رده بندی جهاني آزادی مطبوعات، عراق خطرناکترين کشور در جهان و ايران بزرگترين زندان در منطقه برای روزنامه نگاران است، گزارشگران بدون مرز

گزارشگران بدون مرز چهارمين رده بندی آزادی مطبوعات در جهان را منتشر کرد. در پايين ترين رده ها کره شمالي (۱٦٧) اريتره (۱٦٦) و ترکمنستان (۱٦٥) قرار دارند که نقاط سياه اطلاع رساني در جهان را تشکيل مي دهند. در اين کشورها مطبوعات خصوصي وجود ندارد و آزادی بيان در مدار صفر درجه است. خبرنگاران رسانه های رسمي انتقال دهندگان تبليغات حکومتي هستند و هرگونه سرپيچي شديدا مجازات مي شود، يک کلمه ی اضافه، اشتباهي املايي در نوشتن نامي، تحليلي جدا از خط رسمي مي تواند به زنداني شدن روزنامه نگار بينجامد و يا مورد وی را مورد غضب حکومت قرار دهد.

در آسيای شرقي [ برمه (۱٦٣)، چين(۱٥٩)، ويتنام (۱٥٨) لائوس (۱٥٥) ] در آسيای مرکزی [ ترکمنستان(۱٦٥)، اوزبکستان(۱٥٥)، افغانستان(۱٢٥)، و قزاقستان(۱۱٩)] در خاورميانه [ ايران (۱٦٤)، عراق (۱٥٧)، عربستان سعودی (۱٥٤)، سوريه (۱٤٥)] دشوارترين مناطق جهان در رابطه با آزادی مطبوعات محسوب مي شوند. در اين کشورها سرکوب حکومتي و خشونت اعمال شده توسط گروه های نظامي عليه مطبوعات، مانع بيان آزد رسانه هستند.

عراق (۱٥٧) نسبت به گزارش ساليانه ٢٠٠٤ بازهم سير نزولي را طي کرده است. از آغاز سال ميلادی ٢٠٠٥ تا امروز دست کم ٢٤ شاغل در رسانه در اين کشور کشته شده اند،از آغاز جنگ در ماه مارس ٢٠٠٣ تا امروز در کل ٧٢ روزنامه نگار و همکار مطبوعاتي در عراق کشته شده اند. امری که از نظر تعداد کشتار روزنامه نگاران در بعد از جنگ جهاني دوم بي سابقه است.

در عوض تعداد بيشتری از کشورهای آفريقايي و امريکای لاتين [بنين، نامبيا (٢٥)، السالوادور (٢٨)، جزيره موريس (٣٤)، مالي (٣٧) کستاريکا (٤۱) و يا بوليوی (٤٥) ] به رده های عالي تری ارتقا يافته اند.

نزول دمکراسي های غربي
چند کشور دمکراتيک غربي در رده بندی کنوني به رده های پائين تری سقوط کرده اند. از جمله ايالات متحده امريکا (٤۱) که بيش از ٢٠ رده نزول کرده است. علت اصلي اين امر بازداشت جوديت ميلر گزارشگر نيويورک تايمز و رويه های قضايي ست که حفظ امنيت منبع خبری را دشوار کرده است. همچنين کانادا(٢۱) چند رده به پائين آمده است، در آنجا نيز علت تصميمات قضايي است که حفظ ناشناسي منبع خبری را شکننده و روزنامه نگار را به "همکار" دستگاه قضايي تبديل کرده است. فرانسه نيز(٣٠) در حال نزول است، بازرسي دفاتر رسانه ها و بازداشت روزنامه نگاران و وضع جرايم جديد مطبوعاتي از جمله عوامل اين سقوط هستند.

در راس رده بندی همچون سال گذشته کشورهای اروپای شمالي قرار دارند( دانمارک، فنلاند، ايرلند، ايسلند، نروژ و هلند) که آزادی مطبوعات واقعي و پايداری را تضمين مي کنند. ده کشور اول رده بندی اروپايي هستند و سپس زلاند نو (۱٢)، تريلند و توباگو (۱٢) و بنين(٢٥)، و کره جنوبي (٣٤) در صدر قاره های ديگر قرار مي گيرند.

آزادی مطبوعات، رشد اقتصادی و استقلال
کشورهايي که اخيرا استقلال خود را يافته اند احترام بسيار بيشتری به آزادی مطبوعات از خود نشان مي دهند. اينگونه راه را بر توجيهات تحريف آميز بسياری از رهبران اقتدارگرا که مي گويند سالها بايد برای استقرار دمکراسي صبر کرد بسته اند. ٩ کشور که در طي ۱٥ سال اخير استقلال خود را بازيافته اند در ميان ٦٠ کشور اول رده بندی قرار دارند. اسلواني(٩ )، استوني (۱۱ )، لتوني (16 )، ليتواني(٢۱ )، نامبيا( ٢٥) ، بوسني هرزوگوين( ٣٣) ، مسدوني(٤٣)، کرواسي(٥٦)، و تيمور شرقي (٥٨)

پيشرفتي اندک در خاور نزديک
در اين منطقه کمتر کشوری وجود دارد که جايي مناسب در رده بندی داشته باشد. اسرائيل(٤٧) نيز که در صدر کشورهای منطقه قرار دارد به دليل تهديدها و اقدامات سخت گيرانه ی ارتش در مناطق اشغالي نسبت به روزنامه نگاران، چندين رده تنزل داشته است. اعمال خشونتي در ٢٠٠٥ به وضوح کمتر شده اند و همچون سال گذشته موضوع طرح جداگانه ای نخواهند بود. اخراج يک روزنامه نگار فرانسوی در ماه ژوئيه گذشته در نزول اين کشور نقش داشته است.

