 |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
||
|
||||||
 |
 |
 |
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
||||||
|
|
|
|
|||
پس از شروع به كار آقای احمدی نژاد پنجمين رئيس جمهور ايران تحولات فراوانی در ايران در حال شكل گيری است كه نه تنها در داخل ايران بلكه در منطقه خاورميانه و در سطح جهان بازتاب گسترده ای پيدا كرده است و كمتر روزی است كه خبرگزاری های داخلی و خارجی راجع به ايران مقاله ننويسند و مسائل روز ايران را مورد بررسی قرار ندهند.
احمدی‌نژاد با تكيه بر تجارب سالهای گذشته بخصوص تجارب هشت سال رئيس جمهوری رفسنجانی قدرت مندترين چهره جمهوری‌اسلامی و بنيان گزار شورای مصلحت نظام و طراح تئوری آينده سازان و خاتمی رئيس جمهور هشت سال گذشته كه در بين روسای جمهور ديگر از بالاترين رای بر خوردار شد و تبليغات وسيعی در مورد جامعه مدنی و رفرم سياسی براه انداخت و حتی طرح خود را در مورد ديالوگ بين تمدنها را به سازمان ملل كشاند كار خود را آغاز كرد.
مجموعه داده ها نشان ميدهد كه با توجه باين تجارب بود كه نظام جمهوری‌اسلامی تصميم گرفت نيروهای خود را يك پارچه كند و در دوره دوم رياست جمهوری‌آقای خاتمی با كنار گذاشتن طرفداران اصلاح طلبان مجلس شورای اسلامی را يك دست كند.
برنامه ريزان جمهوری اسلامی با توجه به ابزار حكومتی خود نظير سپاه پاسداران ، جهاد اسلامی ، بنيادهای‌اسلامی ، انجمن های اسلامی و بخش بزرگی از تكنوكراتها و بوروكراتها كه در اين ارگانها شاغل هستند و حتی در ارتش و بخش بزرگی از تعاونی ها ی كشور و تجزيه و تحليل اوضاع داخلی و بين المللی تصميم قطعی گرفتند كه سه قوه مجريه ، مقننه و قضاييه را زير يك چتر منسجم كنند تا برنامه های آتی خود را بدون دغدغه و مخالفت جدی پيش ببرند .
اگر پس از پايان رياست جمهوری رفسنجانی شورای مصلحت نظام با شركت سران حكومتی در دوران رفسنجانی شكل گرفت و در جوار شورای نگهبان بكار و تداخل در امور مربوط به دولت و بر نامه ريزی سياسی و اقتصادی پرداخت پس از پايان دوران رياست جمهوری خاتمی باز هم يك ارگان ديگری سر بر آورد كه از شخصيت های دولت خاتمی تشكيل شده و خود را جبهه اعتدال نامگزاری كرده است.
بدين ترتيب جمهوری‌اسلامی‌علاوه بر بيت رهبری يا ولايت فقيه ، شورای نگهبان و مجلس شورای‌اسلامی دو ارگان ديگر همانند شورای مصلحت نظام و جبهه اعتدال را هم ايجاد كرده كه اگرچه دو ارگان فوق نقش قانونی ندارند ولی عملا در همه امور دخالت مستقيم دارند در واقع جمهوری‌اسلامی از تمامی توان تشكيلاتی خود كه از افراد مورد اعتماد بوجود آمده است بهره مند شده است.
تركيب دوتشكيلات فوق با بيت رهبری و شورای نگهبان كه عمدتا از افراد معمم تشكيل شده اند بيشتر از تكنوكراتها و بوروكراتهای دست اندركاردر امور اقتصادی و سياسی بوجود آمده است كه طی بيست وشش سال حكومت جمهوری اسلامی نه تنها تجربه فراوانی كسب كرده اند بلكه امتحان و وفاداری خود را نيز در دفاع از نظام جمهوری‌اسلامی پس داده اند.
چرا جمهوری‌اسلامی تشكيلاتهای جانبی بوجود آورده است ؟
يكی از مشكلات بزرگ نظام جمهوری‌اسلامی كنار آمدن با افراد و نيروهايی‌است كه بنحوی در سرپا نگه داشتن نظام موثر بوده اند بنابراين نظام نميتواند اين نيروهارا ناديده گرفته و خود اين نيروها نيز حاضر به كنار رفتن نيستند در واقع امتيازی است دوطرفه كه نفع همگان در آن نهفته است.
جمهوری اسلامی نيروهای مورد اعتماد را در مجموعه ای از تشكيلاتهای سياسی و نظامی واقتصادی و حتی در بخش فرهنگی جمع كرده است بنابراين ميتواند به مانورهای لازم چه در عرصه داخلی و چه در عرصه جهانی دست بزند.
