تهران- خبرگزاري كار ايران
محسن كديور گفت: نوحههايي كه گاهي از صدا و سيما پخش ميشود، مصداق بارز استحاله قيام امام حسين(ع) و ظلم به آيين حسيني است.
به گزارش خبرنگار "ايلنا"، كديور كه در دومين شب از برنامههاي جبهه مشاركت به مناسبت ماه محرم در كانون توحيد سخن ميگفت، در تبيين مفهوم استحاله قيام حسيني، گفت: مرحوم شريعتي بعضي از ابعاد فروخفته نهضت كربلا را بيان كرد و مرحوم مطهري نيز با پيش كشيدن بحث تحريف قيام حسيني لايه ديگري را مورد بررسي قرار داد، اما مسأله تحريف نيست بلكه مهمتر از آن استحاله قيام حسيني است.
وي ادامه داد: در استحاله، واقعيت قلب ميشود و ما در نسبت اسلام منسوب به حسين(ع) و اسلام واقعي حسين(ع) با يك استحاله مواجه هستيم؛ استحالهاي كه در روشها و اهداف رخ داده است.
كديور اضافه كرد: ديني وجود داشت كه امام حسين(ع) زندگياش را بر اساس آن تنظيم كرد و دين و مذهبي هست كه ميخواهيم به او نسبت دهيم اما شاكلههاي اين دين و آن دين با هم فاصله بسيار دارد.
اين پژوهشگر مسائل ديني خاطر نشان كرد: اين نوحههايي كه از در برخي موارد از صدا و سيماي رسمي شنيده ميشود، مصداق بارز آن دين استحاله شده است كه به نام حسين(ع) بيشترين ظلمها را بر آيين او روا ميدارند.
وي افزود: وقتي عزاداري به يك وظيفه و منسك تبديل ميشود، به جاي آن كه به عنوان راهي براي رسيدن به تعالي شود، خودش به مقصد تبديل ميشود و آن گاه متوجه استحاله ميشود و ما به جاي ذكر مسائل به دنبال ذكر مصائب هستيم.
كديور سوال اصلي عاشورا را اين دانست كه مسأله حسين(ع) چه بوده است كه عزيزانش را از دست داده است و اضافه كرد: ما در مقابل ديني قرار گرفتهايم كه بيشترين تاكيد آن بر صواب است، حال آن كه ما نيامدهايم دور هم بنشينيم و صواب ببريم بلكه بايد به دنبال ازدياد معرفت باشيم؛ چيزي كه حسين(ع) به دنبال آن بود.
كديور تصريح كرد: اقتدا به حسين(ع)، اقتدا به گريستن براي او نيست بلكه بايد اقتدا به اين باشد كه مانند او عمل كنيم اما به نظر ميرسد كه اين مسأله اصلي تا حدود زيادي رو به فراموش شدن است.
وي ادامه داد: ما در مجالس تنها به دنبال ذكر مظلوميت نباشيم، مظلوميت مساله اصلي نيست، اگر براي تحريك احساسات مردم مظلوميت حرف اول را ميزند اما براي ارتقاء معرفت، اين مظلوميت محلي از اعراب ندارد.
كديور گفت: اگر اسلام حسيني را در قيامش خلاصه كنيم، مرتكب اشتباه شدهايم و اين كمترين كاركرد از مجالس حسيني(ع) است كه بخواهيم تنها فرد را به گريستن بيندازيم.
اين پژوهشگر مسائل ديني اضافه كرد: در سالهاي اخير كه ميگفتند احكام ديني در دست روضهخوانهاي كمسواد افتاده است اما اكنون از دست آنها هم درآمده است و به دست مداحان بيسواد افتاده است، اين همان استحالهاي است كه قبل از انقلاب امثال شريعتي و مطهري از آن سخن ميگفتند، كاش زنده بودند و ميديدند در اين مداحيها كه بعضا از صدا و سيماي رسمي هم پخش ميشود، بعضا كفر هم پيدا ميشود.
كديور تاكيد كرد: مي گويند ماه محرم، ماه عزاداري است اما بايد بگويم كه عزاداري يك طريق و يك راه است براي احياي اهداف حسيني و خود عزاداري موضوعيت ندارد.
