- آيا آنگونه كه برخى محافل آمريكايى معتقدند، ايران در مذاكره با آمريكا به دنبال انحراف اذهان از برنامه اتمى خويش است؟
پيشنهاد دبير شوراى عالى امنيت ملى ايران على لاريجانى در خصوص مذاكره مستقيم جمهورى اسلامى با آمريكا بر سر اوضاع عراق، با واكنشهاى مختلفى در آمريكا و ايران روبهرو شده است. در هر دو كشور، محافل تندرو يا به مذاكرات مستقيم با ديده ترديد مىنگرند و يا از اساس با آن مخالفت مىكنند.
ايالات متحده آمريكا به آمادگى ايران براى مذاكره مستقيم بر سر اوضاع عراق، با ديده ترديد مىنگرد. «استيون هادلى» مشاور امنيتى جرج دبليو بوش رييس جمهور آمريكا میگويد، هدف تهران مانورى نمايشىست تا به وسيله آن بتواند فشارهاى بينالمللى را بخاطر برنامه هستهاىاش كاهش دهد.
محافل تندرو در تهران نيز از «ورطه هولناك» مذاكرات و پيشنهاد «بسيار تاسفانگيز» لاريجانى سخن مىگويند. على لاريجانى دبير شوراى عالى امنيت ملى جمهورى اسلامى، پنجشنبه گذشته اعلام كرد ايران پيشنهاد مذاكرهاى مستقيم با آمريكا بر سر اوضاع عراق را میپذيرد. دولت ايالات متحده اين پيشنهاد را يكسال پيش مطرح و چند ماه بعد يكبار ديگر آن را تكرار كرده بود. «هادلى» جمعه گذشته، يك روز پس از اعلام آمادگى ايران براى مذاكره مستقيم با آمريكا گفت، تعجبآور است كه جمهورى اسلامى تازه حالا، يعنى زمانى كه شوراى امنيت سازمان ملل متحد درباره تحريمهاى احتمالى عليه ايران در حال مشورت است، مىخواهد درباره عراق مذاكره كند. مشاور امنيتى رييس جمهور آمريكا افزود: «آنها تلاش مىكنند اين مسئله را، به مذاكراتى درباره طيف وسيعى از موضوعات بدل كنند».
در مقابل، زلمى خليلزاد سفير آمريكا در عراق و طرف بالقوه ايران در مذاكرات، جمعه گذشته اعلام كرد كه وى با وزير خارجه ايران در اين مورد توافقنظر دارد كه در گفتگوها برنامه اتمى ايران جايى نخواهد داشت. خليلزاد همچنين به خبرگزارى آسوشيتدپرس گفت، وى با ايران در مورد عراق «مذاكره» نخواهد كرد، زيرا اين خود سياستمداران عراقى هستند كه بايستى در مورد سرنوشت كشورشان تصميمگيرى كنند.
در همين حال، برخى محافل تندرو در ايران مخالفت خود را با مذاكرات پيشنهادى لاريجانى با آمريكا اعلام كردند. حسين شريعتمدارى نماينده رهبر مذهبى ايران در روزنامه دولتى كيهان، در مقالهاى در شماره ديروز (شنبه ۲۷ اسفندماه) اين روزنامه زير عنوان «اين گام و آن دام» از جمله مذاكره با ايالات متحده را «ورطه هولناكى» براى ايران خوانده كه «آمريكا و متحدانش سالهاى متمادى در انتظار آن بودهاند». نماينده آيتاله خامنهاى در روزنامه كيهان در بخش ديگرى از مقاله خود مىنويسد: «هدف آمريكا از كشاندن ايران به پاى ميز مذاكره، ابلاغ اين پيام به حركتهاى اسلامى در تمامى جهان اسلام است كه ايران نيز بعد از ۲۷ سال مقاومت چارهاى جز تسليم در برابر آمريكا نداشت!» وى ادامه مىدهد: «ملت مسلمان و پاكباخته ايران اجازه نمىدهد كه دستآورد ۲۷ سال مقاومت و خون دادن و خون دل خوردن مردم اين مرز و بوم اينگونه ذليلانه زير پاى آمريكا لگدمال شود و اين دستآورد الهى و حاصل خون شهيدان بر سر ميز مذاكره به يغما برود».
حسين شريعتمدارى سپس در پايان مقاله خود ضمن تاييد اينكه «بهيقين، اظهارات تأسفآور» آقاى لاريجانى «نمىتواند بدون هماهنگى قبلى با مجموعه دولت و دستگاه سياست خارجى» كشور باشد، به مسئولان جمهورى اسلامى هشدار مىدهد: «بههوش باشيد و هرچه زودتر با اعلام اين كه هيچگونه مذاكرهاى با آمريكا نخواهيد داشت، از اين ورطه هولناك و دام ويرانگرى كه براى ايران اسلامى تدارك ديده اند، خارج شويد».
در مقابل اين اظهارات، رسانههاى اصلاحطلب از پيشنهاد شوراى عالى امنيت ملى جمهورى اسلامى استقبال كردند. از نظر آنها گفتگو با آمريكا مىتواند تنش بوجود آمده بخاطر برنامه هستهاى ايران را كاهش دهد. روزنامه «شرق» در همين رابطه، به اين نكته اشاره كرد كه گشوده شدن درهاى گفتگو، درها را به روى جنگ خواهد بست.
گفتنىست كه هنوز زمانى براى گفتگوها تعيين نشده است. طبق گفته خليلزاد سفير آمريكا در عراق، اين گفتگوها بايستى در عراق انجام شوند.
بهنام باوندپور