محسن كديور: خلاصه كردن اسلام حسيني در قيام، اشتباه است، ايلنا

تهران- خبرگزاري كار ايران

محسن كديور گفت: نوحه‌‏هايي كه گاهي از صدا و سيما پخش مي‌‏شود، مصداق بارز استحاله قيام امام حسين(ع) و ظلم به آيين حسيني است.

به گزارش خبرنگار "ايلنا"، كديور كه در دومين شب از برنامه‌‏هاي جبهه مشاركت به مناسبت ماه محرم در كانون توحيد سخن مي‌‏گفت، در تبيين مفهوم استحاله قيام حسيني، گفت: مرحوم شريعتي بعضي از ابعاد فروخفته نهضت كربلا را بيان كرد و مرحوم مطهري نيز با پيش كشيدن بحث تحريف قيام حسيني لايه ديگري را مورد بررسي قرار داد، اما مسأله تحريف نيست بلكه مهمتر از آن استحاله قيام حسيني است.
وي ادامه داد: در استحاله، واقعيت قلب مي‌‏شود و ما در نسبت اسلام منسوب به حسين(ع) و اسلام واقعي حسين(ع) با يك استحاله مواجه هستيم؛ استحاله‌‏اي كه در روش‌‏ها و اهداف رخ داده است.
كديور اضافه كرد: ديني وجود داشت كه امام حسين(ع) زندگي‌‏اش را بر اساس آن تنظيم كرد و دين و مذهبي هست كه مي‌‏خواهيم به او نسبت دهيم اما شاكله‌‏هاي اين دين و آن دين با هم فاصله بسيار دارد.
اين پژوهشگر مسائل ديني خاطر نشان كرد: اين نوحه‌‏هايي كه از در برخي موارد از صدا و سيماي رسمي شنيده مي‌‏شود، مصداق بارز آن دين استحاله شده است كه به نام حسين(ع) بيشترين ظلم‌‏ها را بر آيين او روا مي‌‏دارند.
وي افزود: وقتي عزاداري به يك وظيفه و منسك تبديل مي‌‏شود، به جاي آن كه به عنوان راهي براي رسيدن به تعالي شود، خودش به مقصد تبديل مي‌‏شود و آن گاه متوجه استحاله مي‌‏شود و ما به جاي ذكر مسائل به دنبال ذكر مصائب هستيم.
كديور سوال اصلي عاشورا را اين دانست كه مسأله حسين(ع) چه بوده است كه عزيزانش را از دست داده است و اضافه كرد: ما در مقابل ديني قرار گرفته‌‏ايم كه بيشترين تاكيد آن بر صواب است، حال آن كه ما نيامدهايم دور هم بنشينيم و صواب ببريم بلكه بايد به دنبال ازدياد معرفت باشيم؛ چيزي كه حسين(ع) به دنبال آن بود.
كديور تصريح كرد: اقتدا به حسين(ع)، اقتدا به گريستن براي او نيست بلكه بايد اقتدا به اين باشد كه مانند او عمل كنيم اما به نظر مي‌‏رسد كه اين مسأله اصلي تا حدود زيادي رو به فراموش شدن است.
وي ادامه داد: ما در مجالس تنها به دنبال ذكر مظلوميت نباشيم، مظلوميت مساله اصلي نيست، اگر براي تحريك احساسات مردم مظلوميت حرف اول را مي‌‏زند اما براي ارتقاء معرفت، اين مظلوميت محلي از اعراب ندارد.
كديور گفت: اگر اسلام حسيني را در قيامش خلاصه كنيم، مرتكب اشتباه شده‌ايم و اين كمترين كاركرد از مجالس حسيني(ع) است كه بخواهيم تنها فرد را به گريستن بيندازيم.
اين پژوهشگر مسائل ديني اضافه كرد: در سال‌‏هاي اخير كه مي‌‏گفتند احكام ديني در دست روضه‌‏خوان‌‏هاي كم‌‏سواد افتاده است اما اكنون از دست آنها هم درآمده است و به دست مداحان بي‌‏سواد افتاده است، اين همان استحاله‌‏اي است كه قبل از انقلاب امثال شريعتي و مطهري از آن سخن مي‌‏گفتند، كاش زنده بودند و مي‌‏ديدند در اين مداحي‌‏ها كه بعضا از صدا و سيماي رسمي هم پخش مي‌‏شود، بعضا كفر هم پيدا مي‌‏شود.
كديور تاكيد كرد: مي گويند ماه محرم، ماه عزاداري است اما بايد بگويم كه عزاداري يك طريق و يك راه است براي احياي اهداف حسيني و خود عزاداري موضوعيت ندارد.
