سرانجام پس از سه روز مناقشه ميان اعضاي شوراي حكام آژانس بينالمللي انرژي اتمي بر سر صدور قطعنامهاي عليه برنامهي هستهيي ايران، در دومين جلسه از نشست اضطراري شوراي حكام كه پس از چند بار به تعويق افتادن به علت اختلافات شديد اروپا و جنبش عدم تعهد بر سر متن و لحن قطعنامه، عصر روز گذشته(پنجشنبه) تشكيل شد، اعضاي شورا قطعنامهاي را عليه كشورمان صادر و با اجماع و بدون رايگيري به تصويب رساندند.
به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، بنا به اعلام پايگاه اينترنتي آژانس بينالمللي انرژي اتمي، دومين جلسهي نشست اضطراري شوراي حكام آژانس بينالمللي انرژي اتمي قراربود راس ساعت 15 پنجشنبه به وقت وين در مقر اين سازمان برگزار شود تا به بررسي پروندهي هستهيي ايران و اجراي پادمانها و قطعنامههاي مربوطه در اين كشور و قطعنامهي اروپا كه چهارشنبه شب به شورا تحويل داده شد، بپردازد، اما بعد از ظهر روز گذشته ديپلماتها خبر دادند، ادامهي اختلافات شديد ميان عدم تعهد و اروپا باعث ايجاد يك ساعت و نيم تاخير در برگزاري نشست شدهاست تا طرفها امكان و زمان بيشتري را براي برگزاري نشستهاي پشت درهاي بسته و رايزني براي رسيدن به توافق با يكديگر داشته باشند.
شبكهي خبري بي.بي.سي روز گذشته پيش از برگزاري نشست شورا به نقل از سيروس ناصري، رييس هيات مذاكرهكنندهي ايران با اروپا با ذكر اين كه توليد سوخت هستهيي حق مسلم ايران است، افزود: مذاكرات با اتحاديهي اروپا در خصوص ادامهي فرآوري اورانيوم پايان يافته است.
ناصري در گفتوگو با برنامهي شبانگاهي خبر بي.بي.سي با رد پيشنهادات اتحاديهي اروپا براي اعطاي امتيازات اقتصادي و سياسي آنها را مجموعهاي از آب نبات چوبي خواند و گفت: ما در حال حاضر به مذاكرات كنوني يا مذاكرات در آينده اميد چنداني نداريم.
وي با رد انتقادات صورت گرفته نسبت به فك پلمب تاسيسات اصفهان گفت: كاملا اشتباه است كه در نظر بگيريم فقط تعداد معدودي از كشورهاي جهان، آمريكا و چند كشور اروپايي به علاوهي روسيه بايد توليد انحصاري سوخت را در دست داشته باشند.
رييس تيم مذاكرهكنندهي ايران در بخش ديگري از سخنانش گفت: فكر ميكنم براي آمريكا و به ويژه اروپا حركت در مسير رويارويي محاسبهي اشتباه بزرگي خواهد بود.
وي ادامه داد: به هيچ وجه هيچ مبناي حقوقي براي رفتن به شوراي امنيت وجود ندارد. اگر چنين باشد حاصل انتخابي سياسي است و آن اشتباهي بسيار بسيار بزرگ است.
اين گزارش ادامه داد كه ناصري پذيرفت ايران ”تا حدي در خصوص شفافسازي محتاط بوده است، در غير اين صورت اين برنامه با اقدامات ناخواندهي آمريكاييها ويران ميشد.“
بر اساس اين گزارش چين نيز پيش از برگزاري اين نشست اعلام كرد كه از ارجاع پروندهي هستهيي ايران به شوراي امنيت سازمان ملل حمايت نميكند و اين كار را سودمند نميشمارد.
به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران، به نقل از روزنامهي داون - چاپ پاكستان - وانگ گوانگيا، نمايندهي چين نزد سازمان ملل اعلام كرد: دولت ايران، اتحاديهي اروپا و آژانس بينالمللي انرژي اتمي در حال حاضر مذاكراتي حساس را انجام ميدهند و ما فكر نميكنيم كه ارجاع مساله به شوراي امنيت سودمند باشد.
وانگ به خبرنگاران گفت كه چين از تلاشهاي آژانس و اتحاديهي اروپا براي رسيدن به توافق بر سر اين موضوع حمايت ميكند.
وي از اين كه آيا چين قطعنامهاي احتمالي عليه ايران را در شوراي امنيت سازمان ملل وتو خواهد كرد، سر باز زد و گفت: خيلي زود است كه بخواهيم در اين باره چيزي بگوييم.
