 |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
||
|
||||||
 |
 |
 |
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
||||||
|
|
|
|
|||
قاسم شعله‌سعدى: همه علائم نشان از عدم موفقيت ديپلماسى جامعه جهانى دارد
در پی اعلام خبر دستيابى ايران به فناورى غنى‌سازى اورانيوم توسط رييس جمهورى اسلامى ايران، تيتر اصلى تمامى رسانه‌هاى داخلى به اين موضوع اختصاص پيدا كرد. اين در حالى‌ست كه شوراى امنيت در بيانيه خود، به‌صراحت از ايران خواسته تا تمامى فعاليتهاى هسته‌اى خود را متوقف كند. از سوی ديگر ، دولت آمريكا در عين تاكيد بر تلاش براى يافتن راه حلهاى ديپلماتيك، بارها اعلام كرده كه گزينه نظامى عليه ايران را منتفى نمى‌داند.
آيا تاكيد ايران بر گسترش فعاليت‌های هسته‌ای خود، امكان حمله محدود نظامى آمريكا به ايران را افزايش نمى‌دهد؟ در همين زمينه، دكتر قاسم شعله‌سعدى نماينده دوره‌هاى سوم و چهارم مجلس شوراى اسلامى و استاد روابط بين‌الملل دانشگاه تهران، به پرسشهاى صداى آلمان پاسخ گفته است.
مصاحبه‌گر: بهنام باوندپور
دويچه وله: دكتر شعله سعدى، پس از شنيدن چيزى كه موسوم شده به «خبر خوش هسته‌اى» بيشتر خوشحال شديد، يا نگران؟
قاسم شعله سعدى: البته از يك جهت اگر توانايى‌هاى ملى ايران افزايش پيدا بكند موجب خوشحالى ست، اما خطرات اين خيلى بيشتر است از فوايد مثبت‌اش. بنابراين، يك نگرانى جدى هست، بخصوص اين تهديدهايى كه غربى‌ها كرده‌اند تهديدهاى جدى‌اى به نظر مى‌رسد.
دويچه وله: دكتر شعله سعدى، مقامات آمريكايى اعلام خبر دستيابى ايران به فناورى غنى‌سازى اورانيوم توسط آقاى احمدى‌نژاد را نوعى دهن‌كجى و بى‌توجهى به خواستهاى جامعه جهانى و پرستيژ شوراى امنيت ارزيابى كرده‌اند. آيا مى شود چنين تعبيرى را از سخنرانى ديروز آقاى احمدى نژاد كرد، يا آنطورى كه بعضى تحليلگرها اعتقاد دارند، با اين خبر اصطلاحا خوش هسته‌اى، ايران مى‌خواهد امكاناتى را بوجود بياورد براى دور زدن اروپا و روسيه، و زمينه سازى براى مذاكره مستقيم با خود آمريكا؟
قاسم شعله سعدى: به نظر من اين شق دومش خيلى جدى نيست و دليلى نداشت كه اروپا را دور بزنند. من به نظرم مى‌آيد، با توجه به اينكه درست تقريبا دو هفته بعد از صدور بيانيه شوراى امنيت كه ۳۰ روز به ايران فرصت داده تا همه برنامه‌هاى اتمى‌اش را تعطيل بكند، اين نوعى تقابل با چنين بيانيه‌اى تلقى مى‌شود. و حتا آقاى البرداعى را هم در مشكل قرار داده است، زيرا آقاى البرداعى بايد گزارشى از نحوه همكارى ايران با آژانس و در چارچوب قطعنامه‌هايى كه قبلا آژانس صادره كرده و بيانيه شوراى امنيت تهيه، و تقديم شوراى امنيت بكند. در واقع براى آقاى البرداعى هم الان مشكل ايجاد شده است، زيرا او نمى‌تواند گزارشى از همكارى‌هاى ايران ارائه كند.
دويچه وله: دكتر شعله سعدى، ساعاتى پيش از سخنرانى آقاى احمدى‌نژاد، آقاى هاشمى رفسنجانى رييس مجمع تشخيص مصلحت، خبر دستيابى ايران به فناورى غنى‌سازى اورانيوم را مطرح كرده بود. برخى منابع از اختلاف ميان آقاى هاشمى و احمدى‌نژاد بر سر مواضع اتمى ايران خبر مى‌دهند. ارزيابى شما چيست؟
قاسم شعله سعدى: بحث جنگ قدرت در تمام دنيا وجود دارد، از جمله در ايران. اما اينكه آقاى هاشمى اين خبر را اعلام كرده است، لزوما به معنى يكى از مصاديق جنگ قدرت نيست، زيرا خود آقاى هاشمى بوده كه برنامه هاى اتمى ايران را از اول پى‌ريزى كرده و در زمان رياست جمهورى ايشان مراحل اصلى اين قضيه آغاز شده و در دوره آقاى خاتمى هم ادامه پيدا كرده است...
