بيانيه فدراسيون بين المللی روزنامه نگاران: جهان نگران روزنامه نگاران ايران، روز آنلاين

وحيد ثابتيان

يک هفته پس از اظهارات وزير اطلاعات در مورد اينکه آمريکا قصد دارد برنامه های خود را با استفاده از روزنامه نگاران عملياتی کند، فدراسيون بين المللی روزنامه نگاران از وضعيت رو به وخامت روزنامه نگاران ايرانی اظهار نگرانی کرد. فدراسيون بين المللی روزنامه نگار که بزرگترين اتحاديه صنفی روزنامه نگاران در سطح جهان به شمار می رود، از دولت ايران خواسته است که امنيت روزنامه نگاران را برقرار کند.

اتهام اينکه روزنامه نگاران قرار است برنامه های آمريکا را در کشور عملياتی کنند پس ازآن صورت می گيرد که رامين جهانبگلو روشنفکر ايرانی که چندين ماه در زندان انفرادی به سر می برد هنگام آزادی با مراجعه به خبرگزاری ايسنا گفت که توسط منابع آمريکايی مورد استفاده قرار گرفته است. جهانبگلو محققی است که طی سالهای گذشته مانند دهها محقق و روزنامه نگار ايرانی برای تحقيقات وپژوهش های خود ازبورس ها و فرصت های مطالعاتی استفاده کرده است و با انتشار مجموعه مصاحبه های خود با مشاهير عرصه فرهنگ و انديشه، خدمات زيادی به جامعه روشنفکری ايران انجام داده است. رامين جهانبگلو به جرم جاسوسی دستگير شد و پس از آن دادستان کل کشور از وجود فيلم ويدئويی اعترافاتش خبرداد، با وثيقه ای سنگين از زندان آزاد شد؛ بدون آنکه مسوولان اطلاعاتی، حتی به تکرار ادعاهای قبلی خود عليه وی بپردازند.

وزير اطلاعات درسخنانی که هفته گذشته بيان کرد، عملا به مواردی پرداخت که جزو محور های اصلی "اعترافات" جهانبگلو و مجموعه افرادی بود که طی سالهای گذشته به زندان رفتند و در بازگشت از زندان در حالی که از وضعيت زندان تعريف می کردند، گفتند که به صورت ناخواسته مورد سوء استفاده بيگانگان قرار گرفته اند.

اين سخن وزير اطلاعات که "استکبار به سرکردگی آمريکا برای حصول به اهداف و انعکاس برنامه های خود در ايران جوانان دانشجويان روزنامه نگاران و کسانی که قابل اعتماد بوده و در جامعه تاثيرگذار هستند را محور قرار داده است"، مسير زندگی وآينده افراد زيادی را که برای ارتقای فعاليت های حرفه ای وتحصيلی خود به خارج ازکشور سفر می کنند يا در کنفرانس های علمی ودانشگاهی شرکت می کنند به مخاطره انداخته است. سخن وزير اطلاعات درحالی منتشر شد که روزنامه شرق وماهنامه نامه نيز به فاصله کمی از اين اظهارات توقيف شدند تا مجموعه ای ديگر از اصحاب مطبوعات خانه نشين شوند. درمراسمی که به مناسبت تعطيلی روزنامه شرق در محل انجمن صنفی روزنامه نگاران انجام شد، کامبيز نوروزی طی سخنانی با اشاره به مساله امنيت حرفه‌ ای روزنامه‌نگاران و با بيان اين که حرفه روزنامه‌نگاری هنوز نتوانسته به ثبات برسد گفت: "روزنامه‌نگاران ايرانی همچنان در خوف و رجاء شغل خود به سر می‌برند."

فدراسيون بين المللی روزنامه نگاران در بر گيرنده سنديکاهای روزنامه نگاری صد وپانزده کشور جهان است و انجمن صنفی روزنامه نگاران ايران، نماينده اين فدراسيون درکشور به شمار می رود. اين درحالی است که محافظه کاران با راه اندازی انجمن روزنامه نگاران مسلمان - که در کميسيون ماده ۱۰ وزارت کشور مربوط به فعاليت "احزاب سياسی" ثبت شده است - طی سالهای گذشته تلاش کردند تا با بديل سازی برای انجمن ياد شده عملااز انباشت قدرت اجتماعی ومشروعيتی که بين روزنامه نگاران مستقل داشت جلوگيری کند. اما با توجه به حمايت روزنامه نگاران از اين انجمن وهمچنين فعاليت های آن عملا تنها اين انجمن است که نمايندگی ايران در فدراسيون بين المللی روزنامه نگاران را بر عهده دارد.