نمايندهي چين نزد سازمان ملل همچنين گفت كه چين با اعمال هرگونه تحريمي عليه ايران مخالف است
خبرگزاري رويتر با اشاره به قطعنامهي اروپا عليه ايران نوشت كه قطعنامهي سه كشور اروپايي از ايران خواسته است: تعليق كامل تمام فعاليتهاي مربوط به غنيسازي را مجددا محقق سازد و به مديركل اجازه دهد تا دوباره مهرومومهايي را كه از تاسيسات اصفهان رفع شده بود، دوباره بر روي اين تاسيسات بگذارد.
اين خبرگزاري به نقل از ديپلماتهاي اتحاديهي اروپا مدعي شد كه اگر ايران به اين قطعنامه پايبند نباشد، آنها در ماه سپتامبر از شوراي حكام خواهند خواست تا موضوع را به شوراي امنيت ارجاع دهد.
اين گزارش به نقل از يك ديپلمات اروپايي كه نامي از وي نبرد، پيشنويس قطعنامه عليه ايران را به اندازهاي تند توصيف كرد كه آمريكايي را راضي خواهد كرد و مدعي شد كه اين قطعنامه در عين حال به گونهاي است كه كشورهاي در حال توسعه ميتوانند با آن كنار بيايند.
وي گفت، اين امكان وجود دارد كه اعضاي شوراي حكام مجبور به رايگيري بر سر تصويب قطعنامهي شوراي حكام عليه ايران شوند و ادعا كرد: در رايگيري ميتوانيم پيروز شويم اما اجماع را ترجيح ميدهيم.
مليسا فلمينگ، سخنگوي آژانس بينالمللي انرژي اتمي در گفتوگو با بخش خبري شبكهي بي.بي.سي ورلد دربارهي قطعنامهي اروپاييها عليه ايران اظهار داشت: اين قطعنامه نسبت به ازسرگيري فعاليتهاي هستهيي در ايران ابراز نگراني جدي كرده است و خواستار بازگشت ايران به تعليق فعاليتهايش حتي در تاسيسات اصفهان شده است.
وي خاطرنشان كرد كه در اين قطعنامه حرفي از اعمال تحريم عليه ايران به ميان نيامده است و ادامه داد: نهايت اقدام شوراي حكام ميتواند اين باشد كه مساله را به شوراي امنيت ارجاع دهد و در آن جاست كه امكان اعمال تحريم وجود خواهد داشت.
فلمينگ خاطرنشان كرد: در حال حاضر اجماعي بر سر قطعنامه حاصل نشده است؛ با وجودي كه همچنان كشورهايي هستند كه از پذيرش اين قطعنامه خودداري ميكنند، آن از حمايت خوبي در ميان كشورهاي عضو برخوردار است.
وي افزود: بنابراين پيش از برگزاري جلسهي بعدازظهر روز گذشته كه همه ميخواهند طي آن قطعنامه با اجماع تصويب شود تا پيامي مشترك به ايران ارسال شود، مذاكراتي پشت درهاي بسته در اين خصوص در جريان است.
سخنگوي آژانس با اشاره به اظهارات كوفي عنان، دبيركل سازمان ملل مبني بر درخواست از تمام طرفها براي ادامه دادن به مذاكرات تصريح كرد: محمد البرداعي هم اين را درخواست خواهد كرد و خواهد گفت كه بهترين راه، مذاكره است. وي همچنين معتقد است سيستم بازرسيها در حال انجام و حصول پيشرفت است.
وي دربارهي اظهارات سيروس ناصري، رييس هيات مذاكرهكنندهي ايران مبني بر اين كه حق تهران است به انجام فعاليتهاي صلحآميز از جمله غنيسازي بپردازد، مدعي شد: از نظر حقوقي، بسياري ايران را به دليل فعاليتهاي هستهيي مخفياش در گذشته، پروندهاي ويژه ميدانند. بسياري از مسايل هنوز حل و فصل نشدهاند و بازرسان آژانس ميكوشند قطعات اين پازل را كنار هم قرار دهند تا به نتيجه دست يابند. بياعتمادي زيادي نسبت به اين كشور وجود دارد و آژانس ميخواهد كه اين مسايل حل شوند.
بر اساس اين گزارش خبرگزراي رويتر گزارش داد،علي آقامحمدي، دبير كميتهي اطلاعرساني شوراي عالي امنيت ملي كشورمان در واكنش به پيشنويس قطعنامهي اروپا كه به شوراي حكام ارايه شده است، گفت: از سرگيري تعليق در ايران هيچ معنايي نخواهد داشت.
وي گفت: ازسرگيري تعليق بيمعناست. روند مذاكرات با اروپا اثبات كرده است كه تعليق فعاليتهاي ما راه حل مساله نيست.
آقامحمدي تاكيد كرد، ازسرگيري فعاليتها در تاسيسات اصفهان به معناي به هم زدن بازي نيست و اين اقدام فقط "براي خروج از بنبست هستهيي بوده است."