هركدام از تشكيلاتهای فوق از طريق رسانه ها موفقيت های خود را برخ جامعه كشيده كه از جمله آن مسلح شدن به تكنولوژی‌هسته ای است كه سالهای سال برروی آن كار شده و حقيقتا هم دست آورد بزرگی است در واقع سرمايه بزرگی است كه جانشين ندارد و اهميت آن كمتر از ملی شدن صنعت نفت در دوران دكتر مصدق نيست.
اگر رفسنجانی ادعا ميكرد با طرح آينده سازان بعبارتی شروع بازسازی اقتصادی در كشور بعداز جنگ هشت ساله بزرگترين دست آورد را داشته است و بالاترين خدمت را بمردم و كشور كرده است خاتمی هم دسترسی به تكنيك هسته ای را از افتخارات دوران خود ارزيابی كرده و معتقد است كه رژيم جمهوری‌اسلامی را با اين پيشرفت برای‌هميشه بيمه كرده است .
احمدی نژاد وجناح وی نيز كه خود را نسل سوم انقلاب معرفی ميكنند معتقدند كه آنها بعنوان جوانان كشور در عمل اين برنامه ها راپياده كرده اند بهمين دليل دو گروه فوق را مجبور كردند تا قدرت اجرايی را به آنها واگزار كنند.
درمجموع بايد گفت كه در اين زمينه توافق اساسی بوجود آمده است و هر گروه ميتواند ادعا بكند كه هنوز وظيفه سنگينی بر دوش دارد و در روند آتی كشور همچنان موثر است بدين ترتيب همگی بشكلی بهم وابسته هستند و مجبورند با توافق اوضاع را با توجه به برنامه ريزيهای در نظر گرفته شده پيش ببرند با اين تفاوت كه قوه ی سه گانه در كنترل هر يك از گروه ها قرار دارد .
تركيب و قدرت اين نيروها آنچنان زياد است كه آقای خامنه ای مجبور شده است نظارت بر سه قوه مقننه ، قضاييه و مجريه را بعهده شورای نگهبان و شورای مصلحت نظام و جبهه اعتدال بگزارد كه بخودی خود مفهوم كاهش اختيارات بيت رهبری را دارد و بدين ترتيب خا منه ای تنها بعنوان فرمانده كل قوای نظامی متشكل از سپاه پاسداران و گروه های مسلح وابسته به آن و ارتش سه گانه يعنی نيروی زمينی، هوايی و دريايی اكتفا كرده است.
احمدی نژاد با استفاده ازپشتيبانی اين نيروهاو همگامی با آنهاست كه شروع به مانور كرده كه از جمله آن بازنگری به اولويت های اقتصادی، پايان طرحهای نيمه تمام اقتصادی ، اصلاح ساختار بوروكراتيك كشور ، حل معضل بيكاری ، مقابله با اعتياد و فحشاء و از همه مهمتر مبارزه با رشوه خواری گسترده در بين مقامات و كارمندان دولتی است كه هركدام از اين برنامه ها زمان زيادی خواهد برد و آنهم بشرطی كه ابزار و همكاری لازم برای پيشبرد كارموجود باشد .
درزمينه اقتصادی با توجه به بالارفتن قيمت نفت تا بشكه ای بيش از 50 دلار تا حدودی دست دولت احمدی نژاد باز است در آمد خالص ساليانه ايران از فروش نفت به بيش از 40 ميليارد دلار رسيده است و كارشناسان اقتصادی معتقدند كه درآمد ناخالص ساليانه تا پايان امسال با تقويم شمسی نزديك به دويست ميليارد دلار خواهد رسيد كه جهش بسيار بزرگی است كه سهم فرآورده های نفتی در آن در حدود 30% است درعين حال كه ذخيره ارزی ايران بيش از 40 ميليارد دلار است.
درزمينه سياسی دولت احمدی نژاد با مشكلات فراوانی سردر گريبان است كه يكی‌از آنها درگيری‌ايران در جنگ عراق است جمهوری‌اسلامی از يك طرف از نيروهای طرفدار شيعه وكرد خود در عراق پشتيبانی ميكند و از طرف ديگر با اشغال نظامی عراق مخالفت ميكند اين سياست دوپهلو مشكل بزرگی برای نيروهای متجاوز بوجود آورده است چون آنها بخوبی ميدانند كه نيروهای شيعه در اكثريت هستند و در صورت تغيير اوضاع جنوب عراق از دست رفته است اگرچه نيروهای متجاوز به شيعه ها در جنوب و به كردها در شمال قول داده بودند كه مناطق نفتی‌اين دوقسمت را در صورت همكاری برای سرنگونی رژيم عراق به آنها واگزار خواهند كرد ولی اخيرا تمامی كشورهای عرب شديدا به آمريكا و انگلستان اعتراض كرده اند كه آنها عراق را دودستی تقديم ايران كرده اند.
