خسرو شمیرانی
[email protected]
گفت وگو با پروانه اسانلو، ابراهيم مددي، جواد کفايتي، عليرضا جباري، عبدالله مومني و مهدي کوهستاني درباره اعتراضات کارگران شرکت واحد در تهران، واکنش ها و حمايت ها از اين حرکت
-براي آزادي منصور اسانلو تمام راه هاي حقوقي را در پيش ميگيريم و در صورت بي نتيجه ماندن اعتراضات کارگري را از سر ميگيريم
- ناراحتي چشم منصور يکي ديگر از نگراني هاي ماست. چشم او به شدت ناراحت است و فشارهاي جاري ميتواند حتي به کور شدن او بيانجامد.
- ما تنها به شرطي در اين مذاکرات شرکت ميکنيم که افراد ديگر که به هيچ شکلي نمايندگي کارگران را ندارند به عنوان نماينده کارگران در مذاکرات شرکت نکنند.
- از شرکت در مذاکره امتناع کرديم زيرا افرادي به عنوان نماينده کارگران بر سر ميز قرار گرفته اند که از اين مشروعيت برخوردار نيستند.
- دانشجويان فرزندان ما هستند. فشار به آنها فشار به ما است. ما به شدت خواستار تعليق احکام صادره در مورد دانشجويان هستيم.
- کنگره کارگران کانادا (CLC)، به عنوان نماينده سه و نيم ميليون کارگر متشکل در کانادا از حرکتهاي تشکل هاي مستقل کارگري در ايران حمايت ميکند. ما ميگوييم منصور اسانلو بايد آزاد شود.
پنج شنبه گذشته دادستان تهران آقاي سعيد مرتضوي برگ ديگري بر کارنامه "درخشان" ضد حقوق بشري خود و نظام جمهوري اسلامي ايران افزود. هم ايشان که در پرونده هاي بيشماري همچون، پرونده قتل زهرا کاظمي، پرونده ربودن و شکنجه وبلاگ نويسان و ده ها پرونده ديگر مربوط به نقض آزادي مطبوعات و روزنامه نگاران بر صندلي اتهام نشسته است اين بار دستور دستگيري اعضاي هيئت مديره سنديکاي شرکت واحد اتوبوسراني تهران را صادر کرد.
اما به نظر ميآيد اين بار نظام اسلامي و نماينده عدالت قضايي آن دادستان مرتضوي، وارد کارزاري شده اند که توازن قوا به نفع ايشان نيست. اعتصاب رانندگان شرکت واحد رفت و آمد در تهران را در روز يکشنبه گذشته مختل کرد و گرچه حمله ديگري از سوي حکومت اسلامي را به فعالان سنديکاي شرکت واحد سبب شد، اما از طرف ديگر به سرعت حکومتيان را به عقب نشيني و قول آزادي بازداشت شدگان واداشت.
در کنار تلاشهاي کارگران در حمايت از همکاران بازداشت شده شان آنچه در عرصه حرکت هاي مدني در ايران کيفيتا نوين بود اعلام حمايت و همبستگي گسترده نيروهاي جامعه مدني از حرکت صنفي کارگران بود. کانون نويسندگان ايران، دفتر تحکيم وحدت، دانشجويان بسياري از دانشگاه هاي مختلف کشور، برخي احزاب سياسي از جمله اتحاد دمکراسي خواهان ايران به سرعت و با قاطعيت از خواسته هاي کارگران حمايت کرده و حمله به ايشان و اسارت آنها را محکوم کردند. در اين ميان تحرک دانشجويان از کيفيت و گستردگي نويني برخوردار بود.
حرکت مدني کارگران شرکت واحد تهران از چنان ابعادي برخوردار بود که حتي جبهه مشارکت اسلامي به حمايت از آن تن در داد. اگر به ياد بياوريم که اين حزب سياسي معتقد به ولايت فقيه هرگز از هيچ حرکت مدني که توسط "غيرخودي ها" صورت گرفته حمايت نکرده است، اهميت اين امر بيش از پيش روشن مي شود.