در اين ميان خبرگزاري فرانسه گزارش داد، كشورهاي عضو جنبش عدم تعهد با پيشنويس قطعنامهي اروپا دربارهي برنامهي هستهيي ايران به شدت مخالفت ميكنند، اما اين كشورها در نشستهاي پيشين شوراي حكام از مواضعشان عقبنشيني كردهاند.
اين خبرگزاري به نقل از يك ديپلمات عالي رتبهي عضو جنبش عدم تعهد كه نامي از وي نبرد، گزارش داد كه عدم تعهد نميخواهد قطعنامهاي دربارهي ايران صادر شود و بيم دارد اين امر به منزوي شدن ايران بينجامد و به عكسالعمل نشان دادن اين كشور منجر شود.
وي ادامه داد: مشكل عدم تعهد اين است كه ايران عضوي از اين جنبش است و اين جنبش به شدت با اعمال فشار بر آنها عليه آنچه كه احساس ميكنند حق مشروعشان است و تعليقي كه داوطلبانه انجام دادهاند، مخالفت ميكند.
ديپلمات يادشده گفت، برخي كشورهاي عضو عدم تعهد احساس ميكنند شوراي حكام منحصرا به ابزاري براي منافع اروپا تبديل شده است.
براساس اين گزارش، عدم تعهد در اصلاحيهاي كه به سه كشور اروپايي تسليم كرده، تمامي پاراگرافهايي را كه از ايران ميخواهد تعليق داوطلبانهاش را حفظ كند، حذف كرده است.
به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران ، دكتر محمد سعيدي، معاون امور بينالملل سازمان انرژي اتمي كشورمان به رويتر گفت: قطعنامهي سه كشور اروپايي قابل پذيرش نيست و ما آن را رد ميكنيم.
وي افزود: اگر قطعنامهي اتحاديهي اروپا تصويب شود، ايران توافق پاريس را نقض شده در نظر ميگيرد.
سعيدي ادامه داد: ايران اين قطنامه را نميپذيرد، زيرا قانوني نيست و همچنين بر خلاف معاهدهي منع گسترش سلاحهاي هستهيي است.
خبرگزاري رويتر به نقل از يك مقام ارشد ايراني گزارش كرد، طرح آفريقاي جنوبي براي حل مسالهي فعاليتهاي هستهيي ايران بعيد است كه مورد پذيرش قرار بگيرد.
اين خبرگزاري به نقل از ديپلماتهايي كه نامي از آنها نبرد، نوشت، اين طرح پيشنهاد ميكند كه محصول تاسيسات فرآوري اورانيوم ايران پيش از آن كه به اورانيوم غنيشده تبديل شود، به جاي ديگري صادر شود.
اين خبرگزاري به نقل از يك مقام ارشد ايراني كه نامي از وي نبرد، ادامه داد كه اين ايده بعيد است به مرحلهي اجرا در بيايد.
وي گفت: چنين اتفاقي نخواهد افتاد. ايران ميخواهد كه چرخهي سوخت هستهيي را در اختيار داشته باشد.
اين خبرگزاري به نقل از ديپلماتهايي كه نامي از آنها نبرد، ادامه داد، طرح آفريقاي جنوبي شامل انتقال كيك زرد اورانيوم به ايران براي تبديل آن به گاز هگزافلورايد اورانيوم (UF6) است و پس از آن براي انجام غنيسازي و تبديل به سوخت هستهيي به آفريقاي جنوبي بازگردانده خواهد شد.
بر اساس اين طرح، ايران سپس با تضمين اين كه خودش اورانيوم را غنيسازي نخواهد كرد، سوخت هستهيي را به دست خواهد آورد.
اين گزارش ادامه داد، سيروس ناصري، رييس هيات ايران در آژانس بينالمللي انرژي اتمي تاييد كرد كه چنين طرحي بر روي ميز مذاكرات قرار داشته است.
وي به خبرنگاران گفت: تابو امبكي، رييس جمهور آفريقاي جنوبي اين طرح را ارايه كرده است.
وي گفت: پيش از آن كه ما نظري در اين باره بدهيم، منتظريم تا ببينيم پاسخ اروپاييهايي به آن چيست. ظاهرا نشانههايي مبني بر آن وجود دارد كه آنها ميخواهند ببينند اين طرح چيست.
در عين حال اين خبرگزاري به نقل از يك ديپلمات عاليرتبهي اروپايي در تهران كه نامي از وي نبرد، ادامه داد كه اين ايده بعيد است امكان عملياتي شدن پيدا كند.
در عين حال اين خبرگزاري به نقل از يك ديپلمات اروپايي در آژانس بينالمللي انرژي اتمي ادامه داد كه محمد البرادعي، مديركل آژانس بينالمللي انرژي اتمي به اين طرح ”بسيار تمايل“ دارد.
