در حوزهي هستهيي غيرنظامي نيازمند ايجاد مداوم اطمينان در دورهاي طولاني و قابل توجه است.
چنانچه ايران خواهان تامين تضمين شده سوخت طي سالهاي آتي باشد، قادر خواهد بود اطمينان مورد نياز را از طريق ايجاد يك تعهد الزام آور مبني بر اينكه به فعاليتهاي چرخه سوخت نميپردازد، به دست آورد. اين امر شامل ساخت و كاربرد راكتورهاي تحقيقي آب سبك و راكتورهاي برق آب سبك نميشود.
چنين تضميني به طور مشترك موازي با مكانيزمهايي كه براي توافق كلي در نظر گرفته شده، مورد بازنگري قرار ميگيرد.
ايران، به عنوان يك عنصر اساسي مكانيسم ايجاد اطمينان بينالمللي، متعهد ميشود در يك تعهد الزامآور قانوني قبول كند كه از NPT خارج نشود و همه تجهيزات هستهيي ايران را تحت پادمانهاي آژانس انرژي اتمي قرار دهد؛ پروتكل الحاقي NPT را هماهنگ با توافقات كنونياش تا پايان 2005 تصويب كند، ضمنا، تا زمان تصويب آن پروتكل الحاقي را كاملا اجرا كرده و با IAEA براي حل همه مباحث برجسته همكاري كند، با توافقات براي تهيه سوخت تازه خارج از ايران موافقت كند و متعهد شود كه همه سوخت مصرف شده را به تامين كنندگان اصلي باز گرداند.
اتحاديهي اروپا / سه كشور اروپايي انتظار دارند كه ايران ساخت راكتور تحقيقاتي آب سنگين در اراك را كه منجر به نگرانيهايي دربارهي گسترس سلاحهاي هستهيي شده، متوقف كند.
اتحاديهي اروپا / سه كشور اروپايي با ايران براي ايجاد گروهي به منظور شناسايي جايگزينهايي براي تسهيلات، تجهيزات و موادي كه (فقط) كاربري غير نظامي هستهيي داشته باشند، همكاري ميكند.
اين گروه ميتواند حوزههاي جديدي راي براي استخدام دانشمندان، تكنسينها و كارگراني كه براي چنين تجهيزاتي استخدام شدهاند، پيدا كند.
4- همكاريهاي اقتصادي و تكنولوژي
يك توافق كلي ميتواند به توسعه برنامه اقتصادي و فني همكاري با ايران، تكميل توافق همكاري و تجارت ايران / اتحاديهي اروپا كه ابزار اصلي براي توسعه بلند مدت روابط اقتصادي ميان اتحاديهي اروپا و ايران را فراهم ميكند، منجر شود.
اتحاديهي اروپا / سه كشور اروپايي در يك توافق طولاني مدت:
- اهميت همكاري در بخش انرژي را براي روابط بلند مدت با ايران به رسميت ميشناسد.
- آنها براي ايجاد سياستي كه به ايران به عنوان منبع بلند مدت نفت و گاز براي اتحاديهي اروپا توجه كند و قدمهايي شامل گشايش مركز تكنولوژي و مديريتي انرژي ايران / اتحاديهي اروپا به منظور توسعه همكاري عملي بردارد، آماده هستند.
- ارتقاي تجارت، سرمايهگذاري و انتقال تكنولوژي:
- فعاليت براي رسيدن به نتيجه مذاكرات بر سر پيشنويس توافق همكاري و تجارت ايران / اتحاديهي اروپا و يك توافق گفتوگوي سياسي ايران /اتحاديهي اروپا
-حمايت سياسي مداوم اروپا از پيوستن ايران به سازمان تجارت جهاني و حمايت فني براي ياري رساندن به ايران به منظور اصلاحات و تطبيق فني ضروري براي اقتصاد اين كشور (به منظور عضويت در WTO)
- موافقت براي ايجاد يك كارگاه مشترك كنترل صادرات براي اجراي قطعنامه 1540 شوراي امنيت سازمان ملل و قوانين ملي/ اتحاديهي اروپا كه امكان تبادل اطلاعات را فراهم كند و در نتيجه ايران قادر به ايجاد يك سيستم موثر كنترل صادرات شود.
- تعهد براي توسعه همكاري دو جانبه فني و علمي با ايران در حوزههاي ويژه شامل تكنولوژي محيط زيست، تكنولوژي اطلاعات و ارتباطات، آموزش و پرورش و آموزش شغلي.
تقويت همكاري در حوزههايي چون حمل و نقل هوايي، ايستگاههاي راهآهن، حمل و نقل دريايي، زلزله شناسي، زير ساختارها، صنعت كشاورزي و تغذيه و توريسم.
5- مكانيزمهاي بازنگري
اتحاديهي اروپا / سه كشور اروپايي و ايران توافق ميكنند با حسن نيت اين توافقنامه را اجرا كنند.
اين توافقنامه در هر 10 سال يكبار در سطح وزرا، مورد بازنگري قرار ميگيرد. هر تغييري در توافقنامه بايد مورد توافق طرفين قرار گيرد.
اتحاديهي اروپا / سه كشور اروپايي قصد دارند به منظور اطلاع رساني و كسب توافق جامعهي بينالمللي توافق نهايي را منتشر كنند.