وي سپس گفت: متاسفانه شاهديم كه در خارج از كشور نيز تنها به اين موضوع به عنوان تبليغ دين پرداخته مي‌‏شود، كار حكومت اين شده است كه سرمايه‌‏گذاري كند كه خارج از ايران ببينند كه به اين شكل سينه‌‏زني و زنجيرزني عزاداري مي‌‏كنند و فكر مي‌‏كنند كه دين را ترويج مي‌‏كنند.
كديور ادامه داد: ما طي طريق را فراموش كرده‌‏ايم و فقط راه را تقديس مي‌‏كنيم، كسي كه راه را طي نمي‌‏كند، به مقصد نمي‌‏رسد. عزاداري تنها طريقي است براي رسيدن.
وي در تبيين مفهوم شهادت، تصريح كرد: شهادت در عرصه دين مبين هدف نيست بلكه وسيله‌‏اي است كه در زماني كه هيچ طريقي قابل استفاده نيست، بايد اين راه را انتخاب كرد، امام حسين(ع) وقتي اين راه را انتخاب كرد كه همه راه‌‏ها به رويش بسته شده بود.
استاد دانشگاه تربيت مدرس با بيان اينكه قيام حسيني شهادت‌‏طلبي كور نيست و هدف حسيني از آغاز، شهادت نبود، اضافه كرد: اينها مي‌‏گويند حسين(ع) فقط براي شهادت رفت و مي‌‏دانست كه شهيد مي‌‏شود، اين استحاله دين است، شهادت امر والايي است اما هدف و غايت نهايي نيست، با انسداد طرق عقلايي بود كه حسين(ع) شهادت را انتخاب كرد و در نهضت حسيني شهادت‌‏طلبي به مفهوم امروزين نبود چنانكه حسين(ع) به معاويه مي‌‏گويد، من به دنبال جنگ نيستم، اگر تو و پسرت به دنبال جنگ نباشيد.
كديور گفت: در اسلام نيز هيچ‌‏گاه توصيه نشده است كه ما آغازكننده جنگ باشيم، دفاع وظيفه است اما ما انسان‌‏هاي عادي هيچ‌‏گاه مجاز نيستيم كه آغازگر جنگ باشيم.
وي ادامه داد: گاهي مي‌‏بينيم جملاتي ساخته مي‌‏شود و رواج مي‌‏يابد كه ربطي به امام حسين(ع) ندارند. مثلا، زندگي يعني عقيده و جهاد براي آن. اين حرف امام حسين(ع) نيست، اين يك شعر است، شاعر آن هم احمد وثوقي، شاعر مصري است.
كديور افزود: مهمترين چيزي كه به امام حسين(ع) نسبت داده مي‌‏شود، مطلبي است به نام ماموريت ويژه؛ يعني اينكه مي‌‏گويند امام حسين(ع) از جانب خداوند يك ماموريت ويژه و خاص داشته است كه بايد شهيد مي‌‏شده و با خونش اسلام را حفظ مي‌‏كرده است. اين نكته بسيار دردناك است و مخترع آن بسياري از علماي اعلام بوده‌‏اند كه متاسفانه اكثر مردم هم در اين دام افتاده‌‏اند.
اين استاد دانشگاه تصريح كرد: اين گونه نيست كه حسين(ع) مي‌‏دانسته كه حتما چگونه، چطور و كجا به شهادت مي‌‏رسد، در اين صورت حسين چگونه اسوه بوده است؟
كديور با بيان اينكه تشييع و تسنن هر كدام قرائتي جداگانه از دين هستند، گفت: يكي از مسائلي كه رواج يافته، اين است كه ما قيام امام حسين(ع) را طوري تصوير مي‌‏كنيم كه انگار مقابل اهل سنت است، اين در حالي است كه امام حسين(ع) خطاب به عبدالله پسر عمر مي‌‏فرمايد، من اطمينان دارم اگر پدرت الان در زمان من زندگي مي‌‏كرد، مرا ياري مي‌‏داد.
وي تاكيد كرد: اساس كار امام حسين(ع) براي احياي دين است نه براي شهادت. حسين(ع) دين‌‏خواه بود و قيام او، يك قيام ديني است. ذات اين قيام دين‌‏طلبي است و اگر دين تنها در عرصه خصوصي بود و حسين آن را مي‌‏خواست، هيچ مشكلي نداشت. بايد دين را وارد عرصه اجتماعي كرد، هويت حسين(ع)، اسلام اوست و اسلام حسيني، اسلام سياسي است. حسين هيچ‌‏گاه نگفت كه من با حاكميت كاري ندارم و به دينداري خصوصي مي‌‏پردازم. حركت حسيني اين بود كه چه كسي رهبر است؟ بنابراين چگونه جامعه را هدايت مي‌‏كند؟ مسلمان حسيني كسي است كه به حكومت و دولت كار دارد.