بر اساس اين گزارش سخنگوي وزرات امور خارجهي آمريكا نيز با اشاره به فك پلمب تاسيسات اصفهان در اظهاراتي مداخلهجويانه ابراز داشت: ما اين اقدام را گام منفي ديگري از سوي ايران در جهت نقض توافق پاريس در نظر ميگيريم.
آدام ارلي، سخنگوي وزرات امور خارجهي اين كشور در ادعايي بياساس افزود: اين اقدام ايران نشاندهندهي آن است كه اين كشور فقط خود را منزويتر و گرفتارتر ميسازد.
وي ادامه داد: ما به همكاري نزديك با سه كشور اروپايي و ديگر اعضاي شوراي حكام آژانس بينالمللي انرژي اتمي ادامه ميدهيم و ميخواهيم پيامي جدي را به ايران بفرستيم مبني بر آنكه از سرگيري دوبارهي تعليق فعاليتهاي فرآوري اورانيوم و همكاري كامل با آژانس در حل تمامي مسايل بيپاسخ دربارهي برنامهي هستهيي اين كشور بسيار اهميت دارد.
سخنگوي وزرات امور خارجهي آمريكا با ذكر اينكه ميكوشيم تا اجماع در خصوص قطعنامهاي جدي را به دست آوريم مدعي شد: اقدامات تحريككنندهي مستمري را از سوي ايران شاهد بودهايم، از جمله امتناع پذيرش پيشنهاد اروپا، رد پيشنهاد اروپا، ازسرگيري فعاليت فرآوري اورانيوم و شكستن مهرومومها؛ اين پيامي بسيار روشن را به جامعهي بينالمللي مبني بر اينكه ايران از همكاري با جامعهي بينالمللي خودداري ميكند، ميفرستد و اين پيامي است كه اعضاي شورا به وضوح آن را شنيدهاند.
ارلي همچنين گفت كه ما ميخواهيم به ايران فرصتي براي انجام اقدامي صحيح را بدهيم، يعني ميخواهيم شاهد باشيم كه ايران، تعليق را از سر ميگيرد و هماهنگ با توافق پاريس اقدام ميكند.
خبرگزاري اتريش نيز گزارش داد، استراليا از ايران خواست تا به مذاكرات بر سر برنامهي هستهيياش ادامه دهد.
اين خبرگزاري ادامه داد، الكساندر داونر، وزير امور خارجهي استراليا گفت: ايران گزينهاي را پيش رو دارد.
وي در ادامه در اظهاراتي بياساس ادامه داد: تهران نبايد فكر كند كه انزوا از جامعهي بينالمللي و رفتار غيرمسوولانه راهي به سوي موفقيت ملي است. بر اساس اين گزارش، وي ابراز اميدواري كرد كه دولت ايران تصميمي عاقلانه اتخاذ كند.
لي ژائوشينگ، وزير امور خارجهي چين در ديدار با غلامعلي خوشرو، معاون وزير امور خارجهي ايران با اعلام اين مطلب اظهار داشت: چين تمايلي مداوم براي راهحلي رضايتآميز در خصوص مسالهي هستهيي ايران از طريق گفتوگوهاي ديپلماتيك دارد.
وي گفت: ما اميدواريم تمام طرفها صبور باشند و مسالهي هستهيي بتواند به صورت رضايتآميز در يك چارچوب سازماني بر اساس همكاري سازنده حل و فصل شود.
خوشرو همچنين با ژانگ يوسوئي، معاون وزير امور خارجهي چين ملاقات كرد.
ژانگ گفت: مسالهي هستهيي ايران در حال حاضر در مرحلهاي حساس قرار دارد. مهمترين مساله حفظ روند گفتوگو و مشاوره است.
چين اعلام كرده است كه از ارجاع پروندهي هستهيي ايران به شوراي امنيت سازمان ملل حمايت نميكند و اين كار را سودمند نميشمارد.
وانگ گوانگيا، نمايندهي چين نزد سازمان ملل روز گذشته (چهارشنبه) اعلام كرده بود: دولت ايران، اتحاديهي اروپا و آژانس بينالمللي انرژي اتمي در حال حاضر مذاكراتي حساس را انجام ميدهند و ما فكر نميكنيم كه ارجاع مساله به شوراي امنيت سودمند باشد.
وانگ به خبرنگاران گفته است كه چين از تلاشهاي آژانس و اتحاديهي اروپا براي رسيدن به توافق بر سر اين موضوع حمايت ميكند.
وي از اين كه آيا چين قطعنامهاي احتمالي عليه ايران را در شوراي امنيت سازمان ملل وتو خواهد كرد، سر باز زد و گفته بود: خيلي زود است كه بخواهيم در اين باره چيزي بگوييم.
نمايندهي چين نزد سازمان ملل همچنين گفت كه چين با اعمال هرگونه تحريمي عليه ايران مخالف است.