حمايت وسيع بين المللي از تلاش رانندگان شرکت واحد براي رسيدن به خواسته هاي صنفي خود روي ديگري از واقعيت هاي هفته گذشته بود.
البته صرفا صحبت از حمايت، گوياي تمام واقعيت نيست. آقاي "اسماعيل حق پرستي"، در گفت وگو با خبرنگار ايلنا گفت:"سنديكا، از سوي گروههاي ضد انقلاب و بيگانه حمايت شده و ميشوند، بنابراين جاي تعجب دارد كه چرا برخي مسئولان با گفتگو با اين گروهها، بر مشكلات كارگران دامن مي زنند."
خبرگزاري ايلنا از اين فرد به عنوان نماينده کارگران نام ميبرد. آقاي حق پرستي به همان دسته از کارگراني تعلق دارد که در ماه مي به محل نشست فعالان سنديکاي شرکت واحد حمله کرده و با تيغ تلاش در بريدن زبان منصور اسانلو داشتند.
در رابطه با سير وقايع اعتراضات رانندگان شرکت واحد، حمايت هاي داخلي و بين المللي و آخرين اخبار مربوط به اين حرکت، شهروند گفت وگوهايي انجام داده است که در زير ميخوانيد.
خ ــ ش
6 بعد ازظهر پنج شنبه به وقت تهران ــ پروانه اسانلو، همسر منصور اسانلو رئيس هيئت مديره سنديکاي شرکت واحد:
همسرم همچنان در زندان است. امروز (پنج شنبه 29 دسامبر) تمام روز همراه با خانواده به اوين رفتيم تا امکان ملاقات بيابيم و لباس و غذاي گرم به منصور برسانيم اما امکان ملاقات داده نشد.
آخرين بار کي با ايشان ملاقات و يا گفت وگو کرديد؟
ــ پس از دستگيري تاکنون اجازه ملاقات داده نشده است. تنها همان روز دستگيري، يعني پنج شنبه گذشته و روز پس از آن يعني جمعه همسرم تلفن زد و ما را از وضع خود آگاه کرد.
اتهام او چيست؟
ــ نميدانيم. اصلا با ما صحبت نميکنند که بدانيم. از اتهام او خبري ندارم اما گناه او را ميدانم که همان فعاليت هاي صنفي او است.
گفته شده بود که ايشان نيز آزاد ميشود ...
ــ بله. طبق قول مسئول پرونده ايشان، آقاي راسخ متين، همسرم بايد امروز آزاد ميشد ولي هنوز خبري نيست.
شنيدم که آقاي اسانلو جراحي قلب باز داشته ...
ــ بله. البته اين جراحي به مدتي پيش بازميگردد اما روشن است کسي که جراحي قلب داشته است بايد به زور مداوم از فشارهاي اضافي پرهيز داشته باشد. من از وضعيت وي به شدت نگران هستم. تمام خانواده ما نگران است. ميترسم استرسي که به او وارد ميشود به او صدمات جبران ناپذير بزند. من خودم شاغل هستم اما در اين يک هفته کار خود را رها کردم و آزادي همسرم را دنبال ميکنم. علاوه بر اين ناراحتي چشم منصور يکي ديگر از نگراني هاي ماست. چشم او به شدت ناراحت است و فشار هاي جاري ميتواند حتي به کور شدن او بيانجامد.
آيا وکيل ايشان با او ملاقات داشته است؟
ــ خير. دکتر خورشيد تلاش ميکند. البته اميدوارم که مسئولان به عهد خود وفا کنند و امروز همسرم را آزاد کنند.
9 صبح پنج شنبه به وقت تهران ــ ابراهيم مددي نائب رئيس سنديکاي شرکت واحد:
ديشب (چهارشنبه 28 دسامبر) جلسه هيئت مديره برگزار شد. هيئت مديره به نمايندگي از سنديکاي کارکنان شرکت واحد تهران خواستار آزادي منصور اسانلو است. ما به تاکيد از مسئولان ميخواهيم شرائط آزادي ايشان را بي قيد و شرط و به سرعت آماده کنند.