كديور افزود: دين حسيني مي‌‏گويد رهبر جامعه كسي است كه به قرآن عمل كند، به عدالت رفتار كند، حق را رعايت كند و نفسانيات خود را حفظ نمايد. دوستاني كه مي‌‏پندارند مي‌‏توان از اسلام علوي و حسيني قرائتي سكولار ارايه كرد، بايد بگويم من در دين حسيني چنين قرائتي نمي‌‏يابم. اسلام حسيني اسلامي است كه براي مردم حق قائل است، در اين دين مردم ذي‌‏حق هستند و نه فقط مكلف. تاكيد مي‌‏كنم، اسلام حسيني قرائت فقهي نيست، حقوق دارد و نه فقط تكليف.
اين پژوهشگر مسائل ديني، اولين حق را در دين اسلام، حق انتخاب رهبر دانست . گفت: حق انتخاب عمومي رهبر، اولين حق مردم است چرا كه اين كوفيان و اهالي بصره بودند كه امام را انتخاب كردند و از او خواستند كه بيايد. آنها حسين(ع) را به عنوان رهبر جامعه انتخاب كرده بودند البته اين فقط نخبه‌‏ها و فقهاي شهر نبودند كه حسين(ع) را انتخاب كردند.
كديور حق دوم را حق بيعت كردن يا نكردن عنوان كرد و گفت: بيعت غير از انتخاب است، ممكن است انتخابي صورت گرفته باشد اما تو با آن بيعت، مخالف باشي. قيام حسيني با نفي بيعت اجباري آغاز شد، اين مساله نكته حقوقي دارد، حقوق مخالفين سياسي را مي‌‏توان از عاشورا آموخت؛ حق مخالفت با حاكم، در جامعه ماندن، امنيت داشتن ولي بيعت نكردن، حق مخالفت با حكومت.
وي افزود: علي(ع) و معاويه هر كدام به دو شيوه عمل كردند؛ در حكومت علي(ع) كساني كه با او بيعت نكردند، در امنيت زندگي مي‌‏كردند. 23 نفر با علي(ع) بيعت نكردند اما در امنيت و آرامش زندگي مي‌‏كردند. نه به زندان افتادند و نه توسط دستان غيب يا اجنه به ديار فاني رفتند. حتي از بيت‌‏المال حقوق دريافت مي‌‏كردند. بيعت در حكومت علوي اختياري است و علي(ع) بين جرم و گناه تفاوت قائل مي‌‏شد
اما معاويه و يزيد هر كدام بيعت اجباري را برگزيدند و حسين(ع) مي‌‏گويد من بيعت زوركي نمي‌‏كنم.

استاد دانشگاه تربيت مدرس حق سوم مردم را حق نظارت و ارزيابي رهبر عنوان كرد و گفت: حسين(ع) عملا حكومت وقت را ارزيابي مي‌‏كند و نظر مي‌‏دهد.
كديور، حق انتخاب و اعتراض براي مردم را حق چهارم مردم برشمرد . گفت: حضرت علي(ع) به مردم ياد داد كه از او انتقاد كنند و در مقابل كاستي‌‏ها هرگز كسي كه او را نقد كرد با مشكل مواجه نشد.
وي افزود: حق امنيت مخالف و حق يا ناحق بودن براي مردم را از ديگر حقوق مردم است.
كديور در ادامه سخنان خود با اشاره به مسايل هسته‌‏اي كشورمان گفت: هر كشوري حق دارد كه از منابع هسته‌‏اي استفاده كند و ما هم مي‌‏توانيم آن را داشته باشيم اما در اين ميان، هزينه و فايده مهم است و كساني كه زياد صحبت مي‌‏كنند و كمتر عمل مي‌‏كنند، بايد با دورانديشي سخن بگويند. گره‌‏هايي را كه با دست باز مي‌‏شوند، نبايد با دندان باز كرد. بايد حرف‌‏هايي بزنيم كه توانايي انجام دادنش را داشته باشيم. اكنون مديران بسيار كم‌‏تجربه‌‏اي در حال فعاليت هستند و چند دهه طول مي‌‏كشد كه ‌‏آنها ياد بگيرند در چه دنيايي زندگي مي‌‏كنند و معلوم نيست كه چه تصميماتي را براي كشور ما مي‌‏گيرند.
وي در پايان سخنان خود با يادآوري بازداشت اعضاي سنديكاي اتوبوسرانان شركت واحد، ذكر اين موضوع را وظيفه شرعي خود دانست و افزود: حكومتي كه مي‌‏خواهد به نام دين پيش برود، حق ندارد به حقوق مستضعفين و كارگران تجاوز كند.
وي خواستار آزادي اين افراد شد و تصريح كرد: حق تحصن و اعتصاب يكي از اصول صريح قانون است.