تهران، خبرگزاري جمهوري اسلامي ۸۴/۰۷/۱۶
داخلي. سياسي. هستهاي. سعيدي.
گفت و گو از: داريوش غفاري
معاون برنامهريزي و امور بينالملل سازمان انرژي اتمي و عضو تيم هسته اي ايران گفت:عاقلانه اين است كههيچ يك از دو طرف اروپا و ايران در خصوص پرونده هستهاي به سمت تهديد نروند و به دنبال راه حل عاقلانه از طريق مذاكره باشند، زيرا اين راه حل وجود دارد.
محمد سعيدي درگفت و گو با خبرنگار سياسي ايرنا،افزود: توصيه ما اين است كه بهترين راه حل پيدا كردن مسيرهاي مناسبي است كه براي حل موضوع وجود دارد، تاهم نگرانيهاي اروپا برطرف شود و هم حقوق ما بر اساس ماده چهار ان.پي.تي براي توليد سوخت هستهاي، كاملا حفظ شود.
به گفته وي، اگر اين موضوع به خوبي با راه حلهاي عملي ومنطقي و حقوقي و فني حل شود، نتيجه مثبت اين گفت و گوها و تعامل هم به نفع ايران و هم به نفع اروپا و هم به نفع آمريكا خواهد بود.
سعيدي خاطرنشان كرد: همانطور كه اروپا گزينههايي را براي برخورد در اختيار دارد، جمهوري اسلامي ايران نيز گزينههايي دارد كه گر چه ممكن است گزينههاي ما قويتر از آنها نباشد، اما ضعيفتر از آنها نيز نيست.
وي تصريح كرد: اگر اروپا بخواهد مساله را تند كند، ما گزينههاي زيادي درپيش رو داريم كه آن را اجرا ميكنيم، البته اميدوارم اروپادست به چنين اقدامي نزند و مجموعه عاقل در اتحاديه اروپا نگذارند بخش تندروي داخل اين اتحاديه اين مسير را دنبال كند.
معاون سازمان انرژي اتمي گفت: اگر بخش تندروي اتحاديه اروپا بخواهد مسير تند و مقابلهاي را با ايران انتخاب كنند، نظير گزارش موضوع به شوراي امنيت،قطعا ما از گزينههاي خود استفاده ميكنيم و گزينههاي مناسبي نيز در اختيار داريم.
سعيدي گفت: ما براي گزينههايي كه اروپا ميتواند براي خود انتخاب كند، گزينههاي مناسب را پيش بيني كردهايم.
معاون امور بينالملل سازمان انرژي اتمي گفت: اگر بحث شوراي امنيت مطرح شود،فضا به گونهاي تند خواهد شد كه گر چه به نفع ما نخواهد بود،اما قطعا به نفع اروپا نيز نخواهد بود.
وي تصريح كرد: ما تا نشست ماه نوامبر شوراي حكام رايزنيهاي گسترده با روسيه، چين، كشورهاي غيرمتعهد و حتي برخي كشورهاي اروپايي خواهيم داشت.
معاون اموربينالملل سازمان انرژي اتمي گفت: ازنظر جمهوري اسلامي ايران براي بازگشت بهمذاكرات، پيش شرطي مورد قبول نيست. ما فكرميكنيم بهترين مسير براي حل موضوع هستهاي ايران مسير گفت و گو و تعامل باپذيرش حفظ حقوق دو طرف است.
سعيدي تاكيد كرد: قالب كشورهايي كه در نشست سپتامبر شوراي حكام حضور داشتند،حتي كشورهايي كه راي موافق به قطعنامه دادند، به اين مساله تاكيد داشتند كه بهترين راه براي حل اين موضوع مذاكره است.
وي در خصوص وضعيت پرونده هستهاي ايران در نشست ماه نوامبر شوراي حكام، گفت: مجموع اتحاديه اروپا تمايل دارد اين موضوع از طريق تعامل و گفت و گو حل شود.
سعيدي افزود:البته ممكن است برخي كشورها باشند كهبخواهند مسير مقابله را انتخاب كنند، اما مجموعه اتحاديه اروپا قايل بر اين است اين موضوع از طريق مذاكره حل شود.
