نيروگاه برق اتمى بوشهر: الگوى اين نيروگاه، مركز روسى كالينين است كه در ۴ سال ۱۲۰ مورد اشكال فنى داشته است!
افزايش بهاى نفت و گاز سبب شده است كه بسيارى از كشورها، بار ديگر به فكر ايجاد نيروگاههاى برق اتمى بيافتند. هم اكنون، در ايالات متحده آمريكا ۱۳ و در روسيه ۴۰ نيروگاه هستهاى جديد در دست طراحى يا ساختمان است.
بر اساس گزارش انستيتو انرژى هستهاى آمريكا، تا سال ۲۰۱۵ ميلادى، نخستين نيروگاههاى جديد هستهاى، توليد برق را آغاز خواهند كرد. پس از وقوع آتش سوزى سال ۱۹۷۵ در بلوك اول نيروگاه اتمى آلاباما، كنسرنها رغبتى به سرمايهگذارى در نيروگاههاى هستهاى نشان نمىدادند. سال گذشته، كنگره آمريكا قانون تازهاى را از تصويب گذراند كه به موجب آن هر نيروگاه برق اتمى جديد، مىتواند از معافيت مالياتى تا ۱۲۵ ميليون دلار استفاده كند. جورج بوش رئيس جمهور آمريكا معتقد است كه از طريق توليد برق اتمى مىتوان با آلودگى ناشى از مصرف مواد دودزا مبارزه كرد و به همين دليل از گسترش نيرگاههاى هستهاى پشتيبانى مىكند. دولت آمريكا، براى تحقيق پيرامون يك نوع رآكتور جديد، ۱ ميليارد و ۲۵۰ ميليون دلار بودجه تصويب كرده است.
بازگشت به دوران رواج انرژى هستهاى، به آمريكا محدود نمىشود. به گزارش نشريه دى ولت آلمان، طرح ساختمان ۴۰ نيروگاه برق هستهاى تازه نيز در روسيه تهيه شده است. از ديد مقامات روسى، با توجه به افزايش مصرف انرژى، جهان به ۲۰۰ تا ۳۰۰ نيروگاه برق هستهاى جديد نياز دارد. روسها هم اكنون مشغول آماده ساختن نخستين نيروگاه هستهاى شناور جهان هستند. اما منتقدان، پيشاپيش از اين نيروگاه به عنوان ”چرنوبيل شناور” نام برده اند.
تلاشهاى روسيه براى گسترش نيروگاههاى هستهاى جديد، با توجه به تكنولوژى ضعيف اين كشور، انتقادهاى بسيارى را برانگيخته است. كارشناسان اروپائى، در سال ۲۰۰۴ ضريب ايمنى نيروگاههاى روسى را ميان ۲۰ تا ۴۰ درصد تشخيص دادند، در حالى كه ضريب ايمنى نيروگاههاى ساخت فنلاند و آلمان، در آن سال، به ۸۰ تا ۹۰ درصد رسيده بود.
بر اساس گزارش خبرنگار دويچه وله در مسكو، نيروگاه برق هستهاى كالينين، در نزديكى مسكو، ظرف چهار سال گذشته با ۱۲۰ مورد اشكال فنى روبرو شده است. از قضا، كارشناسان همين نيروگاه، براى راه اندازى نيروگاه بوشهر، كه دقيقا با استفاده از الگوى كالينين ساخته مىشود، دائما به ايران سفر مىكنند. Walerij Kovor يكى از اين كارشناسان است. وى، ضمن دفاع از حق ايران براى دستيابى به انرژى هستهاى مى گويد: ”آنها كاملا حق دارند و اورانيوم قابل استفاده در ساخت سلاح اتمى را مىتوان به روسيه بازگرداند. از شش سال پيش، انتقال دائمى تكنولوژى برقرار است. ما كاركنان بوشهر را آموزش مىدهيم و تجهيزات مورد نياز را در اختيار آنان مىگذاريم. آنها، در امر ساختمان خوب هستند و احساس مسئوليت مىكنند”.
روسها، به خاطر منافع اقتصادى بزرگى كه در برنامه هستهاى ايران دارند، در يك سال گذشته، كوشيدهاند موافقت ايران و جامعه جهانى را براى غنى سازى اورانيوم مورد نياز ايران، در خاك خود جلب كنند. اما بسيارى از منتقدان معتقدند كه اگر رهبران جمهورى اسلامى انديشه دستيابى به سلاح اتمى را در سر داشته باشند، اين كار نيز مانع آنان نخواهد شد. Weladimir Tschuprow رئيس بخش انرژى Greenpeace روسيه در اين مورد مى گويد: ”اگر ما اورانيوم را در خاك خودمان غنى كنيم و سوخت موردنياز نيروگاه بوشهر را در اختيار ايران قرار دهيم، چهار سال بعد، ايران همان كارى را خواهد كرد كه هندوستان كرده است: از مواد حاصل از تشعشعات، پلوتونيوم را تجزيه مىكند و مىتواند صاحب يك تن پلوتونيوم شود. بعد، بدترين سناريو ممكن خواهد بود: ايران مىتواند مثل كره شمالى از پيمان منع گسترش سلاح اتمى خارج شود و به كنترلهاى بينالمللى تن ندهد. يك بمب اتمى را، نه تنها با اورانيوم، كه با پلوتونيوم هم مىتوان ساخت”.
جواد طالعى