چه اقدام عملي براي آزادي ايشان در دست داريد؟
ــ در هيئت مديره مصوب شد در مذاکره با شهردار تهران آقاي دکتر قاليباف شرکت کنيم. خواسته اول و مرکزي ما در اين ملاقات آزادي منصور اسانلو خواهد بود. البته ما يک شرط قائل شده ايم. به نظر ميآيد آنها در تدارک گروه مذاکره کننده به غير از نمايندگان سنديکا از افراد ديگري نيز به عنوان نماينده کارگران دعوت کرده اند. ما تنها به شرطي در اين مذاکرات شرکت ميکنيم که افراد ديگر که به هيچ شکلي نمايندگي کارگران را ندارند به عنوان نماينده کارگران در مذاکرات شرکت نکنند.
من تلاش کردم با فردي که از سوي شهردار تهران با ما در تماس است صحبت کنم تلفن او خاموش بود. با رئيس شرکت واحد نيز به همين دليل موفق به گفت و گو نشدم.
آيا جلسه مذاکره با شهردار برگزار خواهد شد؟
ــ هنوز معلوم نيست. با توجه به اينکه اختلافاتي ميان مقامات شوراي شهر و شهردار تهران وجود دارد احتمالا جلسه در روال عادي پيش نميرود. اما به هر روي در صورتي که شرط ما محقق نشود شرکت نخواهيم کرد.
آقاي اسانلو در چه وضعي است؟ آيا فشارهاي جسمي و رواني وجود دارد؟
ــ ما در گروه اول دستگير شدگان بوديم. فشارهاي خاصي وجود نداشت. بازجويي ها هم در شرايط قابل قبولي بود. گروهي که ديروز آزاد شدند نيز گفتند که فشار خاصي نبوده، اما در هنگام بازداشت بعضي مورد ضرب و جرح و توهين قرار گرفته بودند.
آيا هيچ گونه ملاقاتي با آقاي اسانلو وجود داشته است؟
ــ خير. به جز دو تلفن اول در پنجشنبه و جمعه گذشته هيچ تماس ديگري نبوده است. البته به طور اتفاقي گروهي که آزادي ايشان را از نزديک پي گيري ميکند، در مسير دادگاه منصور را ديده است و سلام و عليک کوتاهي با او داشته است.
حمايت هاي بين المللي در اين رابطه را چگونه ميبينيد؟
ــ حمايت هاي سازمانهاي بين المللي کارگري کمکي موثر و نشانگر همبستگي کارگري در کشورهاي مختلف است. اعلاميه شديد اللحن International Confederation of Free Trade Unions (ICFTU) ، و نامه اي که رييس اين مجموعه بزرگ کارگري جهاني به آقاي محمود احمدي نژاد نوشت نمونه اي از اين همبستگي و حمايت بود. ما در همين جا از تمامي مجموعه هاي کارگري که از خواسته هاي به حق ما حمايت ميکنند، تشکر ميکنيم.
در اخبار آمده بود که دانشجويان نيز به طور وسيع از حرکت شما حمايت کرده اند و وضعيت تحصيلي برخي به دليل حمايت ها از اين حرکت به حالت تعليق در آمده است.
ــ به نظر ما سنديکا و تشکيلات کارگري سنگ بناي جامعه مدني است و احقاق حقوق ما تحقق بخشي از حقوق بشر است پس طبيعي است که همه آنها که از اين مسائل صحبت ميکنند از خواسته هاي صنفي ما دفاع کنند. درباره دانشجويان بايد بگويم که اينها فرزندان ما هستند. فشار به آنها فشار به ما است. ما به شدت خواستار تعليق احکام صادره در مورد دانشجويان هستيم. حمايت فرزندان دانشجوي ما از خواسته هاي پدران و مادرانشان نبايد به تعليق تحصيل آنها و فشار مضاعف برآنها بيانجامد.