معاون امور بينالملل سازمان انرژي اتمي گفت: جمهوري اسلامي ايران هيچ وقت مذاكرات را يك طرفه قطع يا نقض نكرده است. مهم اين است كه ما در ماه نوامبر مسايل باقي مانده را از طريق گفت و گو و همكاري با آژانس حل كنيم، و فكر ميكنيم پيشرفت مناسبي در همكاريهاي ما با آژانس در حل مسايل باقي مانده به وجود خواهد آمد.
سعيدي اضافه كرد: ازطرف ديگرتعامل و گفت وگو با كشورهاميتواند بهترين مسير براي حل مساله باشد و هيچ كس نميتواند بگويد كه در ماه نوامبر شرايط چگونه خواهد بود؟ چه بسا وضعيت تغيير اساسي كند.
وي در خصوص ارتباط صدور اين قطعنامه و عملكرد تيم جديد هستهاي، گفت:
تيم مذاكرهكننده جديد اساسا تا كنون هيچ مذاكرهاي به جز مذاكرات نيويورك كه دكتر لاريجاني با سه وزير اروپايي داشت، انجام نداده است.
سعيدي خاطرنشان كرد: آنچه كه به وقوع پيوسته تعامل و همكاري ما با آژانس بوده است و فرآيندي از قبل بوده و اكنون هم ادامه دارد و اختلافي نيز در آن وجود ندارد.
عضو تيم هستهاي ايران گفت: در گزارش اخير البرادعي نيز ميبينيم كه به اين مساله اذعان كرده است كه در روشن شدن مساله پيشرفت صورت گرفته است.
ويافزود: درنشست سپتامبر نيز مذاكره رسمي و يا غيررسمي باطرف اروپايي صورت نگرفت و مذاكرات معمولا با چين روسيه و غيرمتعهدها بوده است.
سعيدي در پاسخ به سوالي در خصوص هماهنگي در سياستهاي اعلامي مسوولان در زمينه پرونده هستهاي، گفت: موضع كشور در زمينه هستهاي مشخص است، اما سوء برداشتي از مصاحبه دكتر لاريجاني در خصوص عضويت ما در ان.پي.تي صورت گرفت.
معاون بينالملل سازمان انرژي اتمي افزود: وي در آن مصاحبه گفته بود كه ما در اجراي داوطلبانه پروتكل الحاقي ان.پي.تي تجديدنظر ميكنيم، اما برخي رسانهها اين موضوع را اينگونه انعكاس داده بودند كه ايران قصد دارد از خود معاهده خارج شود كه اين مساله صحت ندارد.
وي ادامه داد: دكتر لاريجاني نكته ظريفي را مطرح كرده بود،اماچون خبرنگاران بحث ان.پي.تي را مهم ميدانستند آن را برجسته كردند كه روز بعد از آن نيز آقاي آقازاده در وين اعلام كرد كه نظر نظام به هيچ وجه خروج از ان.پي.تي نيست.
معاون امور بينالملل سازمان انرژي اتمي و عضو تيم هستهاي ايران گفت:جمهوري اسلامي ايران مسير تعامل و گفت و گو را با دنيا انتخاب كرده است،تا به حق خود برسد و رفتار مبتني بر مباني شناخته شده حقوقي در پيش گرفته است.
سعيدي اضافه كرد:چنانچه احساس شود كه در اين مسير ميتوانيم موفق شويم و گفت و گوها ميتواند نتيجه بخش باشد، تمايل ما اين خواهد بود كه چگونگي بهرهبرداري از نطنز را از طريق گفت وگو حل كنيم.
وي ادامه داد: اگر به اين جمع بندي برسيم كه گفت و گو ميخواهد بسيار طولاني و بينتيجه شود، قطعا در خصوص موضوع نطنز تصميمگيري خواهيم كرد.
سعيدي افزود: ما نميتوانيم فناوري هستهاي و دانشمندان هستهاي خود را بيش از اين معطل نگهداريم،زيرا هر روز معطل گذاشتن و در تعليق نگه داشتن اين تاسيسات آفتها و آسيبهاي جدي به اين تكنولوژي و نيروي متخصص آن وارد ميكند.
