خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران
سرويس: سياسي
چرا مطبوعات در ايران مهمترين نقش و كارويژه خود را به عنوان «ناظر» ايفا نميكنند؟
تعدادي از فعالان مطبوعاتي و سياسي در گفتوگو با خبرگزاري دانشجويان ايران، ايسنا ، به اين پرسش پاسخ گفتهاند.
**مديرمسوول روزنامهي همبستگي دربارهي ميزان موفقيت مطبوعات ايران در ايفاي وظيفهي نظارتيشان به خبرنگار ايسنا گفت: روزنامههاي ايران هنوز راه درازي دارند تا به رسانههاي مستقل جدي و تاثيرگذار برسند.
علي صالحآبادي در گفتوگو با خبرنگار ايسنا در بيان موانع پيش روي مطبوعات در رسيدن به اين هدف، به پيشينهي تاريخي جامعه اشاره كرد و گفت: حاكمان در گذشتهي اين سرزمين همواره سعي ميكردند كه روزنامهها را كنترل كنند؛ ولي به تدريج به نظر ميرسد كه در يك دههي گذشته اشخاصي در عرصهي مطبوعات آمدهاند كه به نوعي حرفهاي هستند و چون فن اين كار را بلدند، چشمانداز كار آنها را مثبت ميبينم.
مديرمسوول روزنامهي همبستگي علت نرفتن مطبوعات به سمت حرفهاي شدن را در نوپابودن و ايجاد محدوديتها دانست و گفت: من يك مثال مي زنم. خبرنگار همبستگي را به خاطر اين كه برخي امتيازات خاص برخي از مسوولان را بر خلاف شعارهايشان منعكس كرد از يك نهاد مردمي اخراج كردند. در حالي كه بايد اين خبرنگار به خاطر كارش مورد تقدير قرار مي گرفت. معتقدم در اين زمينه هم در آينده رسانهها و خبرنگاران ميتوانند جدي بروند و خواهند رفت.
وي از اين كه مردم با مطبوعات قهر كردهاند ابراز نگراني كرد و گفت: اتفاقي در جامعهي افتاده است و به نوعي قهر با مطبوعات وجود دارد كه به ضرر مردم و كساني است كه رسانهها را منتشر ميكنند. انتشار يك رسانه در فضاي كنوني كشور ما كاري سخت است و كساني تن به اين كار ميدهند كه طلايهدار يك رسالتاند و ميخواهند گردش اطلاعات را ايجاد كنند.
صالحآبادي ادامه داد: بهترين راه نقد حاكميت از طريق مطبوعات مستقل است. اين مطبوعات بايد مورد استقبال مردم باشند. اما مردم فكر ميكنند مطبوعهي خوب آن است كه بيپروا بنويسد؛ در حالي كه روشهاي تند جواب نميدهد.
**يك عضو انجمن دفاع از آزادي مطبوعات ابراز عقيده كرد كه آنچه آن را نقض قانون اساسي، نقض حقوق بشر و آزادي بيان و قلم، سانسور و خودسانسوري از سوي جامعهي مطبوعاتي ميناميد، امكان پرداختن به وظيفهي نظارتي از سوي مطبوعات را غيرممكن ميكند.
عيسي سحرخيز در گفتوگو با خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، با يادآوري مقطعي كه در آن برخوردهايي با جامعهي مطبوعاتي و روزنامهنگاران انجام شد، اظهار داشت كه تخلفات صورت گرفته در مطبوعات بسيار اندك جزئي و قابل چشمپوشي بوده است و البته اگر تخلفي انجام شد بايد بر اساس قانون اساسي آن تخلف در دادگاه علني و با حضور هيات منصفهاي كه بيانگر افكار عمومي جامعه باشد، رسيدگي و حكم صادر شود.
اين فعال مطبوعاتي پيشزمينهها و پيششرطهاي نظارت مطبوعات را آزادي بيان و آزادي قلم عنوان و بر ادارهي كشور بر اساس دموكراسي و حقوق بشر تاكيد كرد و افزود: در غير اينصورت نميتوان از نظارت مطبوعات بر روند اجرايي كشور و چشم و گوش ملت بودن مطبوعات و اهالي آن سخن گفت زيرا در آن صورت بود و نبود آن نظارت خيلي فرق ندارد و نظارت به اموري بسيار جزئي منحصر ميشود.
**علي يوسفپور در مورد ميزان موفقيت مطبوعات در ايفاي وظيفهي نظارتيشان گفت: مطبوعات ايران از آنجايي كه اكثر دولتي و حكومتي هستند كمتر به نقد دولت پرداختهاند و بيشتر وظيفهي نقد دولت از آن مطبوعات خصوصي است.
وي در گفتوگو با ايسنا افزود: مطبوعات خصوصي هم تا جايي كه امكانات داشتند كاركرد خوبي داشتند اما وضعيت مطلوب ما اين است كه نشريات مردمي به درجهاي از قدرت و تيراژ برسند كه بتوانند عمدهي سازمانهاي دولتي را نقد و مطالبات مردم را هم ابراز كنند.
