 |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
||
|
||||||
 |
 |
 |
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
||||||
|
|
|
|
|||
از نظر دكتر يزدى، روسيه و چين از حق وتوى خود در رابطه با قطعنامه عليه ايران استفاده نخواهند كرد
پنج عضو دائم شوراى امنيت به‌اضافه آلمان در حال مشورت براى رسيدن به موضعى مشترك در رابطه با نوع برخورد با ايران هستند. نتيجه اين مشورت‌ها، تصويب قطعنامه‌اى عليه ايران در روزهاى آينده خواهد بود. اما هنوز معلوم نيست كه اين قطعنامه، آنگونه كه آمريكا و كشورهاى اروپايى مى‌خواهند، لحنى تند خواهد داشت يا لحنى ملايم آنگونه كه چين و روسيه تمايل دارند!
در همين زمينه، دكتر ابراهيم يزدى دبيركل نهضت آزادى و وزير خارجه دولت موقت مهندس بازرگان، به پرسش‌هاى صداى آلمان، در رابطه با چشم‌اندازهاى محتمل قطعنامه شوراى امنيت عليه ايران پاسخ داده است.
مصاحبه‌گر: بهنام باوندپور
دویچه‌وله: دکتر یزدی، گفتگوی ما در شرایطی پخش می‌شود که ممکن است نشست وزیران خارجه پنج عضو دائم شورای امنیت باضافه آلمان، به نتیجه رسیده باشد. البته بسیاری از تحلیل‌گرها این مسئله را نامحتمل می‌دانند. از یکطرف هر پنج عضو متفق‌القول‌اند که باید پیام محکمی به ایران بدهند و همه‌ی آنها بر سر توقف غنی‌سازی اورانیوم هم توافق دارند. گویا مشکلی اصلی بر سر فرمولبندی قطعنامه است. سوال من این است، در این میان سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه، سخن آقای متکی وزیر خارجه ایران را تکذیب کرده و گفته است، روسیه قول وتوی تحریم ایران را نداده است. شما دراین سخن وزیر خارجه روسیه چه پیامی را برای ایران می‌بینید؟
ابراهیم یزدی: این اولین بار نیست که وزیر امور خارجه روسیه یا منابع وابسته به دولت روسیه تاکید کردهاند که در مورد بحران پرونده‌ی هسته‌ای ایران از وتو استفاده نخواهند کرد. لزومی هم نداشت که دولت ایران منتظر باشد که مقامات روسی بگویند که از حق وتو خودشان استفاده نخواهند کرد. با توجه به روابط اقتصادی‌ـ سیاسی که میان دولت روسیه و چین با آمریکا و کشورهای اروپایی وجود دارد، قابل پیش‌بینی بود که در چنین شرایطی نه چین و نه روسیه در پرونده‌ی هسته‌ای ایران استفاده نخواهند کرد و این خوشبینی غیرواقعبینانه‌‌ی برخی از مقامات ایرانی بود که فکر می‌کردند این دو کشور بتوانند از حق وتوی خودشان استفاده کنند.
دویچه‌وله: دکتر یزدی، پس فکر می‌کنید چرا آقای متکی چنین خبری را مطرح کردند؟
ابراهیم یزدی: شاید یا از نگاه خوشبینانه و یا اینکه گاهی اوقات در تحلیل‌های سیاسی ما بجای اینکه واقعبینانه مسایل را ببینیم، آنچه را که در دل داریم و آرزو می‌کنیم بیان می‌کنیم. به نظر من آقای متکی آرزوی درونی خودشان را بیان کردهاند.
دویچه‌وله: جرج بوش رییس جمهور آمریکا، دیشب در مصاحبه‌ای با تلویزیون آلمان تلویحا اعلام کرد که می‌تواند در درازمدت روسیه و چین را بر سر قطعنامه علیه ایران راضی کند. شما این گفته‌ی رییس جمهور آمریکا را تا چه حد به واقعیت نزدیک می‌بینید؟
ابراهیم یزدی: مناسبات کنونی جهان میان چین و روسیه با آمریکا به‌گونه‌ای‌ست که کشورهای غربی و از جمله آمریکا ابزارهایی دارند که می‌توانند از آن ابزارها استفاده کنند، برای اینکه این دو کشور را وادار به حمایت از قطعنامه‌های خودشان بکنند. البته روسیه و چین هم هرکدام براساس منافع ملی خودشان ترجیح می‌دهند قطعنامه‌ای که علیه ایران صادر می‌شود خیلی سخت نباشد و یا حداقل ترجیح می‌دهند که قطعنامه علیه ایران تدریجی باشد، نه ناگهانی و یکجا.
دویچه‌وله: دکتر یزدی، جان بولتون نماینده‌ی آمریکا در سازمان ملل چند روز پیش اعلام کرده بود که حتا اگر توافق نظر کامل هم در شورای امنیت حاصل نشود، آمریکا آمادگی این را دارد که قطعنامه را به رای‌گیری بگذارد. آیا معنای این حرف می‌تواند این باشد که آمریکا روی رای ممتنع روسیه و چین به قطعنامه‌ی پیشنهادی انگلستان و فرانسه که براساس فصل هفتم منشور سازمان ملل تنظيم شده، حساب می‌کند؟
ابراهیم یزدی: همه‌ی ارزیابی‌ها این است که دولتهاى روسیه و چین از حق وتو استفاده نخواهند کرد. حداکثر کاری که ممکن است این دو دولت انجام بدهند، هنگام رای‌گیری در جلسه حضور نداشته باشند و غایب باشند. این آنچیزی‌ست که برخی از تحلیل‌گران آمریکایی توقع یا انتظار دارند و یا پیش‌بینی می‌کنند.