دقايقي پس از تشكيل نشست شوراي حكام قطعنامهي پيشنهادي سه كشور اروپايي با اصلاحات اندكي كه در آن صورت گرفته بود، با اجماع 35 عضو آژانس به تصويب رسيد. فلمينگ گفت: تمامي طرفها در خصوص لحن قطعنامه با يكديگر توافق داشتند.
اين در حال است كه دكتر محمد سعيدي، معاون امور بينالملل سازمان انرژي اتمي كشورمان در گفتوگو با خبرنگار ايسنا اعلام كرد: جمهوري اسلامي ايران قطعنامهاي كه لحظاتي پيش با اجماع در شوراي حكام آژانس بينالمللي انرژي اتمي به تصويب رسيد را قبول ندارد.
وي با اشاره به اين كه مفاد اين قطعنامه براي كشورمان قابل پذيرش نيست، تاكيد كرد: ايران اين قطعنامه را نميپذيرد.
خبرگزاري آسوشيتدپرس نيز گزارش داد، گرگوري شولت، نمايندهي آمريكا در شوراي حكام آژانس بينالمللي انرژي اتمي با اشاره به قطعنامهاي كه روز گذشته در دومين و آخرين جلسهي نشست اضطراري شوراي حكام عليه ايران به تصويب رسيد، مدعي شد كه تصويب اين قطعنامه نشان ميدهد جامعهي بينالمللي در ارادهاش مبني بر خروج ايران از مسير خطرناكي كه در آن قرار دارد، متحد است.
به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، متن كامل قطعنامهي مصوبهي آژانس در شوراي حكام به شرح زير است:
« قطعنامهي مصوبه يازدهم اوت 2005
شوراي حكام،
(a) با يادآوري قطعنامههاي مصوب شورا در تاريخ 29 نوامبر 2004 (GOV/2004/90)، 18 سپتامبر 2004 (GOV/2004/79)، 18 ژوئن 2004 (GOV/2004/49)، 13 مارس 2004 (GOV/2004/21)، 26 نوامبر 2003 (GOV/2003/81) و 12 سپتامبر 2003 (GOV/2003/69) و بيانيهي شورا در 19 ژوئن 2003 (GOV/OR.1072)،
(b) با يادآوري اين كه در قطعنامهي مصوبهي 18 سپتامبر 2004 (GOV/2004/79) شورا ضروري دانست براي افزايش اعتماد ايران فورا تمامي فعاليتهاي مربوط به غنيسازي از جمله توليد مواد خوراك از جمله از طريق آزمايش و يا توليد در UCF را به حال تعليق درآورد،
(c) با يادآوري اين كه در قطعنامهي مصوبه 29 نوامبر 2004 (GOV/2004/90) شورا با علاقه از توافق ميان ايران، فرانسه، آلمان و انگليس با حمايت نمايندهي عالي اتحاديهي اروپا كه در 15 نوامبر 2004 (INFCIRC/637) منتشر شد، ياد كرد،
(d) مجددا تاكيد ميكند كه همانگونه كه در قطعنامهي مصوب 29 نوامبر 2004 (GOV/2004/90) تاكيد شد، تحقق كامل و پايدار تعليق كه از سوي ايران در 14 نوامبر به عنوان اقدام داوطلبانهي اضافي غيرالزام آور از نظر حقوقي و براي اعتمادسازي به مديركل اعلام شد، براي پاسخگويي به مسايل باقيمانده ضروري است،
(e) خاطرنشان ميكند مسايل باقيماندهي مربوط به برنامهي هستهيي ايران هنوز حل و فصل نشده است و آژانس هنوز در موقعيتي نيست كه نتيجهگيري كند هيچ مواد يا فعاليت هستهيي اعلام نشدهيي در ايران وجود ندارد،
(f) با يادآوري مجدد ارزيابي مديركل در GOV/2004/83 مبني بر اين كه تمامي مواد هستهيي اعلام شده در ايران مورد بررسي قرار گرفتهاند و اين مواد به سوي فعاليتهاي ممنوعه منحرف نشدهاند،
(g) با به رسميت شناختن حقوق كشورها براي توليد و استفادهي كاربردي از انرژي هستهيي براي اهداف صلحآميز از جمله توليد انرژي برق، هماهنگ با الزاماتشان تحت معاهده، با در نظر گرفتن نياز كشورهاي در حال توسعه و
(h) با تاكيد بر لزوم پادمانهاي اجرايي براي جلوگيري از به كار گيري مواد هستهيي جهت اهداف ممنوعه بر خلاف توافقات الزامآور از نظر حقوقي و با تاكيد بر اهميت حياتي پادمانهاي قابل اجرا براي تسهيل همكاري در زمينهي انرژي هستهيي،