عضو تيم هستهاي ايران با تاكيد بر اينكه گذشت زمان به نفع ايران نخواهد بود، گفت: ما در زمان منطقي اگر احساس كنيم گفت و گوها در اين مسير نميتواند نتيجه بخش باشد، مسير ديگري را انتخاب ميكنيم.
سعيدي در خصوص مراحل راهاندازي نيروگاه هستهاي بوشهر، گفت: زمانبندي نيروگاه بوشهر در كل با تاخير مواجه است، اما در سفري كه آقاي روميانتسف در ماه فوريه سال جاري به ايران داشت،متعهد شد كه در ماه آوريل سال ۲۰۰۶ نيروگاه بوشهر به مرحله راه اندازي برسد و ظرف ۹ماه پس از آن به مرحله بهرهبرداري كامل برسد.
معاون بينالملل سازمان انرژي اتمي گفت:نيروگاه بايد ازابتدا از ظرفيت كم آغاز به كار كند و كم كم به ظرفيت نهايي خود يعني يكهزار مگاوات برسد.
وي فرآيند نيروگاههستهاي بوشهر را فرآيندي رو به پيشرفت دانست و گفت:
تجهيزات اصلي اين پروژه نصب شده و برخي تستهاي آن انجام شده و در مرحله نصب تجهيزات جانبي نيروگاه قرار داريم.
سعيدي افزود: كار با دقت و به طور معقول در حال انجام است و اكنون دو تن از مسوولان شركت سازنده روسي در ايران هستند،تا مراحل پيشرفت و شتاب بخشيدن بهحركت نصب تجهيزات را بررسي كرده و تصميمات مناسب را اتخاذ كنند.
به گفته عضو تيم هستهاي ايران، بخش عمده كارهاي اجرايي ساخت نيروگاه هستهاي بوشهر انجام گرفته و بخش كمي نيز در حال انجام است و بر اساس زمان بندي مورد توافق با طرف روس،سوخت نيز در اختيار ايران قرار خواهد گرفت.
وي در خصوص فعال شدن بخش خصوصي در زمينه فعاليتهاي هستهاي، گفت: يكي از نتايج فناوري هستهاي در داخل كشور در هشت سال گذشته رشد شركتهاي خصوصي در اين زمينه است.
سعيدي گفت: اگر ما در ۸سال پيش بايد جست وجو ميكرديم تايك شركت بيابيم كه قابليت آن را داشته باشد كه برخي از تجهيزات جزيي هستهاي را بسازد، اما اكنون شركتهاي بسياري راداريم كه ميتوانند در بخش ساخت وتجهيز نيروگاههاي هستهاي كشور فعاليت كنند و حتي تجهيزات مدرن براي ساير بخشها توليد كنند.
معاون بينالملل سازمان انرژي اتمي گفت: اين مساله مرهون شكل گرفتن پروژههاي هستهاي در كشور است و در كنار اين پروژهها اين شركتهاي خصوصي هم رشد كردند و با آخرين استانداردهاي هستهاي دنيا آشنا شدند.
وي اضافه كرد: قطعا ما براي ساخت نيروگاههاي هستهاي آينده نياز ۱۰۰ درصد به كشورهاي ديگر نخواهيم داشت.
سعيدي خاطرنشان كرد:در زمينه تجهيزات عمدهشامل توربين، ژنراتورهاي بخار و راكتور عمدتا به كشورهاي خارجي نياز داريم، اما دربقيه تجهيزات شركتهاي ايراني اين توانايي را دارند كه اين تجهيزات را بسازند واز آن در نيروگاههاي اتمي كشور استفاده كنيم.
به گفتهوي، اين مساله محدود به يك شركت نيست بلكهشركتهاي قابل توجهي رشد كردهاند كه اين توانايي را دارند در بخشهاي مختلف در توسعه تكنولوژي هستهاي كشور را ياري كنند.
سعيدي با بيان اين كه متاسفانه در برخي اظهارنظرها، موضوع فناوري هستهاي و حفظ آن را يك موضوع ملي نميدانند، گفت : دوستان عزيزي كه اين موضوعات رامطرح ميكنند بايد توجه داشته باشند كه ما در طي سال گذشته اجماع ايرانيان داخل و خارج كشور را در اين زمينه داشتيم، كه موضوع فعاليتهاي هستهاي كشور صلح آميز بوده است.
