گروه سياسي: هر چه به زمان برگزاري انتخابات رياست جمهوري نزديك ميشويم، بحثهاي انتخاباتي در ميان اقشار مختلف جامعه داغتر از قبل ميشود. در اين ميان، اقشار نخبه و برگزيده و گروههاي مرجع جامعه نقش ويژهاي در جهتدهي به افكار عمومي و بسط آگاهيهاي جامعه در ايام انتخابات دارند. خصوصاً دانشجويان و دانشگاهيان به عنوان بخش تحصيلكرده جامعه بهرهمند از آگاهي و مهارت اجتماعي-سياسياند. در نقاط عطف سياسي مثل انتخابات يكي از مؤثرترين نيروها در فضاي رقابتها و كشمكشهاي سياسي به شمار ميروند.
جهتگيري تشكلهاي دانشجويي در انتخابات، از موضوعات جدي بحثهاي سياسي در هفتههاي اخير بوده است. اين بحثها، هم در ميان تشكلهاي نزديك به جريانات محافظهكار مانند جامعهاسلامي دانشجويان و بسيج دانشجويي و هم در گروههاي نزديك به اصلاحطلبان و خصوصاً دفتر تحكيم وحدت رواج داشته است.
تصميم براي حضور
در دفتر تحكيم وحدت(طيف علامه) تاكنون چند ديدگاه نسبت به انتخاب ابراز شده است كه احتمالاً تصميم نهايي پس از جلسه شب گذشته فراكسيون مدرن اين تشكل مشخص خواهد شد.
«مجيد حاجي بابايي» عضو شوراي مركزي دفتر تحكيم، در توضيح ديدگاههاي موجود در تحكيم در رابطه با انتخابات ميگويد:«گروهي معتقد به عدم شركت در انتخابات بوده و آن را بهترين راه براي مبارزه منفي با ساختارهاي ناقص رأي مردم ميدانند.»
او معقتد است:«مثمرثمر بودن انتخابات، تصميمگيري درباره چگونگي ورود به انتخابات را براي جنبش دانشجويي مشكل نموده است.» حاجي بابايي با اين حال به ديدگاه گروه ديگري كه خود با آنها هم عقيده است، اشاره ميكند و ميگويد:«گروه ديگر معقتد است چون راهكار مشخصي براي پس از عدم شركت در انتخابات وجود ندارد و بيشتر نوعي انفعال به جامعه تئوريزه ميشود، لذا بايد از حداقلهاي موجود تا ايجاد يك جامعه مدني قدرتمند پاسداري كرد. اين گروه يكدست شدن حاكميت را به معني از بين رفتن فضاي تنفسي جامعه مدني ارزيابي ميكند.
«مهدي مؤمني» عضو فراكسيون روشنگري طيف علامه دفتر تحكيم وحدت نيز معتقد است: انتخابات رياست جمهوري يك انتخابات ملي است، اما اگر مثل انتخابات مجلس هفتم برگزار شود، مطمئناً با كاهش مشاركت مردم روبهرو خواهد شد.
وي با تأكيد بر اينكه اعتقاد به حضور در انتخابات دارد، ميگويد:«حنبش دانشجويي نبايد بگذارد اتفاقات مجلس هفتم دوباره تكرار شود و بايد با پافشاري بر مطالبات مانع كجرويها در انتخابات شود، اما اگر به يك نقش نظارتي بسنده كنيم، به حاشيه خواهيم رفت.»
با آن كه هنوز اعضاي طيف علامه دفتر تحكيم وحدت موضعگيري مشخصي درباره انتخابات نكردهاند، اما ديدگاههايي از افراد شاخص جنبش دانشجويي در تأكيد بر آزادي انتخابات و حضور همه نيروهاي سياسي منتشر شده است، جلسه دانشجويان اميركبير با پرويز ورجاوند درباره انتخابات و جلسه فراكسيون مدرن تحكيم در روزهاي پاياني هفته گذشته با موضوع تعيين استراتژي جنبش دانشجويي در انتخابات برگزار شد، نشان ميدهد كه دانشجويان بيش از بخشهاي ديگر جامعه نسبت به انتخابات حساس شدهاند و با همه حرف و حديثها هنوز يكي از پيشتازترين بخشهاي جامعه در روندهاي اجتماعي و سياسي هستند.