وي سپس گفت: متاسفانه شاهديم كه در خارج از كشور نيز تنها به اين موضوع به عنوان تبليغ دين پرداخته ميشود، كار حكومت اين شده است كه سرمايهگذاري كند كه خارج از ايران ببينند كه به اين شكل سينهزني و زنجيرزني عزاداري ميكنند و فكر ميكنند كه دين را ترويج ميكنند.
كديور ادامه داد: ما طي طريق را فراموش كردهايم و فقط راه را تقديس ميكنيم، كسي كه راه را طي نميكند، به مقصد نميرسد. عزاداري تنها طريقي است براي رسيدن.
وي در تبيين مفهوم شهادت، تصريح كرد: شهادت در عرصه دين مبين هدف نيست بلكه وسيلهاي است كه در زماني كه هيچ طريقي قابل استفاده نيست، بايد اين راه را انتخاب كرد، امام حسين(ع) وقتي اين راه را انتخاب كرد كه همه راهها به رويش بسته شده بود.
استاد دانشگاه تربيت مدرس با بيان اينكه قيام حسيني شهادتطلبي كور نيست و هدف حسيني از آغاز، شهادت نبود، اضافه كرد: اينها ميگويند حسين(ع) فقط براي شهادت رفت و ميدانست كه شهيد ميشود، اين استحاله دين است، شهادت امر والايي است اما هدف و غايت نهايي نيست، با انسداد طرق عقلايي بود كه حسين(ع) شهادت را انتخاب كرد و در نهضت حسيني شهادتطلبي به مفهوم امروزين نبود چنانكه حسين(ع) به معاويه ميگويد، من به دنبال جنگ نيستم، اگر تو و پسرت به دنبال جنگ نباشيد.
كديور گفت: در اسلام نيز هيچگاه توصيه نشده است كه ما آغازكننده جنگ باشيم، دفاع وظيفه است اما ما انسانهاي عادي هيچگاه مجاز نيستيم كه آغازگر جنگ باشيم.
وي ادامه داد: گاهي ميبينيم جملاتي ساخته ميشود و رواج مييابد كه ربطي به امام حسين(ع) ندارند. مثلا، زندگي يعني عقيده و جهاد براي آن. اين حرف امام حسين(ع) نيست، اين يك شعر است، شاعر آن هم احمد وثوقي، شاعر مصري است.
كديور افزود: مهمترين چيزي كه به امام حسين(ع) نسبت داده ميشود، مطلبي است به نام ماموريت ويژه؛ يعني اينكه ميگويند امام حسين(ع) از جانب خداوند يك ماموريت ويژه و خاص داشته است كه بايد شهيد ميشده و با خونش اسلام را حفظ ميكرده است. اين نكته بسيار دردناك است و مخترع آن بسياري از علماي اعلام بودهاند كه متاسفانه اكثر مردم هم در اين دام افتادهاند.
اين استاد دانشگاه تصريح كرد: اين گونه نيست كه حسين(ع) ميدانسته كه حتما چگونه، چطور و كجا به شهادت ميرسد، در اين صورت حسين چگونه اسوه بوده است؟
كديور با بيان اينكه تشييع و تسنن هر كدام قرائتي جداگانه از دين هستند، گفت: يكي از مسائلي كه رواج يافته، اين است كه ما قيام امام حسين(ع) را طوري تصوير ميكنيم كه انگار مقابل اهل سنت است، اين در حالي است كه امام حسين(ع) خطاب به عبدالله پسر عمر ميفرمايد، من اطمينان دارم اگر پدرت الان در زمان من زندگي ميكرد، مرا ياري ميداد.
وي تاكيد كرد: اساس كار امام حسين(ع) براي احياي دين است نه براي شهادت. حسين(ع) دينخواه بود و قيام او، يك قيام ديني است. ذات اين قيام دينطلبي است و اگر دين تنها در عرصه خصوصي بود و حسين آن را ميخواست، هيچ مشكلي نداشت. بايد دين را وارد عرصه اجتماعي كرد، هويت حسين(ع)، اسلام اوست و اسلام حسيني، اسلام سياسي است. حسين هيچگاه نگفت كه من با حاكميت كاري ندارم و به دينداري خصوصي ميپردازم. حركت حسيني اين بود كه چه كسي رهبر است؟ بنابراين چگونه جامعه را هدايت ميكند؟ مسلمان حسيني كسي است كه به حكومت و دولت كار دارد.
