با سخنان متفاوت وعيدي در تهران، ميتوان اينگونه نتيجه گرفت كه ايرانيان نيز متمايل به ازسرگيري مذاكرات با اروپا هستند. آلبرايت در اينباره ميگويد: آنان در چند ماه اخير، بسيار سختگيرتر شدهاند؛ بنابراين، تغيير واقعي موضع آنان واقعا مرا شوكه خواهد كرد.
در حالي كه مسئولان عاليرتبه جمهوري اسلامي، انجام فرايند غنيسازي در خاك ايران را «خط قرمز» جمهوري اسلامي در پرونده هستهاي اعلام كردهاند، اظهارات ابهامآميز جواد وعيدي، سرپرست تيم مذاكرهكننده، درباره بررسي پيشنهاد روسيه، مبني بر غنيسازي با مشاركت ايران در روسيه، با استقبال رسانههاي آمريكايي روبهرو شده است.
به گزارش سرويس بينالملل «بازتاب»، «نيويوركتايمز» در گزارشي با عنوان «چرخش ايران در برنامه توليد سوخت هستهاي» نوشت: مقامات ايراني در اقدامي كه در تناقض آشكار با موضعگيريهاي قبلي ايران بود، اعلام كردند كه ايران به طور جدي و مشتاقانه، پيشنهاد روسيه را در مورد نحوه غنيسازي اورانيوم براي ايران مورد بررسي قرار خواهد داد.
جواد وعيدي، از مقامات شوراي عالي امنيت ملي ايران، اين مسئله را درباره پيشنهاد روسيه مبني بر غنيسازي اورانيوم در روسيه و سپس بازگرداندن آن به ايران مطرح كرد.
اين چرخه به ايران اجازه ميدهد كه سوخت را تنها به منظور استفاده براي انرژي هستهاي در اختيار داشته باشد. اين مسئله، همچنين توانايي ايران در دستيابي به تكنولوژيهاي پيشرفته غنيسازي را كند ميكند.
هفته گذشته نيز محمدمهدي آخوندزاده، رئيس هيأت مذاكراتي ايران با اروپا، پيشنهادي مشابه را رد كرد.
تعيين موقعيت عراق در اين ميان مشكل است. آمريكاييها و اروپاييها ميگويند، در اين زمينه با دولت جديد عراق مشكلاتي دارند.
ايران غنيسازي را يكي از حقوق مسلم خود تحت قواعد «NPT» ميداند، ولي رايس به هيچ وجه آن را مستدل نميداند. حال پرسش اصلي اينجاست كه آيا ايران ميتواند پس از بازرسيهاي پياپي آژانس از تواناييها و تجهيزاتش، مورد اعتماد قرار گيرد يا نه؟
يك تفسير در مورد سخنان جواد وعيدي، اين است كه ايران با اين احتمال روبهرو شده كه اروپاييها، ناگهان مذاكرات را متوقف كنند و تخلفات ايران را به شوراي امنيت ارجاع دهند و با تحريم روبهرو شوند كه در قبال پيشنهاد روسيه، مطمئنا انتخاب راه بدتر است. اما اين احتمال نيز به نظر ميرسد كه ايران ميخواهد به حيلهگري خود ادامه بدهد تا بتواند حمايت بينالمللي بيشتري به دست آورد.
در چند ماه گذشته نيز همينگونه بوده است. آمريكا و اروپا بارها تلاش كردهاند تا روسيه و چين را متقاعد سازند كه ايران در حال پيگيري برنامه سلاحهاي اتمي است و به شدت بر آنان فشار ميآورده تا به تهران اعلام كنند كه در صورت ارجاع به شوراي امنيت، آنان هيچگونه اقدامي براي وتو كردن پرونده انجام نميدهند.
«ديويد آلبرايت»، مدير مؤسسه علوم و امنيت بينالملل آمريكا، كه اخبار ايران را تحليل و دنبال ميكند، ميگويد: «مشكل اين است كه هنگامي كه آنان ميگويند، ما به جرأت موضوع را بررسي ميكنيم، به معني اين نيست كه آن را ميپذيريم».
تبديل اورانيوم به گاز، مرحلهاي اساسي در توليد سوخت هستهاي است و مرحله بعد، غنيسازي گاز و تبديل آن به مادهاي است كه ميتواند هم سوخت هستهاي باشد و هم براي ساخت بمب اتم مورد استفاده قرار گيرد. گفتني است، روسيه دستكم پذيرفته اين مرحله را براي ايران انجام دهد، چرا كه در ازاي آن، بيش از دهها ميليون دلار به دست ميآورد.
مهمترين تهديد غربيها عليه ايران، ارجاع پرونده به شوراي امنيت بوده كه اين امر نيز به دليل وتوي احتمالي روسيه و چين، كه پيوندهاي تجاري عمدهاي با ايران دارند، به شدت مورد ترديد است.
سياست اروپا از آن زمان مرتبا، باز نگه داشتن گزينه مذاكره بوده است؛ چه براي رسيدن به توافقي در اين زمينه و يا براي متقاعد كردن روسيه و چين كه همه گزينهها در اختيار ايران گذاشته شد و تنها راه باقيمانده، تحريم است.
اما توجه به اين نكته نيز مهم است كه روسيه در هفتههاي گذشته ،به دليل موضعگيريهاي احمدينژاد در مورد افسانه خواندن «هالوكاست» و حذف اسرائيل از نقشه جهان، به غرب متمايل شده است.
جلسه هفته گذشته براي تصميم در مورد ازسرگيري مذاكرات يا عدم آن، بدون نتيجه ماند و به ماه ژانويه موكول شد، اما با سخنان متفاوت وعيدي در تهران، ميتوان اينگونه نتيجه گرفت كه ايرانيان نيز متمايل به ازسرگيري مذاكرات با اروپا هستند.
آلبرايت در اينباره ميگويد: آنان در چند ماه اخير، بسيار سختگيرتر شدهاند؛ بنابراين، تغيير واقعي موضع آنان واقعا مرا شوكه خواهد كرد.