دويچه وله: پس، به نظر شما الان هيچ اختلافى در درون حكومت ايران بر سر برنامه هسته‌اى وجود ندارد؟
قاسم شعله سعدى: به نظرم اختلاف جدى‌اى وجود ندارد، زيرا اين برنامه‌اى‌ست كه حتما با اطلاع آقاى خامنه‌اى و همكارى دولت آقاى رفسنجانى و دولت آقاى خاتمى انجام شده است كه از متن سخنرانى آقاى حسن روحانى كه اخيرا در شماره ۳۷ مجله «راهبرد» هم منتشر شده بخوبى مى‌شود استنباط كرد كه هم دولت اصلاح‌طلب آقاى خاتمى و هم دولت ميانه‌رو آقاى رفسنجانى در عملى كردن اين پروژه نقش داشته‌اند و لذا نمى‌توانند مثلا به آقاى خامنه‌اى خرده بگيرند و بگويند حالا اختلافى مطرح است. به نظرم اين كارى ست كه مجموعه حاكميت ايران انجام مى‌دهد و الان هم به ناچار همه‌شان بايد از اين پروژه دفاع بكنند.
دويچه وله: آمريكايى‌ها پس از انتشار خبر، خواستار اقدامات جدى‌تر شوراى امنيت عليه ايران شدند. اتحاديه اروپا اقدام ايران را غيرقابل‌بخشش خواند. حتا روسيه و چين هم به صف منتقدان ايران پيوستند. در چنين شرايطى كه ايران از هر طرف زير فشار انتقادهاى بين‌المللى ست، تا چه حد شما تحقق سناريوى حمله نظامى محدود آمريكا به تاسيسات هسته‌اى ايران را كه سيمور هرش خبرنگار آمريكايى مطرح كرده بود، محتمل مى دانيد؟
قاسم شعله سعدى: احتمال اين حمله بيش از هر زمان ديگرى قوت گرفته است، بخصوص با انتشار سند استراتژيك امنيت ملى آمريكا كه حدود دو هفته پيش منتشر شد و مهمترين چالش پيشاروى آمريكا را ايران تلقى كرده، به جنگ پيشگيرانه تاكيد كرده و اضافه كرده بود كه تنها در صورتى از رويارويى نظامى آمريكا با ايران جلوگيرى خواهد شد كه ديپلماسى جامعه جهانى به نحو موفقيت‌آميزى اين بحران را حل بكند و همه علائم نشان از عدم موفقيت ديپلماسى جامعه جهانى دارد. لذا مى‌شود تصور كرد كه احتمال اقدام نظامى آمريكا، حالا يا با مجوز شوراى امنيت يا حتا خارج از شوراى امنيت، بيش از هر زمان ديگرى بالا گرفته است.
دويچه وله: دكتر شعله سعدى، مشخص است كه ديپلماتها و بالطبع آقاى البرادعى هم، هميشه از خوشبينى حركت مى كنند. اما به نظر شما، با توجه به حركت اخير ايران كه از جمله وزير خارجه آلمان آن را «اقدامى تحريك‌آميز» خوانده است، سفر البرداعى به ايران تا چه حد ممكن است نتيجه‌بخش باشد؟
قاسم شعله سعدى: ديروز آقاى گريگورى شولتى هم اعلام كرد كه آقاى البرداعى با يك پيام روشن به ايران مى‌رود، پيامى از ناحيه شوراى حكام سازمان بين‌المللى انرژى اتمى. و آن پيام حتما مى‌تواند اين باشد كه ايران بايد به همه فعاليت‌هايش خاتمه بدهد. ايران هم اكنون در شرايطى قرار گرفته است كه ديگر پايان دادن به اين برنامه‌ها برايش هزينه‌ساز است. لذا، من خيلى خوشبين نيستم كه سفر آقاى البرداعى تغيير عمده در صورت مسئله بوجود بياورد.
دويچه وله: بنابراين فكر مى كنيد گزارش آقاى البرداعى به شوراى حكام و شوراى امنيت چه خواهد بود؟
قاسم شعله سعدى: يك گزارش منفى خواهد بود، مگر اينكه ايران بگويد حالا كه من پيروز شده‌ام و اين چرخه را كامل كرده‌ام، حالا از موضع قدرت، خودم هم داوطلبانه آن را تعطيل و معلق مى‌كنم. اگر چنين اتفاقى بيفتد، خوب آقاى البرداعى هم مى‌تواند چنين گزارشى را بدهد. اما شانس چنين موضعى در ايران خيلى زياد نيست.