كديور افزود: دين حسيني ميگويد رهبر جامعه كسي است كه به قرآن عمل كند، به عدالت رفتار كند، حق را رعايت كند و نفسانيات خود را حفظ نمايد. دوستاني كه ميپندارند ميتوان از اسلام علوي و حسيني قرائتي سكولار ارايه كرد، بايد بگويم من در دين حسيني چنين قرائتي نمييابم. اسلام حسيني اسلامي است كه براي مردم حق قائل است، در اين دين مردم ذيحق هستند و نه فقط مكلف. تاكيد ميكنم، اسلام حسيني قرائت فقهي نيست، حقوق دارد و نه فقط تكليف.
اين پژوهشگر مسائل ديني، اولين حق را در دين اسلام، حق انتخاب رهبر دانست . گفت: حق انتخاب عمومي رهبر، اولين حق مردم است چرا كه اين كوفيان و اهالي بصره بودند كه امام را انتخاب كردند و از او خواستند كه بيايد. آنها حسين(ع) را به عنوان رهبر جامعه انتخاب كرده بودند البته اين فقط نخبهها و فقهاي شهر نبودند كه حسين(ع) را انتخاب كردند.
كديور حق دوم را حق بيعت كردن يا نكردن عنوان كرد و گفت: بيعت غير از انتخاب است، ممكن است انتخابي صورت گرفته باشد اما تو با آن بيعت، مخالف باشي. قيام حسيني با نفي بيعت اجباري آغاز شد، اين مساله نكته حقوقي دارد، حقوق مخالفين سياسي را ميتوان از عاشورا آموخت؛ حق مخالفت با حاكم، در جامعه ماندن، امنيت داشتن ولي بيعت نكردن، حق مخالفت با حكومت.
وي افزود: علي(ع) و معاويه هر كدام به دو شيوه عمل كردند؛ در حكومت علي(ع) كساني كه با او بيعت نكردند، در امنيت زندگي ميكردند. 23 نفر با علي(ع) بيعت نكردند اما در امنيت و آرامش زندگي ميكردند. نه به زندان افتادند و نه توسط دستان غيب يا اجنه به ديار فاني رفتند. حتي از بيتالمال حقوق دريافت ميكردند. بيعت در حكومت علوي اختياري است و علي(ع) بين جرم و گناه تفاوت قائل ميشد
اما معاويه و يزيد هر كدام بيعت اجباري را برگزيدند و حسين(ع) ميگويد من بيعت زوركي نميكنم.
استاد دانشگاه تربيت مدرس حق سوم مردم را حق نظارت و ارزيابي رهبر عنوان كرد و گفت: حسين(ع) عملا حكومت وقت را ارزيابي ميكند و نظر ميدهد.
كديور، حق انتخاب و اعتراض براي مردم را حق چهارم مردم برشمرد . گفت: حضرت علي(ع) به مردم ياد داد كه از او انتقاد كنند و در مقابل كاستيها هرگز كسي كه او را نقد كرد با مشكل مواجه نشد.
وي افزود: حق امنيت مخالف و حق يا ناحق بودن براي مردم را از ديگر حقوق مردم است.
كديور در ادامه سخنان خود با اشاره به مسايل هستهاي كشورمان گفت: هر كشوري حق دارد كه از منابع هستهاي استفاده كند و ما هم ميتوانيم آن را داشته باشيم اما در اين ميان، هزينه و فايده مهم است و كساني كه زياد صحبت ميكنند و كمتر عمل ميكنند، بايد با دورانديشي سخن بگويند. گرههايي را كه با دست باز ميشوند، نبايد با دندان باز كرد. بايد حرفهايي بزنيم كه توانايي انجام دادنش را داشته باشيم. اكنون مديران بسيار كمتجربهاي در حال فعاليت هستند و چند دهه طول ميكشد كه آنها ياد بگيرند در چه دنيايي زندگي ميكنند و معلوم نيست كه چه تصميماتي را براي كشور ما ميگيرند.
وي در پايان سخنان خود با يادآوري بازداشت اعضاي سنديكاي اتوبوسرانان شركت واحد، ذكر اين موضوع را وظيفه شرعي خود دانست و افزود: حكومتي كه ميخواهد به نام دين پيش برود، حق ندارد به حقوق مستضعفين و كارگران تجاوز كند.
وي خواستار آزادي اين افراد شد و تصريح كرد: حق تحصن و اعتصاب يكي از اصول صريح قانون است.