روابط شخصى دانشجويان زير كنترل دوربين‌هاى مداربسته، گفتگو با مرتضى اصلاح‌چى دبير انجمن اسلامى دانشگاه علامه طباطبايى، صدای آلمان

در طول چندماه گذشته دانشجويان مرتبا به کمیته‌ی انضباطی احضار می‌شوند و برای رفتارشان مورد بازخواست قرار می‌گیرند.


كنترل دانشگاه‌ها و خوابگاه‌هاى دانشجويى سياستى است كه از هنگام روى كار آمدن دولت جديد روزبروز ابعاد گسترده‌ترى پيدا می‌كند. آخرين نمونه اين اقدامات نصب دوربين‌هاى مداربسته در دانشگاه‌هاست كه موجب اعتراض دانشجويان شده. در همين زمينه آقاى مرتضى اصلاح‌چى دبير انجمن اسلامى دانشگاه علامه طباطبايى و عضو هيات رئيسه شوراى تهران دفتر تحكيم وحدت به سوالات دويچه وله پاسخ داده.

مصاحبه‌: مریم انصاری

دویچه وله: آقای اصلاح‌چی، انجمن اسلامی دانشگاه تربیت و معلم در بیانیه‌ای نسبت به نصب دوربین‌های تجسسی در دانشگاه اعتراض کرده است. این دوربین‌ها با چه هدفی نصب شده‌اند، چنين چیزی هرگز نه در زمان شاه، نه در سالهای بعد از انقلاب سابقه نداشته است؟

اصلاح‌چی: اوایل سال جاری از سوی مدیر کل وزارت علوم یک مطلبی اعلام شد که نگهبانی دانشگاهها و خوابگاهها زیر نظر حراست تضمین می‌شوند. پس از آن هم اقداماتی برای این امر انجام گرفت که البته با اعتراضاتی که دانشجویان دانشگاه‌های مختلف کردند، این طرح بصورت گسترده انجام نگرفت. اما اینگونه طرحها در دانشگاه‌های مختلفی انجام شد که آخرین نمونه‌ی آن هم نصب دوربین در دانشگاه تربیت معلم بود که اکثر این دوربین‌ها در مکان‌هایی نصب شده‌اند که محل تجمع و استراحت دانشجویان است. به نظر من، هدف اصلی این طرح کنترل و نظارت بر رفتار دانشجویان است. چون از زمانی که دولت جدید سر کار آمده است، یکسری مطالب را مطرح کرده‌اند که دانشگاه‌های ما دانشگاه‌های اسلامی نیست و دولت باید با ابزارهایی که در اختیار دارد دانشگاه‌ها را به سمتی ببرد که، به نظر آنها، دانشگاه‌های اسلامی بشوند و چیزی هم که اینها به ذهنشان رسیده بود، اینکه بهرنحوی، حالا یا با‌ اعمال فشار و یا با استفاده از ابزار عمده‌‌شان، یعنی کمیته‌ی انضباطی، اینکار را بکنند. بنابراین، من فکر می‌کنم که نصب این دوربین‌ها در سطح دانشگاه بنوعی زیر ذره‌بین قراردادن رفتار دانشجویان هست. یعنی از طرفی با گرفتن فیلم، زمانیکه می‌خواهند دانشجویی را به کمیته‌ی انضباطی ببرند برای محکوم کردن او بتوانند از این فیلم‌ها استفاده بکنند و حرف خودشان را به کرسی بنشانند و دانشجوها را محکوم بکنند، فیلم‌هایی که این دوربین‌های مداربسته از عملکرد و رفتار دانشجوها در دانشگاهها می‌گیرند.

دویچه وله: فکر می‌کنید که نحوه‌ی استفاده از این دوربین‌ها بیشتر در رابطه با چه مسایلی باشد، مسایل خصوصی دانشجوها یا در ارتباط با برنامه‌های سیاسی‌شان؟

اصلاح‌چی: برنامه‌های سیاسی که توسط دانشجویان انجام می‌شود همواره زیر نظر است و برنامه‌هایی هم دانشجوها، مثل تریبون، تریبون آزاد و یا میتینگ که دانشجوها در سطح دانشگاهها برگزار می‌کنند، نیروهای امنیتی بطور کاملا آشکار با دوربین‌هایی که در دست دارند از مراسم و از تک تک افراد شرکت‌کننده در آن فیلمبرداری می‌کنند و این مراسم ها هم بحدی نیست که برای فیلمبرداری از آنها نیاز به نصب دوربین‌ها مداربسته دائمی باشد. به نظر من، هدف اصلی کارگذاشتن این دوربین‌های مداربسته زیر ذره‌بین قراردادن زندگی خصوصی و روابط دانشجوها با همدیگر است.