جواد کفايتي از اعضاي سنديکاي شرکت واحد که در روز يکشنبه دستگير و ديروز چهارشنبه آزاد شد:
ساعت سه و نيم روز يکشنبه چهارم دي ماه در نزديکي ميدان خراسان توسط ماموران امنيتي و اطلاعاتي دستگير شدم و از آنجا به اوين منتقل شدم.
آيا حکم جلب به شما ارايه شد؟
ــ خير. به نظر ميآيد آنها مرا تحت نظر داشتند. وقتي که از منزل خارج شدم و کمي از محل سکونت دور شدم چند ماشين شخصي مرا محاصره و مجبور به سوار شدن به يکي از ماشين ها کرده و به اوين بردند.
برخورد ماموران چطور بود؟
ــ برخوردها در زندان و در هنگام بازجويي نامناسب نبود.
عبدالله مومني فعال دانشجويي:
به عقيده من اينگونه حرکت های اعتراضي در راستاي مطالبه حقوق به حق و مشروعي است که تا به حال انباشته شده و حکومت حاضر و قادر به پاسخگويي به آنها نبوده است. ما همواره شاهد بوده ايم که خواسته هاي کارگران و اصناف چه قبل و چه در دوران دولت اصلاحات مورد توجه واقع نشده است.
حکومت همواره در راه شکل گيري سنديکاها و اتحاديه ها و در کل در مقابل شکل گيري ان. جي. او ها مانع تراشي کرده است. اما واقعيت اين است تنها زماني حرکت هاي اعتراضي اجتماعي قابل کنترل هستند که در چارچوب تشکل هاي گروه مربوطه صورت بگيرند و در غير اين صورت ميتوانند اشکال غير مدني به خود بگيرند.
اگر حرکت بزرگ کارگران شرکت واحد موفق شد در چارچوبي کاملا مدني انجام شود تنها به اين علت بود که توسط يک مجموعه قوي که ميان کارگران مشروعيت دارد هدايت ميشد.
ما خيلي خوشحال هستيم که علي رغم تمام کارشکني هاي حکومت اين تشکل مدني کارگري شکل گرفته است. در عين حال برخورد حکومت مبني بر دستگيري رهبري سنديکاي شرکت واحد را محکوم ميدانيم.
البته اين انتقاد به خود دانشجويان نيز وارد است که در دوره زمامت اصلاح طلبان دولتي اهميت نهادهاي غير سياسي مدني را درک نکرديم و از در تعامل و حمايت متقابل برنيامديم. دانشجويان اکنون استراتژي جديدي اتخاذ کرده اند و محور آن بر نظارت بر شکل گيري جامعه مدني بنا شده است. در اين راستا ما دفاع از تمامي نهادهاي مدني بويژه نهادهاي مدني کارگران و زنان را وظيفه خود ميدانيم.
تعليق دانشجويان به دليل حمايت از اعتراضات کارگران تا چه حد درست است و از چه گستردگي برخوردار بوده است؟
ــ ما همواره با محدوديتهاي وسيعي روبرو بوده ايم. دستگيري و زنداني و احکام زندان طولاني براي دانشجويان تنها گوشه اي از اين محدوديت ها بوده است. تعرض کميته هاي انظباطي به حقوق دانشجويان به شکل وسيع قابل مشاهده است. در رابطه با حمايت از اعتراضات اخير کارگري در دانشگاه هاي "پلي تکنيک" ، "شهيد رجايي" ، دانشگاه لرستان و برخي ديگر دانشگاه ها تعليق دانشجويان از تحصيل صورت گرفته است که از ديدگاه من به شدت محکوم است.
