 |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
||
|
||||||
 |
 |
 |
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
||||||
|
|
|
|
|||
فرشاد محمودى
از ساعت ۸ صبح روز سه شنبه به وقت نيويورك ايالات متحده آمريكا، جهت انتشار بيانيه اى درباره مسائل هسته اى ايران، رايزنى هاى توجيهى خود را براى ۱۴ عضو ديگر شوراى امنيت آغاز كرده است.
--------------------
شوراى امنيت ۵ عضو دائم دارد كه آمريكا، بريتانيا، فرانسه، چين و روسيه را شامل مى شود و ۱۰ عضو غيردائم كه ژاپن، تانزانيا، آرژانتين، كنگو، دانمارك، اسلوونى، يونان، پرو و قطر است.
شوراى امنيت سازمان ملل در مواجهه با مسائل جهانى، به دو شكل واكنش نشان مى دهد. شورا اقدام به انتشار «بيانيه» مى كند كه به شكل اجماعى (بدون راى گيرى) است و حاوى اظهارنظر و ارائه ديدگاه هاى اعضا است. شوراى امنيت در حالت ديگر اقدام به تصويب «قطعنامه» مى كند كه با راى گيرى انجام مى شود و غير از راى ۵ عضو دائم، به راى ۴ عضو غيردائم نيز نياز دارد. ايالات متحده آمريكا كه از يازدهم اسفند رياست دوره اى شوراى امنيت را براى يك ماه به عهده گرفته است درصدد است «بيانيه»اى درباره فعاليت هاى ايران از سوى شورا انتشار دهد، اما چرا تا به حال ناكام مانده است؟ طبق رويه شوراى امنيت مفاد بيانيه خطاب به كشورى كه منتشر مى شود الزام آور نيست و تنها جنبه توصيه اى دارد.
بيانيه بدون راى گيرى صادر مى شود و به همين دليل به موافقت ضمنى تمامى ۱۵ عضو نياز دارد. روسيه و چين دو عضو شوراى امنيت كه مناسباتى گرم تر از ديگر اعضاى دائم با ايران دارند در حال حاضر به دلايل گوناگون موافق پيش نويس بيانيه اى نيستند كه آمريكا براى تصويب آن در تلاش است. به همين دليل جلسات پى درپى ۱۵ عضو شوراى امنيت كه به شكل غيررسمى برگزار مى شود منجر به صدور بيانيه اى درباره ايران نشده است.
آن گونه كه خبرگزارى هاى بين المللى مى گويند بريتانيا در تلاش است ضرب الاجلى ۱۴ روزه را نيز در اين بيانيه بگنجاند. به اين ترتيب بيانيه كه در ذات خود توصيه اى غيرالزام آور است كاركردى الزام آور و اجرايى مى يابد. ايالات متحده با ديپلماسى زيركانه اى در حال تلاش براى تصويب «بيانيه»اى است كه در عمل كاركرد «قطعنامه»اى دارد تا به اين ترتيب از ميزان مخالفت روسيه و چين بكاهد.
بيانيه اى كه ضرب الاجل دارد در عمل با قطعنامه چندان تفاوتى نخواهد داشت و راه مخالفان برنامه هاى اتمى ايران را در گام هاى بعدى شوراى امنيت هموار مى كند. شيوه برخورد آمريكا و پيشنهاد درج ضرب الاجل در «بيانيه» از سوى بريتانيا به نوعى بدعت در روال صدور بيانيه و قطعنامه ها در شوراى امنيت است. به همين علت طى روزهاى آينده به تعداد جلسات توجيهى ۵ عضو دائم از يك سو و حجم رايزنى هاى سياسى ايران با روسيه و چين براى مقابله با اين طرح افزوده خواهد شد. ميزان نفوذ و تاثيرگذارى هر يك از دو طرف يادشده طى ساعات آينده سرنوشت «بيانيه» ضرب الاجل دار شوراى امنيت را كه گام اول ديپلماسى در نيويورك است روشن خواهد كرد.