1. با ابراز نگراني جدي نسبت به اطلاعيهي يك اوت 2005 به آژانس بينالمللي انرژي اتمي مبني بر اين كه ايران تصميم گرفته است فعاليتهاي فرآوري اورانيوم در تاسيسات فرآوري اورانيوم اصفهان را از سر بگيرد كه در گزارش مديركل در آن آمده است كه در هشت اوت ايران كيك زرد اورانيوم را در اولين بخش خط توليد اين تاسيسات وارد كرد و در گزارش مديركل مبني بر اين كه در تاريخ 10 اوت ايران مهر و موم خطوط توليد و UF4 در اين تاسيسات را رفع كرد؛
2. با ابراز تاكيد بر اهميت جبران موقعيتي كه از رويدادهاي گزارش شده به وسيلهي مديركل ناشي شده است و همچنين اجازه براي مذاكرات بيشتر در رابطه با اين موقعيت؛
3. با درخواست از ايران براي برقراري مجدد تعليق كامل تمامي فعاليتهاي مربوط به غنيسازي از جمله توليد مواد خوراك، از جمله از طريق آزمايشها يا توليد در تاسيسات فرآوري اورانيوم بر همان مبناي داوطلبانه و غيرالزام آور از نظر حقوقي كه در قطعنامههاي پيشين شورا درخواست شده است، و اعطاي اجازه به مديركل براي نصب مجدد مهرومومهايي كه از اين تاسيسات برداشته شده است؛
4. از مديركل درخواست ميشود به نظارت نزديك موقعيت ادامه دهد و هرگونه اقدامات ديگر را به صورت مناسب به شورا اطلاع دهد؛
5. از مديركل درخواست ميشود گزارشي جامع از اجراي توافقهاي پادماني در ايران تحت معاهدهي منع گسترش سلاحهاي هستهيي و اين قطعنامه را تا سوم سپتامبر 2005 ارايه كند؛ و
6. تصميم پيگيري اين مساله همچنان به قوت خود باقي است.»
بر اساس اين گزارش، محمد البرادعي، مديركل آژانس بينالمللي انرژي اتمي با اعلام اينكه گزارشي جديد دربارهي برنامهي هستهيي ايران را در تاريخ سوم سپتامبر منتشر خواهد كرد، افزود كه ”پنجرهاي از فرصت“ براي انجام مذاكرات بيشتر ميان تهران و اتحاديهي اروپا وجود دارد.
وي پس از جلسهي شوراي حكام كه قطعنامهاي را عليه ايران مبني بر بازگشت به تعليق به تصويب رساند، گفت: ما همچنان پنجرهاي از فرصت را داريم.
البرادعي ادامه داد: هر فرصتي بايد براي رفع بحران از طريق گفتوگو ايجاد شود.
گزارش ايسنا حاكي است، سيروس ناصري رييس هيات ايراني حاضر در شوراي حكام بيانيهاي را از جانب ايران در خصوص قطعنامهي پيشنهادي اروپا قرائت كرد كه متن كامل آن به شرح زير است:
«اين مناقشه بر سر چه بوده است؟
اين نهاد در برابر چه چيزي واكنش نشان داده است؟
انگيزهها چه بودهاند؟
هدف چه بوده است؟
نتيجه چيست؟
چه چيزي در خطر است؟
مسالهاي كه در دست است، ساده است: «ايران عمليات در تاسيسات تحت حفاظت را براي توليد خوراك جهت سوخت هستهيي تحت نظارت گستردهي آژانس بينالمللي انرژي اتمي آغاز كرده است.»
اجازه دهيد يكبار ديگر با تغييري اندك بگويم: «يك عضو NNWS معاهده و عضو پادمانهاي آژانس فعاليت در در تاسيسات تحت حفاظت را براي توليد خوراك جهت سوخت هستهيي تحت نظارت گستردهي آژانس بينالمللي انرژي اتمي آغاز كرده است.»
اين هستهي اين مناقشه است.
آيا كسي قادر است توضيح دهد اين چگونه ميتواند در درجهي اول يك مساله باشد؟ آيا كسي قادر است حدس بزند چرا و تحت چه بهانهاي شورا بايد براي بررسي اين موضوع جلسهاي فوري تشكيل دهد؟ آيا كسي قادر است توضيح دهد چه چيزي هشداري را براي اقدامي بسيار سريع موجب شده است؟
من باور نميكنم كه هيچكس در اينجا پاسخي قانعكننده براي اين پرسشها داشته باشد. علت آن واضح است، زيرا پاسخي وجود ندارد. چطور ميتوان از اين نهاد خواست در برابر اقدامي كه در هماهنگي كامل با NPT و پادمانهاست و تجلي محدود بهرهگيري از حقي لاينفك است، واكنش نشان دهد. يك حق كه در معناي سادهاش نميتواند از هيچكس دريغ شود.