عليرضا جباري فعال فرهنگي و سياسي، عضو "اتحاد دمکراسي خواهان"
به عقيده من حرکت کارگران شرکت واحد يک اعتراض مدني و حق مسلم شهروندي است. حتي طبق همين قانون اساسي موجود نيز اين حق به رسميت شناخته شده و شرطي که براي اينگونه حرکتها قائل شده اين است که مسالمت آميز باشند. حرکت کارگران مسالمت آميز و کاملا صنفي بود. اين آقايان بايد متوجه شوند که کارگران شرکت واحد با متوسط حقوق 210 هزار تومان که به روشني زير خط فقر قرار دارد نميتوانند زندگي کنند.
برخورد حکومت با اين حرکت کارگران را چگونه ميبينيد؟
ــ همانطور که گفتم حرکت کارگران مطابق با قانون اساسي موجود است. فراموش نکنيم ما از يک قانون اساسي صحبت ميکنيم که با بسياري از اصول حقوق بشر در تضاد است و نياز به تغيير اساسي دارد، اما همين قانون نيم بند نيز به کارگران اين حق را داده است، پس در نتيجه دستگيري و سرکوب کارگران معترض زير پا گذاشتن قانون اساسي توسط حکومتيان است.
من به نوبه خود اين برخوردها را محکوم ميکنم و آزادي سريع و بي قيد و شرط منصور اسانلو را خواستار هستم.
شما در عين حال عضو کانون نويسندگان هستيد. برخورد کانون نويسندگان با اين موضوع چگونه است؟
ــ ما همان روز جمعه يعني فرداي روز سري اول بازداشت ها بيانيه اي در محکوميت برخورد حکومت با کارگران صادر کرديم.
آيا صدور آن بيانيه را کافي ميدانيد؟
ــ ما اميدواريم که منصور اسانلو به زودي آزاد شود و به خواسته هاي کارگران رسيدگي شود. در غير اين صورت نه تنها کانون نويسندگان بلکه تمامي گروه هاي اجتماعي که موافق با شکل گيري جامعه مدني هستند بايد از خواسته هاي کارگران دفاع کنند.
من در عين حال ميخواهم تاکيد کنم که تمام حرکت هاي مدني پايه هاي دمکراسي را پي ريزي ميکنند. در اين مسير دوري از خشونت و حفظ شيوه هاي مسالمت آميز بسيار مهم است. هيچ يک از گروه هاي اجتماعي نبايد اجازه بدهند که نيروهاي خشونت طلب صاحب قدرت موفق به تحميل شيوه هاي خشونت بار خود به جامعه بشوند. ما از هر حرکت مدني غير خشونت آميز با تمام قوا حمايت ميکنيم.
مهدي کوهستاني، مسئول بخش آسيا و خاورميانه کنگره کارگران کانادا:
کنگره کارگران کانادا (CLC) ، به عنوان نماينده 29 اتحاديه کارگري که سه و نيم ميليون کارگر متشکل در کانادا را پوشش ميدهد، در پانزده سال گذشته همواره از حرکتهاي تشکل هاي مستقل کارگري در ايران حمايت کرده است.
من به عنوان مسئول بخش آسيا و خاورميانه مرتب گزارش هاي کارگري 49 کشور را از ويتنام تا اسرائيل مطالعه ميکنم و به جرات ميگويم که گزارش هاي رسيده از ايران حاکي از شديدترين برخوردهاي منفي نسبت به کارگران و فعاليت هاي صنفي آنان است.
حمله به فعالان سنديکاي شرکت واحد، تلاش براي بريدن زبان و گلوي منصور اسانلو و سرانجام جراحت سختي که به وي وارد شد از اين نمونه بود که همين چند ماه پيش اتفاق افتاد. در همان زمان CLC از شکل گيري سنديکاي مستقل شرکت واحد در تهران حمايت کرد و حمله اوباش وابسته به دستگاه هاي دولتي به نمايندگان کارگران را محکوم کرد.
واقعيت اين است که ايران هنوز سه حق اصلي کارگران را که طبق معاهده هاي بين المللي به رسميت شناخته شده است به شدت زير پا ميگذارد. اين حقوق عبارتند از حق تشکل، حق انعقاد قرارداد جمعي و حق اعتصاب.