ضرورت هماهنگي در انجمنها
«عبدالله مؤمني» مسؤول تشكيلات دفتر تحكيم وحدت (طيف علامه)، در تشريح علت برگزاري جلسه روزهاي پنجشنبه و جمعه ميگويد: برگزاري اين جلسه در يك مكان و موقعيت غير رسمي به خاطر اين بود كه از سويي امكان برگزاري نشست در هيچ يك از دانشگاههاي كشور را نداشتيم و از سوي ديگر با نزديك شدن به ايام انتخابات ضرورت هماهنگي و همراستايي بين انجمنهاي اسلامي دانشگاههاي كشور احساس ميشد.
مؤمني نيز مانند حاجي بابايي به ديدگاههاي مختلف موجود در تحكيم طيف علامه اشاره ميكند، ولي ميگويد: فعلاً و تا ماداميكه شرايط سياسي كشور تغيير نكرده، برآيند نظر انجمنها شركت در انتخابات نيست.
مسؤول تشكيلات تحكيم علامه، رفتارهاي صلب حاكميت در يك سو و برنامههاي كانديداهاي انتخاباتي در سوي ديگر را مؤلفههاي اصلي شرايطي ميداند كه تعدادي از انجمنها را به تصميم براي عدم شركت در انتخابات سوق داده است.
وي ميگويد: هدف فعلي ما فشار و تأثيرگذاري در جهت برگزاري آزاد انتخابات است و از نظر ما شرايط مشروعيت انتخابات، آزادي آن است. بر اين اساس است كه فعلاً تصميمي براي شركت يا عدم شركت نداريم و منتظر تغيير فضاي سياسي هستيم.
اما او نيز در پايان بر اهميت انتخابات آينده تأكيد ميكند و صراحتاً ميگويد: اگر روزي ببينم كه انتخابات ميتواند فرصتي براي بيان مطالبات و گسترش گفتمان تحولخواه باشد يا از اين كانال بتوانيم تأثير مثبتي بر ساختار قدرت بگذاريم، اين ظرفيت را براي خود حفظ كردهايم كه در انتخابات شركت كنيم.
به رغم ديدگاههايي كه تاكنون ابراز از سوي فعالان دانشجويي ابراز شده است، هنوز مشخص نيست كه نحوه حضور اين گروه از فعالان دانشجويي در انتخابات چگونه خواهد بود. اين موضوع خصوصاً از اين جهت اهميت دارد كه بخشهاي مختلفي از دانشجويان سابقاً فعال، اكنون در ستاد چند نامزد انتخاباتي به فعاليت ميپردازند و تعبير «جنبش دانشجويي» را نيز براي حوزه كاري و رقابتي خود انتخاب كردهاند.
حاجي بابايي به عنوان مسؤول مركز مطالعات و تحقيقات دفتر تحكيم در اين باره ميگويد: اين مركز به منظور جلوگيري از فعاليتهاي صورت گرفته و جلوگيري از سوءاستفاده از عنوان نمايندگان جنبش دانشجويي ايران، در نظر دارد تا در مرحله مطالبات ميداني و نظرسنجيهاي علمي از تمامي دانشگاههاي ايران، ديدگاهها و نظرات دانشجويان را درباره انتخابات به دست آورد تا مبناي عمل قرار بگيرد.
وي تأكيد ميكند: با انجام اين نظرسنجيها كساني كه از دانشگاه و دانشجويان جا ماندهاند و ذهنيتهاي خود را به نام دانشجويان القاء ميكنند، شناخته شوند.
اختلاف در تشكلهاي راست
همانقدر كه در تشكلهاي نزديك به اصلاحطلبان بر سر حضور يا عدم حضور و همچنين نحوه حضور در انتخابات بحث وجود دارد، تشكلهاي دانشجويي نزديك به محافظهكاران بر سر اينكه از كدام كانديدا حمايت با هم اختلاف دارند.