دویچه وله: واکنش دانشجویان در مقابل این مسئله چیست و اگر این دوربین‌ها برچیده نشوند، آنوقت تکلیف چه هست؟

اصلاح‌چی: متاسفانه در طول چندماه گذشته فشار بر روی دانشجوها و دانشگاه‌ها خیلی زیادتر شده و فضای سنگینی بر دانشگاه‌ها حاکم است. بطوری که فعالین، حالا چه سیاسی دانشجویی و چه دانشجوهای مختلف، مرتبا به کمیته‌ی انضباطی احضار می‌شوند و برای رفتارشان مورد بازخواست قرار می‌گیرند. اما نوعی از نارضایتی و اعتراض پنهان در دانشگاه‌ها وجود دارد که بنوعی تمامی دانشجوها از وضع حاکم بر دانشگاه‌ها ناراحت هستند و بشدت عصبانی. اما، همانطور که گفتم، بعلت فضای سنگین و بنوعی فضای امنیتی که بر دانشگاه حاکم است این اعتراضات و این ناراحتی‌ها بشکل عیان بروز پیدا نمی‌کند، منتها تشکل‌های مختلف دانشجویی با صادرکردن بیانیه و با مصاحبه‌هایی که انجام داده‌اند اعتراض خود را به این مسئله نشان داده‌اند که همیشه در اینگونه موارد اولین قدم‌هایی که برداشته می‌شود، همین صادر کردن بیانیه و مصاحبه و مذاکره با مسئولین دانشگاه است. اما وقتی مسئولین دانشگاه‌ها به خواسته‌های دانشجویان بطور مسالمت‌آمیز و از طریق گفتگو تن درندهند، ما همواره شاهد آن بودیم که دانشجوها اعتراض خودشان را با برگزاری تجمع‌ و تحصن و تربیون‌های آزاد نشان داده‌ و تا زمانیکه به خواسته‌های خودشان برسند این روند را ادامه خواهند داد. در مورد این مسئله و مسایل دیگر هم، در حال حاضر این وضعیت پیش آمده که قدم‌های اولیه که همان مصاحبه‌ها و صادرکردن بیانیه است، انجام شده و دانشجویان مشغول صحبت با مسئولین دانشگاه هستند. اما، با توجه به اینکه در حال حاضر فصل امتحانات دانشجویان است و حداقل تا یکماه آینده دانشجویان درگیر امتحانات پایانی ترم خودشان هستند، در رابطه با برخورد به این مسئله که حالا بصورت یک تجمع و یا یک تحصن صورت بگیرد، فکر می‌کنم موکول بشود به بعد از امتحانات.

دویچه وله: آقای اصلاح‌چی، در همین بیانیه از «انقلاب فرهنگی دوم» یاد شده که گویا براساس الگوی آن همه چیز دانشگاه‌ها باید اسلامی‌تر بشود. ممکن است اقداماتی را که در این زمینه تا بحال دولت انجام داده توضیح بدهید، و این را هم می‌خواهم بدانم که آیا واقعا چنین کاری در دانشگاه‌های امروز و با توجه به سطح آگاهی دانشجویان امکانپذیر است؟