وي خاطرنشان كرد: شكستن اين اجماع توسط هركسي صورت گيرد، نه در آينده ميتواند جواب ايران و ايرانيان را بدهد و نه ميتواند به نسل جوان آينده پاسخ روشني بدهد.
سعيدي گفت:انرژي هستهاي يك دريچه براي ورود به عرصه تكنولوژيهاي جديد است. اگر ما در عرصه تكنولوژي هستهاي نتوانيم به موفقيتهاي لازم دست پيدا كنيم، قطعا ايران و ايرانيان را از انرژيهاي آينده محروم كردهايم و دانشمندان و جوانان ما بيش از اينكه رويكرد به داخل داشته باشند، متوجه خارج از كشور ميشوند و ايران از نظر تكنولوژيهاي نوين دچار فقر و محروميت خواهد شد.
وي درخصوص زمينههاي تصويب قطعنامه شديد عليهايران درنشست ماه سپتامبر شوراي حكام، گفت: بعد از راهاندازي مجتمع اصفهان، اروپا اعلام كرد كه به اين دليل كهايران بخشي از فعاليتهاي چرخه سوخت خود را آغاز كرده،بنابراين مذاكرات را ادامه نميدهند و از طرفي پرونده ايران بايد به شوراي امنيت سازمان ملل فرستاده شود.
سعيدي خاطرنشان كرد: به دنبال اين وضعيت نشست اضطراري شوراي حكام برگزار شد و در اين نشست اروپا تلاش كرد حداقل پرونده را به صورت گزارش به شوراي امنيت بفرستد كه در آن حوزه مورد رسيدگي قرار گيرد.
به گفته عضو تيم هستهاي ايران، در اين نشست اروپا موفق به انجام اين هدف نشد و تنها نكته حادي كه درآنجاصورت گرفت اين بود كه ايران بايد بسرعت بخشي از فعاليتهاي چرخه سوخت خود را به حالت تعليق بازگرداند.
معاون امور بينالملل سازمان انرژي اتمي، اظهار داشت: چون اين اقدام داوطلبانه بود، متاسفانه در پيشنهاد اروپاييها عليرغم اينكه در زمان آقاي روحاني قول داده بودند كه حقوق ايران در پيشنهاد لحاظ شده و به ملاحظات ايران توجه شود، به اين موضوع پرداخته نشد و موضوع مسكوت ماند.
وي تاكيد كرد: در نشست ماه سپتامبر تلاش گستردهاي از سوي اروپا صورت گرفت كه موضوع به شوراي امنيت گزارش شود.
سعيدي اضافه كرد: در پيش نويس اوليهاي كه اروپا در روز ۱۹سپتامبر مطرح كرد، چهار بار به اين مساله اشاره شده بود كه اين موضوع بايد به شوراي امنيت گزارش شود كه از همان ابتدا با مخالفت كشورهاي غيرمتعهد به طور جدي، روسيه و چين و برخي از كشورهاي اروپايي مواجه شد.
معاون امور بينالملل سازمان انرژي اتمي اظهار داشت: با پيش نويس اول سه قطب به وجود آمد، قطب ۵كشور اتحاديه اروپا كه با گزارش به شوراي امنيت مخالف بودند، قطب دوم روسيه و چين و قطب سوم كشورهاي غيرمتعهد بودند.
وي افزود: هر سه قطب مطمئن بودند كه اين موضوع بايد از طريق گفت و گو ومذاكره دنبال شود بدون اينكه تنش جديدي در سطح منطقه وجهان به وجود آيد.
به گفته سعيدي، سه كشور آلمان، انگليس و فرانسه كه در پيش نويس اول آنها صراحتا قيد شده بود كه پرونده ايران بايد به شوراي امنيت گزارش شود، آن را پس گرفتند و پيش نويس ديگري را در روزهاي آخر نشست ماه سپتامبر شوراي حكام دادند.
سعيدي گفت: در پيش نويس دوم قيد گزارش به شوراي امنيت حذف شده بود و عملا معنا و مفهوم آن اين بود كه موضوع بايد در اجلاس ماه نوامبر بررسي شود و در آن نشست تصميمگيري صورت گيرد.