عمرو موسی دبيركل اتحاديه عرب پيش از رای گيری در مورد قانون اساسی با موضع گيری در مورد آن هشدار داده بود كه عراق در آستانه جنگ داخلی قرار دارد و عملا نقشه آمريكا و انگلستان را در عراق بهم ريخت و آنها را مجبور كرد تا در مورد يك دولت ملی ائتلافی توافق كنند وی همزمان با شمارش آرا برای تصويب قانون اساسی نيز وارد بغداد شد و با مذاكره با طرفين درگير عملا جبهه شيعيان و كردها را كه از حمايت ايران بر خوردارند تضعيف كرده و به آنها فهماند كه آمريكا و هم پيمانان آن قادر نيستند تا ابد در عراق بمانند و همسايگان عرب در رابطه با مسائل داخلی عراق ساكت نخواهند نشست كه مفهومی بجز فرماليته بودن رای گيری‌در باره قانون اساسی ندارد از طرف ديگر مبارزه مسلحانه گسترده ای در عراق برعليه نيروهای متجاوز در جريان است ورژيم ايران ميداند كه جعفری و دارودسته وی و جاشهای كرد بدون حضور نيروهای آمريكايی حتی قادر نيستند چند روز هم دوام آوردند.
مسئله عراق بزرگترين چالشی است كه رژيم ايران با آن درگير است هرچقدر بيشتر در آن غرق شود به همان اندازه نيروهای‌عرب را كه امكانات بيشتری دارند بر عليه خود بسيج خواهد كرد شكست طرفداران رژيم ايران در عراق به معنی پايان كار مراجع تقليد شيعه و امامزاد ه های موجود در عراق هم خواهد بود جناياتی كه در همين دوسال اخير شيعيان طرفدار ايران در عراق مرتكب شده اند خود مردم در صورت بوجود آمدن كوچكترين شرايط مناسب طرفداران رژيم ايران را قورت خواهند داد و اين را رژيم بخوبی ميداند.
مسئله كردستان و ساير مليتهای ايران: در قانون اساسی ايران زبان كردی و ساير زبانهای‌ديگرو حقوق مدنی آنها برسميت شناخته شده است ولی جمهوری‌اسلامی هنوز پای اجرای آن نرفته است كوشش رژيم برای تحميل ايدئولوژی مذهب شيعه بر خلقهای ديگر ايران كه اساسا مذهب شيعه را قبول ندارند نظير كردها ، بلوچ ها ، تركمن ها و ديگران نه تنها موفق نشده بلكه تضاد بسيار بزرگی در درون ايران ايجاد كرده است مخالفت عمومی در كردستان و نپذيرفتن حق و حقوق ملی كردهاو حقوق مدنی آنها كه منجر به طغيان عمومی شد نشان ميدهد نظام جمهوری‌اسلامی پيش از تهاجم غرب به عراق در اين زمينه تحقيق نكرده است همين اشتباه را در مورد افغانستان نيز رژيم مرتكب شد.
شروع جنگ در عراق و افغانستان مناسبات منطقه رابهم زده است حفظ وضعيت سابق ديگر ممكن نيست ولی تغييرات اساسی نيز اجتناب ناپذير است كه يكی از آنها ايجاد كردستان آزاد است در اين منطقه حكومتهای شوونيست نظير ايران و تركيه بتدريج حاكميت خود را در منظقه كردستان از دست خواهند داد بنابراين بهترين كار آن است كه آزادانه و داوطلبانه خود مختاری‌كردستان و ساير مليتهای ايران پذيرفته شود و با تمام امكانات به آنها كمك شود تا با اتكا به نيروی خود به رشد و پيشرفت ادامه دهند تنها در اين چهار چوب است كه امكان همزيستی مسالمت آميز وهمكاری داوطلبانه امكان پذير خواهد بود.