چنانکه اين فدراسيون در بيانيه خود آورده است، با توجه به سياست های جديد حکومت ايران، از اين پس همه روزنامه نگارانی که راهی سفر خارجی شوند می توانند با اتهام جاسوسی مواجه شوند. بی بی سی درخبری با نقل قول از دبيرکل IFJ کريستوفر وارن آورده است: "اين نوع از فشارهای پنهان از سوی دولت ايران همزمان با توقيف روزنامه ها و افزايش محدوديت برای رسانه ها در ايران، سبب نگرانی فزاينده شده است. اين وقايع [تعطيلی روزنامه شرق وماهنامه نامه] نمايانگردوری گزيدن بيشتر دولت ايران از آزادی بيان و بيانگر شيوه های غير قابل قبول برای رفتار با صداهای مستقل در رسانه ها است. کارکنان رسانه ها در سراسر ايران همچنان با سانسور خشن دست به گريبان هستند، آنها تنها برای آنکه کار روزنامه نگاری خود را دنبال می کنند مورد تهديد قرار گرفته يا زندانی می شوند."

بيانيه اضافه کرده است: "ما دولت ايران را به ايجاد امنيت برای روزنامه نگاران و رعايت آزادی رسانه های خبری فرا می خوانيم، ما همچنين از دولت ايران می خواهيم که فورا همه روزنامه نگاران زندانی را که به دليل فعاليت های اطلاع رسانی زندانی شده اند، آزاد کند."

پس از انتشار سخنان وزير اطلاعات، روزنامه کيهان، رسالت، جام جم، رسالت وجمهوری اسلامی به استقبال ازسخنان وی رفتند تا حيات روزنامه نگاری مستقل ايرانی ومنتقدان دولت بار ديگر با تهديد جدی مواجه شود.

اين تهديد نه تنها درخصوص روزنامه نگاران، بلکه در مورد سازمان های غيردولتی نيز رو به افزايش بوده است. مقامات دولتی معتقدند ايالات متحده پس از آنکه اعلام کرد می خواهد با اختصاص ۷۵ ميليون دلار، با مردم ايران ارتباط ايجادکند، تنها از طريق اين انجمن ها است که می تواند مقاصد خود را عملی کنند. اين درحالی است که جامعه مطبوعاتی وجامعه مدنی ايران بارها اعلام کرده اند که هيچگاه نگاهی به کمک های اينچنينی از منابع آمريکايی ندارند.

اژه ای دراين زمينه گفته است: "براساس اعلام مقامات رسمی آمريکا، تاسيس مراکز و تشکل‌های غيردولتی با عناوينی که در ايران خريداری دارد و شبيه مراکزی که قابل اعتبار و اعتماد است، تربيت نيروهايی با ادعاهای اسلامی و وجهه اسلامی از اولويت‌های اين کشور است که بودجه اختصاص يافته برای مقابله در اين راستا است."

وزير اطلاعات ارايه بورس‌های مختلف برای دانشجويان، برگزاری آموزش و همايشهای مختلف در ايران و کشورهای همسايه برای خبرنگاران و ديگر قشرها را از ديگر روش‌ها و برنامه‌های آنچه دشمنان ناميده خوانده است. وی گفته برخی افرادی که در ماه‌های اخير دستگير شده‌اند، می گويند که اصلا سياسی نبوده‌ايم و با روی آوردن به بورسيه و دعوت به همايش‌ها و دريافت پول زياد اکنون در مسيری قرار گرفته‌ايم که آدم سياسی در دست ديگران هستيم.

اين درحالی است که هيچگ اه در هيچ کدام از دادگاه های جمهوری اسلامی ادعاهايی نظير ادعاهای اخير وزير اطلاعات وزير اطلاعات به اثبات نرسيده است. به عقيده تحليلگران، اظهارات وزير اطلاعات از برنامه اين وزارتخانه برای کنترل حداکثری برجامعه مدنی خبر می دهد.