وي افزود: در پيش نويس دوم اشاره نشده بود كه پرونده بايد چه زماني به شوراي امنيت برود و تنها تاكيد شده بود كه اين موضوع در صلاحيت شوراي امنيت سازمان ملل است.
سعيدي اين موضوع را موفقيتي براي ايران، روسيه و چين و پنج كشور اروپايي و كشورهاي غيرمتعهد عنوان كرد و اظهار داشت: سه كشور اروپايي براي اينكه بتوانند مواضع اين سه مجموعه را ملايم كنند، پيشنهاد دوم را ارايه كردند و اين موضوع باعث ايجاد شكنندگي در موضع كشورها شد.
معاون امور بينالملل سازمان انرژي اتمي خاطرنشان كرد: براي اولين بار در شوراي حكام چند كشور عدم موافقت خود را با يك قطعنامه مطرح كردند.
ممتنع را گر چه نميتوان مخالفت با قطعنامه دانست اما آن را موافقت نيز نميتوان تعريف كرد كه اين يك پديده جديد بود.
سعيدي اضافه كرد: كشورهايي كه راي ممتنع دادند از اينكه موضوع از آژانس خارج شده و به شوراي امنيت برود مخالف بودند، اما اينكه موضوع در داخل آژانس باقي بماند و با لحن تند مطرح شود، روي اين موافقت و مخالفت نداشتند.
به گفته وي، در تمام نطقهايي كه نمايندگان روسيه و چين و كشورهاي غيرمتعهد در نشست خواندند همان راي ممتنع آنها را تفسير ميكرد و تاكيد داشتند كه آژانس اين ظرفيت و صلاحيت را دارد كه موضوع ايران را مورد بررسي قرار دهد.
معاون امور بينالملل سازمان انرژي اتمي ادامه داد: همه اين كشورهابر اين مساله تاكيد داشتند كه بهترين راه ادامه مذاكرات است.
وي تصريح كرد: روند حركت ما در اين زمينه روندي موفقيت آميز بود، گر چهاز نظر اطلاع رساني در داخل كشور خوب عمل نشد و بسياري از افراد اينگونه تصور كردند كه در اين قطعنامه پرونده ما به شوراي امنيت رفته است و يا اينكه مكانيسم ماشه وجود دارد كه در نشست بعدي به طور اتوماتيك ما را به شوراي امنيت ميبرد.
سعيدي در پاسخ به اين سوال كه موضوع گزارش پرونده ايران به شوراي امنيت در اين قطعنامه منتفي نشده است، گفت: در هيچ كدام از قطعنامههاي قبلي، اروپاييها اشاره نكرده بودند به اينكه موضوع رفتن پرونده ايران به شوراي امنيت منتفي است،بلكه هميشه از نوعي مكانيسم ماشه استفاده ميكرده است.
معاون بينالملل سازمان انرژي اتمي خاطرنشان كرد: اروپا هميشه شوراي امنيت را به عنوان يك راه حل مدنظر داشتند و اين بار در قطعنامه لفظ را مورد استفاده قرار دادند.
وي تاكيد كرد: در اين قطعنامه عليرغم اينكه ما فعاليتهاي اصفهان را از سر گرفته بوديم و اروپا موضع شديدي در اين خصوص داشت و قصد گزارش موضوع به شوراي امنيت را داشتند، ۱۲كشور بعلاوه يك در مقابل اين خواسته اروپا ايستادند اگر چه با راي ممتنع بود.
سعيدي قطعنامه صادر شده عليه ايران را قطعنامه خوبي ندانست،اما گفت:
اين قطعنامه چيزي نيست كه عدهاي تفسير كردند كه بر اساس آن ما به طور طبيعي به شوراي امنيت رفتهايم.
به گفته وي، در بند پنج قطعنامه از ايران ميخواهند كه به مذاكرات بازگشته و مذاكرات را ادامه دهد. وقتي مذاكرات مطرح ميشود ديگر شوراي امنيت معنايي ندارد.
سعيدي گفت: بندهاي يك تا چهار قطعنامه اهرم فشاري است كه بند پنج بازگشت به مذاكرات تحقق پيدا كند.