تجربه دولت تركيه كه از پشتيبانی پيمان نظامی ناتو برخوردار است نشان ميدهد راهی جز شناختن حق و حقوق خلقها باقی نمانده است بايد كارآنها را بدست خودشان سپرد اگر اين موضوع پيش برود هزينه بمراتب كمتری را ايران متحمل خواهد شد همكاری‌ايران با تركيه و تشويق بارزانی و طالبانی برای سركوب كردهای‌ايران و تركيه و همكاری نظامی با تركيه كه خودعضو پيمان فاشيستی ناتو است راه بجايی نخواهد برد و تنها ميتواند كمی وقايع را بعقب بياندازد ولی‌از وقوع آن نميتواند جلوگيری كند كردستان آزاد هويت نوين خاورميانه است بايد به استقبالش رفت نه با آن به مقابله پرداخت.
مسئله انرژی هسته ای : بدون شك داشتن تكنيك هسته ای حق طبيعی هر كشوری است دانشمندان و دست اندكاران فنی ايرانی موفق شدند با تلاش فراوان به اين تكنيك مسلح شوند و قوانين بين المللی نيزمسلح شدن به تكنيك هسته ای را برای‌هيچ كشوری منع نكرده است ولی مسئله اساسی در آن است كه چگونه ميشود نگرانی كشورهای ديگر را بر طرف كرد.
دولت احمدی نژاد تاكتيك خود را بر اساس همكاری با تمامی كشورها در اين زمينه گذاشته و حتی از تمامی كشورها و شركت ها در سخنرانی سازمان ملل در خواست كرده است كه در پروژه انرژی‌هسته ای ايران شركت كنند اين سياست تا حدودی دست كشورهای غربی از جمله آمريكا و انگلستان را در حنا گذاشته است شركتهای غربی و دولتهای آنها در درجه اول در انديشه تامين منافع خود هستند بنابراين دردراز مدت چاره ای ندارند تا اين پيشنهاد را بپذيرند.
احمدی‌نژاد در سخنرانی سازمان ملل خود به مسئله اساسی ديگری نيز اشاره كرده است و آنهم هويت مشترك مذهبی كشورهای‌غربی با هويت مذهبی ايران است كه همگی به مذهب تك خدايی اعتقاد دارند در اينجا كوشش احمدی نژاد پيدا كردن نقاط مشترك بين رژيم ايران و رژيمهای غربی است كه مدتهاست در گير سروسامان دادن به هويت كشورهای خود هستند سالهای گذشته بحث داغی در اين مورد در بين سياست مداران غربی در جريان است كه بخش عمده آنها هويت كشورهای غربی را مذهب مسيحی می شناسند غربی ها تمامی كشورهای‌اروپای شرقی سابق را حول اين هويت بسيج كرده اند.
احمدی‌نژاد با اشاره به اين دوموضوع به كشورهای غربی فهمانده است كه ايران آماده است با آنها همكاری كند بشرطی كه اين كشورها موی دماغ حكومت ايران نشوند.
جمهوری‌اسلامی با ايدئولوژی مذهب شيعه در حاكميت عملا بيش از بيست وشش سال است كه مناسبات ما را با كشورهای‌همسايه بهم زده است چرا كه دولتهای ديگر حد اقل بطور صوری هم كه شده جدايی حكومت از مذهب را پذيرفته اند و اين موضوع بيك پرنسيب جهانی تبديل شده است از طرف ديگر خود مذهب شيعه اساسا با ديگر مذاهب بدليل قبول مراجع تقليد بسيار متفاوت است اين چالش را رژيم ايران نميتواند براحتی پشت سر بگزارد بنابراين دير يا زود دولت بايد خود را از وابستگی به ايدئولوژی مذهبی رها سازد و در واقع تن به دولت ملی بدهد كه مفهوم آن تشكيل دولت ائتلافی است با شركت تمامی نيروهای موجود در ايران و پذيرش آزادی های اوليه و حق و حقوق مدنی جوامع و مليتهای ايرانی تازمينه اين همكاری فراهم آيد.
سياست دولت احمدی نژاد بر پايه همكاری با كشورهايی است كه با دولت وی حاضر به همكاری متقابل هستند و نه مخالفت با سياستهای آن بر طبق اين اصل ايران حربه های لازم برای پيشبرد اين سياست را دارد توليد نفت تا سطح چهار مليون بشكه در روز كه بازا ر جهان شديدا به آن نياز دارد ، اوضاع نابسامان عراق و تاثير گزاری حكومت ايران در روند اوضاع عراق ، جمعيت هفتاد مليونی با در آمد ناخالص در حدود دويست ميليارد دلاری در سال و بازاری بزرگ ، فشار دائمی به نيروهای‌اشغال گر در عراق و افغانستان برای خروج از منطقه كه امتياز بزرگی‌است ، نياز به تكنو لوژی جديد كه كشورهای بزرگ صنعتی دربدر دنبال مشتری می گردند ، رقابت بسيار گسترده و تنوع تكنولوژی مدرن كه دست ايران را برای‌انتخاب باز می گزارد ، همكاری نزديك با روسيه و از همه مهمتر مسلح بودن به تكنولوژی‌انرژی هسته ای كه ميتواند كشورهای‌غربی را وادار به امتياز دادن بكند.