دویچه‌وله: رای ممتنع چى؟
ابراهیم یزدی: رای ممتنع بعید است، بلکه احتمالا در جلسه حضور پیدا نخواهند کرد.
دویچه‌وله: دولت آمریکا همانطور که بارها اعلام کرده، در تلاش برای انزوای ایران از طریق یک ائتلاف وسیع جهانی‌ست. منابع دیپلماتیک ژاپنی از احتمال مشارکت ژاپن در تحریم ایران صحبت می‌کنند و مثلا شورای همکاری خلیج فارس هم امروز وارد بازی شده، و گویا حلقه روز به روز بر گرد ایران تنگ‌تر می‌شود. آیا به نظر شما سخن فرانک والتر اشتاین‌مایر وزیر خارجه آلمان، در مورد ایران در حال به تحقق پیوستن نیست که گفته بود: ایران فقط دو راه دارد، یا همکاری یا انزوا؟
ابراهیم یزدی: به نظر من حلقه علیه ایران روز به روز تنگ‌تر می‌شود. ژاپن بارها گفته بود که اگر ایران نتواند مسایل خودش را با جامعه جهانی و آمریکا حل بکند، ژاپن در این درگیری‌ها جانب سازمان ملل و آژانس بین‌‌المللی و آمریکا را خواهد گرفت. طبیعی هم بود که با توجه به مناسبت اقتصادی ژاپن چنین موضعی را اتخاذ بکند. اما کار فقط این نیست که ایران به انزوا کشیده بشود. اینبار جبهه‌ی جهانی که الان درست شده است، چیزی بیش از انزوا خواهد بود. انزوا یک حالت پاسیو دارد و بی‌تفاوتی‌ست و یا جنبه‌ی سلبی دارد، در حالیکه قطعنامه‌ها علیه ایران بسیار فعال خواهد بود. یعنی از نظر محاصره‌ی اقتصادی و اعمال این محاصره‌ها بمراتب شدیدتر از گذشته خواهد بود.
دویچه‌وله: دکتر یزدی، مقامات ایرانی بارها چه تلویحی، چه به صراحت تهدید به خروج از «ان.پی.تی» کردهاند و حالا هم ۱۶۰ نماینده مجلس در ایران در بیانیه‌ای اعلام کردهاند، در صورت ادامه وضع موجود از دولت خواهند خواست امضای پروتکل الحاقی را پس بگیرد. آیا شما این تهدیدهای ایران را جدی و یا، با توجه به موقعیت کنونی ایران، عملی ارزیابی می‌کنید؟
ابراهیم یزدی: من هم می‌توانم بگویم جدی‌ست و هم عملی خواهد بود. اما مشکل این است که خروج ایران از «ان.پی.تی» هیچگونه راه جدیدی را در برابر ایران قرار نمی‌دهد، موجب شکستن این اجماع علیه ایران نخواهد شد، بلکه خروج ایران در این شرایط از «ان.پی.تی» یا پس گرفتن قرارداد الحاقی تنها منجر به تشدید این جبهه علیه ایران خواهد شد.
دویچه‌وله: دکتر یزدی اگر بخواهید خیلی کوتاه نظر خودتان بگویید، به نظر شما در روزهای آینده چه نوع قطعنامه‌ای علیه ایران تصویب خواهد شد؟
ابراهیم یزدی: به نظر می‌رسد، اروپایی‌ها از یکطرف و روسیه و چین از طرف دیگر خیلی تمایل ندارند که قطعنامه‌ای که علیه ایران صادر می‌شود خیلی تند یا شدید باشد. آمریکایی‌ها هم از طرف دیگر مایل نیستند که در تقابل با ایران تنها بمانند. بنابراین، آن سنتزی که قابل پیش‌بینی‌ست این است که قطعنامه‌های متعدد، ولی تدریجا علیه ایران جلو بروند. اگر ایران در یک فازی تسلیم نشود، در فاز و مرحله‌ی بعد قطعنامه زبان و لحن و محتوایی بمراتب شدیدتر خواهد داشت، کما اینکه ایران فرصت داشت که مثلا با قبول پیشنهاد روسیه گامی بجلو بردارد و این اجبار را بشکند، ولی ایران امتناع کرده و نپذیرفته و به غنی‌سازی ادامه داده است. بنابراین، الان می‌بینیم که همه‌ی کشورها با هم اتفاق‌نظر دارند. حالا ممکن است در این قطعنامه صرفا استناد به ماده‌ی ۷ منشور سازمان ملل بشود، بدون اینکه وارد بشوند. ولی اگر باز هم به ایران فرصتی بدهند و ایران در آن فرصت کاری انجام ندهد، قطعنامه‌ی بعدی بمراتب شدیدتر و با اتفاق‌نظر بیشتری صورت خواهد گرفت.