احمدينژاد، لاريجاني و ولاتي كانديداهايي هستند كه هر يك طرفداراني در بين دانشجويان محافظهكار دارند. طيفهاي موجود در جامعه اسلامي دانشجويان تاكنون بحثهاي زيادي را در رابطه با انتخاب كانديداي انتخاباتي خود برگزار كردهاند و بسيج دانشجويي نيز تاكنون از هر پنج نامزد اصولگرايان براي بحث و گفتوگو دعوت كردهاند.
سلطاني عضو جامعه اسلامي دانشجويان معتقد است: انتخابات آينده، انتخابات دو تفكر اسلامي و ليبرال است و هر دوي اين تفكرها به دنبال ؟؟؟گيري از مردم هستند.
وي با انتقاد از اينكه ما از گفتمان عدالتطلبي دور شدهايم، ميگويد: عدهاي با عنوان گفتمان اعتدال و توسعه خواستار اعتدال كشكولي هستند، درحاليكه اعتدال در خود «اصولگرايي» است.
نادعلي عضو بسيج دانشجويي نيز از دولت سازندگي كه از آرمانها دور شده انتقاد دارد و ابراز عقيده ميكند: بسيج دانشجويي بايد براي انتخابات معيار تعيين كند، نه مصداق.
وي هدف بسيج را گرم كردن بازار انتخابات بيان ميكند و ميگويد: رئيسجمهور بايد به جمهوريت و اسلاميت اهتمام بورزد. البته اسلاميت نظام بالاتر از جمهوريت نظام است و در اين صورت است كه مسؤولان «خدمتگذار»مردم ميشوند.
در كنار اين، ديدگاه دبير كل تشكل محافظهكار ديگر به نام «انجمن اسلامي دانشجويان مستقل» وجود دارد كه معتقد به ناكارآمدي همه گفتمانهاي پس از انقلاب است: «گفتمان هشت سال پس از جنگ آسيبهاي اساسي به كشور وارد كرد و توسعه سياسي نيز به كارآمدي منجر نشد».
اين ديدگاه به طور طبيعي به جريان و كانديداي ديگري غير از دو تشكل قبلي منجر ميشود: «گفتمان جديد، گفتمان تعالي اخلاق در حوزه فردي و عدالت در حوزه فردي و عدالت در حوزه كارآمدي است».
يك تشكل ديگر دانشجويي به عنوان «جنبش اعتدال اسلامي» نيز فعاليتهايي را به نفع اين كانديداي انتخاباتي آغاز كرده است كه فعاليتهاي ديگر تشكل محافظهكار را به چالش ميدهد.
عيوضي، دبير اين تشكل، معتقد است: ميتوان به گفتمانهاي قبلي انتقاد داشت. وي نبايد آنها را نفي كرد. مهمترين ويژگي انتخابات آتي، اعتدال است و ما بايد به اين منظور تمام ظرفيتهاي جامعه را در نظر بگيريم.
وي با اشاره عدم شفافيت فضاي سياسي جامعه، ميگويد: چه ويژگي در ديگر اصولگرايان وجود دارد كه در هاشمي نيست. ما با همه اصولگرايان صحبت كرديم و آنها همان حرفهايي را ميزدند كه هاشمي ميزند، بحثهاي بين دانشجويان و فعالان سياسي دانشگاه هنوز ادامه دارد و تا رسيدن به آرايش نهايي نيروهاي سياسي در دانشگاه هنوز وقت باقي است.
اما اين نكته مشهود است كه دغدغه بهرهگيري از فرصت انتخابات براي ابراز نظر و تلاش براي رسيدن به اهداف خاص سياسي، در بين دانشجويان رو به فزوني است و انتظار ميرود كه پس از اين جلسات سخنراني و فضاي گفتوگوهاي سياسي در بين دانشجويان رونق بيشتري پيدا كند.