ايران عليرغم تضاد فراوانی كه با كشورهای تركيه و پاكستان دارد بخوبی ميداند كه اين دوكشور بيشتر به ايران نيازمند هستند تا ايران به آنها .
محدود كردن روابط تجاری و اقتصادی با كره جنوبی و هندوستان و اخطار به كشورهای‌آلمان و فرانسه و انگلستان دراين مورد و اعلام آمادگی برای همكاری با تمامی كشورهادر زمينه تكنيكی از جمله انرژی‌هسته ای در چهارچوب سازمان انرژی اتمی جهانی موقعييت ايران را تحكيم كرده است ايران در سوريه و لبنان و فلسطين علاوه بر عراق و افغانستان از نفوذ قابل توجه ای بر خوردار است.
بهبود روابط ايران با كشورهايی همانند كوبا ، ونزوئلا ، برزيل ، كره شمالی ، آفريقای جنوبی ، زيمبابوه ، چين ، ويتنام ، كشورهای‌اسلامی ، غير متعهد ها و ساير كشورها كه بيشتر جنبه تبليغات داخلی دارد از امكاناتی‌است كه ايران ميتواند بخوبی‌از آن بهره مند شود .
اعلام آمادگی‌ايران در مورد باز و شفاف بودن برنامه های‌انرژی‌هسته ای و همكاری با آژانس بين المللی هسته ای موقعيت ايران را بهتر كرده است طی دوماه گذشته هيئت های فراوانی از وزارت خارجه ايران عازم كشورهای مختلف شده اند تا سياست های رژيم را در اين مورد بيشتر توضيح بدهند از طرف ديگر اقدام تلافی جويانه ايران در رابطه با هندوستان و كره جنوبی كه هردو تحت فشار آمريكا و امتياز گرفتن از اين كشور رای موافق در سازمان انرژی اتمی به قطعنامه سه كشور اروپايی دادند بضرر هردوكشور فوق تمام خواهد شد .
در داخل ايران دولت احمدی نژاد همچنان به بسيج و آماده سازی ايران در برابر دخالتهای احتمالی نظامی ادامه ميدهد و حتی رئيس مجلس جمهوری‌اسلامی در مصاحبه ای به كشورهای‌غربی و اسرائيل هشدار داد از حمله به ايران پرهيز كنند و ادعا كرد كه جواب ايران بسيار كشنده خواهد بود اتخاذ چنين سياستی كه ما به كسی حمله نميكنيم ولی اگر مورد حمله قرار بگيريم از خودمان دفاع كرده و جواب متقابل خواهيم داد( بر طبق مصوبات سازمان ملل) نشان ميدهد كه نيروی نظامی ايران آمادگی‌لازم را دارد و يا حداقل در تدارك وسيع آن است.
همين ديروز دولت ايران اعلام كرد در صورت پذيرفتن مناسبات برابر از طرف آمريكا حاضر به مذاكره با دولت اين كشور است اين سياست اين معنی را ميدهد كه آمريكا بايد بپذيرد كه ايران هم در منطقه منافعی دارد و بايد كشورهای‌غربی از جمله آمريكا آنرا مورد تاييد قرار دهند همين اقدام دولت ايران نشان ميدهد كه ايران پيچيدگی‌اوضاع خاورميانه را تا حدودی درك كرده است و قصد دارد سرش را در لاك خود فرو برده و به مسائل داخلی بپردازدپيامی كاملا روشن و آشكار به كشورهای غربی و منطقه است كه ايران منافع آنها را درك ميكندو آنرا می پذيريد.
روزنامه های غربی طی روزهای‌اخير خبر از خروج نيروهای آمريكايی و در مجموع خارجی از عراق داده اند كه نشان ميدهد توافقاتی در اين زمينه صورت گرفته است آمريكا نميخواهد با حضور نظامیش در عراق شاهد جنگ داخلی گسترده باشد كه نشانه شكست قطعی نيروهار‌متجاوز است و حكومت ايران هم در اين ماجرا دخيل است سفر عمرو موسی و مواضع اتخاذ شده از طرف اتحاديه عرب و پيامهايی كه از طرف ايران و آمريكا و كشورهای اروپايی ردو بدل ميشود حكايت از نسيم تازه ای در منطقه دارد كه بايد بدقت آنرا تعقيب و مطالعه كرد.
م. راد