يوسفپور خاطرنشان كرد: اين نقد باعث ميشود كه جلو خيلي از مفاسد اقتصادي گرفته شود و دستهها و سازمانها به سمت كارآمدي بيشتر پيش بروند.
وي در پايان خاطرنشان كرد كه مسوولان و مديران ايراني كمتر نقدپذير هستند؛ گرچه در اين سالها وضعيت بهتر شده است؛ اما اين امر مانعي در برابر ايفاي وظيفهي نقادي از سوي مطبوعات است.
**نايب رييس انجمن دفاع از آزادي مطبوعات دربارهي ميزان موفقيت مطبوعات درايفاي وظايف نظارتي به عنوان ركن چهارم دموكراسي گفت:« لازمهي اعمال نظارت مطبوعات بهرهمندي از سقف مطلوبي براي اطلاعرساني آزاد و جريان درست اطلاعرساني در جامعه است.وضعيت فعلي مطبوعات در جامعهي ما در حد و اندازهاي نيست كه بتواند به اين وظيفهي خطيرخود عمل كند.»
علي حكمت درگفتوگوبا خبرنگار ايسنا افزود:« مطبوعات به عنوان ركن چهارم دموكراسي نام برده ميشوند كه لازمهي آن آزادي و وجود جريان صحيح اطلاعرساني است.»
وي ادامه داد:« با توقيف روزنامهها كه منجر به بيكار شدن تعداد زيادي از روزنامهنگاران شد، وضعيتي به عرصهي اطلاعرساني تحميل شد كه حاصل آن دغدغهي روزنامهنگاران حرفهاي از آيندهي شغليشان و دست به عصا راه رفتن خيلي از مديران مطبوعات در نقد وضعيت موجود و به وجود آمدن جوي از خودسانسوري شده است. بنابراين معتقدم مطبوعات امروز نمي توانند به وظيفهي خود عمل كنند.»
حكمت تاكيد كرد:« بخش زيادي از همكاران مطبوعاتي ما عرصهي مطبوعات را با همهي علاقه به ايت دليل رها كردهاند كه احساس مي كنند، حداقل نيازهاي فكري و آرمانيشان را هم در عرصهي مطبوعات فعلي نميتوانند به دست بياورند.»
نايب رييس انجمن دفاع از آزادي مطبوعات براي بهبود وضعيت مطبوعات توصيه كرد كه :« كساني كه فكر مي كنند با بستن مطبوعات مي توانند به اهدافشان برسند بايد به اشتباهشان پي ببرند.»
وي گفت:« در اين كه بايد نظارتي بر اعمال قوا وجود داشته باشد كسي حرفي ندارد، اما مادامي كه اين نظارت از درون حاكميت باشد نمي تواند مفيد باشد نظارت بر قواي سه گانه و همهي نهادها بايد از سوي مطبوعات رشيد بالغ و آزاد و مستقل انجام گيرد.»
حكمت افزود:« اين چيزي است كه ما از جوامع مختلف مردمسالار بايد بياموزيم.اين كه در سخن برنظارت تاكيد كنيم كافي نيست و يا اين كه بخواهيم از درون حاكميت سازمان و ارگاني به عنوان ناظر انتخاب كنيم و و با نهادهاي نظارتي عاليتر هرم اين نهاد نظارتي را دائما بالا ببريم دردي را دوا نمي كند.»
وي اظهارداشت:« اين مطبوعات بالغ مستقل و آگاه و متوازن و متعادل هستند كه مي توانند دقيقترين و صحيحترين شيوههاي نظارت را بر جامعه اعمال كنند.»
**عضو كميسيون فرهنگي مجلس شوراي اسلامي دربارهي ميزان موفقيت مطبوعات ايران در ايفاي وظيفهي نظارت خود گفت: نوع عملي كه مطبوعات ما در چند سال اخير دارند شروع كاري تازه تلقي مي شود كه البته شايد نقاط قوت و ضعفي داشته باشند كه هر كدام نياز به نقد و بررسي دارد.
اميررضا خادم در گفتوگو در گفتوگو با خبرنگار پارلماني خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، وضعيت مطبوعات را با وجود نقايصي كه مي توان بر آنها داشت رو به جلو دانست و گفت: وضعيت و نوع فعاليت انجام شده براي نقد و نظارت در حوزهي مطبوعات در كل رو به جلو بوده است و به نوعي نويد دهندهي باز شدن جامعه و مطرح كردن موضوعات مثبت و منفي بوده است.
وي از نوعي نقد منفي كه مطبوعات را نيز متاثر كرده است ابراز تاسف كرد و افزود: در جهت رسيدن به مطبوعاتي كه در كشور مورد نياز است، حركت رو به جلو و مثبت است؛ هر چند كه فراز و نشيبهايي وجود داشته است.