كشورهايي كه اين بحث را به راه انداختند و روز گذشته از اين تصميم حمايت ميكنند، ميگويند كه تحت مفهوم منع توليد سلاحهاي هستهيي چنين كاري را انجام ميدهند.
در عين حال اين كشورها كه دارندهي سلاحهاي هستهيي هستهيي هستند يا براي تامين امنيتشان تحت هر شكلي بر آنها تكيه دارند يا توليدكنندگان انحصاري سوخت هستهيي هستند يا قاطعانه بر عدم چشمپوشي از اين قابليت تحت هر شرايطي ايستادهاند.
نكته اين است كه چگونه ميزان اندكي از مواد خوراك براي غنيسازي جهت توليد سوخت هستهيي موضوع نگراني است، در حالي كه برخي از اين كشورها از جمله كشورهاي فاقد سلاح هستهيي در ميان آنها بر روي خروارها پلوتونيوم جداسازي شده كه ميتواند مستقيما و در هر زماني كه بخواهند به سوي سلاحهاي هستهيي منحرف شود، نشستهاند؟
پاسخ متعارف اين بوده است كه اين كشورها به پادمانها پايبندي خوبي دارند. آنچه آنها فراموش ميكنند اين است كه بگويند اينكه اين كشورها هرگز به اجبار از دستيابي به مواد، تجهيزات و فنآوري هستهيي محروم نشدهاند. اندكي از آن دسترسي را در اختيار ما قرار دهيد و ما نمونهاي از كاملترين شفافسازي ممكن را ارائه خواهيم كرد و پايبندي نمونهاي خواهيم داشت.
بديهي است كه انگيزه، اعمال فشار بر قرباني اين محروميتهاست و هدفي كه روشن است، حركت از تحريم به سوي محروميت است. نسخهاي كه براي ايران تجويز شده، اگر ايران تسليم شود براي تمامي ديگر كشورهاي در حال توسعه نيز اعمال خواهد شد. خوشبختانه ايران كوتاه نخواهد آمد. ايران طي يك دههي آينده توليد و تامينكنندهي سوخت هستهيي خواهد بود.
ايران همچون تمامي كشورهاي در حال توسعهي ديگر و عضو NPT، تسليحات هستهيي را با جديت و قاطعيت نپذيرفته است.
همهي آنچه كه ايران ميخواهد انجام دهد، بهرهمندي از حقاش بر اساس NPT است؛ حقي كه بيش از دو دهه است از آن محروم شده، محروميتي كه جدي و قاطعانه بوده است.
آژانس بينالمللي انرژي اتمي بر اين اصول استوار است:
اول: ارائه و تسهيل مواد و فنآوري هستهيي براي اهدف صلحآميز.
دوم: حفاظت از مواد و تاسيسات
سوم: تضمين ايمني هستهيي
اولين الزام آژانس به حكم گزينهي دوم به شدت زير سوال رفته است. تعجبي نيست كه آمريكاييها اين آژانس را سگ نگهبان سازمان ملل مينامند، عبارتي كه تحقيركنندهي تماميت آژانس است.
اگر به مقررات مراجعه كنيد، آژانس بايد به ايران در عملياتي كردن و ارتقاي توان ايران براي توليد سوخت هستهيي كمك كند كه اين مساله شامل بخش UCF نيز ميشود، درست همانند ساير كشورهاي درحال توسعه كه بايد اين امر شامل حالشان شود. خب، ما شاهد اين هستيم كه از اجرايي شدن اين الزام، جلوگيري و منع شده است. اما موضوع مسخره آن است كه تصميمي اينجا اتخاذ شد كه حتي به هدف دوم و داراي حرمت آژانس نيز خيانت ميكند. اگر اين نهاد نسبت به عمليات در تاسيسات ما كه تحت پادمانها و نظارت كامل انجام ميشود، ابراز نگراني ميكند، پس اين نهاد بايد دربارهي اشاعهي تاسيات غيرپادماني در سراسر جهان و به ويژه در منطقهي ما چه بگويد؟
آمريكاييها مدتها اينگونه مدعي بودهاند، نشان دادهاند و اقدام كردهاند كه تضمينهاي عدم انحراف آژانس نامعتبر است. همين باور به آن منجر شد كه اين كشور جنگي را در كمتر از دو سال پيش بيفروزد. آيا اين يك آشناپنداري است؟ متاسفم اين با آن مشابه نيست ... ايران، عراق نيست، و آمريكا ديگر آن پليس خودخواندهي جهاني نيست. تصميم روز گذشته آژانس بيش از هر چيز يك راي عدم اعتماد به آژانس و نظام پادمان است.
اين نشانهاي از آغاز مسيري به سوي تقابل ناخواسته و غير ضروري است كه همان طور كه در بيان مديركل آمده است، تمام طرفها در آن بازنده خواهند بود.
