”نيروهاى واقعبين در ايران تلاش میكنند آتش درگرفته را خاموش كنند چون ممكن است به خودشان برسد“
روزنامهی اسرائيلی "معاريو" ادعا كرده است حسن نصرالله رهبر حزبالله لبنان در سفارت ايران در بيروت پناه گرفته است. بسياری، چنين ادعايی را دور از ذهن و بیاساس میدانند و خود دولت ايران نيز آن را قوياً تكذيب كرده است، اما اين خطر نيز كاملاً منتفی نيست كه براساس همين ادعا سفارت ايران مورد حملهی اسرائيل قرار گيرد و به اين طريق پای ايران مستقيماً به جنگ و بحران لبنان كشيده شود. گفتگويی با دكتر حسن هاشميان، استاد دانشگاه در اهواز و صاحبنظر در مسائل خاورميانه دربارهی ادعای روزنامهی معاريو.
مصاحبه:مهيندخت مصباح
آقاى هاشميان با توجه به خبر شبكه العربيه و ادعاى اسراييل داير برپناه گرفتن شيخ نصرالله در سفارت ايران، شما رويارويى ايران واسراييل در مناقشه كنونى لبنان را تا چه اندازه متصور میبينيد؟
حسن هاشميان: به نظر من اگر اسراييل در پيروزی بر حزبالله با موانع سختى مواجه شود، ممكن است دايره درگيری را به طرف ايران و سوريه بكشاند. چون زمانى كه ارتش و نيروى هوايى اسراييل گفت كه میتواند حزب الله را در زمين از ميان بردارد، از آن تندىها و شعارهايى كه در ابتدا بر عليه ايران و سوريه میداد، كم شد اما اكنون بعد از جنگ بنت جبيل كه اسراييل چندين سرباز و تانك از دست داد و و جلوى ارتشاش گرفته شد، اين ممكن است باعث فشار روی اين دولت شود. امروز هم ديديم كه روزنامههاى اسراييلی خيلى دراين زمينه به دولت و ارتش انتقاد كردند. ممكن است اسراييل براى رهايى از چنين فشارهايى حمله را به ايران و سوريه معطوف كند. اين كه نصرالله برود به سفارت ايران و آنجا پنهان شود بىاساس است و او اينقدر احمق نيست كه جايى پنهان شود كه شكاری مشخص برای نيروى هوايی اسراييل است.
اما در عين حال تاكيد ويژه ايران در حمايت از شيعيان لبنان يا شيخ نصرالله، نشانگر اين نيست كه ايران واهمهای ازاين رويارويى ندارد؟
حسن هاشميان: نه! من معتقدم چنين درگيریای به شدت به ايران لطمه میزند. ايران از نظر نظامى توانايی ندارد و تنها از لحاظ موشكى وضعيت خوبى دارد. از نظرنيروى هوايى، ايران چندان تفاوتى با لبنان ندارد و فضای ما براى ارتش اسراييل باز خواهد بود. مسئله مهمتر اينكه اقتصاد ايران شديدا شكننده است و در حالت جنگ، ما با وضع بد اقتصادى و گرانى و فقيرتر شدن مردم مواجه میشويم. فعلا بخشی از شخصيتهاى سياسی ايران براى تخفيف مناقشه تلاس میكنند. مثلا آقای رفسنجانى براى ملك عبدالله پادشاه عربستان پيام داده و هياتى فرستاده، خاتمی از ۲۰ روشنفكر جهان دعوت كرده كه موضوع آتش بس را در يك گردهمايى بررسی كنند. شخصيتهای ديگر درون نظام هم به چنين چيزى معتقدند كه رويارويى با اسراييل ضررهاى زيادى متوجه ايران خواهد كرد.
نقش دولتهاى عربى در اين ميان جالب است. خود دولت لبنان حالت ناظر به اوضاع گرفته و كشورهاى ديگر عربى هم با خويشتندارى و احتياط برخورد میكنند. تنها ايران و سوريه هستند كه مستقيم براى اسراييل پيام میفرستند...
حسن هاشميان: دو نكته وجود دارد. اولا دولت لبنان و بيشتر كشورهاى معروف عربى مثل مصر و عربستان، اردن و مغرب اعتقاد به غلبه حزب الله بر اسراييل ندارند. نكته دوم اين كه پيروزی حزبالله، وضعيت سياسى در لبنان و جهان عرب را به نفع نيروهاى تند رو و اسلامگرا تغيير خواهد داد. بنابراين دولتهاى عربی و يا لبنان در درجه اول نگران وجود خودشان هستند زيرا موفقيت حزبالله توازن قوا در لبنان را بهم میريزد. عربستان و مصر و سايرين نگران بقاى خود هستند و هيچگاه دنبال حسن نصرالله نمیروند و با شيوهای كه او درپيش گرفته نيز موافق نيستند و تبليغات شديدى هم در رسانههاى خودشان در اين زمينه وجود دارد.
پيامهايى كه به اسراييل از سوى جريان ديگری در حاكميت ايران داده میشود را چگونه تحليل میكنيد؟
حسن هاشميان: نيروهاى واقعبينى هستند كه میدانند نتيجه اين درگيرىها به نفع ايران و منافع ملى آن نيست و در نتيجه تلاش میكنند آتشی را كه درگرفته هر چه زودتر خاموش كنند چون ممكن است به خودشان برسد. گروه دوم كه به شكل تندروانه عمل میكند وشعارهايى براى حزب الله میدهد، میداند در شرايط فعلى آتشبس به نفع حزب الله است. تندروهاى ايرانى با توجه به اين نكته تلاش میكنند با به ميان كشاندن عربستان فشار بياورند كه آتش بس انجام شود. در درجه دوم شعارهاى اصلى تند روها اينست كه حزب الله دارد پيروز میشود و اسراييل میتواند نابود شود. اين دو حالت هيچ تمايزى با هم ندارد و در يك جهت است. تنها عقلاى سياسى هستند كه اين موضع را ندارند چون میدانند عواقب اين مواضع چيست.