در عوض هنوز نا امني در نوار غزه حاکم است و روزنامه نگاران هزينه آن را مي پردازند. در سال جاری جهار روزنامه نگار ربوده شده اند و تشکيلات خود مختار فلسطين(۱٣٢) به نظر مي رسد در جلوگيری از وخامت اوضاع ناتوان است.

دستگيری و ترور منطقه را در بر گرفته است
ايران در رده ی ۱٤٦ هنوز در عرصه ی آزادی مطبوعات، با ٧ روزنامه نگار زنداني و ٤ روزنامه نگار ديگر که هر لحظه امکان بازگشت به زندان را دارند، چراغ قرمز کل منطقه محسوب مي شود. اکبر گنجي عليرغم بيش از ٦٠ روز اعتصاب غذا و حمايت جهاني و قول های عديده مسئولان برای آزادی وی هنوز در سلول انفرادی و در تنهايي مطلق بسر مي برد. از سوی ديگر مجتبي سميعي نژاد وبلاگ نويس معترض از آبان ماه سال گذشته در زندان است، وی در دادگاهي به دوسال و ده ماه زندان محکوم شده است.

در الجزاير (۱٢٩) رئيس جمهور عبدالعزيز بوتفليقا تلاش دارد مطبوعات خصوصي را سر پا نگاه دارد. محمود بن شيکو از ۱٦ ماه پيش در زندان بسر مي برد، صدور احکام زندان قطعي برای روزنامه نگاران در رابطه با جرائم مطبوعاتي همچنان ادامه دارد. شرايط در شهرستانها برای روزنامه نگاران محلي که تحت فشار و تهديد بسر مي برند دشوارتر شده است.

لبنان که به شکل سنتي رهبری جهان عرب در عرصه آزادی مطبوعات را در دست داشت در طي دو سال بيش از٢٠رده پائين تر آمده است. قتل سمير قيصر در ژوئن سال جاری يکي از اصلي ترين دلايل اين سقوط بوده است. حمله به مای شيدياک خبرنگار ديگر که منجر به نقض عضو وی شده است در سپتامبر سال جاری اين وضعيت را در ماه های آينده بهبود نمي بخشد.کارکنان رسانه ها در بعد از ترور رفيق حريری در فوريه ٢٠٠٥ به هدف عمده حملات بدل شده اند و بهای گزاف شرايط ناامني اسف بار در لبنان را مي پردازند. برای اولين باربعد ازسالها روزنامه نگاران در وحشت و نا امني از کشور مي گريزند.

ارتش امريکا در عراق (عراق در امريکا ۱٣٧) همچون دو سال گذشته محکوم به تجاوز آشکار به آزادی مطبوعات در عراق شده است. دست کم ٦ روزنامه نگار بدون هيچ توضيحي در زندان ابوغريب زنداني شده اند. اين روزنامه نگاران حق ملاقات با افراد خانواده، وکلا و کارفرمايان خود را ندارند. ٤ روزنامه نگار در فاصله سپتامبر ٢٠٠٤ تا سپتامبر ٢٠٠٥ با تيراندازی سربازان امريکايي کشته شده اند.

غيبت رسانه های مستقل
در سوريه(۱٤٥)، عربستان سعودی (۱٥٤) و ليبي (۱٦٢) مطبوعات آزاد و مستقل وجود ندارد. تنها منبع اطلاعات مردم اين کشورها رسانه های دولتي هستند که انتقال دهندگان تبليغ حکومتي اند.

مصر (۱٤٣) به وضوح نسبت به سال گذشته تنزلي جشمگير داشته است. رئيس جمهور حسني مبارک به وعده های سال گذشته خود مبني بر حذف جرايم مطبوعاتي از قوانين جزايي عمل نکرد و تعداد بسياری از روزنامه نگاران مورد تهاجم قرار گرفتند.
درتونس (۱٤٧) طناب بر گردن روزنامه نگاران محکم تر مي شود و تعهدات زين العابدين بن علي در عرصه آزادی مطبوعات گسترده فقط خاک به چشم جهان پاشيدن است. سانسور رسمي برای جلوگيری از تاسيس رسانه های مستقل مورد استفاده قرار مي گيرد، در سپتامبر گذشته از برگزاری اولين مجمع عمومي سنديکای مستقل روزنامه نگاران که در برگيرنده ی ۱٥٠ رسانه است، جلوگيری به عمل آمد. در کشوری که از ٢٥ تا ٢٧ آبان ماه ميزبان دور دوم مذاکرات جامعه جهاني اطلاعات است . سر بر آوردن مطبوعات آزاد سرابي بيش نيست.