اصلاح‌چی: آنچیزی که بعنوان «انقلاب فرهنگی دوم» مطرح شده است الان با سخنانی که مسئولین وزارت علوم مطرح می‌کنند، از جمله تبدیل علوم انسانی به علوم اسلامی و یا نزدیکترشدن فضای دانشگاه‌ها به فضای حوزه‌ها و یا انتقال دانشجویانی در سطح تکمیلی به حوزه برای ادامه‌ی تحصیل، بنوعی متن انقلاب فرهنگی دوم را نشان می‌دهد. اما، از طرف دیگر اقداماتی که اینها در این راستا انجام داده‌اند، بحث فعال شدن کمیته‌های انضباطی‌ست که بطرز بی‌سابقه‌ای این مسئله الان دارد صورت می‌گیرد که دانشجویان را بخاطر واهی‌ترین و غیرطبیعی‌ترین مسایل به کمیته‌ی انضباطی می‌خوانند و بنوعی کلیه‌ی روابط و رفتار دانشجویان را، چه درون دانشگاه و چه بعضا خارج از دانشگاه، تحت کنترل خود دارند. اینها با این ابزارهای فشاری که در اختیار دارند، می‌خواهند فضای دانشگاهها و دانشجویان را به سمت آن فضای مورد نظر خودشان و آن برداشتی که از اسلام دارند، بهرطریقی که شده، ببرند. و این مسئله که حالا تحت انقلاب فرهنگی دوم مطرح می‌شود، فعلا در این سطح است، اما اینطور که از شواهد و قرائن برداشت می‌شود احتمال این مسئله که حالا مانند اوایل انقلاب بحث تسویه‌ی درون دانشگاه‌ها هم صورت بگیرد هست،‌ ولی در حال حاضر، فعلا، این بحث انقلاب فرهنگی دوم وارد این فاز نشده است. اما، از طرف دیگر بنوعی می‌شود گفت که بین دو طیف افراطی و سنتی که در حال حاضر در کشور حاکم هستند اختلاف نظری هست که باعث شده اینها اینگونه حرکات را نتوانند آنطوری که طیف افراطی مدنظرش هست انجام بدهند و این درگیری داخلی‌ای که در حال حاضر این دو طیف با هم دارند باعث شده است که بنوعی این حرکات و این اعمال به آینده موکول بشود. اما آنچیزی که برداشت می‌شود، اینست که دیر یا زود اینگونه اقدامات، چه در سطح دانشگاه‌ها و چه بطور گسترده‌تر در سطح جامعه، اتفاق خواهد افتاد.

دویچه وله: سوال آخرم از شما اینست که انجمن اسلامی دانشگاه تربیت معلم در جایی از بیانیه‌اش نوشته است که جهت عمل کردن اهداف‌شان، «همچنان از شیوه‌های سابق، یعنی حامی پروری، جاسوس‌سازی، تهدید و غیره استفاده کنند و از هتک حرمت و حیثیت دانشگاه و دانشگاهیان بپرهیزند.». با خواندن این جمله این سوال برایم پیش آمد که آیا اینگونه اقدامات هم نوعی هتک حرمت از جامعه‌ی دانشجویی نیست، یا اینکه نویسندگان بیانیه آنها را به طنز آورده‌اند که آنوقت، بازهم، این سوال جا دارد که آیا در یک بیانیه‌ی جدی، آنهم نسبت به چنین مسئله‌ی مهمی، جای طنز هست؟

اصلاح‌چی: این مسایل که شما فرمودید، اینکه این مسایل آیا هتک حرمت است یا نه، بله! اینگونه مسایل هتک حرمت است. اما از آنجایی که اینگونه اعمال بنوعی رفع معهود هست درون دانشگاهها، که بنوعی اینگونه اعمال عادی شده است برای دانشجویان که حالا روال سابق براین بوده که از طریق جاسوس‌هایی که اینها درون دانشگاه داشتند خبرها را کسب می‌کردند و بحث حامی‌پروری و بحث تهدید و ارعاب بود،‌ اینگونه مسایل امر جاافتاده و عادی هست متاسفانه در درون دانشگاهها که اینگونه دوستان ما مطرح کرده‌اند. اما اینکه گفتید که آیا در یک بیانیه‌ی جدی طنز آورده‌اند، می‌شود گفت که این قسمت بنوعی طنز تلخ است که متاسفانه در کشور ما خیلی از این مسایل رایج است و فکر می‌کنم که گاهی با بیان کردن یکسری مسایل در قالب طنز تاثیر بیشتری دارد تا در یک قالب خیلی جدی و خشک بیان بشود.

[برای شنيدن اين مصاحبه در سايت دويچه وله به اصل مطلب رجوع کنيد]