حکومت ايران براي اينکه به راحتي همچنان اين حقوق را پايمال کند در مذاکراتي که با سازمان جهاني کار در سال گذشته برقرار کرد عده اي از وابستگان خانه کارگر و شوراهاي اسلامي کار را که چيزي جز دنبالچه دولت و کارفرما نيستند به عنوان نمايندگان کارگران معرفي کرد و اين خود قطره آخري بود که صبر کارگران را لبريز کرد و شکل گيري نهادهاي مستقل را سرعت بخشيد.
حمايت CLC از حرکت اخير کارگران شرکت واحد چگونه بوده است؟
ــ ما به حکم همبستگي و منافع مشترک از خواسته هاي کارگران شرکت واحد دفاع کرديم. در بيانيه هاي خود که در سطح وسيعي در ميان اتحاديه هاي مختلف کارگري در کانادا و در سازمانهاي جهاني منعکس ميشوند به دستگيري فعالان کارگري اعتراض کرديم. کنگره کارگران کانادا در نامه هاي خود به وزير خارجه آقاي پي ير پتي گرو از وي خواسته است که در مجامع جهاني بويژه سازمان بين المللي کار از حقوق کارگران ايران دفاع کند. اگر دقت کنيد ميبينيد که اين کانادا است که در سه سال اخير در خط مقدم محکوميت ايران به خاطر نقض حقوق بشر قرار گرفته است و البته تلاشهاي ما براي نشان دادن وضعيت اسف بار حقوق کارگري در ايران، در اين رابطه بي تاثير نبوده است.
ما به سازمانهاي کارگري جهاني توضيح داده ايم که در ايران احتمالا دوباره تلاش بر اين خواهد بود که براي منصور اسانلو پرونده سازي کنند. اين روشي است که در ايران هميشه به کار گرفته شده است. اما از همين امروز ما در مقابل هرگونه پرونده سازي ايستاده ايم و در صحنه هاي جهاني به توضيح در اين رابطه خواهيم پرداخت.
نبايد بگذاريم منصور اسانلو و همکارانش به مورد ديگري در پرونده سازي هاي رايج در ايران تبديل شوند.
من در اينجا اعلام ميکنم که CLC به نمايندگي از طرف سه و نيم ميليون کارگر کانادايي دستگيري اسانلو و ديگر رهبران کارگري را نقض صريح حقوق بشر و حقوق کارگران در تشکل يابي ميبيند. ما قويا خواستار آزادي منصور اسانلو و همچنين پذيرش خواسته هاي کارگران شرکت واحد هستيم.
در آخرين ساعات امشب (پنج شنبه 29 دسامبر) آقاي ابراهيم مددي در گفت وگوي مجددي به شهروند گفت که سنديکاي کارگران شرکت واحد از شرکت در مذاکرات با شهردار تهران محمد باقر قاليباف امتناع کرده است زيرا در گروه مذاکره کننده افرادي به عنوان نماينده کارگران قرار گرفته اند که از اين مشروعيت برخوردار نيستند. نائب رئيس هيئت مديره سنديکاي شرکت واحد افزود، ما براي آزادي منصور اسانلو تمام راه هاي حقوقي را در پيش ميگيريم و در صورت بي نتيجه ماندن اعتراضات کارگري را از سر ميگيريم.
شهروند - شماره ۱۰۴۶ - ۳۰ دسامبر ۲۰۰۵ - جمعه ۹ دی ۱۳۸۴
* براي اطلاعات بيشتر درباره سنديکاي شرکت واحد گفت وگوي خسرو شميراني با منصور اسانلو را در شهروند 1029 مورخ 28 اکتبر 2005 (6 آبان 84) در لينک زير بخوانيد.
http://www.shahrvand.com/FA/Default.asp?IS=1029&Content=NW&CD=PL&NID=101#BN1029