ما به آژانس و نظام پادمان معتقديم.
ما به همكاري با آژانس ادامه خواهيم داد.
ما فعاليتهايمان را به طور كامل تحت پادمان حفظ خواهيم كرد.
فعاليت UCF اصفهان تحت نظارت كامل خواهد ماند.
محصول توسط آژانس مهرو موم خواهد شد.
در يك كلام ما به طور كامل تمام الزاماتمان را در برنامهي توليد سوخت هستهيي اجرا خواهيم كرد. بنابراين به هيچ وجه هيچ جايي براي نگراني وجود ندارد.
ما به ترديدها دربارهي اعتبار آژانس كه اين قطعنامه را صادر كرده است، اعتنا نميكنيم.
اين قطعنامه در اصل راي عدم اعتماد به اعتبار آژانس و نظام پادمانهاي آن است.
بر اساس درخواست دبيركل سازمان ملل متحد و مديركل براي بازگشت به مذاكرات، ما با وجود اين هياهو، براي مذاكراتي عاري از پيششرط و حسننيتي آشكار آمادهايم.»
به گزارش رويتر، جورج بوش، رييس جمهور آمريكا كه در مزرعهي شخصياش در تگزاس با خبرنگاران صحبت ميكرد، در خصوص نشست شوراي حكام و تصميم اتخاذ شده در خصوص ايران گفت: آژانس بينالمللي انرژي اتمي روز گذشته گزارشي را منتشر كرد كه نسبت به تصميمات ايران ابراز تاسف ميكند و اين اولين گام مثبت است.
وي افزود كه استراتژي آمريكا همكاري با سه كشور اروپايي است تا اينكه ايرانيها صداي مشتركي را كه با آنها دربارهي آنچه وي آن را ”جاهطلبيهاي تسليحاتي هستهيي ايران“ خواند، صحبت ميكند، بشنوند و ادامه داد: من اين اولين گام مثبت آژانس را تحسين ميكنم.
بر اساس اين گزارش، رييس جمهور آمريكا در اظهاراتي بياساس عليه فعاليت صلحآميز هستهيي در كشورمان گفت: جهان در حال ائتلاف در اين انديشه است كه ايرانيها نبايد ابزار و وسايلي را كه آنها را قادر به توليد سلاح هستهيي ميسازد، در اختيار داشته باشند.
نمايندهي انگليس در شوراي حكام گفت: براي اتحاديهي اروپا بسيار مشكل است كه به روند مذاكراتي ادامه بدهد كه طي 10 روز اخير مخدوش شده است.
به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران، نمايندهي انگليس در شوراي حكام نيز پس از صدور قطعنامه عليه ايران به شبكهي خبري بي.بي.سي در اين باره كه اگر ايران قطعنامهي مصوب روز گذشته (پنجشنبه) را نپذيرد، چه خواهد شد؟ گفت: آنگاه ما دوباره به تشكيل يك جلسهي ديگر در شوراي حكام فكر خواهيم كرد كه طي آن مسالهي ارجاع ايران به شوراي امنيت مطرح شود، چرا كه شوراي امنيت است كه ميتواند از الزام حقوقي براي به حال تعليق درآوردن فعاليت هستهيي ايران بهره بگيرد.
وي در اين باره كه آيا به اين ترتيب عليه ايران تحريم اعمال خواهد شد؟ گفت: تحريم فراتر از مسيري است كه از آن صحبت كردم، قرار ميگيرد.
اين گزارش حاكي است، حميد رضا آصفي، سخنگوي وزارت امور خارجهي كشورمان با رد قطعنامهي آژانس بينالمللي انرژي اتمي عليه كشورمان اظهار داشت: اين قطعنامه، سياسي و با فشار آمريكا و همپيمانانش به تصويب رسيده و فاقد مبناي حقوقي و منطقي بوده و غيرقابل قبول است.
وي با اعلام اين مطلب، افزود: سه كشور اروپايي با تصويب اين قطعنامه، مخالف روح پادمان و گفتو گوهاي انجام شده در طول دو سال گذشته و همچنين تفاهم تهران و پاريس عمل كردهاند.
سخنگوي وزارت امور خارجهي كشورمان ادامه داد: در حالي كه فعاليتهاي جمهوري اسلامي ايران هيچ انحرافي از مقاصد صلح آميز نداشته و تحت نظارت آژانس صورت ميگيرد، تصويب اين قطعنامه كارآيي و استقلال آژانس را مورد ترديد جدي قرار مي دهد.
آصفي در پايان تاكيد كرد: جمهوري اسلامي ايران از حقوق مشروع خود صرفنظر نكرده و همچنان بر استفادهي صلح آميز از فنآوري هستهيي تاكيد دارد.